Dlaczego UE chce uregulować gospodarkę platform?

Gospodarka platformowa niesie korzyści, ale także ryzyko. Przeczytaj o działaniach UE w kierunku bezpieczniejszego, sprawiedliwszego i bardziej przejrzystego świata online.

Przez ostatnie 20 lat byliśmy świadkami bezprecedensowego rozwoju możliwości internetu - pojawiły się nowe technologie, firmy, nowe sposoby pracy, robienia zakupów, rezerwacji noclegów czy nawet zamawiania jedzenia i transportu. Dyrektywę o handlu elektronicznym, kamień węgielny jednolitego rynku cyfrowego, przyjęto w 2000 r., kiedy platformy takie jak Amazon, Google czy Booking.com dopiero rozpoczynały działalność, a Facebook, Airbnb i Instagram jeszcze nie istniały.

Prawodawstwo UE musi nadążać za tymi zmianami, dlatego UE pracuje nad nowymi ramami prawnymi - aktem o usługach cyfrowych (DSA) oraz aktem o rynkach cyfrowych (DMA) - które określą wytyczne dla nowej rzeczywistości internetowej, w tym platform internetowych, aby zapewnić lepsze, bezpieczniejsze środowisko cyfrowe dla użytkowników i firm w całej UE.

Ekonomiczne znaczenie gospodarki platform

Jednym z najważniejszych procesów ostatnich 20 lat jest rozwój platform internetowych. Należą do nich m.in. internetowe platformy handlowe, media społecznościowe, sklepy z aplikacjami, porównywarki cen, a także wyszukiwarki internetowe. Trudno byłoby wyobrazić sobie życie bez nich.

Ułatwiając handel transgraniczny w UE i poza nią, platformy przyniosły znaczne korzyści konsumentom i otworzyły nowe możliwości dla europejskich firm i przedsiębiorców. Według Komisji Europejskiej, już milion unijnych przedsiębiorstw sprzedaje towary i usługi za pośrednictwem platform internetowych, a ponad 50% małych i średnich przedsiębiorstw prowadzące sprzedaż za pośrednictwem internetowych platform handlowych sprzedaje za granicę.

Co UE chce uregulować

Nowe możliwości niosą ze sobą nowe zagrożenia. Konsumenci europejscy zostali wystawieni na kontakt z nowym wachlarzem nielegalnych towarów, działań i treści, podczas gdy nowi gracze mają trudności z wejściem na rynek zdominowany przez duże platformy. Łączenie wielu firm z wieloma konsumentami za pośrednictwem ich usług i dostęp do ogromnych ilości danych daje dużym platformom przewagę, dzięki której mogą kontrolować i wyznaczać standardy dla ważnych obszarów gospodarki cyfrowej. UE chce odzyskać inicjatywę w kształtowaniu tych obszarów na szczeblu unijnym i w wyznaczaniu standardów dla reszty świata.

Jakie rozwiązania planuje UE?

Główne punkty nowych przepisów to:

• Ich ustaleniami będą objęte firm z UE, ale też firmy z siedzibą gdzie indziej, które sprzedają na europejski rynek, oraz wszystkie usługi cyfrowe, nie tylko platformy internetowe.
• Konsumenci powinni być jednakowo bezpieczni podczas zakupów online, jak i w „tradycyjnych” sklepach - co jest nielegalne poza internetem, powinno być uznane za nielegalne w internecie, a platformy powinny wzmocnić wysiłki przeciwdziałające handlowcom sprzedającym fałszywe lub niebezpieczne produkty.
• Wprowadzenie zasady „poznaj swojego klienta biznesowego” będzie wymagało od platform sprawdzania i powstrzymywania nieuczciwych firm korzystających z ich usług w celu sprzedaży niebezpiecznych produktów lub szerzenia dezinformacji.
• Ułatwienie nowym firmom wejście na rynek poprzez zajęcie się przewagą dużych graczy cyfrowych, którzy obecnie dyktują zasady swoim użytkownikom i konkurentom. Przyjęte przepisy powstrzymają duże platformy od bycia „strażnikami” dostępu do rynku.
• Przepisy zapewniają wytyczne dotyczące zwalczania nielegalnych i szkodliwych treści w internecie.

Kontekst i kolejne kroki

Aby stworzyć „Europę na miarę ery cyfrowej”, Komisja Europejska przedstawiła projekt nowego aktu o usługach cyfrowych i aktu o rynkach cyfrowych pod koniec 2020 roku. Po osiągnięciu porozumienia z Radą Parlament zatwierdził obie ustawy 5 lipca 2022 r. Szczegółowe informacje o tym, kiedy przepisy zaczną obowiązywać, znajdują się w komunikacie prasowym w sekcji "Więcej informacji" poniżej.

Dowiedz się więcej: czym są akt o rynkach cyfrowych i akt o usługach cyfrowych?

Więcej informacji

• Komunikat prasowy: Usługi cyfrowe - przełom dla bezpiecznego, otwartego środowiska internetowego
• (otwórz w nowej zakładce) Pytania i odpowiedzi: akt o usługach cyfrowych
• Opens in a new window Pytania i odpowiedzi: Akt o rynkach cyfrowych
• (otwórz w nowej zakładce) Komisja Europejska: Nowe przepisy UE dotyczące handlu elektronicznego [EN]

Powiązane artykuły

• Jednolity rynek cyfrowy