Fiscale transparantie voor multinationals: EP-leden betreuren het gebrek aan actie van de Raad

EP-leden hebben lidstaten onder druk gezet om richtlijnen op te stellen die multinationale bedrijven verplichten om hun winst en betaalde belastingen per land openbaar te maken.

Tabel met financiële ontwikkeling. ©Sasirin Pamai/123RF/European Union – EP
©Sasirin Pamai/123RF/European Union – EP

In 2016 diende de Europese Commissie een voorstel in voor de rapportering van belastinginformatie van grote bedrijven per land. Dit voorstel heeft goedkeuring nodig van het Europees Parlement en de Raad voor het van kracht kan gaan. In juli 2017, ging het Parlement akkoord met het voorstel maar het wacht nog steeds op een beslissing van de Raad om onderhandelingen te beginnen met de andere wetgevende bevoegdheden in de EU.


Het voorstel betreft grote bedrijven met een internationaal bereik en een wereldwijde omzet van minstens 750 miljoen euro. De regels houden immers in dat deze bedrijven hun inkomsten en hun belastinguitgaven per land openbaar moeten maken.


De EU heeft reeds wetgeving aangenomen die bedrijven verplicht om dit soort informatie te delen met nationale belastingdiensten, maar EP-leden zijn van mening dat het openbaar maken van dit soort informatie transparantie zou stimuleren en bedrijven zou ontmoedigen om hun wereldwijde winst door te sluizen naar lage belastingregimes om een eerlijke belastingheffing te vermijden.


Tijdens een plenair debat op 22 oktober hebben EP-leden aangedrongen dat de bevolking het recht heeft op informatie over de belastingen van multinationals. Evelyn Regner (S&D, Oostenrijk) zei: “Vaak betaalt dit soort bedrijven onvoldoende belastingen. Ze creëren fictieve constructies om hun belastingen te kunnen verminderen. Bedrijven moeten duidelijk zijn naar burgers toe over hoeveel belastingen ze betalen en waar ze die betalen”.


“Het is een manier om belastingontduiking in de kijker te zetten”, zegt Othmar Karas (EVP, Oostenrijk). Hij haalde hierbij aan dat de EU in alle lidstaten succesvol publieke transparantie bij banken heeft ingevoerd. “Waarom doen we dit niet bij multinationals? Wat proberen wij te verbergen?”, vroeg hij.


Anderen beweren dat het gebrek aan transparantie over hoe multinationals belastingen betalen vooral kleine bedrijven raakt. “Dit [voorstel] is niet alleen voordelig voor belastingdiensten, maar ook voor lokale ondernemingen, veel van hen KMOs, die binnen hun lokale markt concurreren met dergelijke bedrijven. Maar zij hebben wel het nadeel dat ze hun belastinguitgaven niet over meerdere jurisdicties kunnen spreiden”, zei Ondřej Kovařík (Renew Europe, Tjechische Republiek).


De lidstaten vinden het echter moeilijk om hierover een akkoord te vinden. De Finse minister van Europese Zaken Tytti Tuppurainen, die namens het huidige voorzitterschap van de Raad sprak, verzekerde Europarlementsleden dat het werk vordert en dat er meer vergaderingen voorzien zijn. Maar ze voegde eraan toe dat "we vanuit de Raad meer tijd nodig hebben om onze positie te verduidelijken”.


De Raad stelt ook de rechtsgrondslag van het voorstel van de Commissie in vraag, wat EU-actie rechtvaardigt en een impact zou hebben op het besluit. De Commissie heeft het geklasseerd als een kwestie voor de interne markt, wat wil zeggen dat het Parlement en de Raad volgens de gewone wetgevingsprocedure een akkoord moeten bereiken over de tekst. Anderzijds betoogt de Juridische dienst van de Raad dat het een kwestie van belastingheffing is, wat wil zeggen dat de Raad unaniem moet beslissen en het Parlement alleen geraadpleegd wordt.


EP-leden waren op hun beurt kritisch omdat de Raad niet gehandeld heeft. Sven Giegold (Groenen/VEA, Duitsland) zei: “Het is voor vele Europeanen een raadsel waarom we belastingparadijzen hebben waar het geld terecht komt. Er ligt al drie jaar een voorstel voor transparantie op tafel. Overheden staan eerlijke belastingheffing en eerlijke concurrentie in de weg.”


Het Parlement heeft op 24 oktober de resolutie goedgekeurd.