Reakcja UE na zmianę klimatu

Łagodzenie zmiany klimatu jest kluczową kwestią dla Parlamentu Europejskiego. Zapoznaj się z działaniami UE i Parlamentu w tej dziedzinie.

Climate Change illustration image. Photo by Ezra Comeau-Jeffrey on Unsplash
Zmiana klimatu wpłynie na wszystkich. Zdjęcie: Ezra Comeau-Jeffrey na Unsplash

Ograniczenie globalnego ocieplenia: wzrost poniżej 2°C

Średnia roczna temperatura na świecie znacząco wzrosła od czasu rewolucji przemysłowej, a ostatnia dekada (2010–2019) była najcieplejszą dekadą odkąd zaczęto prowadzić pomiary temperatury. Z 20 najcieplejszych lat w historii pomiarów, 19 zanotowano po 2000 roku.

Według danych programu monitorowania zmian klimatu Copernicus, w 2022 roku było najcieplejsze lato, a sam rok był drugim najcieplejszym rokiem w Europie w historii pomiarów. Większość dowodów wskazuje, że wynika to ze wzrostu emisji gazów cieplarnianych spowodowanych działalnością człowieka.

Średnia temperatura na Ziemi jest obecnie o 0,95-1,20°C wyższa niż pod koniec XIX w. Naukowcy uważają, że jeśli temperatura wzrośnie o więcej niż 2°C w stosunku do temperatury sprzed epoki przemysłowej, drastycznie zwiększy się ryzyko niebezpiecznych i potencjalnie katastrofalnych zmian w środowisku.

Dlatego wspólnota międzynarodowa uzgodniła, że ​globalne ocieplenie powinno być utrzymywane na poziomie poniżej 2°C.


Dlaczego reakcja UE jest ważna?

Wpływ zmiany klimatu na Europę

Zmiana klimatu już teraz wpływa na Europę w różnych formach, w zależności od regionu. Może prowadzić do utraty bioróżnorodności, pożarów lasów, zmniejszenia zbiorów i podwyższenia temperatur. Może również wpływać na zdrowie ludzi.


UE jest emituje dużo gazów cieplarnianych

W 2019 r. UE była czwartym co do wielkości emitentem gazów cieplarnianych na świecie, po Chinach, Stanach Zjednoczonych i Indiach. Udział UE w światowej emisji gazów cieplarnianych spadł z 15,2% w 1990 r. do 7,3% w 2019 roku.


Więcej faktów na temat zmian klimatycznych w Europie

Zaangażowanie UE w negocjacje klimatyczne ONZ

UE jest kluczowym graczem w rozmowach ONZ na temat zmian klimatycznych i podpisała porozumienie paryskie. Wszystkie kraje UE również są jego sygnatariuszami, ale koordynują swoje stanowiska i ustalają wspólne cele redukcji emisji na poziomie UE.

Na mocy porozumienia paryskiego UE zobowiązała się w 2015 r. do ograniczenia do 2030 r. emisji gazów cieplarnianych w UE o co najmniej 40% poniżej poziomów z 1990 roku. W 2021 r. cel ten został zmieniony na redukcję o co najmniej 55%  do 2030 r. i neutralność klimatyczną do 2050 roku.

Kalendarium negocjacji w dziedzinie klimatu


Wysiłki UE przynoszą efekty

W 2008 r. UE postawiła sobie za cel obniżenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 r. o 20% w porównaniu z poziomem z 1990 roku. Do 2019 r. emisje spadły o 24% i o 31% do 2020 r., częściowo z powodu pandemii koronawirusa. Nowe cele zostały ustalone w 2021 roku.

Infografiki o postępach UE w realizacji celów związanych ze zmianą klimatu

Europejski Zielony Ład: osiągnięcie zerowej emisji netto do 2050 r.

W czerwcu 2021 r. Parlament zatwierdził unijne prawo klimatyczne, na mocy którego neutralność klimatyczna do 2050 r. będzie prawnie wiążąca w UE i które wyznaczyło przejściowy cel redukcji emisji o 55% do 2030 roku.

Cel zerowej emisji netto jest zapisany w prawie klimatycznym. Europejski Zielony Ład to plan działania, dzięki któremu UE stanie się neutralna dla klimatu do 2050 roku.

Konkretne przepisy, które pozwolą Europie osiągnąć cele Zielonego Ładu, zostały określone w pakiecie Gotowi na 55 (Fit for 55), który Komisja Europejska przedstawiła w lipcu 2021 roku. To przegląd istniejących przepisów dotyczących energii oraz redukcji emisji, które wyjaśniamy poniżej.

UE pracuje również nad przejściem na gospodarkę o obiegu zamkniętym do 2050 r., stworzeniem zrównoważonego systemu żywnościowego oraz ochrony bioróżnorodności i owadów zapylających.

Aby sfinansować Zielony Ład, Komisja Europejska przedstawiła w styczniu 2020 r. Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy, którego celem jest przyciągnięcie co najmniej 1 biliona euro inwestycji publicznych i prywatnych w ciągu następnej dekady.

W ramach planu inwestycyjnego, Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji wspiera regiony i społeczności najbardziej dotknięte zieloną transformacją, na przykład regiony silnie uzależnione od węgla.

Dowiedz się więcej o Zielonym Ładzie

Emisje gazów cieplarnianych według sektorów w UE
Emisje gazów cieplarnianych według sektorów w UE.

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych

Mechanizmy wprowadzone w życie przez UE różnią się w zależności od sektora.

Elektrownie i przemysł

Aby zmniejszyć emisje pochodzące z elektrowni i przemysłu, UE wprowadziła w życie pierwszy i dotychczas największy na świecie rynek emisji dwutlenku węgla. W obowiązującym na nim systemie handlu uprawnieniami do emisji (ETS), firmy muszą kupować pozwolenia na emisję CO2, więc im mniej zanieczyszczają, tym mniej płacą. System ten obejmuje 40% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE.

System handlu uprawnieniami do emisji został zaktualizowany, aby dostosować go do ambitniejszych celów Zielonego Ładu i zmniejszyć emisje z przemysłu o 62% do 2030 roku. Zmieniony system handlu uprawnieniami do emisji (ETS II) obejmie sektory zanieczyszczające takie jak budynki i transport drogowy, a od 2027 r. i transport morski.

Budownictwo, rolnictwo, gpspodarowanie odpadami

Sektory, które nie są objęte systemem ETS, takie jak budownictwo, rolnictwo i gospodarka odpadami, również ograniczą swoje emisje - poprzez wspólny wysiłek redukcyjny podjęty przez państwa UE. Aby nadążyć za ambitnym pakietem Gotowi na 55 (Fit for 55), cele redukcji emisji gazów cieplarnianych dla tych sektorów do 2030 r. mają wzrosnąć z 29% do 40%.

Transport

Jeśli chodzi o transport drogowy, w czerwcu 2022 r. Parlament Europejski poparł propozycję osiągnięcia zerowej emisji CO2 z nowych samochodów osobowych i dostawczych w UE do 2035 roku.

W czerwcu 2022 r. Parlament głosował za aktualizacją ETS dla lotnictwa, włączając w to wszystkie samoloty wylatujące z Europejskiego Obszaru Gospodarczego. W kwietniu 2023 r. Parlament przyjął zmieniony projekt dotyczący wycofania bezpłatnych uprawnień dla lotnictwa do 2026 r. i wspierania stosowania zrównoważonych paliw lotniczych.

Wylesianie i użytkowanie gruntów

UE chce również wykorzystać w walce ze zmianami klimatu możliwości pochłaniania CO2 przez lasy. Wiosną 2023 r. posłowie i posłanki przegłosowali aktualizację przepisów regulujących wylesianie i zmianę sposobu użytkowania gruntów (LULUCF). Nowe przepisy zwiększą pochłanianie dwutlenku węgla w UE o 15% do 2030 r.

Import z krajów o mniejszych ambicjach klimatycznych

W kwietniu 2023 r. Parlament przyjął zasady dotyczące mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji dwutlenku węgla. Mechanizm nałoży ceny emisji dwutlenku węgla na importy z wysokoemisyjnych gałęzi przemysłu spoza UE, aby przeciwdziałać przenoszeniu produkcji do krajów o mniej ambitnych celach klimatycznych.

Dowiedz się więcej o unijnych środkach na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych

Zwiększanie udziału OZE i efektywności energetycznej

Energia jest największym źródłem emisji gazów cieplarnianych w UE. Poprawa efektywności energetycznej i produkcja czystszej energii pomagają osiągnąć cele klimatyczne UE i zmniejszyć unijną zależność od importu energii.

We wrześniu 2023 r. Parlament poparł porozumienie w sprawie wspierania wykorzystania źródeł energii odnawialnej. Do 2030 r., udział OZE w końcowym zużyciu energii w UE powinien wzrosnąć do 42,5%, a poszczególne kraje powinny dążyć do 45%.

Ponadto, UE chce poprawić efektywność energetyczną. Nowe cele, poparte przez Parlament w lipcu 2023 r., zakładają redukcję zużycia energii na poziomie UE o co najmniej 11,7% do 2030 r. (w porównaniu z prognozami z 2020 r. dotyczącymi zużycia energii w 2030 r.).

Dowiedz się więcej o środkach UE promujących czystą energię

Stworzenie zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym do 2050 roku

Przejście do Unii Europejskiej neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla do 2050 r. w ramach Zielonego Ładu oznacza ponowne rozważenie całego cyklu życia produktów: wspieranie zrównoważonej konsumpcji i gospodarki o obiegu zamkniętym. Powinno to doprowadzić do zmniejszenia zużycia zasobów, ilości odpadów i redukcji emisji gazów cieplarnianych.


Plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym obejmuje środki dotyczące:

  • opakowań i tworzyw sztucznych
  • zrównoważonych tekstyliów
  • elektroniki i teleinformatyki
  • budownictwa i budynków
  • baterii i pojazdów
  • łańcucha pokarmowego
  • surowców krytycznych
  • naprawy i ponownego użycia produktów

Dowiedz się więcej o działaniach UE w celu osiągnięcia gospodarki o obiegu zamkniętym


Walka ze zmianą klimatu przez ochronę bioróżnorodności i odtwarzanie przyrody

Przywracanie naturalnych ekosystemów i zachowanie różnorodności biologicznej są ważne dla łagodzenia efektów zmiany klimatu, zwiększania zdolności przyrody do magazynowania dwutlenku węgla i zwiększania odporności na zmianę klimatu.

Lasy odgrywają kluczową rolę w pochłanianiu i kompensowaniu emisji dwutlenku węgla. W kwietniu 2023 r. Parlament przyjął przepisy mające zapewnić, że towary importowane do UE nie przyczyniają się do wylesiania ani degradacji lasów w żadnym miejscu na świecie.

Przeczytaj więcej o tym, jak UE chroni bioróżnorodność


Więcej informacji

Powiązane artykuły

Udostępnij ten artykuł przez: