Lijsttrekkers
Het Europees Parlement zet zich al lang in om ervoor te zorgen dat de burgers, door te stemmen bij de Europese verkiezingen, niet alleen het Parlement zelf kiezen, maar ook inspraak hebben in wie de Europese Commissie zal leiden.
Het Parlement wil de verkiezingen “europeaniseren” en de EU-besluitvorming meer democratische legitimiteit geven. Daarom heeft het het Europese parlement politieke partijen voorafgaand aan de 2014 verkiezingen verzocht kandidaten voor het voorzitterschap van de Europese Commissie voor te dragen. Zo kunnen de burgers via hun stem bij de Europese verkiezingen rechtstreeks helpen te bepalen wie aan het hoofd van de Europese uitvoerende macht komt te staan. Deze procedure staat bekend als het proces van de Spitzenkandidaten, wat Duits is voor lijsttrekkers.
Bij de verkiezingen van 2014 leidde dit tot de verkiezing van Jean‑Claude Juncker als Commissievoorzitter.
Na de Europese verkiezingen van mei 2019 stelde de Europese Raad Ursula von der Leyen voor aan het Europees Parlement als kandidaat-voorzitter van de Europese Commissie. Zij was geen lijsttrekker.
In de aanloop naar de Europese verkiezingen van dit jaar stellen de Parlementsleden dat het essentieel is om de lijsttrekkersprocedure te volgen, waarbij de Europese politieke partijen vóór de verkiezingen elk één respectievelijke kandidaat voordragen voor de functie van voorzitter van de Europese Commissie. Het Parlement heeft in 2023 nieuwe regels voor lijsttrekkersprocedure voorgesteld.
De Parlementsleden benadrukken dat er een duidelijk en geloofwaardig verband moet bestaan tussen de verkiezingsuitslag en wie voorzitter van de Commissie wordt. Op basis van de EU-Verdragen moet deze persoon volgens hen de steun van de meerderheid in het Parlement krijgen. Daarnaast roepen ze de Europese Raad ertoe op geen achterkamertjesdeals meer te sluiten.
Wie zijn de lijsttrekkers
Fractie van de Europese Volkspartij (christendemocraten)
De Europese Volkspartij (EVP) heeft Ursula von der Leyen (Duitsland) gekozen als lijsttrekker voor de Europese verkiezingen op 7 maart 2024 op het partijcongres van Boekarest.
Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D)
De lijsttrekker voor de Partij van Europese Socialisten (PSE), Nicolas Schmit (Luxemburg), werd op 2 maart 2024 door het ledencongres in Rome voorgedragen.
Fractie Renew Europe
Marie-Agnes Strack-Zimmermann (Duitsland), Sandro Gozi (Italië) en Valérie Hayer (Frankrijk) zijn voorgesteld als lijsttrekkers voor Renew Europe Now (Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa (ALDE), de Europese Democratische Partij en de Renaissance), zoals aangekondigd op 20 maart 2024.
Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie
Voor de Europese Groene Partij werden Terry Reintke (Duitsland) en Bas Eickhout (Nederland) op 2 februari 2024 verkozen tot lijsttrekker op hun partijcongres in Lyon.
De Europese Vrije Alliantie (EFA) stelde Raül Romeva (Spanje) en Maylis Roßberg (Duitsland) voor als lijsttrekkers van de partij op 23 oktober 2023.
Linkse fractie in het Europees Parlement — GUE/NGL-fractie
Walter Baier (Oostenrijk) zal de lijsttrekker van Europees Links zijn, nadat hij werd verkozen tijdens de vergadering van de partij van 24 februari 2024 in Ljubljana.
De fracties Identiteit en Democratie (ID) en de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) hebben officieel geen lijsttrekker benoemd.
Lijsttrekkers kandidatendebat op 23 mei
Op 23 mei vond er in de plenaire vergaderzaal van het Parlement in Brussel een debat plaats onder de lijsttrekkers, georganiseerd door de European Broadcasting Union (EBU). Hier kun je meer informatie vinden. Hier vind je meer details over dit debat.