Transparantie
Het rechtstreeks verkozen Parlement zorgt voor een breed scala aan transparantiemaatregelen, omtrent zowel zijn leden als de parlementaire werkzaamheden en de administratie, zodat burgers de debatten en besluiten kunnen volgen. In het streven van het Parlement naar transparantie is de afgelopen jaren aanzienlijke vooruitgang geboekt met betrekking tot zijn Reglement en de transparantie van de activiteiten van de leden.Het Parlement heeft een aantal instrumenten ingevoerd, zodat burgers de activiteiten van het Parlement en met name zijn wetgevingswerkzaamheden makkelijker kunnen controleren.
Gezamenlijk transparantieregister
Het Transparantieregister staat open voor alle belangenvertegenwoordigers die invloed willen uitoefenen op het wetgevingsproces en de uitvoering van het beleid binnen de EU‑instellingen. Door dit register wordt zichtbaar welke belangen worden behartigd, door wie en namens wie, en welke middelen hiervoor worden uitgetrokken. Aan de hand van het register kunnen andere belangengroeperingen en burgers de activiteiten van alle soorten lobbyisten dus volgen en op die manier publiek toezicht uitoefenen.
Belangenvertegenwoordigers moeten niet alleen ingeschreven staan om een toegangspasje voor het Parlement te kunnen aanvragen, maar ook om te worden uitgenodigd om te spreken tijdens een hoorzitting in een commissie of een bijdrage te leveren aan of aanwezig te zijn bij activiteiten van interfractiewerkgroepen of andere niet-officiële groeperingen, om e‑mailalerts te ontvangen over werkzaamheden van de commissies, om toestemming te krijgen voor het samen organiseren van evenementen of om de Voorzitter te verzoeken om als beschermheer van een evenement op te treden. Zij moeten de gedragscode voor inschrijvers eerbiedigen.
Het Europees Parlement, de Commissie en de Raad hebben overeenstemming bereikt over de invoering van regels om de activiteiten van belangenvertegenwoordigers op EU-niveau nog transparanter te maken. Het nieuwe voorstel van interinstitutioneel akkoord is erop gericht ook de Raad aan het lobbyregister te laten meewerken. Het Parlement, de Raad en de Commissie streven er gezamenlijk naar registratie de facto verplicht te stellen, als voorwaarde voor bepaalde lobbyactiviteiten.
Voor meer informatie over de overeengekomen regels, ga naar: Parliament approves new rules for a common mandatory Transparency Register | Nieuws | Europees Parlement (europa.eu)
Voor meer informatie over de onderhandelingen, ga naar: Home | Inter-institutional negotiations on the Transparency Register | European Parliament (europa.eu)
Transparantie over contacten met belangenvertegenwoordigers voor EP-leden
Overeenkomstig het Reglement van het EP moeten rapporteurs, schaduwrapporteurs en commissievoorzitters voor elk verslag zorgen voor online publicatie van alle geplande bijeenkomsten met belangenvertegenwoordigers die onder de werkingssfeer van het interinstitutioneel akkoord over het transparantieregister vallen. Alle andere leden worden verzocht dit op vrijwillige basis te doen. Informatie over bijeenkomsten wordt gepubliceerd op de profielpagina’s van de leden.
EP-leden die een verslag of advies opstellen, hebben dus de keuze of zij al dan niet een vrijwillige wetgevingsvoetafdruk aan hun verslag of advies toevoegen. De rapporteur kan hiermee dus laten zien welke externe expertise en adviezen hij of zij heeft laten meewegen. Vervolgens wordt deze voetafdruk samen met het verslag gepubliceerd nadat het in de commissie is goedgekeurd.
Gedragscode voor EP-leden/opgave van financiële belangen
Leden van het Europees Parlement zijn onderworpen aan een gedragscode. Door deze gedragscode worden de leden verplicht een nauwkeurige opgave te doen van hun financiële belangen, d.w.z. alle (financiële, personele, materiële) steun die zij hebben ontvangen in het kader van hun politieke activiteiten. De leden van het Parlement moeten ook opgave doen van hun aanwezigheid op evenementen die georganiseerd worden door derden, als hun verplaatsings-, accommodatie- of verblijfskosten door een derde worden terugbetaald of rechtstreeks worden betaald.
Bovendien wordt in zowel de gedragscode als het Reglement van het Parlement bepaald dat de leden van het Europees Parlement zich niet beroepsmatig mogen bezighouden met betaalde lobbyactiviteiten die rechtstreeks verband houden met het besluitvormingsproces van de EU. De door de leden in hun opgaven verstrekte informatie wordt vermeld op hun persoonlijke profielpagina.
Toegang van het publiek tot documenten
Iedere burger en ingezetene van de Europese Unie heeft recht op toegang tot documenten van de instellingen, organen en instanties van de Unie (artikel 15 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie). Het recht op toegang tot documenten is een essentieel onderdeel van het transparantiebeleid van de Europese instellingen.
De website van het openbaar register van het Europees Parlement bevat de referenties van alle documenten die het Parlement sinds 3 december 2001 heeft opgesteld of ontvangen. De meeste documenten op de website kunnen gratis en rechtstreeks worden geraadpleegd en gedownload.
Documenten die niet rechtstreeks via het register kunnen worden geraadpleegd, kunnen worden aangevraagd.
Informatieverzoeken van de burger
Burgers kunnen contact opnemen met het EP (Ask EP) om informatie in te winnen over de standpunten en werkzaamheden, de organisatie en regels en de bevoegdheden en procedures van het Europees Parlement. De afdeling kan geen juridisch advies verstrekken of politieke standpunten innemen.