De EU en het klimaatakkoord van Parijs: het streven naar klimaatneutraliteit

Om de doelstellingen van de overeenkomst van Parijs te halen, heeft de EU haar klimaatdoelstellingen voor de lange termijn, -klimaatneutraliteit tegen 2050-, wettelijk bindend gemaakt.

 Foto van Venetië dat al weken onder water staat ©123RF/European Union–EP
Venetië staat al weken onder water ©123RF/European Union–EP

Op 28 november heeft het Europees Parlement tijdens een plenaire vergadering een resolutie aangenomen om klimaatneutraliteit tegen 2050 vast te leggen als langetermijndoelstelling van het klimaatakkoord van Parijs én om de doelstelling tot vermindering van de broeikasuitstoot te verhogen tot 55 procent tegen 2030. In december 2019 presenteerde de Europese Commissie de roadmap voor een klimaatneutraal Europa - de Green Deal.


Het klimaatakkoord van Parijs wil de opwarming van de aarde onder 2°C houden en inspanningen doen om het maximum vast te leggen op 1,5°C. Dit om zware gevolgen van klimaatverandering te vermijden. Het akkoord is ondertekend door 194 landen en de Europese Unie. Alle EU-landen tekenen zelfstandig maar ze coördineren hun standpunten onderling en leggen gemeenschappelijke doelstellingen vast op Europees niveau met betrekking tot het verminderen van de C02-uitstoot.


Nationale doelstellingen voor de reductie van CO2-uitstoot



Om de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te kunnen halen, wordt van de EU-landen verwacht dat zij doelstellingen vastleggen voor hun klimaatinspanningen, elke vijf jaar en almaar strenger. Deze doelstellingen worden nationaal bepaalde bijdragen genoemd, en zullen in 2050 worden herzien.  

EU-klimaatdoelstellingen



De EU was de eerste grote economie die de doelstelling om CO2-neutraal te worden voorlegde, onder het klimaatakkoord van Parijs. De huidige doelstelling van de EU streeft naar het verminderen van de CO2-uitstoot tegen 2030 met 40 procent, in vergelijking met het niveau van 1990.


In juni 2021 nam het Parlement de Europese klimaatwet aan, waardoor de politieke toezegging van klimaatneutraliteit tegen 2050 in het kader van de Green Deal een bindende verplichting wordt. 

Waarom zijn klimaatconferenties van de Verenigde Naties zo belangrijk?



De landen die de overeenkomst van Parijs hebben ondertekend, komen jaarlijks bijeen op een Verenigde Naties klimaatconferentie, bekend als 'COP', om de voortgang te meten en de volgende stappen in de strijd tegen klimaatverandering te bespreken. Deze bijeenkomsten brengen regeringen, de privésector, het maatschappelijk middenveld en de industrie samen.


Om de vijf jaar worden de acties van de landen geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie moeten landen de ambitie van hun klimaatactieplannen verder versterken.


Volgens een verslag van de intergouvernementele werkgroep inzake klimaatverandering over  de opwarming van de aarde in 2021, zullen we zelfs met onmiddellijke, snelle en grootschalige verlagingen in broeikasgasuitstoot de doelstelling om opwarming te beperken tot 1,5 °C of zelfs 2°C niet halen.


43% van de burgers gaf aan dat actie tegen klimaatverandering de hoofdprioriteit van het Europees Parlement moet zijn in de Eurobarometer-enquête in augustus 2021.


In een resolutie die op 21 oktober werd goedgekeurd, deelde het Europees Parlement hun bezorgdheid dat de maatregelen die in Parijs in 2015 werden aangekondigd voor een opwarming van meer dan 3°C zouden zorgen tegen 2100, vergeleken met het pre-industriële niveau. Europarlementariërs riepen alle G20-landen op om wereldwijd leiderschap te tonen en ernaar te streven om ten laatste tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.

77%

van de EU-burgers denkt dat klimaatverandering een zeer ernstig probleem is, volgens een Eurobarometer-enquête van juli 2023 .

In een resolutie (Engels) die op 21 november 2023 werd goedgekeurd, uitte het Europees Parlement zijn bezorgdheid over het feit dat de tijdspanne om onder de 1,5 °C te blijven in een alarmerend tempo afneemt en dat voortzetting van het huidige beleid zou leiden tot een stijging van de wereldwijde temperatuur met 2,8 °C tegen het einde van de eeuw. Europarlementariërs riepen op om zo snel mogelijk en uiterlijk in 2025 een einde te maken aan alle directe en indirecte subsidies voor fossiele brandstoffen. Ze willen ook dat alle landen hun klimaatverplichtingen versterken en een eerlijk deel bijdragen om de internationale klimaatfinanciering te verhogen.

Kernbegrippen

  • UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change): in werking getreden in 1994, en op grond waarvan de Overeenkomst van Parijs en het protocol van Kyoto zijn overeengekomen.
  • COP (Conference of the parties to the UNFCCC): komen jaarlijks samen om te bespreken hoe de doelstellingen van het verdrag het best kunnen worden gehaald.
  • NDC (nationally determined contribution): de doelstelling om klimaatverandering te beperken die elke ondertekende partij van het klimaatakkoord van Parijs elke vijf jaar moet vastleggen.

Meer artikelen over dit onderwerp