Nieuwe EU-industriestrategie: welke uitdagingen moet het aanpakken?

De EP-leden willen dat de aangepaste industriële strategie van de EU competitief, schoon en veerkrachtig is, en helpt bij de overgang naar een meer digitale en milieuvriendelijke economie.

De Covid-19 pandemie heeft gevolgen gehad voor veel sectoren, waaronder de Europese industrie. De EP-leden vragen de Commissie om met een nieuwe industriële strategie te komen om de sector te helpen herstellen en om te vormen tot een groenere, meer digitale vorm.
Een industriële strategie na de pandemie

Europese ondernemingen werden hard getroffen door de Covid-19-pandemie, omdat velen moesten sluiten of werkkrachten verminderen terwijl ze nieuwe manieren moesten zoeken om bij te blijven met de noodzakelijke digitale en groene transities.

In mei 2021 heeft de Europese Commissie een bijgewerkt voorstel voor de industriële strategie van de EU ingediend, waarin rekening wordt gehouden met de gewijzigde omstandigheden.

De bijgewerkte strategie bouwt voort op de lessen die uit de coronacrisis zijn getrokken om het herstel te stimuleren en de strategische afhankelijkheid van de EU op technologisch en industrieel niveau aan te pakken. Het benadrukt dat de interne markt beter bestand moet zijn tegen verstoringen en dat het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal moet worden gewaarborgd; dat de strategische afhankelijkheden moeten worden geanalyseerd en aangepakt; en dat de groene en digitale overgang moet worden versneld.

Er wordt een noodinstrument voor de interne markt voorgesteld om de gevolgen van toekomstige marktcrises te verzachten, het vrije verkeer van diensten en goederen te waarborgen en de beschikbaarheid van essentiële producten te maximaliseren.

Op 13 juli 2022 hebben leden van de industriële commissie een verslag goedgekeurd waarin wordt opgeroepen de strategie te herzien om een competitieve, schone en veerkrachtige industrie voor de volgende generaties in de Europese Unie te waarborgen. Verwacht wordt dat het hele Parlement het tijdens de plenaire vergadering van september zal goedkeuren.

Het EU-industrielandschap in cijfers

Industrie vertegenwoordigt meer dan 20% van de economie in de EU. Het creëert en produceert innovatie, duurzame materialen en de producten die nodig zijn voor de economie en de maatschappij van de toekomst. Daarnaast vertegenwoordigt het 80% van de goederenexport. De EU is ook één van de voornaamste wereldwijde leveranciers en bestemmingen voor rechtstreekse buitenlandse investeringen.

De industrie vormt het grootste deel van de industriële economie van de EU en is goed voor 84,7% van de industriële toegevoegde waarde in de EU en 90,3% van de industriële werkgelegenheid in 2019.

Meer lezen over de EU-acties om het economisch herstel aan te pakken.

Kmo’s (mkb’s) steunen voor een duurzame groei

In 2019 waren er 23,2 miljoen ondernemingen in de niet-financiële bedrijfseconomie van de EU, die 131,5 miljoen mensen tewerkstelden. De meerderheid (99,8 %) bestond uit micro-, kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's of mkb's), die meer dan de helft van het bbp van de EU genereerden.

Samen met startende ondernemingen, die van cruciaal belang zijn voor de digitalisering van de EU en een kritieke bron van innovatie zijn, willen de EP-leden een betere toegang tot financiering en een verlaging van hun administratieve lasten.

De industriestrategie moet zich op hen richten, omdat velen van hen door nationale coronamaatregelen schulden hebben gemaakt, en daarom minder investeringsmogelijkheden hebben, wat op de lange termijn voor een trage groei zal zorgen.

De industrie veerkrachtiger maken

De EU beschikt over toonaangevende onderzoeksinstellingen, bedrijven en hoogopgeleide mensen en haar sterke punten moeten worden behouden. De EP-leden willen:

  • Ervoor zorgen dat de groene en digitale transitie banen, concurrentievermogen en het vermogen om schone producten te produceren, veilig stelt
  • Jaarlijkse monitoring en rapportage over het concurrentievermogen en de veerkracht van de Europese industriële ecosystemen en over de vooruitgang die op de overgangstrajecten is geboekt
  • De totstandbrenging van een defensief instrumentenpakket om de EU-markt te beschermen tegen verstorende buitenlandse subsidies, oneerlijke concurrentie van buitenlandse - door de overheid gesubsidieerde - bedrijven te voorkomen en cruciale EU-sectoren en -technologieën te beschermen
  • Een ambitieus niveau van investeringen in onderzoek en ontwikkeling (R&D), aangezien het streefcijfer van 3% van het bbp voor investeringen in R&D in de overgrote meerderheid van de lidstaten nog steeds niet is bereikt
  • Een sterkere "Made in EU" en een snellere invoering van industrie 4.0-technologieën
  • Een duidelijke vermindering van de externe afhankelijkheid van de EU van kritieke grondstoffen

Investeren in competitieve en schone ondernemingen

Volgens de nieuwe industriestrategie moet de EU het bedrijven mogelijk maken om bij te dragen aan de doelstellingen om klimaatneutraal te worden – zoals beschreven in het stappenplan van de Green Deal het het 'Fit for 55'-pakket –, bedrijven (voornamelijk kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s of mkb’s) ondersteunen in de transitie naar een digitale en CO2-neutrale economie en ervoor zorgen dat er kwaliteitsvolle banen gecreëerd worden, zonder het concurrentievermogen van de EU te ondermijnen.

Om van de Green Deal een echte groeistrategie te maken, moet deze gepaard gaan met een ambitieus industriebeleid. De EP-leden willen dat de Commissie de productie van betaalbare en overvloedige hernieuwbare en koolstofarme energie stimuleert en de coördinatie van de planning en financiering van de nodige infrastructuur voor elektriciteit, energie, waterstof, CO2 en verwarming/koeling versterkt. Hun andere voorstellen omvatten:

  •  De versnelde uitvoering van maatregelen, inclusief belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang, en industriële partnerschappen voor de ontwikkeling van innovatieve en baanbrekende technologieën die nodig zijn voor de energietransitie