Wat betekent het om CO2-neutraal te zijn en hoe kunnen we het tegen 2050 bereiken?
Met de Europese Klimaatwet zet de EU zich in voor CO2-neutraliteit in 2050. Wat betekent dat in de praktijk?
Klimaatverandering heeft nu al gevolgen voor de hele wereld. Extreme weersomstandigheden zoals droogte, hittegolven, zware regenval, overstromingen en aardverschuivingen komen steeds vaker voor, ook in Europa. Daarnaast moeten verscheidene landen leven met de gevolgen van een stijgende zeespiegel, verzuring van de oceanen en een krimpende biodiversiteit.
Om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius – een drempel die volgens het IPCC, het wetenschappelijk klimaatpanel van de Verenigde Naties, veilig is – is het essentieel om CO2-neutraal te zijn tegen 2050. Deze doelstelling werd ook vastgelegd in het klimaatakkoord van Parijs, dat door 195 landen ondertekend werd, waaronder ook de EU.
In december 2019, stelde de Europese Commissie de Europese Green Deal voor, het kernplan om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Deze doelstelling zal behaald worden dankzij de Europese klimaatwet, die klimaatneutraliteit wettelijk bindend maakt in de EU.
Doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs
- De wereldwijde uitstoot moet zo spoedig mogelijk pieken
- Daarna moeten de emissies snel verminderen
Wat betekent het om CO2-neutraal te zijn?
Om CO2-neutraal te zijn, moet er een evenwicht zijn tussen de CO2-uitstoot en de opname van CO2 uit de atmosfeer in ‘carbon sinks’ (of natuurlijke koolstofputten), zoals bomen. Om deze CO2-balans te bereiken, moeten alle broeikasgassen van de wereld gecompenseerd worden door koolstofopname.
Koolstofputten zijn systemen die meer CO2 opnemen dan ze uitstoten. De voornaamste systemen zijn de bodem, bossen en oceanen. Volgens schattingen verwijderen natuurlijke putten tussen de 9,5 en 11 gigaton CO2 per jaar. Maar de jaarlijkse CO2-uitstoot in 2021 was maar liefst 37 gigaton.
Bekijk hoe de EU bossen beter wil gebruiken als koolstofputten.
Tot hiertoe zijn er nog geen kunstmatige koolstofputten die voldoende koolstof kunnen absorberen om klimaatverandering te bestrijden.
De koolstof die in natuurlijke putten zoals bossen wordt bewaard, komt terug in de atmosfeer terecht via bosbranden, veranderingen in landgebruik of het kappen van bossen. Daarom is het essentieel om CO2-uitstoot te verminderen om klimaatneutraliteit te bereiken.
CO2-Compensatie
Een andere manier om de uitstoot te verlagen in een poging om CO2-neutraal te zijn, is de uitstoot van een bepaalde sector compenseren met een vermindering ergens anders.
Dit kan door te investeren in hernieuwbare energie, energie-efficiëntie of via het gebruik van schone, koolstofarme technologieën. Het EU-emissiehandelssysteem (ETS) is bijvoorbeeld een systeem om CO2-uitstoot te compenseren.
Een ander voorbeeld van een initiatief om de uitstoot te verminderen is het EU-mechanisme voor koolstofgrenscorrectie, waarbij koolstofprijzen worden toegepast op ingevoerde goederen uit minder klimaatambitieuze landen. Dit zou bedrijven moeten ontmoedigen om hun productie van de EU te verplaatsen naar landen met minder strenge broeikasgasemissieregels.
Doelstellingen van de EU
De Europese Unie heeft een ambitieus klimaatbeleid. Met de Green Deal wil de EU tegen 2050 het eerste continent worden dat evenveel CO2-uitstoot absorbeert als het produceert.
Deze doelstelling werd wettelijk bindend toen het Europees Parlement en de Raad in 2021 de klimaatwet goedkeurden. De tussentijdse emissiereductiedoelstelling van de EU voor 2030 werd ook opgetrokken van 40% naar ten minste 55%.
De EU herziet momenteel oude wetgeving en werkt aan nieuwe wetten om de uitstoot in 2030 met 55% te verminderen. Het wetgevingspakket staat bekend als "Fit for 55" en omvat onder meer regels voor de handel in emissierechten, nationale emissiereductiedoelstellingen, koolstofverwijdering in de sector grondgebruik en vervoersemissies.
Meer informatie over het doel van de EU om de CO2-uitstoot te verminderen:
Nationale doelstellingen voor 2030
CO2-doelstellingen voor auto’s
CO2-uitstoot van auto’s: feiten en cijfers (infografiek)
Minder uitstoot door vliegtuigen en schepen: EU-maatregelen toegelicht
Infografiek: geschiedenis van de onderhandelingen over klimaatverandering
Meer informatie
-
(open in nieuw tabblad)
Europese Commissie: Green Deal
