Hoe de EU de consumentenbescherming wil versterken
Lees meer over de nieuwe regels voor productveiligheid om de consument beter te beschermen en ze aan te passen aan nieuwe uitdagingen zoals de groene transitie en digitale transformatie.
Nieuwe regels voor productveiligheid
In maart 2023 keurden de Europarlementariërs aangepaste regels goed over de productveiligheid van niet-voedingsproducten, bedoeld om veiligheidsrisico's in verband met nieuwe technologieën en de opkomst van online verkoop aan te pakken. Ze vervangen de bestaande richtlijn voor algemene productveiligheid, die dateert uit 2001.
Verbetering van de veiligheidsbeoordeling
De nieuwe regels moeten garanderen dat alle op de markt gebrachte producten veilig zijn voor de consument. Kwetsbare consumenten, waaronder kinderen en personen met een handicap, zullen worden beschermd door strengere veiligheidseisen voor producten die voor hen in de handel worden gebracht.
De nieuwe regels voor productveiligheid
- verbetering van de regels inzake het terugroepen van producten die de verplichtingen van de economische actoren uitbreiden
- de autoriteiten voor markttoezicht meer bevoegdheden geven
- online-marktplaatsen verplichten met de autoriteiten samen te werken om risico's te voorkomen
- de marktautoriteiten toestaan om de verwijdering van gevaarlijke producten binnen twee werkdagen te eisen
- producten mogen alleen worden verkocht door een in de EU gevestigde fabrikant, importeur of distributeur die de verantwoordelijkheid op zich neemt voor de veiligheid van de producten op de markt
- klanten het recht geven op reparatie, vervanging of terugbetaling in geval van een terugroeping van een product
Efficiëntere terugroepprocedures
Nu bijna één derde van de klanten in de EU nog steeds teruggeroepen producten gebruikt (Engels), wil de bijgewerkte verordening de terugroepprocedure verbeteren en gevaarlijke producten snel van de markt halen.
€11,5 miljard/ jaar
De geschatte kosten van te voorkomen ongevallen als gevolg van onveilige producten worden geschat op €11,5 miljard per jaar, met bijbehorende kosten voor de gezondheidszorg op €66,7 miljard.
Economische voordelen
De standaardisering van de regels inzake productveiligheid op EU-niveau zal zowel de bedrijven als de consumenten ten goede komen.
Voor bedrijven zullen de processen worden vereenvoudigd, waardoor de kosten dalen, terwijl de consumenten kunnen rekenen op veiligere producten en eenvoudigere procedures voor het terugroepen van producten.
Verwacht wordt dat de wetgeving de consumenten geld zal besparen en de veiligheidsnormen zal verbeteren.
Naar schatting zal de nieuwe regelgeving in het eerste jaar ongeveer €1 miljard besparingen voor de EU-consumenten opleveren en ongeveer €5,5 miljard in de komende tien jaar.
Het makkelijker maken om duurzaam te consumeren
Het doel van klimaatneutraliteit voor 2050 is een belangrijke prioriteit voor de EU en consumentenkwesties spelen een rol - door middel van duurzame consumptie en de circulaire economie.
Duurzame consumptie
Op verzoek van het Europees Parlement heeft de Europese Commissie in maart 2023 een beleid voorgesteld om de reparatie van huishoudelijke apparaten te vergemakkelijken. Europarlementariërs willen reparaties systematisch, kostenefficiënt en aantrekkelijk maken. Het Parlement heeft ook opgeroepen tot etikettering van de levensduur van producten en maatregelen ter bevordering van een cultuur van hergebruik, waaronder garanties op tweedehands goederen.
In december 2022 publiceerde de commissie milieu, volksgezondheid en voedselveiligheid (ENVI) een ontwerpverslag over het voorstel voor een verordening betreffende eisen inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten van de Europese Commissie. Het Parlement zal in de zomer van 2023 over het verslag stemmen.
In juni 2022 bereikten de Europarlementariërs een akkoord over de gemeenschappelijke oplader, waardoor USB Type-C in het najaar van 2024 de gemeenschappelijke oplader voor alle mobiele apparaten wordt.
