Covid-19: Το σχέδιο της ΕΕ για την ανάκαμψη της οικονομίας 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στις 27 Μαΐου ένα σχέδιο οικονομικής ανακαμψης της Ευρώπης ύψους 750 δισ. ευρώ που, σε συνδυασμό με μια αναθεωρημένη πρόταση για το μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2021-2027, θα συμβάλει στον μετριασμό των επιπτώσεων της κρίσης του κορονοϊού και θα ανοίξει το δρόμο για ένα βιώσιμο μέλλον.

Οι διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου κατέληξαν σε συμφωνία στις 10 Νοεμβρίου για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει ένα νομικά δεσμευτικό χάρτη πορείας για την εισαγωγή νέων πηγών εσόδων και ανοίγει το δρόμο για την εφαρμογή του σχεδίου. Εκρίθηκε κατά τη διάκρεια της ολομέλειας στις 16 Δεκεμβρίου.

Next Generation EU: Το σχέδιο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίασε το σχέδιο ανάκαμψης "Next Generation EU", ύψους 750 δισ. ευρώ, που στοχεύει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας και επενδύει σε μια πράσινη, ψηφιακή, κοινωνική και πιο ανθεκτική ΕΕ.

Σύμφωνα με την πρόταση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αντλήσει κεφάλαια από τις αγορές, επωφελούμενη από την υψηλή πιστοληπτική της ικανότητα και τα σχετικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού σε σύγκριση με αρκετά κράτη μέλη. Το σχέδιο της Επιτροπής προέβλεπε τη διανομή 500 δισ. ευρώ μέσω επιχορηγήσεων. Ωστόσο, οι ηγέτες της ΕΕ μείωσαν τα επίπεδα των επιχορηγήσεων σε 390 δισ. ευρώ κατά τη σύνοδό τους στις 17-21 Ιουλίου.

Τα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την ουδετερότητα του κλίματος και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την παροχή κοινωνικής υποστήριξης και απασχόλησης, καθώς και την ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ ως παγκόσμιου παράγοντα. Τα χρήματα θα διοχετευθούν μέσω υφισταμένων και νέων εργαλείων της ΕΕ. Το μεγαλύτερο από αυτά τα εργαλεία θα είναι ο νέος Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που θα διαθέσει 672,5 δισ. ευρώ σε δάνεια και επιχορηγήσεις για τη στήριξη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στα κράτη μέλη.

Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα αποφασίσουν ως συννομοθέτες τους κανόνες που διέπουν τα διάφορα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για την εφαρμογή του σχεδίου.

Η συμφωνία προβλέπει την κατάλληλη δημοσιονομική εποπτεία των δανεισμένων κεφαλαίων στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης. Το Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα συνεδριάζουν τακτικά για την αξιολόγηση της διαχείρισης των κονδυλίων ενώ το Κοινοβούλιο μαζί με το Συμβούλιο, θα ελέγχουν τυχόν αποκλίσεις από τα ήδη συμφωνημένα σχέδια.

Η σύνδεση με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό και το κράτος δικαίου

Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ταμείο ανάκαμψης παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της ολομέλειας του Μαίου σε συνδυασμό με μια αναθεωρημένη πρόταση για τον προϋπολογισμό 2021-2027 ύψους 1,1 τρισ. ​​ευρώ. Κατά τη σύνοδό τους στις 17-21 Ιουλίου, οι αρχηγοί των κρατών μελών και κυβερνήσεων της ΕΕ μείωσαν τον προτεινόμενο προϋπολογισμό στα 1,074 τρισ. ευρώ.

Στις επόμενες διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο, οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν αύξηση του συνολικού ανώτατου δημοσιονομικού ορίου ύψους 11 δισ. ευρώ. Η συγκεκριμένη αύξηση, σε συνδυασμό με τα επιπλέον 4 δισ. που εξασφαλίστηκαν μέσω ανακατανομών και της χρήσης δημοσιονομικών περιθωρίων, παρέχει 15 δισ. ευρώ για βασικά προγράμματα της ΕΕ σε τομείς όπως η υγεία, η έρευνα και η νεολαία, ενώ 1 δισ. ευρώ θα διατεθεί σε περίπτωση απρόσμενων μελλοντικών κρίσεων.

Το Κοινοβούλιο ζητάει την εισαγωγή νέων πηγών εσόδων στον προϋπολογισμό για να διασφαλίσει ότι τα δάνεια του ταμείου ανάκαμψης δεν θα επιβαρύνουν τις μελλοντικές γενιές. Στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφώνησαν σε ένα χρονοδιάγραμμα για την εισαγωγή νέων πηγών εσόδων με στόχο την αποπληρωμή του χρέους, συμπεριλαμβανομένου ενός φόρου χρηματοοικονομικών συναλλαγών, μιας ψηφιακής εισφοράς και φόρων για όσες εταιρείες επιβαρύνουν το περιβάλλον.

Η απόφαση σχετικά με τα δάνεια του ταμείου ανάκαμψης απαιτεί ομοφωνία στο Συμβούλιο και επικύρωση από κάθε κράτος μέλος. Το Κοινοβούλιο, το οποίο έχει συμβουλευτικό ρόλο στη διαδικασία, έδωσε το πράσινο φως στις 16 Σεπτεμβρίου.

Ο φάκελος συνδέεται επίσης με τη δημιουργία ενός μηχανισμού που θα επιτρέπει την αναστολή της χορήγησης κονδυλίων σε χώρες της ΕΕ που παραβιάζουν το κράτος δικαίου. Στις 5 Νοεμβρίου, το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία για την καθιέρωση ενός τέτοιου μηχανισμού. Η νομοθεσία εγκρίθηκε στις 16 Δεκεμβρίου, κατά τη διάρκεια ολομέλειας.

Μάθετε τι κάνει η ΕΕ για να βοηθήσει την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης από την πανδημία κορονοϊού

Αρνητικές προβλέψεις για την οικονομία

Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Νοέμβριο, δείχνουν ότι η οικονομία έχει πληγεί σοβαρά λόγω της υγειονομικής κρίσης. Ενώ οι άνθρωποι μένουν στο σπίτι και ολόκληροι τομείς έκλεισαν απότομα, η οικονομία της ΕΕ αντιμετωπίζει την πιθανότητα συρρίκνωσης άνω του 7% για το 2020, η οποία είναι πολύ μεγαλύτερη από την πτώση του 2009.

Όλοι οι οικονομικοί παράγοντες επηρεάζονται: πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι ενδέχεται να χάσουν τη δουλειά τους και δεν θέλουν να ξοδέψουν χρήματα, ενώ οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού τους. Οι κυβερνήσεις βλέπουν τη μείωση των φορολογικών εσόδων και την αύξηση των δαπανών πρόνοιας, γεγονός που θα οδηγήσει σε δημοσιονομικά ελλείμματα, υψηλότερα επίπεδα χρέους και θα αυξήσει το κόστος δανεισμού

Μάθετε τι κάνει η ΕΕ για να καταπολεμήσει την κρίση του COVID-19 και ανακαλύψτε το χρονοδιάγραμμα των μέτρων που εγκρίθηκαν.