Le linn an chéad seisiúin iomlánaigh tar éis na dtoghchán Eorpach, toghann na Feisirí Uachtarán nua, 14 Leas-Uachtarán nua agus cúigear Caestóirí.

Déantar gach oifig thofa i bParlaimint na hEorpa (an tUachtarán, na Leas-Uachtaráin, na Caestóirí, cathaoirligh agus leaschathaoirligh na gcoistí agus na dtoscaireachtaí) a athnuachan gach dhá bhliain go leith, is é sin uair amháin ag an tús agus uair amháin leath bealaigh tríd an téarma reachtach 5 bliana. Is féidir sealbhóirí oifige reatha a dhearbhú don dara téarma.

Agus an tUachtarán, na Leas-Uachtaráin agus na Caestóirí á dtoghadh, ba cheart ionadaíocht chothrom fhoriomlán na mBallstát a chinntiú agus tuairimí polaitiúla a chur san áireamh.

Uachtarán Pharlaimint na hEorpa

Déanann an tUachtarán maoirseacht ar ghníomhaíochtaí na Parlaiminte agus feidhmíonn sé nó sí mar chathaoirleach ar na suíonna iomlánacha agus is é nó í a shíníonn buiséad bliantúil an Aontais. Seasann an tUachtarán don Pharlaimint sa saol lasmuigh agus sa chaidreamh idir an Pharlaimint agus institiúidí eile AE.

Is í Roberta Metsola Uachtarán Pharlaimint na hEorpa.

Conas a dhéantar iad a thoghadh?

Is é an chéad rud a dhéanann Parlaimint na hEorpa ar í a bheith atofa ná a hUachtarán a thoghadh. Féadfaidh grúpa polaitiúil nó 36 FPE ar a laghad iarrthóirí don Uachtaránacht a mholadh. Is trí bhallóid rúnda a dhéantar an toghadh. Chun go dtoghfaí iarrthóir mar uachtarán, caithfidh sé nó sí tromlach glan de na vótaí arna gcaitheamh a fháil i.e. 50 % móide a haon.

Mura dtoghtar aon iarrthóir leis an gcéad bhallóid, féadfar na hiarrthóirí céanna nó iarrthóirí eile a ainmniú le haghaidh an dara babhta de vótáil faoi na coinníollacha céanna. D’fhéadfadh sé seo tarlú don tríú babhta dá mbeadh gá leis, agus arís faoi na rialacha céanna.

Mura dtoghtar aon duine leis an tríú ballóid, téann an bheirt iarrthóirí is mó a fuair vótaí ar aghaidh go dtí an ceathrú ballóid agus is é nó í an duine a fhaigheann an líon is airde vótaí ansin a bhuafaidh an toghchán. (Má tharlaíonn sé go bhfuil na vótaí ar chomhscór ag an gcéim seo, dearbhaítear gurb é nó í an t-iarrthóir is sine an buaiteoir).

Cé hiad na Leas-Uachtaráin agus na Caestóirí?

Féadfaidh Leas-Uachtaráin teacht in ionad an Uachtaráin i bhfeidhmiú a chuid nó a cuid dualgais aon uair is gá, lena n-áirítear mar chathaoirleach ar na suíonna iomlánacha. Is Comhaltaí den Bhiúró iad freisin – an comhlacht atá freagrach as gach ní riaracháin, foirne agus eagraíochtúil sa Pharlaimint. Bíonn na Caestóirí ag déileáil le cúrsaí riaracháin a dhéanann difear díreach do na Feisirí iad féin. Tá 14 Leas-Uachtarán agus cúigear Caestóirí i bParlaimint na hEorpa.

Conas a dhéantar iad a thoghadh?

Féadfaidh grúpa polaitiúil nó 36 Fheisire ar a laghad iarrthóirí ar phoist mar Leas-Uachtaráin nó mar Chaestóirí a chur ar aghaidh. Is le ballóid rúnda aonair do na hiarrthóirí ar fad a thoghtar na Leas-Uachtarán. Is é an t-ord ina dtoghtar na hiarrthóirí a chinneann an t-ord tosaíochta a bhíonn acu.

Cé hiad cathaoirligh na ngrúpaí polaitiúla agus conas a dhéantar iad a thoghadh?

I láthair na huaire, tá seacht ngrúpa pholaitiúla i bParlaimint na hEorpa. Déanann gach grúpa polaitiúil a chathaoirleach nó a chomhchathaoirligh féin a thoghadh. Is cathaoirligh na ngrúpaí agus Uachtarán Pharlaimint na hEorpa atá i gComhdháil na nUachtarán.

Eagraíonn Comhdháil na nUachtarán gnó agus pleanáil reachtach na Parlaiminte, cinneann sí freagrachtaí agus comhaltas na gcoistí agus na dtoscaireachtaí agus is í atá freagrach as an gcaidreamh le hinstitiúidí eile AE, leis na parlaimintí náisiúnta agus le tíortha lasmuigh de AE.

Cé hiad Cathaoirligh na gcoistí agus conas a dhéantar iad a thoghadh?

Le linn suíonna bunaitheacha na gcoistí (agus i lár an téarma reachtaigh, nuair a bhíonn sealbhóirí oifige nua le toghadh), toghann coistí na Parlaiminte a gCathaoirligh agus a Leas-Chathaoirligh. Féadfar Cathaoirligh agus Leas-Chathaoirligh a dhearbhú don dara téarma sna toghcháin a bhíonn ann i lár an téarma reachtaigh.

Toghann gach coiste a Bhiúró féin, a bhíonn comhdhéanta de Chathaoirleach agus de Leas-Cathaoirligh, i mballóid ar leithligh. Ar bhonn togra ó Chomhdháil na nUachtarán, cinneann an Pharlaimint ina hiomláine líon na Leas-Chathaoirleach atá le toghadh.

Déanann buantoscaireachtaí idirpharlaiminteacha na Parlaiminte (don chaidreamh le parlaimintí lasmuigh den Aontas) a gCathaoirligh agus a Leas-Cathaoirligh a thoghadh freisin, ag leanúint an nós imeachta céanna atá ann do na coistí.

Cé hiad na Comhordaitheoirí sna coistí agus conas a dhéantar iad a thoghadh?

Toghann na grúpaí polaitiúla ‘comhordaitheoirí’ do na coistí parlaiminteacha. Is iad sin ceannairí polaitiúla gach grúpa sa choiste. Déanann siad comhordú ar dhearcthaí an ghrúpa i dtaobh na dtopaicí atá os comhair an choiste, agus in éineacht leis an gcathaoirleach agus leis na Leas-Chathaoirligh, eagraíonn siad an obair sa choiste.