In september 2020 lanceerde de Commissie het initiatief voor duurzame producten in het kader van het nieuwe actieplan circulaire economie. Het heeft als doel om producten geschikt te maken voor een klimaatneutrale, hulpbronnenefficiënte en circulaire economie en het wil de hoeveelheid afval verminderen. Het zal ook de aanwezigheid van schadelijke chemicaliën in producten zoals elektronica en ICT-apparatuur, textiel en meubels aanpakken.
De digitale transformatie veilig maken voor consumenten
De digitale transformatie verandert ons leven ingrijpend en heeft ook veranderd hoe we winkelen. Om de EU-consumentenregels in te halen, heeft het Parlement in juli 2022 de Digital Services Act goedgekeurd - een reeks regels om de consumentenveiligheid op alle onlineplatforms in de EU, met inbegrip van onlinemarktplaatsen, te verbeteren.
De leden van het Europees Parlement stelden ook regels voor om gebruikers te beschermen tegen schadelijke en illegale online-inhoud en tegelijkertijd de vrijheid van meningsuiting te waarborgen; en riepen op tot nieuwe regels voor online adverteren, waardoor gebruikers meer controle krijgen.
Gezien de impact van kunstmatige intelligentie (KI of AI) bereidt de EU regels voor om de kansen en bedreigingen ervan te beheersen. Het Parlement heeft een speciale commissie ingesteld en benadrukt de noodzaak van mensgerichte wetgeving. Het EP heeft een wettelijke aansprakelijkheidsregeling voor AI voorgesteld die bepaalt wie verantwoordelijk is wanneer AI-systemen schade of schade toebrengen aan consumenten.
Versterking van de handhaving van consumentenrechten
Handhaving van consumentenrechten is de verantwoordelijkheid van de lidstaten, maar de EU heeft een coördinerende en ondersteunende rol. Onder de regels die het heeft ingevoerd, zijn de richtlijn inzake betere handhaving en modernisering van het consumentenrecht en de regels inzake collectief EU-consumentenvorderingen.
Inspelen op specifieke consumentenbehoeften
Kwetsbare consumenten zoals kinderen, senioren of mensen met een handicap, maar ook mensen in financiële problemen of consumenten met beperkte toegang tot het internet hebben specifieke behoeftes.
Naar aanleiding van de enorme toename van online winkelen en het gemak waarmee consumenten zich in de schulden kunnen steken, heeft het Parlement een akkoord bereikt over nieuwe regels voor consumentenkrediet die mensen moeten beschermen tegen schulden op kredietkaarten, overschrijdingen van de limiet en leningen die niet geschikt zijn voor hun financiële situatie.
Omdat kinderen en minderjarigen bijzonder kwetsbaar zijn voor schadelijke reclame, heeft het Parlement strengere regels goedgekeurd voor audiovisuele mediadiensten.
De veiligheid garanderen van producten die in de EU worden verkocht
Burgers kopen vaak goederen die buiten de EU zijn vervaardigd. Volgens de Commissie zijn de aankopen van verkopers buiten de EU gestegen van 8% in 2014 tot 21 procent in 2020, en de nieuwe consumentenagenda benadrukt de noodzaak van internationale samenwerking om de consumentenbescherming te waarborgen. Omdat China in 2021 de grootste leverancier van goederen aan de EU, was heeft het Parlement een resolutie goedgekeurd over een nieuwe strategie tussen de EU en China in 2021 om de veiligheid van online verkochte producten te vergroten.
Nieuwe regels voor consumentenkrediet
In september 2023 heeft het Europarlement nieuwe regels aangenomen ter bescherming van consumenten tegen creditcardschulden en rekening-courantkredieten (Engels).
Onder de nieuwe maatregelen moeten kredietverstrekkers de geschiktheid van het krediet beoordelen, de kosten beperken, een 14-daagse herroepingsoptie bieden, vervroegde aflossing toestaan en ervoor zorgen dat advertenties de kosten van het lenen duidelijk maken.
Lees meer over de laatste updates over consumentenkrediet.
