Ηλεκτρονικά απόβλητα στην ΕΕ: στοιχεία και αριθμοί (γράφημα)

Τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες ροές αποβλήτων στην ΕΕ και λιγότερο από το 40% ανακυκλώνεται. Δείτε τα γεγονότα και τα στοιχεία στα γραφήματα μας.

Απεικόνιση διαφορετικών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών.
Απεικόνιση διαφορετικών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών.

Οι ηλεκτρονικές συσκευές και ο ηλεκτρικός εξοπλισμός – από τα πλυντήρια ρούχων και τις ηλεκτρικές σκούπες έως τα έξυπνα τηλέφωνα και τους υπολογιστές – καθορίζουν τη σύγχρονη καθημερινότητα σε τέτοιο βαθμό που είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη ζωή χωρίς τα εργαλεία αυτά. Ωστόσο, τα απόβλητα που παράγουν εμποδίζουν τις προσπάθειες της ΕΕ να μειώσει το οικολογικό της αποτύπωμα.

Διαβάστε περισσότερα για να μάθετε πώς η ΕΕ αντιμετωπίζει τα ηλεκτρονικά απόβλητα στην κίνησή της προς μια κυκλική οικονομία έως το 2050.

Τι είναι τα ηλεκτρονικά απόβλητα;

Τα απόβλητα ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού, ή αλλιώς ηλεκτρονικά απόβλητα, καλύπτουν ποικιλία διαφορετικών προϊόντων που απορρίπτονται μετά τη χρήση.

Αυτά περιλαμβάνουν:

  • Μεγάλες οικιακές συσκευές, όπως πλυντήρια ρούχων και ηλεκτρικός εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (λάπτοπ, εκτυπωτές)

  • Καταναλωτικός εξοπλισμός (βιντεοκάμερες, λαμπτήρες φθορισμού) και φωτοβολταϊκά πάνελ

  • Μικρές οικιακές συσκευές (ηλεκτρικές σκούπες, τοστιέρες)

  • Άλλες κατηγορίες, όπως ηλεκτρικά εργαλεία και ιατρικές συσκευές

Όλες οι άλλες κατηγορίες μαζί, όπως τα ηλεκτρικά εργαλεία και τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, αποτελούν μόλις το 7,2 % των συλλεγόμενων ηλεκτρονικών αποβλήτων.


Η ποσότητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που διατέθηκε στην αγορά της ΕΕ αυξήθηκε από 7,6 εκατομμύρια τόνους το 2012 σε 13,5 εκατομμύρια τόνους το 2021. Ο συνολικός συλλεγμένος ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός αυξήθηκε από 3,0 εκατομμύρια τόνους το 2012 σε 4,9 εκατομμύρια τόνους το 2021.


Οι πρακτικές ανακύκλωσης διαφέρουν μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Το 2021, η Αυστρία ήταν στην κορυφή των χωρών της ΕΕ στη συλλογή ηλεκτρονικών απορριμμάτων, με μέσο όρο 15,46 κιλά ανά κάτοικο.

Το 2021, στην ΕΕ συλλέχθηκαν κατά μέσο όρο 11 κιλά απορριμμάτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ανά κάτοικο.

Γράφημα που δείχνει τα κιλά ηλεκτρονικού εξοπλισμού που συλλέγεται ανά κάτοικο σε κάθε χώρα της ΕΕ.
EL_2024_E-Waste.png

Γιατί χρειάζεται να ανακυκλώνουμε τα ηλεκτρονικά απόβλητα;

Ο απορριπτόμενος ηλεκτρονικός και ηλεκτρικός εξοπλισμός περιέχει δυνητικά επιβλαβή υλικά που ρυπαίνουν το περιβάλλον και αυξάνουν τους κινδύνους για τα άτομα που ασχολούνται με την ανακύκλωση ηλεκτρονικών αποβλήτων. Προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό, η ΕΕ θέσπισε νομοθεσία για την πρόληψη της χρήσης ορισμένων χημικών ουσιών, όπως ο μόλυβδος.

