Οι δράσεις του ΕΚ για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ
Μάθετε πώς η ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αγωνίζονται για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών και την ενίσχυση της ισότητας των φύλων στην εργασία, την πολιτική και άλλους τομείς.
Τι κάνει η ΕΕ για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων;
Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προάγει την ισότητα των φύλων και μια πιο κοινωνική Ευρώπη.
Η ΕΕ έχει υιοθετήσει νομοθεσίες, συστάσεις, ανταλλάσσει πληροφορίες και ορθές πρακτικές, ενώ παρέχει χρηματοδοτήσεις για την υποστήριξη εθνικών δράσεων. Οι έννοιες και αρχές της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ισότητα των φύλων διαμορφώθηκαν από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει συχνά εκθέσεις πρωτοβουλίας σχετικά με θέματα φύλου, ζητώντας να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την ενίσχυση της ισότητας των φύλων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπήρξε πάντα πολύ δραστήριο για την επίτευξη της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, και διαθέτει μόνιμη επιτροπή που ασχολείται με τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων. Κάθε χρόνο, το Κοινοβούλιο τιμά την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου και διοργανώνει εκδηλώσεις για την ευαισθητοποίηση του κοινού.
Τον Ιανουάριο του 2022, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν εκ νέου τον επανακαθορισμό της σύνθεσης του Συμβουλίου που θα επιτρέπει τη διενέργεια συναντήσεων μεταξύ υπουργών και υφυπουργών αρμόδιων για την ισότητα των φύλων. Τα μέλη του Κοινοβουλίου τόνισαν ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβάλει στην προαγωγή σχετικών πρωτοβουλιών, όπως είναι η επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης σχετικά με την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Τον Φεβρουάριο του 2021, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε ένα ψήφισμα για την αξιολόγηση της προόδου που έχει επιτευχθεί σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών τα τελευταία 25 χρόνια και τις προκλήσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν. Οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με την υφιστάμενη κατάσταση σε μερικές χώρες της ΕΕ και τον κίνδυνο υπονόμευσης της ισότητας των φύλων από ορισμένες κυβερνήσεις. Το Κοινοβούλιο κάλεσε επίσης την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε τα δικαιώματα των γυναικών να λαμβάνονται υπόψη σε όλες τις προτάσεις της, να αναπτύξει συγκεκριμένα σχέδια δράσης για την καταπολέμηση της φτώχειας των γυναικών και την ενίσχυση των προσπαθειών για τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων.
Δείτε το χρονοδιάγραμμα με τα ορόσημα στον αγώνα της ΕΕ για τα δικαιώματα των γυναικών.
Εβδομάδα ισότητας των φύλων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Το 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκαινίασε της Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Ισότητας των Φύλων με στόχο την προαγωγή της ισότητας των φύλων και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας. Η εβδομάδα αυτή δίνει στις κοινοβουλευτικές επιτροπές την ευκαιρία να οργανώσουν συνεδριάσεις που αντιμετωπίζουν θέματα ισότητας των φύλων στους τομείς πολιτικής τους.
Τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών
Τον Ιούνιο του 2021, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε έκθεση που καλεί τα κράτη μέλη να προστατεύσουν και να ενισχύσουν περισσότερο τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των γυναικών. Οι ευρωβουλευτές θέλουν να διασφαλίσουν καθολική πρόσβαση σε ασφαλείς και νόμιμες αμβλώσεις, μεθόδους και προϊόντα αντισύλληψης υψηλής ποιότητας, καθώς και τη διδαχή σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης σε παιδιά της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Επισημαίνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις του λεγόμενου "φόρου ταμπόν" στην ισότητα των φύλων, οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης τη μείωση ή την κατάργηση του ΦΠΑ σε προϊόντα εμμηνόρροιας.
Τον Μάρτιο του 2022, το Κοινοβούλιο υιοθέτησε το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων III, το οποίο στοχεύει στην προαγωγή της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των αντίστοιχων δικαιωμάτων εκτός της ΕΕ, καθώς και στη διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης στα κράτη μέλη.
Η ισότητα των φύλων στην εργασία
Άδεια μητρότητας, πατρότητας και γονική άδεια
Το 2019, η ΕΕ ψηφίσε υπέρ πιο ευέλικτων συνθηκών εργασίας και της χορήγησης αδειών για την φροντίδα της οικογένειας που βοηθούν τους εργαζόμενους γονείς και φροντιστές να εξισορροπήσουν την επαγγελματική και προσωπική ζωή τους και να αποφύγουν την ανάγκη επιλογής μεταξύ οικογένειας και καριέρας.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ισότητα των φύλων στην εργασία περιλαμβάνει:
- κανόνες για την απασχόληση (συμπεριλαμβανομένης της ίσης αμοιβής, κοινωνικής ασφάλισης, βελτιωμένων συνθηκών εργασίας και προστασίας από παρενόχληση)
- κανόνες για την αυτοαπασχόληση
- κανόνες για την μητρότητα, την πατρότητα και την άδεια πατρότητας
Μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων
Το Κοινοβούλιο ζητάει επίσης τη λήψη μέτρων για τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών, που το 2020 άγγιζε το 13%, και της διαφοράς των συντάξεων, που το 2019 άγγιζε το 29%. Ζήτησε, επίσης, τη λήψη μέτρων για την καταπολέμηση της φτώχειας στις γυναίκες, καθώς υπάρχουν περισσότερες γυναίκες που ζουν στη φτώχεια στην ΕΕ, παρά άντρες.
Τον Δεκέμβριο του 2022, διαπραγματευτές από το Κοινοβούλιο και τις χώρες της ΕΕ συμφώνησαν ότι οι εταιρείες της ΕΕ θα πρέπει να αποκαλύπτουν πληροφορίες που διευκολύνουν τη σύγκριση των μισθών για όσους εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, βοηθώντας στην αποκάλυψη των διαφορών στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων.
Τον Μάρτιο του 2023 το Κοινοβούλιο ενέκρινε αυτούς τους νέους κανόνες για τα δεσμευτικά μέτρα διαφάνειας των αμοιβών. Εάν η αναφορά αμοιβών δείχνει διαφορά αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων τουλάχιστον 5%, οι εργοδότες θα πρέπει να διενεργήσουν κοινή εκτίμηση αμοιβών σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των εργαζομένων.
Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να επιβάλλουν κυρώσεις, όπως πρόστιμα, για εργοδότες που παραβιάζουν τους κανόνες. Οι προκηρύξεις κενών θέσεων και οι τίτλοι εργασίας θα πρέπει να είναι ουδέτεροι ως προς το φύλο.
Το Συμβούλιο πρέπει ακόμη να εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία για να τεθούν σε ισχύ οι κανόνες.
Διαβάστε περισσότερα σχετικά με τις δράσεις του ΕΚ για την αντιμετώπιση του μισθολογικού χάσματος.
Περισσότερες γυναίκες στον τομέα των ΤΠΕ και των επιστημών
Οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται στον ψηφιακό τομέα της Ευρώπης, επειδή είναι λιγότερο πιθανό να πραγματοποιήσουν σπουδές ή να υποβάλουν αίτηση για θέση εργασίας σε αυτόν τον τομέα. Σε ψήφισμα που υιοθετήθηκε το 2018, οι ευρωβουλευτές καλούν τα κράτη μέλη της ΕΕ να λάβουν μέτρα για την διασφάλιση της πλήρους ένταξης γυναικών στον τομέα των ΤΠΕ αλλά και την ενισχυμένη της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στους τομείς των ΤΠΕ, της επιστήμης, των μαθηματικών και της μηχανικής.
Γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια
Τον Νοέμβριο του 2022, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ιστορικής σημασίας οδηγία για την ενίσχυση της παρουσίας γυναικών στα συμβούλια εισηγμένων στα χρηματιστήρια εταιρειών της ΕΕ. Στόχος της είναι να καθιερωθούν διαφανείς διαδικασίες πρόσληψης στις εταιρείες, έτσι ώστε τουλάχιστον το 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών ή το 33% του συνόλου των θέσεων διοικητικών στελεχών να καλύπτονται από το υποεκπροσωπούμενο φύλο έως τα τέλη Ιουνίου του 2026.
Η έγκριση της οδηγίας ακολουθεί την επίτευξη συμφωνίας επί σχετικού νομοσχεδίου μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου τον Ιούνιο του 2022.
Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να εφαρμόσουν την οδηγία. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 250 εργαζομένους εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.
Πρόληψη της βίας κατά των γυναικών
Η ΕΕ αντιμετωπίζει με διάφορους τρόπους τη βία κατά των γυναικών. Έχει τονίσει την ιδιαίτερη ανάγκη καταπολέμησης συγκεκριμένων μορφών βίας, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής παρενόχλησης, της εμπορίας ανθρώπων, της καταναγκαστικής πορνείας γυναικών, του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, της παρενοχλητικής παρακολούθησης στον κυβερνοχώρο (cyberstalking) και της διαδικτυακής βίας.
Τον Φεβρουάριο του 2021, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Επιτροπή να προτείνει μια οδηγία για την πρόληψη και καταπολέμηση κάθε μορφής βίας εις βάρος γυναικών. Η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση στο Κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2022. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του τον Ιούλιο του 2023 και είναι πλέον έτοιμο για διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο.
Διαβάστε περισσότερα για το πώς η ΕΕ καταπολεμά την έμφυλη βία.
Από τη μεταναστευτική πολιτική μέχρι το εμπόριο
Το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένως καλέσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αυξήσει τη συνοχή μεταξύ των πολιτικών για την ισότητα των φύλων και άλλων πολιτικών, όπως εκείνες που σχετίζονται με την ανάπτυξη, τη γεωργία, την απασχόληση και την μετανάστευση.
Σε ψήφισμα που ενέκριναν το 2016, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν τη θέσπιση νέας, ολοκληρωμένης δέσμης κατευθυντήριων γραμμών για τα φύλα για ολόκληρη την ΕΕ, στο πλαίσιο των ευρύτερων μεταρρυθμίσεων της πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου.
Σε έκθεση που υιοθετήθηκε το 2018, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν επίσης την αναγνώριση του ρόλου των γυναικών κατά τη λήψη μέτρων που αφορούν την κλιματική αλλαγή και την ανάληψη δράσεων για την ενδυνάμωσή τους και την προστασία των πιο ευάλωτων ομάδων.
Όλες οι εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ πρέπει να περιλαμβάνουν δεσμευτικές και εκτελεστές διατάξεις για τη διασφάλιση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων, σύμφωνα με ψήφισμα του 2018.
Οι γυναίκες στην πολιτική
Το Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει τη σημασία της ισότητας των φύλων στην πολιτική, προάγοντας την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα.
Σε έκθεση που υιοθετήθηκε τον Ιανουάριο του 2019, το Κοινοβούλιο κάλεσε τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα να διασφαλίσουν την προαγωγή της συμμετοχής των γυναικών στα κυβερνώντα σώματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την ένατη κοινοβουλευτική περίοδο. Στο Κοινοβούλιο, του οποίου η θητεία ξεκίνησε επίσημα τον Ιούλιο του 2019, οι εκλεγμένες γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 39,3% των ευρωβουλευτών (από 36,5% στο τέλος της προηγούμενης θητείας).
Δείτε τα γραφήματά μας σχετικά με τις γυναίκες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η ισότητα των φύλων και η πανδημία του COVID-19
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανησυχεί ότι η κρίση του COVID19 έχει εντείνει τις υπάρχουσες ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων. Η πανδημία ενδέχεται να οδηγήσει 47 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια κάτω από τα όρια της φτώχειας παγκοσμίως.
Επιπλέον, οι γυναίκες εργάζονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά της πανδημίας - οι γυναίκες αποτελούν τo 76% το 49 εκατομμυρίων εργαζομένων στον τομέα της περίθαλψης στην ΕΕ. Η πανδημία έχει επίσης επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στους παραδοσιακά γυναικοκρατούμενους κλάδους της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της νοσηλευτικής, της γραμματειακής υποστήριξης και της οικιακής εργασίας.
Διαβάστε περισσότερα σχετικά με τον αντίκτυπο του COVID-19 στις γυναίκες.
Η αύξηση της μη αμειβόμενης εργασίας και της τηλεργασίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει επιφέρει σημαντικό πλήγμα στη ψυχική υγεία των γυναικών και στην ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και προσωπικής τους ζώης. Εκτιμάται δε ότι οι γυναίκες έχουν δεχτεί μεγαλύτερο πλήγμα απ' ό,τι οι άνδρες. Ανακαλύψτε τα γραφήματά μας σχετικά με την τηλεργασία, τη μη αμειβόμενη φροντίδα και τη ψυχική υγεία εν καιρώ COVID-19.
Μάθετε περισσότερα για τις κοινωνικές πολιτικές της ΕΕ:
