Το χάσμα αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων στην ΕΕ: στοιχεία και αριθμοί (γράφημα)

Κατά 12% περιορίστηκε το συνταξιοδοτικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην Ελλάδα την περίοδο 2010 - 2018, εμφανίζοντας τη σημαντικότερη μείωση μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Απεικόνιση μιας γυναίκας και ενός άνδρα που αναρριχούνται.
Εικόνα εξωφύλλου: χάσμα αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων 2023

Έχουν περάσει 25 χρόνια από την υιοθέτηση της Διακήρυξης του Πεκίνου, η οποία στοχεύει στην εξασφάλιση μεγαλύτερης ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών ανά τον κόσμο. Τον ίδιο στόχο έχει και η Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για τις Γυναίκες, η οποία είναι αφοσιωμένη στην ισότητα των φύλων και στην ενδυνάμωση των γυναικών, καθώς και στην ένταξη της ισότητας των φύλων στους Στόχους της Αειφόρου Ανάπτυξης.


Παρότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος μέχρι σήμερα, οι ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας εξακολουθούν να υπάρχουν. Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθούν να αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες.

Ανακαλύψτε τις δράσεις του Κοινοβουλίου για τη γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων.

Κατανοώντας το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων

  • Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων είναι η διαφορά μέσων αποδοχών ανάμεσα στις γυναίκες και στους άνδρες.
  • Το "μη διορθωμένο" μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων αντιπροσωπεύει τη διαφορά μεταξύ των μέσων ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών ανδρών και γυναικών, η οποία εκφράζεται ως το ποσοστό του μέσου ακαθάριστου ωραίου εισοδήματος των ανδρών.

Πόσο μεγάλη είναι η διαφορά αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων στην ΕΕ;

Οι γυναίκες στην ΕΕ κερδίζουν περίπου 12.7% λιγότερο ανά ώρα εργασίας από τους άνδρες. Υπάρχουν, όμως, σημαντικές διαφορές μεταξύ κρατών-μελών: το 2021 η μεγαλύτερη διαφορά αμοιβών σημειώθηκε στην Εσθονία (20,5%), ενώ η χώρα της ΕΕ με το χαμηλότερο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων ήταν η Ρουμανία (0,7-3,6%). Το Λουξεμβούργο έχει κλείσει το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων.

Infographic on the gender pay gap by EU country. More information can be read in the paragraph above.
genderpaygap_bbcolors-el.png

Ένα μικρότερο μισθολογικό χάσμα δεν συνεπάγεται κατ’ανάγκη μεγαλύτερη ισότητα των φύλων. Σε ορισμένα κράτη μέλη, τα μειωμένα μισθολογικά χάσματα συνδέονται με τη χαμηλότερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Με τη σειρά τους, τα μεγαλύτερα μισθολογικά χάσματα τείνουν να σχετίζονται με τα υψηλά ποσοστά γυναικών που εργάζονται σε θέσεις μερικής απασχόλησης ή με τη συγκέντρωσή τους σε περιορισμένο αριθμό επαγγελμάτων.

Διαβάστε για τον αγώνα του ΕΚ για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ.

Γυναίκες και άνδρες στην αγορά εργασίας

Η ερμηνεία των αριθμών δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται και πολλοί είναι οι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

Μάθετε περισσότερα για τις αιτίες πίσω από το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων.

Παρότι περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες ολοκληρώνουν σπουδές ανώτατης εκπαίδευσης στην ΕΕ, εκπροσωπούνται λιγότερο στην αγορά εργασίας. Σύμφωνα με στοιχεία του 2022, σχεδόν το ένα τρίτο των γυναικών (28%) εργάζονται με μερική απασχόληση σε σύγκριση με το 8% των ανδρών και είναι πολύ πιο πιθανό να σταματήσουν την εργασία τους για να φροντίσουν παιδιά και συγγενείς.

Έχει, ακόμα, παρατηρηθεί ότι η διαφορά αμοιβών μεταξύ των φύλων αυξάνεται με την ηλικία - αύξηση η οποία μπορεί να οφείλεται σε περιόδους προσωρινής διακοπής της επαγγλεματικής τους σταδιοδρομίας, αν και τα ποσοστά διαφέρουν αρκετά από χώρα σε χώρα. Το μισθολογικό χάσμα διαφέρει, επίσης, από τομέα σε τομέα: το 2021, το χάσμα ήταν μεγαλύτερο στον ιδιωτικό τομέα απ' ό,τι στο δημόσιο στις περισσότερες χώρες της ΕΕ.

Μια σημαντική αιτία του μισθολογικού χάσματος είναι η υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε σχετικά χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, όπως είναι ο τομέας των πωλήσεων και της εκπαίδευσης. Σε ορισμένους τομείς εργασίας, όπως είναι η επιστήμη ή η τεχνολογία, το ποσοστό απασχόλησης ανδρών είναι πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο των γυναικών. Το 2020, για παράδειγμα, οι γυναίκες κατείχαν το 34,7% των διευθυντικών θέσεων στην ΕΕ.

Με λιγότερα χρήματα διαθέσιμα για αποταμίευση και επένδυση, τα χάσματα αυτά συσσωρεύονται και οι γυναίκες αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας. Το 2021, οι γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω έλαβαν συντάξεις που ήταν κατά 28,3% χαμηλότερες σε σχέση με αυτές των ανδρών. Η κατάσταση βέβαια διαφέρει από χώρα σε χώρα, με το συνταξιοδοτικό χάσμα να αγγίζει το 41,5% στη Μάλτα και το 0,1% στην Εσθονία.

Οι ενέργειες του κατά της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ των φύλων


Τον Δεκέμβριο του 2022, διαπραγματευτές από το Κοινοβούλιο και τις χώρες της ΕΕ συμφώνησαν ότι οι εταιρείες της ΕΕ θα πρέπει να αποκαλύπτουν πληροφορίες που διευκολύνουν τη σύγκριση των μισθών για όσους εργάζονται στον ίδιο εργοδότη, βοηθώντας στην αποκάλυψη των διαφορών στις αμοιβές μεταξύ των δύο φύλων.

Τον Μάρτιο του 2023 το Κοινοβούλιο ενέκρινε αυτούς τους νέους κανόνες για τα δεσμευτικά μέτρα διαφάνειας των αμοιβών. Εάν η αναφορά αμοιβών δείχνει διαφορά αμοιβών μεταξύ των δύο φύλων τουλάχιστον 5%, οι εργοδότες θα πρέπει να διενεργήσουν κοινή αξιολόγηση των αμοιβών σε συνεργασία με τους εκπροσώπους των εργαζομένων. Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να επιβάλλουν κυρώσεις, όπως πρόστιμα σε εργοδότες που παραβιάζουν τους κανόνες. Οι προκηρύξεις κενών θέσεων και οι τίτλοι εργασίας θα πρέπει να είναι ουδέτεροι ως προς το φύλο.

Το Συμβούλιο πρέπει ακόμη να εγκρίνει επίσημα τη συμφωνία για να τεθούν σε ισχύ οι κανόνες.