Sociaal Klimaatfonds: Ideeën van het Parlement voor een rechtvaardige energietransitie
De EU wil een rechtvaardige energietransitie. Ontdek hoe het Sociaal Klimaatfonds mensen wil helpen die het meest zijn blootgesteld aan energiearmoede.
Als onderdeel van haar inspanningen om tegen 2050 koolstofneutraal te zijn, is de EU van plan verdere eisen in te voeren om de emissies in de bouw- en transportsector te verminderen. De nieuwe regels zullen burgers en bedrijven ertoe aanzetten om te investeren in alternatieve energiebronnen, betere isolatie en schoon vervoer.
Om te verzekeren dat de klimaatransitie eerlijk en inclusief verloopt, heeft de Commissie voorgesteld om een Sociaal Klimaatfonds (SCF) op te richten. Het fonds is bedoeld om kwetsbare huishoudens, kleine bedrijven en transportgebruikers te helpen die het meest getroffen worden door energie- en transportarmoede. Het maakt deel uit van het wetgevingspakket "Fit for 55", om de doelstellingen van de Europese Green Deal te verwezenlijken, om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55% te verminderen.
Lees ook: Wat doet de EU om CO2-uitstoot te verminderen
Energiearmoede van kwetsbare huishoudens aanpakken
De nieuwe wetgeving wil in de hele EU gemeenschappelijke definities van energie- en mobiliteitsarmoede vaststellen.
Energiearmoede verwijst naar huishoudens die geen toegang hebben tot essentiële energiediensten die een fatsoenlijke levensstandaard mogelijk maken. Mobiliteitsarmoede heeft betrekking op huishoudens die hoge vervoerskosten of beperkte toegang tot betaalbare vervoerswijzen hebben.
Het Parlement wilde specifieke aandacht voor de problemen van eilanden, berggebieden en minder ontwikkelde afgelegen gebieden. Het vroeg om de toegang tot het fonds te blokkeren voor landen die de grondrechten of de rechtsstaat niet respecteren.
Op verzoek van het Parlement gaat het SCF in 2026 van start, één jaar voordat het emissiehandelssysteem (ETS) wordt uitgebreid met gebouwen en wegvervoer (het zogenaamde "ETS II"). Als de energieprijzen uitzonderlijk hoog zijn, kan de ETS-uitbreiding met een jaar worden uitgesteld.
Een deel van het SCF zal worden gefinancierd door de veiling van emissierechten uit ETS II (tot €65 miljard), terwijl nog eens 25% wordt gedekt door nationale middelen (in totaal naar schatting €86,7 miljard).
Er zal alleen steun worden verleend voor maatregelen en investeringen die het principe "geen significante schade berokkenen" respecteren en gericht zijn op het verminderen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.
Nadat in december een akkoord met de EU-landen was bereikt over de oprichting van dit nieuwe fonds in 2026, heeft het Parlement het in april 2023 goedgekeurd. De tekst moet formeel worden goedgekeurd door de Raad om in werking te treden.
Hoe kan het Sociaal Klimaatfonds u helpen?
Het Sociaal Klimaatfonds moet concrete maatregelen financieren om energie- en mobiliteitsarmoede aan te pakken, zowel op korte als op langere termijn, waaronder:
- Verlaging van energiebelastingen en -heffingen of verstrekking van andere vormen van directe inkomenssteun om de stijgende prijzen van wegvervoer en verwarmingsbrandstof aan te pakken. Deze zou tegen eind 2032 geleidelijk worden afgeschaft.
- Stimulansen voor de renovatie van gebouwen en voor de overschakeling op hernieuwbare energiebronnen in gebouwen.
- Stimulansen om over te schakelen van particulier naar openbaar vervoer, autodelen en fietsen.
- Steun voor de ontwikkeling van een tweedehandsmarkt voor elektrische voertuigen.
