Brexit: plan działania na wypadek braku porozumienia

Jeśli Wielka Brytania opuści UE bez porozumienia, wpłynie to na ludzi i przedsiębiorstwa w całej Europie. UE przyjęła środki w celu złagodzenia skutków takiej ewentualności.

Porozumienie w sprawie Brexitu lub jego brak ©AP Images/European Union-EP
©AP Images/European Union-EP

Unia Europejska wielokrotnie podkreślała, że wolałaby, aby wyjście Wielkiej Brytanii z Unii nastąpiło na drodze porozumienia. Zawarła umowę z Wielką Brytanią o jej wystąpieniu z Unii, aby umożliwić obu stronom kontynuowanie współpracy w różnych obszarach dla ich obopólnych korzyści. Mając jednak na uwadze możliwość wyjścia Wielkiej Brytanii z UE bez porozumienia, Unia Europejska przyjęła środki na wypadek takiego scenariusza.

Te środki nie powielają korzyści, jakie przynosi członkostwo w Unii Europejskiej; są tymczasowe i jednostronne. Niektóre z nich, by wejść w życie, będą wymagały przyjęcia przez Wielką Brytanię podobnych środków (zasada wzajemności).

Rozwiązania długoterminowe zależeć będą od przyszłych ustaleń między Unią Europejską a Wielką Brytanią.

Poniżej lista środków UE na wypadek wyjścia Wielkiej Brytanii z UE bez porozumienia:



Wizy

Brytyjczycy będą mogli wjechać do UE bez wizy na krótkie okresy, pod warunkiem, że Wielka Brytania zapewni takie same prawa obywatelom UE podróżującym do Wielkiej Brytanii. 



Transport lotniczy

Brytyjskie linie lotnicze będą mogły świadczyć usługi w krajach członkowskich Unii Europejskiej, pod warunkiem, że firmy z UE będą mogły świadczyć takie same usługi w Wielkiej Brytanii, przez 7 miesięcy po wystąpieniu. Ponieważ w tym roku Zjednoczonemu Królestwu przyznano przedłużenie terminu wyjścia, nowy wniosek przewiduje przedłużenie środków awaryjnych.



Transport kolejowy

Ważność autoryzacji w zakresie bezpieczeństwa kolei zostanie przedłużona w celu zapewnienia ciągłości świadczenia usług przewozów kolejowych między Wielką Brytanią a Unią Europejską, pod warunkiem że Wielka Brytania zrobi to samo.



Transport drogowy

Firmy brytyjskie przewożące towary lub wykonujące przewozy autobusowe i autokarowe będą w stanie nadal świadczyć usługi między Wielką Brytanią a UE, pod warunkiem, że Wielka Brytania zapewni równoważny dostęp do swojego rynku operatorom z UE.



Zabezpieczenie społeczne

Obywatele UE mieszkający w Wielkiej Brytanii oraz obywatele Wielkiej Brytanii mieszkający w UE mogliby zachować świadczenia z tytułu zabezpieczenia społecznego nabyte przed wystąpieniem Wielkiej Brytanii z UE.



Edukacja, badania i rolnictwo

Brytyjscy naukowcy, studenci i rolnicy powinni nadal otrzymywać wsparcie UE w 2020 r., pod warunkiem, że Wielka Brytania wpłaci swoją część do budżetu UE. Ten środek obejmuje takie programy jak Horyzont 2020, Erasmus + oraz rolnictwo i politykę regionalną.



Program pokojowy w Irlandii Północnej

Finansowanie europejskiego programu spójności i współpracy transgranicznej w Irlandii Północnej byłyby kontynuowane co najmniej do roku 2020, aby zapewnić wsparcie dla procesów pokojowych rozpoczętych przez porozumienie wielkopiątkowe.


Rybołówstwo

Jeśli Wielka Brytania zgodzi się na pełną wzajemność w dostępie do wód, istnieje prosta procedura umożliwiająca uzyskanie przez przedsiębiorstwa zezwoleń na połów. Wymiana kwot byłaby dozwolona do 31 grudnia, gdy te środki się skończą. Nowy wniosek przewiduje rozszerzenie środków awaryjnych na cały rok 2020.


Jeśli Wielka Brytania nie wyrazi zgody, przedsiębiorstwa unijne bez dostępu do wód brytyjskich mogłyby kwalifikować się do uzyskania odszkodowania z Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego.



Obronność

Unijne przedsiębiorstwa wciąż będą mogły eksportować do Wielkiej Brytanii niektóre produkty wykorzystywane do celów cywilnych i wojskowych.



Obywatele UE w Wielkiej Brytanii

W zależności od ich indywidualnej sytuacji, jest możliwość, że obywatele UE mieszkającyw Wielkiej Brytanii będą musieli złożyć wniosek o przyznanie statusu osoby osiedlonej do 31 grudnia 2020 r., jeśli będą chcieli pozostać w kraju. Więcej szczegółów podaje strona rządu Wielkiej Brytanii.



Obywatele brytyjscy w UE

Obywatele brytyjscy mieszkający w UE muszą skontaktować się z organami krajów, w których przebywają, ponieważ państwa członkowskie stosują różne rozwiązania.

Pomoc w radzeniu sobie z konsekwencjami

Kraje członkowskie poważnie dotknięte skutkami brexitu mogłyby otrzymać pomoc finansową z Funduszu Solidarności UE, jednak odpowiedni wniosek nadal oczekuje na zatwierdzenie przez Parlament i Radę, zanim będzie mógł wejść w życie.

Kolejny wniosek, dzięki któremu pracownicy UE, którzy stracili pracę w wyniku brexitu, mogliby otrzymać wsparcie z Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji, został przyjęty przez Parlament 22 października. 




W NIEKTÓRYCH OBSZARACH: BRAK WDROŻONENIA KONKRETNYCH ŚRODKÓW

W wielu obszarach nie przygotowano specjalnych środków, które miałyby zastąpić istniejące relacje z Wielką Brytanią w razie wyjścia Wielkiej Brytanii z UE bez porozumienia. Może to prowadzić do dodatkowych kosztów i utrudnionych procedur, dlatego jedynym właściwym rozwiązaniem dla osób dotkniętych skutkami brexitu bez porozumienia będzie kontakt z odpowiednimi służbami w swoim kraju lub regionie.

Prawo jazdy

Prawa jazdy wydane przez jedno z państw członkowskich UE są automatycznie uznawane przez pozostałe państwa członkowskie. Po wyjściu Wielkiej Brytanii z UE nie będzie to już dotyczyło brytyjskich dokumentów. Obywatele Unii chcący prowadzić pojazdy na terenie Wielkiej Brytanii będą musieli skontaktować się z brytyjskimi służbami, aby sprawdzić, czy ich prawo jazdy będzie obowiązywać na terenie Wielkiej Brytanii. Natomiast Brytyjczycy będą musieli skontaktować się ze służbami wybranego państwa członkowskiego, na terenie którego będą chcieli prowadzić pojazd. Międzynarodowe prawa jazdy wciąż będą uznawane na terenie Wielkiej Brytanii i całej Unii Europejskiej.


Zwierzęta domowe

Europejski paszport dla zwierząt domowych uprawniający do podróży do innego kraju UE ze zwierzęciem domowym nie będzie już dotyczył Wielkiej Brytanii. W przypadku podróży ze zwierzęciem do i z Wielkiej Brytanii będzie najparwdopodobniej obowiązywała bardziej czasochłonna procedura.


Opieka medyczna

Obywatel UE posiadający Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) jest uprawniony do korzystania z opieki medycznej podczas krótkiego pobytu w innym państwie członkowskim. Te zasady nie będą już dotyczyły Wielkiej Brytanii. Zarówno obywatele UE podróżujący do Wielkiej Brytanii, jak i Brytyjczycy podróżujący do UE powinni sprawdzić, czy ich ubezpieczenie pokrywa koszty leczenia za granicą. Jeśli nie, powinni rozważyć prywatne ubezpieczenie.

Dodatkowe informacje na temat podróży do i z Wielkiej Brytanii można znaleźć w dokumencie przygotowanym przez Komisję Europejską.


Rola Parlamentu

Oprócz przepisów dotyczących pobytu, wszystkie rozwiązania wymienione powyżej mogą wejść w życie jedynie po ich zatwierdzeniu przez Parlament Europejski.

Każde porozumienie zawarte przez Unię Europejską i Wielką Brytanię, łącznie z porozumieniem o wystąpieniu i wszelkimi umowami dotyczącymi przyszłych stosunków, musi zostać zatwierdzone przez Parlament zanim wejdzie w życie.


Co dalej

Żaden z powyższych środków tymczasowych nie zastępuje właściwych porozumień. Wyłącznie w momencie wystąpienia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, UE oraz Wielka Brytania (jako państwo trzecie) będą mogły zastanowić się nad przyszłymi stosunkami i zadecydować o zawarciu umów mających na celu kontynuację współpracy na wielu płaszczyznach - od handlu po bezpieczeństwo, migrację czy obronność. Polityczna deklaracja dołączona do umowy o wystąpieniu, jeśli zostanie ratyfikowana przez Wielką Brytanię, określa generalne ramy przyszłych stosunków.

Więcej informacji

Powiązane artykuły

Udostępnij ten artykuł przez: