Εφαρμογές ανίχνευσης COVID-19: διασφάλιση απορρήτου και διασυνοριακής χρήσης

Μάθετε πώς η ΕΕ διασφαλίζει ότι οι εφαρμογές ιχνηλάτησης COVID-19 σέβονται το ιδιωτικό απόρρητο, την προστασία προσωπικών δεδομένων και μπορούν να χρησιμοποιηθούν διασυνοριακά.

Εφαρμογές ανίχνευσης COVID-19: επιβάτες με μάσκες προστασίας χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο ©AdobeStock/Yurolaitsalbert
Εφαρμογές ανίχνευσης COVID-19 ©AdobeStock/Yurolaitsalbert

Οι εφαρμογές κινητών τηλεφώνων θα μπορούσαν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην αναχαίτιση της πανδημίας του κορονοϊού και η ΕΕ συνεργάζεται με τα κράτη-μέλη για την εύρεση αποτελεσματικών λύσεων.


Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την υιοθέτηση μιας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγιση όσον αφορά τις εφαρμογές ιχνηλάτησης επαφών, οι οποίες χρησιμοιποιούνται για να προειδοποιήσουν τους χρήστες εάν έχουν βρεθεί κοντά σε άτομο που έχει διαγνωστεί θετικό στη νόσο COVID-19. Ως ένα από τα μέτρα ενίσχυσης της ικανότητας ανταπόκρισης της ΕΕ στην επανεμφάνιση κρουσμάτων COVID-19, η Επιτροπή εγκαινίασε τον Οκτώβριο μια πύλη που συνδέει τις εθνικές εφαρμογές, έτσι ώστε οι χρήστες να μπορούν να την χρησιμοποιούν όταν ταξιδεύουν εντός της ΕΕ.


Το ΕΚ ζητά την προστασία των προσωπικών δεδομένων και του απορρήτου


Σε ψήφισμά του στις 17 Απριλίου και κατά τη διάρκεια συζήτησης στην ολομέλεια στις 14 Μαΐου, το ΕΚ τόνισε ότι κάθε ψηφιακό μέτρο κατά της πανδημίας πρέπει να συμμορφώνεται πλήρως με τη νομοθεσία περί προστασίας δεδομένων και απορρήτου. Ανέφερε ότι η χρήση εφαρμογών πρέπει να είναι εθελοντική και ότι πρέπει να περιλαμβάνει ρήτρες λήξης ισχύος, έτσι ώστε να παύσει η λειτουργία τους μόλις τελειώσει η πανδημία.


Οι ευρωβουλευτές τόνισαν την ανάγκη ανωνυμοποιημένων δεδομένων και είπαν ότι για να περιοριστεί ο κίνδυνος κατάχρησης, τα δεδομένα που απορρέουν από τη χρήση των εφαρμογών δεν πρέπει να αποθηκεύονται σε κεντρικές βάσεις δεδομένων.


Επιπλέον, οι ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι πρέπει να διευκρινιστεί ο τρόπος με τον οποίο οι εφαρμογές λειτουργούν και θα συμβάλουν στον μετριασμό της μόλυνσης, αλλά και τυχόν εμπορικά συμφέροντα των προγραμματιστών.


Δείτε το χρονοδιάγραμμα της δράσης της ΕΕ κατά του COVID-19


Προτιμητέες οι εφαρμογές ανίχνευσης από τις εφαρμογές παρακολούθησης στην ΕΕ


Μεταξύ των διάφορων ψηφιακών μέτρων που στοχεύουν στη χαρτογράφηση, την παρακολούθηση και τον μετριασμό της πανδημίας, η Επιτροπή αναγνώρισε τις εφαρμογές ανίχνευσης επαφών, που βασίζονται σε τεχνολογίες μικρής εμβέλειας όπως είναι το Bluetooth (και όχι στον γεωγραφικό εντοπισμό), ως τις πιο υποσχόμενες από άποψη δημόσιας υγείας.

Οι εφαρμογές αυτές προειδοποιούν τους χρήστες σε περίπτωση που έχουν βρεθεί κοντά σε άτομο που έχει διαγνωστεί θετικό στη νόσο COVID-19, χωρίς να ανιχνεύεται η θέση του χρήστη. Σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους όπως ερωτηματολόγια, αυτές οι εφαρμογές θα μπορούσαν να επιτρέψουν μεγαλύτερη ακρίβεια και να περιορίσουν την περαιτέρω εξάπλωση της νόσου, ενώ ο κίνδυνος για την προστασία της ιδιωτικής ζωής είναι περιορισμένος.

Oι εφαρμογές ανίχνευσης προτιμούνται έναντι εφαρμογών ανίχνευσης που λειτουργούν βάσει γεωγραφικής τοποθεσίας και συλλέγουν δεδομένα σχετικά με την τοποθεσία και τις κινήσεις των χρηστών σε πραγματικό χρόνο, καθώς και πληροφορίες για την υγεία τους, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο την προστασία της ιδιωτικής ζωής και θέτουν ερωτήματα περί αναλογικότητας.



