EP keurt voorstel goed voor hervorming EU-emissiehandel

Het emissiehandelssysteem van de EU is gericht op het verminderen van de CO2-uitstoot van de industrie. Ontdek hoe het werkt en waarom een ​​hervorming nodig is.

Uit een warmtecentrale in de stad komt rook uit de vele schoorstenen
Warmtecentrale in de stad

Wat is het emissiehandelssysteem van de EU?

Hoewel de EU de op twee na grootste CO2-emissiebron ter wereld is, heeft ze ook de meest ambitieuze klimaatdoelstellingen: de uitstoot met flink verminderen tegen 2030 en tegen 2050 terugbrengen tot nul.

Het in 2005 geïntroduceerde emissiehandelssysteem is deel van het "Fit for 55"-pakket en één van de instrumenten die de EU heeft ingezet om dit doel te bereiken. Het richt zich specifiek op de industrie.

Bekijk onze infografiek over de vorderingen van de EU wat betreft het behalen van de 2020-doelstellingen voor klimaatverandering.


Hoe werkt het?

Het emissiehandelssysteem, ook wel "het principe dat de vervuiler betaalt" genoemd, verplicht meer dan 10.000 energiecentrales en fabrieken om een ​​vergunning te hebben voor elke ton CO2 die ze uitstoten. Dit zou een financiële prikkel moeten zijn om minder te vervuilen: hoe minder u vervuilt, hoe minder u betaalt.

Bedrijven moeten de rechten kopen via veilingen en de prijs volgt het spel van vraag en aanbod.

Sommige rechten worden echter gratis toegewezen, vooral in sectoren die het risico lopen dat bedrijven hun productie verplaatsen naar andere regio's met minder strenge emissiebeperkingen.

De prijs van koolstof reguleren

Na de financiële crisis van 2008 waren deze vergunningen erg goedkoop, omdat de vraag ernaar afnam, terwijl het aanbod constant bleef.

Een groot overschot en lage prijzen ontmoedigen bedrijven om in groene technologie te investeren, waardoor de efficiëntie van het plan tegen klimaatverandering wordt belemmerd.

Als oplossing werd in 2015 een marktstabiliteitsreserve (Market Stability Reserve - MSR) opgericht om vraag en aanbod van emissierechten beter op elkaar af te stemmen door 24% van alle emissievergoedingen in een reserve op te nemen, waaruit zij kunnen worden vrijgemaakt in geval van een tekort. In maart 2023 werd de MSR verlengd tot 2030 om de EU te beschermen tegen dalende CO2-prijzen als gevolg van externe schokken zoals Covid-19. Lagere CO2-prijzen zouden betekenen dat er minder stimulans is voor de industrie om broeikasgassen terug te dringen.

Hervorming van het ETS in het kader van de Green Deal van de EU

Om het ETS in lijn te brengen met de hogere emissiereductiedoelstellingen van de Europese Green Deal, heeft de EU in december 2022 een akkoord bereikt over een herziening van de maatregels, waarbij de emissies van de industrie tegen 2030 met 62% worden verminderd.

Wat zijn de hervormingen?

De EP-leden wilden de ambitie van het Commissievoorstel verhogen door het aantal beschikbare jaarlijkse rechten tot 2030 verder te verlagen. De veranderingen na het akkoord tussen het Parlement en de regeringen van de EU omvatten:

  • Het aantal jaarlijks beschikbare emissierechten tot 2030 verder verlagen om de emissies tegen 2030 met 62% te verminderen, 1 procentpunt meer dan het Commissievoorstel (61%).
  • Meer financiering voor innovatieve technologieën en voor de modernisering van het energiesysteem via een innovatiefonds en een moderniseringsfonds. Een deel van de inkomsten uit het nieuwe ETS zal worden toegewezen aan het Sociaal Klimaatfonds, dat tot doel heeft huishoudens en bedrijven die met energiearmoede te maken hebben, te ondersteunen.
  • De geleidelijke afschaffing van de gratis rechten voor de industrie tegen 2034, terwijl het EU-mechanisme voor de aanpassing van de koolstofgrens tegelijkertijd geleidelijk zal worden ingevoerd en tegen 2034 volledig operationeel zal zijn. Het mechanisme zou een koolstofprijs toepassen op ingevoerde goederen uit minder ambitieuze landen en voorkomen dat bedrijven hun productie verplaatsen naar een land met minder strenge broeikasgasemissieregels.
  • Uitbreiding van de maatregelen naar zeevervoer
  • De opneming van de emissies van installaties voor de verbranding van stedelijk afval vanaf 2024.
  • De invoering van een afzonderlijk emissiehandelssysteem (ETS II) voor gebouwen en wegvervoer vanaf 2027. ETS II kan worden uitgesteld tot 2028 om de burgers te beschermen, als de energieprijzen uitzonderlijk hoog zijn, en er zal een nieuw prijsstabiliteitsmechanisme worden opgericht om ervoor te zorgen dat als de prijs van een emissierecht in ETS II boven de 45 euro stijgt, 20 miljoen extra emissierechten worden vrijgegeven.
  • De herziening van het ETS voor de luchtvaart wil de gratis emissierechten voor de luchtvaartsector tegen 2026 geleidelijk afschaffen en het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstoffen bevorderen.

Alle inkomsten uit het emissiehandelssysteem mogen uitsluitend worden gebruikt voor klimaatgerelateerde activiteiten.

Lees meer over hoe de EU de uitstoot van vliegtuigen en schepen wil verminderen.

Volgende stappen

Nadat Europarlementariërs en EU-regeringen in december 2022 een akkoord bereikten over een ambitieuzer emissiehandelssysteem, heeft het Parlement tijdens de plenaire vergadering van april stemmen de herziening van het ETS goedgekeurd. De tekst moet nu formeel door de Raad worden goedgekeurd om in werking te treden.


EU-inspanningen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen


Er zijn nog andere maatregelen om de EU te helpen haar toezeggingen in het kader van het akkoord van Parijs inzake klimaatverandering na te komen en de uitstoot in de EU tegen 2030 te verminderen in alle economische sectoren

Dit is een update van een artikel dat oorspronkelijk op 13 februari 2017 werd gepubliceerd.

Bekijk onze infografieken over de vooruitgang die de EU heeft geboekt om haar 2020-doelstellingen inzake klimaatverandering te bereiken.