Πώς αλλάζουν οι σχέσεις ΕΕ - Ηνωμένου Βασιλείου

Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ δεν συνεπάγεται το τέλος της μεταξύ τους συνεργασίας, η οποία θα καλύπτει, μεταξύ άλλων, το εμπόριο, την ασφάλεια και την άμυνα.

Η ΕΕ και η Μεγάλη Βρετανία αντιμετωπίζουν πολλές κοινές προκλήσεις, όπως είναι η κλιματική αλλαγή και η αστυνομική συνεργασία, και θα αποκομίσουν πολλά από την ανάληψη συντονισµένης δράσης σε αυτούς τους τομείς.

Η συμφωνία αποχώρησης, η οποία έχει επικυρωθεί και από τα δύο μέρη, καλύπτει την προστασία των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών που διαμένουν στη Μεγάλη Βρετανία και των Βρετανών πολιτών που ζουν στην ΕΕ, τις οικονομικές δεσμεύσεις της Μεγάλης Βρετανίας ως κράτος-μέλος, όπως επίσης και συνοριακά ζητήματα (κυρίως μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας).

Η Συμφωνία Εμπορίου και Συνεργασίας, που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο τον Απρίλιο του 2021, ορίζει τους κανόνες για τη μελλοντική σχέση μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η θέση του ΕΚ

Σε ψήφισμα που υιοθετήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2020, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν τη σύναψη συνολικής συμφωνίας που θα περιλαμβάνει εγγυήσεις για ίσους όρους ανταγωνισμού μέσω ισχυρών δεσμεύσεων και μια συμφωνία για την αλιεία.

Στις 29 Μαΐου 2020, ο Νταβίντ ΜακΑλιστερ, πρόεδρος της Συντονιστικής Ομάδα του ΕΚ για το Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε: "Το Κοινοβούλιο δεν θα εγκρίνει συμφωνία που δεν περιλαμβάνει διατάξεις για ισότιμους όρους ανταγωνισμού, θεμελιώδη δικαιώματα, άρτιο πλαίσιο διακυβέρνησης κι ένα σταθερό καθεστώς για την αλιεία. Θεωρεί, επίσης, ότι η πλήρης εφαρμογή της Συμφωνίας Αποχώρησης, που συνυπέγραψε ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι κρίσιμη".

Στις 12 Ιουνίου 2020, τα μέλη των επιτροπών εξωτερικών υποθέσεων και εμπορίου επανέλαβαν την αμέριστη υποστήριξή τους για τη θέση της ΕΕ στις συνομιλίες μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τη μελλοντική τους σχέση. Όλοι οι ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν επί του σχεδίου ψηφίσματος κατά τη σύνοδο ολομέλειας στις 17-19 Ιουνίου 2020.

Η ψηφοφορία της επιτροπής πραγματοποιήθηκε ενόψει μιας διάσκεψης για τις τρέχουσες συνομιλίες στις 15 Ιουνίου 2020 με τον Βρετανό πρωθυπουργό, Μπόρις Τζόνσον, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Τσαρλς Μισέλ, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Νταβίντ Σασσόλι. 

Στις 11 Σεπτεμβρίου 2020, η ομάδα συντονισμού του Ηνωμένου Βασιλείου και οι επικεφαλής των πολιτικών ομάδων του ΕΚ εξέδωσαν δήλωση για να εκφράσουν την ανησυχία τους για το νομοσχέδιο περί εσωτερικής αγοράς της βρετανικής κυβέρνησης και ζήτησαν την εφαρμογή όλων των διατάξεων της συμφωνίας αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένου του πρωτοκόλλου σχετικά με τις Ιρλανδία/Βόρεια Ιρλανδία. Όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις, το Κοινοβούλιο δήλωσε ότι παραμένει προσηλωμένο στη σύναψη μιας φιλόδοξης συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Την 1η Οκτωβρίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά του Ηνωμένου Βασιλείου, λόγω παραβίασης των υποχρεώσεών του βάσει της συμφωνίας αποχώρησης.