Επίσημες οδηγίες της ΕΕ για την προστασία δεδομένων και απορρήτου των εφαρμογών για τον COVID-19


Οι οδηγίες και η εργαλειοθήκη για τη δημιουργία εφαρμογών που σχετίζονται με τον COVID-19, που εκπονήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη, τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων  και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων, στοχεύουν στην εξασφάλιση επαρκούς προστασίας των δεδομένων και στον περιορισμό της διείσδυσης στην προσωπική ζωή των χρηστών. 


Η καθοδήγηση σχετικά με την προστασία δεδομένων αποτελεί ουσιαστικό μέρος των κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τονίζοντας ότι οι εφαρμογές πρέπει να συμμορφώνονται πλήρως με τους κανόνες προστασίας δεδομένων της ΕΕ, ιδίως με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR) και την οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής.

Δυνατότητα διασυνοριακής χρήσης των εφαρμογών


Στις 13 Μαΐου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμπεριέλαβε τη χρήση εφαρμογών ανίχνευσης επαφών στις κατευθυντήριες γραμμές για την ασφαλή επανέναρξη των ταξιδιών στην Ευρώπη και σημείωσε ότι πρέπει να είναι διαλειτουργικές, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να τις χρησιμοποιούν και να λαμβάνουν ειδοποιήσεις όπου κι αν βρίσκονται στην Ευρώπη.

Τον Ιούνιο, με την χαλάρωη των ταξιδιωτικών περιορισμών, τα κράτη μέλη συμφώνησαν να διασφαλίσουν την ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εθνικών εφαρμογών ιχνηλάτησης επαφών για να διασφαλίσουν ότι οι ταξιδιώτες μπορούν να χρησιμοποιούν την εφαρμογή της χώρας τους όπου κι αν βρίσκονται στην ΕΕ. Η απόφαση αυτή έπεται της σύναψης συμφωνίας επί των οδηγιών διαλειτουργικότητας, τον Μάιο, οι οποίες στοχεύουν στην ομαλή διαλειτουργικότητα των εθνικών εφαρμογών και στην πλήρη συμμόρφωσή τους με τα πρότυπα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων.


Τον Οκτώβριο, η Επιτροπή εγκαινίασε μια πύλη που επιτρέπει τη διασύνδεση των εθνικών εφαρμογών.


Το Κοινοβούλιο θα συνεχίσει να επιβλέπει την κατάσταση


Ο Χουάν Φερνάντο Λόπες Αγκιλάρ, επικεφαλής της επιτροπής πολιτικών ελευθεριών του ΕΚ, σημείωσε τον σημαντικό ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι εφαρμογές στην άμβλυνση της κρίσης και χαιρέτισε την εισαγωγή της εργαλειοθήκης της Επιτροπής, τονίζοντας ότι πρέπει να διατηρηθούν τα θεμελιώδη δικαιώματα και η προστασία των δεδομένων.


"Θα επιβλέπουμε στενά την τήρηση των αρχών και κανόνων του κοινοτικού δικαίου καθ 'όλη τη διάρκεια του αγώνα κατά του COVID-19, συμπερλαμβανομένων των κινητών εφαρμογών και τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των προτύπων εξάπλωσης των πανδημιών."

Μάθετε τι κάνει η ΕΕ για να ενισχύσει την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης από τον COVID-19.

Εργαλειοθήκη της ΕΕ

  • Οι εθνικές υγειονομικές αρχές πρέπει να εγκρίνουν εφαρμογές και να λογοδοτούν για τη συμμόρφωση με τους κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων της ΕΕ.
  • Οι χρήστες διατηρούν τον πλήρη έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων. Η εγκατάσταση της εφαρμογής θα είναι εθελοντική και θα πρέπει να γίνεται απεγκατάσταση όταν δεν θα είναι απαραίτητη πια.
  • Περιορίζει τη χρήση προσωπικών δεδομένων: μόνο δεδομένα που σχετίζονται με τον εν λόγω σκοπό, ενώ δεν πρέπει να γίνεται χρήση γεωγραφικού εντοπισμού.
  • Αυστηρά όρια στην αποθήκευση δεδομένων: Τα προσωπικά δεδομένα δεν πρέπει να διατηρούνται για μεγαλύτερο διάστημα από αυτό που είναι απαραίτητο.
  • Ασφάλεια δεδομένων: Τα δεδομένα πρέπει να αποθηκεύονται στη συσκευή ενός ατόμου και να κρυπτογραφούνται.
  • Διαλειτουργικότητα: οι πολίτες πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν την εφαρμογή πουδήποτε και αν βρίσκονται στην ΕΕ.
  • Οι εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων πρέπει να συμμετέχουν πλήρως και να ζητείται η γνώμη τους.