Covid-19: kijk uit voor online fraude en oneerlijke praktijken
Omdat sommige online winkels de onrust rondom het coronavirus misbruiken om nepremedies en middelen te verkopen aan woekerprijzen, onderneemt de EU actie.
Nu dat meer mensen thuiszitten omwille van zelf-isolatie of ‘social distancing’, zit online winkelen in de lift; en nu dat we onszelf en onze families tegen het virus proberen te beschermen, profiteren sommige handelaars van deze ongerustheid om nepremedies of producten die infectie zogezegd voorkomen, te verkopen met een stevig prijskaartje.
Deze valse informatie kan je bij allerlei producten vinden - van maskers tot medicijnen en antibacteriële handgel – met leugenachtige vermeldingen zoals ‘het enige geneesmiddel voor het coronavirus’ of ‘de enige bescherming tegen Covid-19’, en verkocht aan een veelvoud van de werkelijke prijs. Handelaars gebruiken ook andere trucjes, zoals de valse bewering dat er een beperkt aantal producten voorhanden is om consumenten aan te zetten tot kopen.
Waar moet je voor oppassen
Er zijn een aantal manieren om nepaanbiedingen te herkennen. Als je één van de volgende beweringen ziet, wees dan op je hoede:
- Directe of indirecte beweringen dat een product Covid-19 kan voorkomen of genezen;
- Het gebruik van onbevestigde bronnen zoals zelfverklaarde dokters om beweringen te staven
- Het gebruik van namen of logo’s van overheidsinstanties, officiële experten of internationale instellingen die hen zogenaamd erkennen, maar zonder hyperlinks of referenties naar officiële documenten
- Beweringen dat het product ‘alleen vandaag beschikbaar is’, of ‘snel uitverkoopt’, etc.
- Indrukwekkende verklaringen zoals ‘laagste prijs op de markt’, ‘enige product dat een Covid-9 infectie kan genezen’, etc.
- Buitensporige prijzen door de zogezegde genezende krachten van de producten
Als je ongefundeerde en misleidende beweringen op een online platform ziet, gebruik dan het feedbackformulier op de website om het aan de platformbeheerder te melden. Wees je ervan bewust dat het ook onschuldig door een vriend of familielid gedeeld kan worden, die zelf misleid werden en denken dat ze je helpen.
Kijk uit naar betrouwbare bronnen voor informatie over het coronavirus: nationale overheden, volksgezondheidsdiensten of internationale organisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie.
Wat doet de EU
Om het probleem van online fraude rond het coronavirus aan te pakken, hebben de Europese Commissie en de consumentenbeschermingsautoriteiten (CPC) van de lidstaten een aantal gezamenlijke acties op touw gezet. Op 20 maart 2020, meldde het CPC het gezamenlijk ingenomen standpunt over de meest voorkomende fraude en oneerlijke praktijken om online platformen dergelijke illegale praktijken beter te helpen identificeren, uit te schakelen en terugkeer te voorkomen.
Op 23 maart 2020, vroeg Commissaris voor justitie en consumenten Didier Reynders de samenwerking van verschillende platformen, sociale media en zoekmachines en marktplaatsen in de strijd tegen frauduleuze praktijken op hun platformen zoals de verkoop van nepgeneesmiddelen voor het coronavirus.
Consumenten misleiden over de voordelen en verwachte resultaten van een product, beweren dat het een ziekte kan genezen of dat het beschikbaar is voor een beperkte periode is verboden in de EU volgens de Unfair Commercial Practices Directive (UCPD). Elke bewering van een handelaar dat zijn product een ziekte kan genezen moet ondersteund worden met bewijs. Platformbeheerders die actief zijn in de EU en die illegale praktijken op hun website ontdekken, zijn verplicht om in te grijpen.
Om een veiligere digitale omgeving te creëren voor gebruikers en bedrijven in de EU, verklaarde de Europese Commissie dat het tegen eind 2020 een nieuwe Digital Services Act (DSA) - of wetgevingspakket inzake digitale diensten (WDD) - zou voorstellen.
Op 20 oktober keurde het Parlement aanbevelingen goed volgens het principe “wat offline illegaal is, moet online ook illegaal zijn” en zeiden de EP-leden dat consumentenbescherming en gebruikersveiligheid de basis principes moeten zijn. EP-leden willen ook strengere voorwaarden voor platformen en online bemiddelingsdiensten om bedrieglijke en frauduleuze handelaars aan te pakken die online nep-, illegale of onveilige producten verkopen - zoals bijvoorbeeld medische nepapparatuur aan het begin van de Covid-19-pandemie.
In een resolutie die in november 2020 werd goedgekeurd, vroeg het Parlement opnieuw meer maatregelen om te verzekeren dat alle producten die in de EU verkocht worden veilig zijn - of ze nu online of offline verkocht worden, of binnen of buiten de EU geproduceerd worden. EP-leden willen een beter markttoezicht en meer controle over en meer verantwoordelijkheid van online marktplaatsen, en eisen de toepassing van dezelfde regels voor bedrijven uit de EU en derde landen die producten in de EU verkopen.
Meer informatie
-
(open in nieuw tabblad)
Netwerk voor samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming
-
(open in nieuw tabblad)
Europese Commissie: Fraude in verband met Covid-19
-
(open in nieuw tabblad)
Covid-19: Commissie en consumentenautoriteiten nemen actie tegen de verspreiding van nepproducten online
-
(open in nieuw tabblad)
Bronnen van informatie over Covid-19 in verschillende landen