Στις 8 Οκτωβρίου 2020, στο πλαίσιο των απαραίτητων προετοιμασιών για τη λήξη της μεταβατικής περιόδου, το Κοινοβούλιο ενέκρινε νέους κανόνες που στοχεύουν στη διατήρηση της ασφαλούς και αποτελεσματικής λειτουργίας της σιδηροδρομικής σήραγγας που συνδέει την ηπειρωτική Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Απευθυνόμενος στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 15 Οκτωβρίου 2020, ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου Νταβίντ Σάσολι σχολίασε τις διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το Ηνωμένο Βασίλειο τονίζοντας ότι "η επίτευξη συμφωνίας εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές, όπως όμως έχω αναφέρει προηγουμένως, αυτό δεν μπορεί ποτέ να συμβεί με οποιοδήποτε κόστος”. Ο πρόεδρος του ΕΚ προέτρεψε την κυβέρνηση του Γουέστμινστερ να τηρήσει το κράτος δικαίου και να σεβαστεί τις δεσμεύσεις που επικυρώθηκαν και από τα δύο μέρη, επαναλαμβάνοντας πως ό,τι θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στο νησί της Ιρλανδίας δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό.

Σε συζήτηση της ολομέλειας στις 21 Οκτωβρίου 2020, οι ευρωβουλευτές υπογράμμισαν τη σημασία της επίτευξης συμφωνίας για τις μελλοντικές σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ηνωμένου Βασιλείου που να μη θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα και τις αξίες της ΕΕ. Παίρνοντας τον λόγο, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ, Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε: "Η επίτευξη συμφωνίας είναι δυνατή εάν και οι δύο πλευρές είναι έτοιμες να εργαστούν επιδεικνύοντας εποικοδομητικό και συμβιβαστικό πνεύμα."

Πολίτες

Τα δικαιώματα των πολιτών προστατεύονται από τη συμφωνία αποχώρησης. Οι Ευρωπαίοι πολίτες που ζουν στη Μεγάλη Βρετανία και οι Βρετανοί πολίτες που διαμένουν στην ΕΕ έχουν το δικαίωμα να συνεχίσουν να ζουν και να εργάζονται στον τόπο της τωρινής διαμονής τους. Οι ελευθερίες και τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών που ζουν στη Μεγάλη Βρετανία, σχετικά με την ελεύθερη μετακίνηση ή την υγειονομική περίθαλψή για παράδειγμα, συνεχίζουν να αποτελούν βασική προτεραιότητα του Κοινοβουλίου. Οι ευρωβουλευτές παρακολουθούν στενά τον τρόπο εφαρμογής της συμφωνίας αποχώρησης.

Χρονοδιάγραμμα

Σύμφωνα με τη συμφωνία αποχώρησης, η μεταβατική περίοδος θα διαρκέσει έως το τέλος Δεκεμβρίου 2020. Κατά τη μεταβατική περίοδο, το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί την πρόσβασή του στην ενιαία αγορά και υπόκειται στη νομοθεσία της ΕΕ, αν και δεν είναι πλέον σε θέση να διαμορφώσει νέους νόμους.

Στόχος είναι να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες πριν το τέλος της μεταβατικής περιόδου.

Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου, οι συναλλαγές μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και ΕΕ θα πραγματοποιούνται βάσει κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Μάθετε περισσότερα σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τον μετριασμό των επιπτώσεων σε περίπτωση αποχώρησης χωρίς συμφωνία.

Πώς διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις;

Ο πρώην επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων εξ ονόματος της ΕΕ, βάσει πολιτικών κατευθυντήριων γραμμών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της ψηφοφορίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο Μισέλ Μπαρνιέ διεξήγαγε, επίσης, τις διαπραγματεύσεις σχετικά με τη συμφωνία αποχώρησης.

Οι ευρωβουλευτές μπορούν να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις υιοθετώντας ψηφίσματα που ορίζουν τη θέση του ΕΚ. Το Κοινοβούλιο συγκρότησε μια συντονιστική ομάδα για τη Μεγάλη Βρετάνια, με επικεφαλής τον πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων, Ντέιβιντ Μακάλιστερ (ΕΛΚ, Γερμανία).

Μάθετε περισσότερα

• (Άνοιγμα σε νέα σελίδα) Ευρωπαϊκή Επιτροπή: οι διαπραγματεύσεις για το Brexit (στα αγγλικά)
• (Άνοιγμα σε νέα σελίδα) Η ιστοσελίδα του Συμβουλίου σχετικά με το Brexit