Terrorisme in de EU: terroristische aanslagen, slachtoffers en arrestaties in 2019

In 2019 werden er in de EU steeds minder aanslagen gepleegd en vielen daarbij beduidend minder doden. In de grafiek ziet u hoe jihadistisch terrorisme zich sinds 2014 heeft ontwikkeld.

Jihadistisch terrorisme in de EU sinds 2014: aanvallen, sterfgevallen, arrestaties (Europol data)
Jihadistisch terrorisme in de EU sinds 2014: aanvallen, sterfgevallen, arrestaties (Europol data)

In 2019 waren er in Europa 119 terreuraanvallen, inclusief succesvolle, mislukte of verijdelde aanvallen - waarvan 21 werden toegeschreven aan jihadistisch terrorisme. Al pleegden ze slechts één zesde van alle aanvallen in de EU, jihadisten waren wel verantwoordelijk voor alle sterfgevallen (10) en 26 van de 27 gewonden.

Meer lezen over Jihadistisch terrorisme in de EU sinds 2015.


Ongeveer de helft van de terroristische aanvallen in de EU waren etnisch-nationalistisch en separatistisch (57 in 2019; in Noord-Ierland allemaal behalve één). De andere categorieën zijn extreemrechtse (6) en extreemlinkse (26) terreuraanvallen.


Het aantal slachtoffers van jihadistisch terrorisme nam sinds de piek in 2015 verder af, en in 2019 was het aantal aanvallen dat verijdeld werd door autoriteiten in de lidstaten dubbel zo groot dan het aantal succesvolle of mislukte aanvallen. Maar volgens Manuel Navarrete, hoofd van het Europese Centrum voor Terrorismebestrijding van Europol, is het dreigingsniveau nog steeds relatief hoog.


Navarrete presenteerde op 23 juni het jaarlijks Europol rapport over terrorismetrends aan de commissie burgerlijke vrijheden en justitie (LIBE) en wees op dezelfde trend in onlinegemeenschappen die aanzetten tot geweld in extreemrechtse en jihadistische milieus: “voor de jihadisten zijn terroristen martelaren van de heilige oorlog, voor extreemrechts zijn het de heiligen van een rassenoorlog.”


Aantal voltooide, mislukte of verijdelde Jihadistische aanvallen in de EU (2017-2019) - Bron: Europol

2017

2018

2019

Voltooide aanval

10

7

3

Mislukt plan

12

1

4

Verijdeld plan

11

16

14

Totaal

33

24

21

Minder terroristenaanvallen en slachtoffers van terrorisme

10 mensen verloren vorig jaar in de EU hun leven in 3 succesvolle jihadistische aanvallen in Utrecht, Parijs en Londen, vergeleken met 13 sterfgevallen in 2018.


In 2019 waren er in acht EU-lidstaten pogingen tot terroristische aanvallen.

Dubbel zoveel verijdelde dan voltooide of mislukte aanvallen

In 2019 mislukten er vier jihadistische aanvallen, terwijl er 14 verijdelde aanvallen waren, vergeleken met respectievelijk 1 en 16 in 2018. Maar in beide jaren is het aantal verijdelde pogingen dubbel zo groot als de succesvolle of mislukte aanvallen. Jihad-geïnspireerde aanvallen gebeuren meestal op openbare plekken en richten zich vooral tegen politie of militairen.


Tijdens de voltooide of mislukte aanvallen werden meestal messen en vuurwapens gebruikt. Alle pogingen met explosieven werden in de war gestuurd. De meeste daders handelden alleen of waren dat van plan.


In 2019, werden 436 mensen gearresteerd op verdenking van misdrijven in verband gebracht met jihadistisch terrorisme. De arrestaties gebeurden in 15 landen. Veruit de meeste vonden plaats in Frankrijk (202), tussen 32 en 56 in Spanje, Oostenrijk en Duitsland, en er waren tussen 18 en 27 arrestaties in Italië, Denemarken en Nederland. Het totaalcijfer is lager dan in 2018 toen 511 mensen gearresteerd werden.


Het gevaar van geradicaliseerde gevangenen

Individuen die opgesloten zijn voor terroristische misdrijven en gevangen die geradicaliseerd worden tijdens hun straf, vormen een gevaar. In vele Europese landen zal een aantal geradicaliseerde gevangenen binnenkort worden vrijgelaten en die kunnen het dreigingsniveau verhogen, waarschuwde Navarrete. In 2019 werd één mislukte, één verijdelde en één succesvolle aanval uitgevoerd door geradicaliseerde gevangenen.

EU-samenwerking

De nauwere samenwerking en de uitwisseling van informatie tussen EU-landen hebben aanvallen voorkomen of hun impact beperkt, volgens het hoofd van het Europese Centrum voor Terrorismebestrijding van Europol. “Door de uitwisseling van informatie en onze connecties, kunnen lidstaten vroegtijdig de risico’s identificeren en reageren. Het is volgens mij een goed teken dat twee derde van de aanvallen geïdentificeerd en verijdeld werden dankzij de huidige samenwerking.”


Bekijk de EU-maatregelen om terrorisme te bestrijden


Geen systematisch gebruik van migratieroutes door terroristen

Sommige mensen maken zich zorgen over de risico’s door de migratiestromen naar Europa. Het rapport van Europol benadrukt dat er tijdens de voorbije jaren geen tekenen zijn dat terroristische organisaties systematische gebruik zouden maken van illegale migratie. Integendeel, bij 70% van de arrestaties in verband met jihadistisch terrorisme, en waarbij de nationaliteit werd gerapporteerd aan Europol, hadden de daders de nationaliteit van het EU-land waar de arrestatie plaatsvond.

Meer lezen over terroristische aanslagen, slachtoffers en arrestaties in de EU in 2020.

Meer informatie

Meer artikelen over dit onderwerp