An t-aistriú chuig fuinneamh glan: spriocanna na mballstát

Chun cabhrú le AE a spriocanna uaillmhianacha maidir le laghdú astaíochtaí a bhaint amach, tá an Pharlaimint ag cur roghanna malartacha níos glaise, amhail fuinneamh in-athnuaite, chun cinn.

Tá uasdátú á dhéanamh ag an bParlaimint ar rialacha maidir le fuinneamh in-athnuaite.

Leis an ngéarchéim fuinnimh atá ann faoi láthair, atá méadaithe mar gheall ar ionsaí na Rúise ar an Úcráin, cuireadh i bhfios go láidir gur gá spleáchas an Aontais ar bhreoslaí iontaise na Rúise a laghdú agus soláthar fuinnimh an Aontais a éagsúlú agus a dhaingniú trí dhíriú ar roghanna malartacha níos glaise, amhail foinsí in-athnuaite fuinnimh. Ina theannta sin, is mian leis an Aontas a bheith ar thús cadhnaíochta san aistriú glas chun dul i ngleic leis an ngéarchéim aeráide.

Foinsí fuinnimh in-athnuaite

  • Fuinneamh ó fhoinsí in-athnuaite neamhiontaise, amhail fuinneamh gaoithe, gréine agus geoiteirmeach, comhthimpeallach, taoide, tonnta agus fuinneamh eile aigéin, hidreachumhacht, bithmhais, gás ó líonadh talún, ionad cóireála séarachais agus bithghás

Cinneadh a dhéanamh maidir le spriocanna nua fuinnimh in-athnuaite an Aontais do 2030

Tá iarrachtaí uaillmhianacha aeráide na hEorpa leagtha amach sa phacáiste aeráide ‘Oiriúnach do 55’. Is é sprioc an Aontais astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú 55 % faoi 2030 agus a bheith aeráidneodrach faoi 2050.


Áirítear sa phacáiste reachtach freisin an nuashonrú ar threoir an Aontais maidir le fuinneamh in-athnuaite chun sciar na bhfoinsí in-athnuaite fuinnimh i meascán fuinnimh an Aontais a ardú.


I mí Mheán Fómhair 2023, thacaigh an Pharlaimint le sprioc nua de 42.5% d’fhoinsí fuinnimh in-athnuaite faoi 2030, cé go n-áitítear ar thíortha an Aontais a ndícheall a dhéanamh 45% a bhaint amach — sprioc ar thacaigh an Coimisiún léi freisin faoina phlean REPowerEU. Arna chur i láthair i mí na Bealtaine 2022, cuireann sí i bhfios go láidir gur gá dlús a chur leis an aistriú chuig fuinneamh glan agus deireadh a chur de réir a chéile le hallmhairí fuinnimh ón Rúis trí sciar na bhfoinsí in-athnuaite fuinnimh i nginiúint cumhachta, i dtionscal, i bhfoirgnimh agus in iompar a mhéadú go 45% faoi 2030.


Leis an reachtaíocht nua, cuirtear dlús leis an bpróiseas ceadaithe le haghaidh gléasraí cumhachta fuinnimh in-athnuaite nua nó oiriúnaithe, lena n-áirítear painéil ghréine agus muilte gaoithe.

Tugadh na spriocanna sna hearnálacha seo a leanas cothrom le dáta freisin:

  • Foirgnimh — 49% d’fhoinsí in-athnuaite fuinnimh faoi 2030
  • Tionsclaíocht — tagarmharc nua de mhéadú bliantúil 1.6% ar úsáid foinsí in-athnuaite fuinnimh

Cuirtear san áireamh sa nuashonrú iarraidh na Parlaiminte go leag tíortha AE sprioc tháscach síos maidir le teicneolaíocht nuálach fuinnimh in-athnuaite de 5% ar a laghad d’acmhainneacht nua suiteáilte fuinnimh in-athnuaite faoi 2030, chomh maith le creat a bhunú le haghaidh comhair maidir le tionscadail fuinnimh trasteorann.


Déanann sé obair leantach freisin ar an iarraidh ón bParlaimint go mbeadh critéir níos déine ann maidir le húsáid bithmhaise, chun laghdú a dhéanamh ar an mbaol go ndéanfaí cleachtais neamh-inbhuanaithe a chistiú agus chun dochar do cháilíocht na hithreach agus don bhithéagsúlacht a chosc.

Sciar an fhuinnimh ó fhoinsí in-athnuaite (mar chéatadán den olltomhaltas deiridh fuinnimh)


Shroich sciar na bhfoinsí in-athnuaite i dtomhaltas fuinnimh an Aontais 23.0% in 2022, méadú ó 21.8% in 2021.

Léarscáil den Aontas a léiríonn cion an fhuinnimh in-athnuaite i dtomhaltas iomlán fuinnimh i dtíortha an Aontais in 2022. Tá na huimhreacha idir 13.1 % in Éirinn agus 66.0 % sa tSualainn.
Léarscáil den Aontas a léiríonn cion an fhuinnimh in-athnuaite i dtomhaltas iomlán fuinnimh i dtíortha an Aontais in 2022

Is í an tSualainn an tír AE a bhfuil an sciar is airde d’úsáid fuinnimh in-athnuaite aici: 66% in 2022, a tháinig go príomha ó hidreabhreoslaí, ó bhithbhreoslaí gaoithe, ó bhithbhreoslaí soladacha agus ó bhithbhreoslaí leachtacha, chomh maith le teaschaidéil. Tháinig an chéad cheann eile san Fhionlainn (47.9%, ó bhithbhreoslaí hidreachumhachta, gaoithe agus soladacha) agus ón Laitvia (43.3%, ó hidreafhuinneamh den chuid is mó).


Taifeadadh an cion ab ísle d’fhoinsí in-athnuaite in Éirinn (13.1%), i Málta (13.4%), sa Bheilg (13.8%) agus i Lucsamburg (14.4%).

Tuilleadh eolais faoin méid a dhéanann an tAontas chun borradh a chur faoin bhfuinneamh in-athnuaite


Foilsíodh an t-alt seo den chéad uair i mí na Samhna 2017. Rinneadh é a athscríobh go suntasach chun na forbairtí is déanaí maidir le foinsí in-athnuaite fuinnimh san Aontas a léiriú.

Painéil ghréine ar dhíon tí ©AP Images/European Union-EP
Is mian leis an Aontas úsáid fuinnimh ghlain, amhail grianfhuinneamh, a bhrú chun cinn ©AP Images/European Union-EP

Athbhreithniú ar fhoinsí fuinnimh inathnuaite