Πολλά σπάνια ορυκτά που είναι απαραίτητα για τη σύγχρονη τεχνολογία προέρχονται από χώρες οι οποίες δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Προκειμένου να αποφευχθεί η ακούσια στήριξη των ένοπλων συγκρούσεων και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι βουλευτές του ΕΚ έχουν θεσπίσει κανόνες που απαιτούν από τους Ευρωπαίους εισαγωγείς ορυκτών σπάνιων γαιών να ελέγχουν το ιστορικό των προμηθευτών τους.

Τι κάνει η ΕΕ για να μειώσει τα ηλεκτρονικά απόβλητα;

Τον Μάρτιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία (ΣΔΚΟ), το οποίο συγκαταλέγει τη μείωση των αποβλήτων ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού στις βασικές του προτεραιότητες. Συγκεκριμένα η πρόταση περιγέγραψε άμεσους στόχους όπως το "δικαίωμα επισκευής" και η βελτίωση της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης εν γένει, η καθιέρωση κοινού φορτιστή, και η θέσπιση συστήματος ανταμοιβής, ώστε να ενθαρρύνεται η ανακύκλωση ηλεκτρονικών ειδών.

Το USB Type-C θα γίνει ο κοινός φορτιστής για τις περισσότερες ηλεκτρονικές συσκευές στην ΕΕ έως το τέλος του 2024. Οι φορητοί υπολογιστές θα πρέπει να είναι εξοπλισμένοι με θύρα USB Type-C έως τις 28 Απριλίου 2026.


Τον Μάρτιο του 2023, η Επιτροπή παρουσίασε μια νέα πρόταση για την προώθηση της επισκευής αγαθών. Στο πλαίσιο της νόμιμης εγγύησης Θα απαιτούσε από τους πωλητές να επισκευάζουν προϊόντα εκτός εάν είναι φθηνότερο η αντικατάστασή τους. Πέρα από την εγγύηση, θα παρείχε δικαιώματα για να γίνουν οι επισκευές ευκολότερες και φθηνότερες.

Η ΕΕ έχει εγκρίνει κανόνες για τη συλλογή, την επεξεργασία και την ανακύκλωση ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της αυξανόμενης ποσότητας ηλεκτρονικών απορριμμάτων.

Τον Φεβρουάριο του 2023, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για ενημέρωση της οδηγίας για τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού για την εφαρμογή απόφασης του Δικαστηρίου της ΕΕ σχετικά με το εύρος των υποχρεώσεων των παραγωγών φωτοβολταϊκών πλαισίων.

Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για την επικαιροποίηση τον Νοέμβριο του 2023. Συμφώνησαν επίσης ότι έως το 2026, η Επιτροπή θα πρέπει να επανεξετάσει την οδηγία και, εάν είναι απαραίτητο, να προτείνει περαιτέρω αλλαγές μαζί με συνολική αξιολόγηση των επιπτώσεών της στην κοινωνία και το περιβάλλον.

Οι ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν για τη συμφωνία στην ολομέλεια στις αρχές Φεβρουαρίου.

Η θέση του Κοινοβουλίου

Τον Φεβρουάριο του 2021, το Κοινοβούλιο ενέκρινε το νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία ζητώντας πρόσθετα μέτρα για την επίτευξη μιας ουδέτερης ως προς τον άνθρακα, περιβαλλοντικά βιώσιμης, χωρίς τοξικές ουσίες και πλήρως κυκλικής οικονομίας έως το 2050, συμπεριλαμβανομένων αυστηρότερων κανόνων ανακύκλωσης και δεσμευτικών στόχων για τη χρήση και την κατανάλωση υλικών έως 2030.

Στον τομέα των ηλεκτρονικών αποβλήτων, οι ευρωβουλευτές καλούν την ΕΕ να προωθήσει τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των προϊόντων μέσω της επαναχρησιμοποίησης και της επισκευής τους.

Διαβάστε περισσότερα για την κυκλική οικονομία και τα απόβλητα: