Meer gegevensuitwisseling in de EU: wat zijn de voordelen?
Door vertrouwen te scheppen in het delen van gegevens wil de EU-wetgeving innovatie stimuleren, de groene overgang vereenvoudigen en mensen ten goede komen.
(Duur van de video:
)
Met immense mogelijkheden op het gebied van landbouw tot gezondheid, kan big data (grote datasets) een belangrijke rol spelen in de digitale transformatie van de EU. Het delen van gegevens is echter essentieel om dit potentieel te benutten. Het delen van gegevens is het proces waarbij dezelfde gegevensbronnen aan meerdere gebruikers - bedrijven of overheidsinstanties - ter beschikking worden gesteld.
Momenteel worden gegevens niet zoveel hergebruikt als mogelijk zou zijn vanwege het beperkte vertrouwen in gegevensuitwisseling, tegenstrijdige economische stimulansen en technologische hindernissen. De EU wil het vertrouwen in gegevensuitwisseling vergroten met twee stukken wetgeving.
De verordening inzake gegevensbeheer, die op 6 april 2022 door het Parlement werd goedgekeurd, wil gegevensuitwisseling in de EU stimuleren. Zo kunnen bedrijven en startups toegang krijgen tot meer gegevens, die ze kunnen gebruiken om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Toegang tot big data is essentieel om de mogelijkheden van artificiële intelligentie te benutten.
Voortbouwend op de Verordening inzake gegevensbeheer heeft het Parlement in november 2023 de Gegevenswet goedgekeurd (Engels), die het voor bedrijven gemakkelijker zal maken om toegang te krijgen tot grote hoeveelheden kwaliteitsvolle industriële gegevens, met name afkomstig van het internet der dingen.
(Duur van de video:
)
Wat zijn de voordelen van het delen van gegevens?
Meer uitwisseling van gegevens moet de innovatie en het concurrentievermogen van de EU-economie stimuleren. Bijvoorbeeld zo is toegang tot 'big data' cruciaal voor het benutten van het potentieel van kunstmatige intelligentie, omdat voor AI enorme hoeveelheden gegevens nodig zijn om algoritmen te trainen.
Groene transitie
Gegevens kunnen helpen de koolstofvoetafdruk en het energieverbruik te verminderen, bijvoorbeeld door files te verminderen en de energie-efficiëntie van gebouwen en auto's te optimaliseren. Fabrieken, boerderijen of bouwbedrijven zullen productielijnen en toeleveringsketens kunnen optimaliseren dankzij de beschikbaarheid van gegevens over de werking van industriële apparatuur. Gegevens van satellieten en sensoren zullen landbouwers in staat stellen water en gewassen beter te beheren en hun productiviteit te optimaliseren.
Gegevens over het milieu zullen de respons op noodsituaties zoals overstromingen of bosbranden verbeteren.
Drijfveer van innovatie
Als er meer gegevens beschikbaar zijn, kunnen bedrijven nieuwe producten en diensten ontwikkelen. Aanbieders van aftermarket-diensten zoals reparaties zullen op gelijke voet kunnen concurreren met vergelijkbare diensten van fabrikanten, waardoor de prijzen kunnen dalen en innovatie kan worden gestimuleerd.
Voordelen voor mensen
Mensen die geconnecteerde producten gebruiken, moeten meer keuze hebben als het gaat om aanbieders van reparatie- en onderhoudsdiensten. Er kunnen nieuwe, innovatievere producten en meer gepersonaliseerde geneesmiddelen verschijnen. Steden zouden slimmer en groener kunnen worden. Gegevens kunnen ook helpen om noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid beter te beheren.
Meer leren over de definitie, voordelen en uitdagingen van big data in onze infografiek.
Hoe zal nieuwe wetgeving rond gegevensuitwisseling vertrouwen helpen opbouwen?
Wet inzake gegevensbeheer
De wet inzake gegevensbeheer wil vertrouwen opbouwen rond het delen van gegevens, en het veiliger en gemakkelijker maken, in overeenstemming met wetgeving rond gegevensbescherming. Dit zal via een reeks instrumenten mogelijk gemaakt worden, van technische oplossingen zoals anonimisering en het bundelen van gegevens tot wettelijk bindende akkoorden voor hergebruikers.
De regels zullen het mogelijk maken om gegevens die verzameld werden op sommige gebieden van de overheidssector, beter te gebruiken. Ze maken het creëren van een gezamenlijke Europese databank ook mogelijk voor belangrijke gebieden: volksgezondheid, milieu, energie, landbouw, mobiliteit, financiën, productie, openbaar bestuur en vaardigheden.
De nieuwe regels voor de marktplaatsen voor gegevens (gebruikelijk onlineplatformen waar gebruikers gegevens kunnen kopen of verkopen) zullen helpen om nieuwe ‘tussenpersonen’ te erkennen als vertrouwde gegevens-organisatoren.
De regels zullen het ook voor bedrijven, individuen en openbare instellingen gemakkelijker maken om gegevens te delen ten voordele van de maatschappij (data altruïsme).
De regels willen een alternatief bieden voor gegevensplatformen die veel gegevens in handen hebben.
Gegevenswet
De Gegevenswet maakt een einde aan problemen die het hergebruik van industriële gegevens in de weg staan. Voor bedrijven en consumenten die gegevens genereren, is het duidelijk wie deze gegevens mag gebruiken en onder welke voorwaarden.
Consumenten en bedrijven die aangesloten apparaten gebruiken, zullen toegang krijgen tot de gegevens die zij genereren (en die nu vaak uitsluitend door de fabrikanten worden verzameld) en zullen het recht hebben die gegevens met derden te delen.
De wet beschermd micro-ondernemingen en kmo's tegen oneerlijke voorwaarden in contracten voor gegevensuitwisseling die door sterkere bedrijven worden opgelegd.
Om te voorkomen dat concurrenten diensten of apparaten achteraf aanpassen dankzij de toegenomen toegang tot gegevens, versterkten de Europarlementariërs de bepalingen om handelsgeheimen te beschermen.
De verordening maakt het gemakkelijker voor klanten om van clouddienstverlener te veranderen en meer waarborgen te bieden tegen onrechtmatige toegang tot niet-persoonsgebonden gegevens die in de EU worden bewaard.
De verordening bepaalt ook hoe overheidsinstanties toegang kunnen krijgen tot gegevens van particuliere bedrijven, wat nodig is in uitzonderlijke omstandigheden, zoals noodsituaties op het vlak van volksgezondheid of natuurrampen.
Volgende stappen
De verordening inzake gegevensbeheer die in 2022 door het Parlement en de Raad is aangenomen, is van toepassing vanaf september 2023.
Het Parlement heeft de Gegevenswet aangenomen, die nu door de Raad moet worden goedgekeurd om wet te worden.