Covid-19 traceer-apps: privacy en gebruik over de grenzen verzekeren

Ontdek wat de EU doet om te verzekeren dat mobiele apps, die een rol spelen in de strijd tegen Covid-19, privacy en gegevensbescherming respecteren en in de hele EU gebruikt kunnen worden.

Covid-19 traceer-apps: passagiers die hun mobiele telefoon gebruiken ©AdobeStock/Yurolaitsalbert
Covid-19 traceer-apps: passagiers die hun mobiele telefoon gebruiken ©AdobeStock/Yurolaitsalbert

Gespecialiseerde telefoon apps kunnen een essentiële rol spelen om de verspreiding van het virus tegen te houden, en de EU werkt samen met de lidstaten om efficiënte oplossingen te ontwikkelen.

De Commissie raadt een gemeenschappelijke EU-aanpak aan voor contacttraceringsapps, die ontworpen zijn om mensen te waarschuwen als ze in contact zijn geweest met een besmette persoon. Als één van de maatregelen om de EU-respons te versterken na de heropleving van coronagevallen, lanceerde de Commissie in oktober een oplossing om nationale apps te koppelen zodat mensen hun nationale app kunnen gebruiken wanneer ze in de EU reizen.

Het Parlement benadrukt de noodzaak om privacy en gegevensbescherming veilig te stellen


Omdat apps gevoelige data kunnen vrijgeven, heeft het Parlement de noodzaak benadrukt om ze met grote zorg te ontwerpen.

In een resolutie op 17 april en tijdens een plenair debat op 14 mei, benadrukte het Parlement dat elke digitale maatregel tegen de pandemie volledig moet voldoen aan de gegevensbescherming en privacywetgeving. EP-leden zeiden dat het gebruik van apps niet verplicht zou mogen zijn en dat ze een vervalclausule moeten hebben, zodat ze ontmanteld kunnen worden wanneer de crisis voorbij is.

EP-leden onderstreepten ook de noodzaak om gegevens anoniem te houden en dat gegevens niet bewaard mogen worden in gecentraliseerde databanken om het mogelijke misbruik ervan te beperken.

Daarnaast zeiden EP-leden dat het duidelijk moet zijn hoe de apps werken, hoe ze naar verwachting infecties zullen beperken en wat de commerciële belangen van de ontwikkelaars zijn.

Bekijk onze tijdlijn met EU-acties tegen het coronavirus.

Contacttraceringsapps genieten in de EU de voorkeur boven traceer-apps op basis van geolocatie

Van de verschillende digitale traceermaatregelen om de pandemie in kaart te brengen, op te volgen en in te dammen, erkent de Commissie dat contacttraceringsapps, gebaseerd op technologie op korte afstand, zoals Bluetooth, in plaats van gebaseerd op geolocatie, het meest belovend zijn vanuit het perspectief van de volksgezondheid.

Zulke apps kunnen gebruikers waarschuwen als ze een bepaalde tijd in de buurt van een besmette persoon geweest zijn, inclusief contactmomenten die mensen niet opmerken of onthouden, zonder het traceren van de locatie van de gebruiker. Samen met andere methoden zoals vragenlijsten, kunnen deze apps preciezere informatie delen en de verspreiding van de ziekte beperken.

De voorkeur gaat naar deze apps in plaats van traceer-apps op basis van geolocatie, die real-time gegevens verzamelen over de precieze locatie en bewegingen van individuen, samen met informatie over hun gezondheid - wat een groter risico vormt voor privacy en vragen oproept over proportionaliteit. 

Officiële EU-richtlijnen voor Covid-19-apps in verband met gegevensbescherming en privacy

Deze richtlijnen en toolbox die de Commissie samen met de lidstaten, de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming, en het Europees Comité voor gegevensbescherming heeft voorbereid om Covid-19-apps te ontwikkelen, moeten voldoende gegevensbescherming verzekeren en mogen niet te indringend zijn.

Richtlijnen voor gegevensbescherming zijn een essentieel onderdeel van de richtlijnen van de Europese Commissie, en benadrukken dat de apps volledig moeten voldoen aan de gegevensbeschermingsregels van de EU, voornamelijk de EU-regels voor gegevensbescherming (beter bekend als GDPR) de ePrivacy-richtlijn.

Het gebruik van nationale Covid-19-apps overal in de EU mogelijk maken

Op 13 mei, voegde de Commissie het gebruik van contacttraceringsapps toe aan de richtsnoeren om reizen in Europa te hervatten en wees erop dat de grensoverschrijdende interoperabiliteit gewaarborgd moet worden zodat mensen gewaarschuwd kunnen worden in heel Europa.

In juni, wanneer de lidstaten begonnen met reisbeperkingen te versoepelen, gingen ze akkoord om een veilige uitwisseling van informatie te verzekeren tussen de nationale contacttraceringsapps zodat reizigers de app van hun eigen land kunnen gebruiken waar ze ook zijn in de EU. Dit bouwt verder op de richtlijnen rond interoperabiliteit die in mei overeengekomen zijn, om de naadloze samenwerking tussen nationale apps mogelijk te maken, terwijl ze volledig voldoen aan privacy en gegevensbescherming.

In oktober lanceerde de Commissie een portaal om geschikte nationale apps aan elkaar te koppelen.

Het Parlement volgt het op

Juan Fernando López Aguilar, voorzitter van de commissie civiele vrijheden (LIBE) heeft de belangrijke rol aangegeven die deze apps kunnen spelen om de crisis in te dijken, en heette deze nieuwe toolbox welkom. Maar hij benadrukte wel dat de grondrechten en gegevensbescherming gerespecteerd moeten worden.

“We zullen de naleving van de EU-wetgeving en –regels tijdens de strijd tegen Covid-19 van dichtbij volgen, inclusief apps en technologieën om de verspreiding van de pandemie te beperken.”

Neem een kijkje wat de EU doet voor het economische herstel van de coronapandemie.

EU-toolbox

  • Nationale volksgezondheid autoriteiten moeten het gebruik van apps goedkeuren en aansprakelijk zijn voor het naleven van de EU-regels over gegevensbescherming.
  • Gebruikers moeten de volledige controle behouden over hun persoonlijke gegevens. Installatie van de app moet vrijwillig zijn en onmiddellijk ontmanteld worden wanneer het niet meer nodig is.
  • Beperkt gebruik van persoonlijke data: alleen gegevens die relevant zijn voor het doel in kwestie en mogen de locatie niet volgen.
  • Strenge limiet op de opslag van gegevens: persoonlijke data mogen niet langer dan nodig bewaard worden.
  • Veiligheid van data: gegevens moeten bewaard worden op het persoonlijk toestel van de gebruiker en versleuteld zijn.
  • Interoperabiliteit: apps moeten over de EU-grenzen heen gebruikt kunnen worden.
  • Nationale gegevensbeschermingsautoriteiten moeten volledig betrokken en geraadpleegd worden.
Gegevensbescherming: het coronavirus opsporen zonder u te achtervolgen