W listopadzie 2019, Parlament ogłosił kryzys klimatyczny, wzywając Komisję Europejską do tego, by wszystkie jej wnioski legislacyjne były zgodne z celem ograniczenia globalnego ocieplenia do poziomu poniżej 1,5 °C i z celem znacznego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Komisja Europejska przygotowała więc Europejski Zielony Ład - plan działania dla Europy, aby mogła stać się kontynentem neutralnym dla klimatu do 2050 roku.

Dowiedz się więcej o reakcji UE na zmianę klimatu

Osiąganie celów Zielonego Ładu

Neutralność klimatyczna jako prawnie wiążący cel

Parlament zatwierdził europejskie prawo o klimacie 24 czerwca 2021 r., dzięki czemu cel redukcji emisji o 55% do 2030 r. oraz cel neutralności klimatycznej do 2050 r. stały się prawnie wiążące, przybliżając UE do jej celu dotyczącego ujemnych emisji po 2050 r. i potwierdzając jej wiodącą rolę w globalnej walce ze zmianą klimatu.

Powinno to umożliwić łatwiejsze przeniesienie celów do prawodawstwa i przynieść korzyści, takie jak: czystsze powietrze, woda i gleba, niższe rachunki za energię, odnowione domy, lepszy transport publiczny i więcej stacji ładowania samochodów elektrycznych, mniej odpadów, zdrowsza żywność, oraz poprawa zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń.

Korzyści obejmą również firmy, ponieważ pojawiają się możliwości w obszarach, w których Europa dąży do wyznaczania światowych standardów. Oczekuje się również, że powstaną nowe miejsca pracy, np. w sektorze energii odnawialnej, energooszczędnych budynków i procesów.

Dowiedz się jak UE przyczynia się do światowych działań klimatycznych z naszej osi czasu najważniejszych wydarzeń.

Gotowi na 55

Aby UE mogła osiągnąć swój cel na 2030 r., w 2021 r. Komisja Europejska zaproponowała pakiet nowych i zaktualizowanych przepisów pod nazwą „Gotowi na 55" (Fit for 55), składający się z 13 połączonych ze sobą i zaktualizowanych przepisów oraz 6 proponowanych przepisów dotyczących klimatu i energii.

22 czerwca 2022 r. Parlament przyjął swoje stanowisko na temat:

- zmiany systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS),  aby obejmował zanieczyszczające sektory, takie jak budynki i transport drogowy oraz aby nastąpiło stopniowe wycofanie bezpłatnych uprawnień do 2032 roku

- wdrożenie instrumentu do walki z ucieczką emisji, który powinien ustalać opłatę za emisję gazów cieplarnianych dla importowanych towarów, aby przeciwdziałać przenosinom działalności do krajów o mniej ambitnych celach klimatycznych

- funduszu dla zapewnienie sprawiedliwej transformacji energetycznej poprzez zwalczanie wynikającego z tego ubóstwa energetycznego i transportowego, finansowanego z aukcji uprawnień ETS

Również w czerwcu, posłowie przyjęli swoje stanowisko w sprawie:

- wspólnego wysiłku na rzecz redukcji emisji między krajami UE, zwiększającego krajowe cele redukcji emisji - w sektorach nieobjętych systemem ETS, w szczególności transporcie, rolnictwie, budownictwie i gospodarowaniu odpadami - z 29% do 40% do 2030 r.

- wzmocnienia przepisów dla zwiększenia pochłaniania dwutlenku węgla w sektorze użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF)

- projektu gwarantującego, że nowe samochody osobowe i dostawcze w UE będą generować zerową emisję netto w 2035 r.

- zmiany uprawnień do emisji dla lotnictwa, aby uwzględnić w programie wszystkie samoloty wylatujące z Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz potencjalne rozwiązanie dla lotów poza UE (znanej pod nazwą CORSIA)

Posłowie zadecydują o swoim stanowisku w kwestiach energetycznych (odnawialne źródła energii, efektywność, podatki) m.in. w najbliższych miesiącach.

Dowiedz się więcej o obecnych działaniach UE w kierunku zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych

Finansowanie zielonej transformacji

W styczniu 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy, czyli strategię finansowania Zielonego Ładu poprzez przyciągnięcie w ciągu następnej dekady co najmniej jednego biliona euro inwestycji publicznych i prywatnych.

W ramach planu inwestycyjnego, mechanizm sprawiedliwej transformacji powinien pomóc złagodzić społeczno-gospodarcze efekty transformacji dla pracowników i społeczności najbardziej dotknięte zmianą. W maju 2020 r., KE zaproponowała utworzenie instrumentu pożyczkowego dla sektora publicznego w celu wspierania ekologicznych inwestycji w regionach zależnych od paliw kopalnych, który został zatwierdzony przez PE w czerwcu 2021 roku.

Parlament i Rada doszły do porozumienia w sprawie wprowadzenia nowych źródeł dochodów dla zasilenia unijnego budżetu i planu odbudowy gospodarczej UE po COVID-19. Obejmowałyby one zyski z systemu handlu emisjami oraz mechanizmu dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2, który nakładałyby opłaty na import określonych towarów.

Aby zachęcić do inwestowania w zrównoważone ekologicznie działania i zapobiec fałszywym twierdzeniom przez firmy, że ich produkty są przyjazne dla środowiska - czyli „pseudoekologicznemu marketingowi” - Parlament przyjął w czerwcu 2020 r. nowe przepisy definiujące zrównoważone inwestycje. W listopadzie, posłowie posłowie wystąpili również o przejście z niezrównoważonego systemu gospodarczego na zrównoważony, co jest kluczowe dla rozwoju długoterminowej strategicznej autonomii UE i zwiększenia jej odporności.

Dowiedz się, jak Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji pomoże europejskim regionom w przejściu na bardziej zieloną gospodarkę.

Wsparcie gospodarki o obiegu zamkniętym

W marcu 2020 r. KE przedstawiła też plan działania UE dot. gospodarki o obiegu zamkniętym, zawierający środki dla całego cyklu życia produktów, które wspierają procesy gospodarki o obiegu zamkniętym, zrównoważoną konsumpcję i gwarantują ograniczenie odpadów.

Plan działania skupia się na:

• elektronice i technologiach informacyjnych i komunikacyjnych
• bateriach, akumulatorach i pojazdach
• opakowaniach i tworzywach sztucznych
• wyrobach włókienniczych
• budownictwie i budynkach
• łańcuchu pokarmowym

W lipcu 2022 r. posłowie do PE mają zagłosować nad nową strategią przemysłową, aby pomóc firmom w przezwyciężeniu kryzysu wywołanego przez COVID-19 i w przejściu na bardziej ekologiczną gospodarkę o obiegu zamkniętym. W listopadzie 2021 r. posłowie zaapelowali o bardziej kompleksową strategię UE dotyczącą surowców krytycznych, aby Europa mogła bardziej uniezależnić się od importu surowców krytycznych, kluczowych dla jej strategicznych branż.

Przeczytaj o korzyściach z gospodarki o obiegu zamkniętym oraz jak Parlament walczy o ograniczenie plastikowych odpadów.

Stworzenie zrównoważonego systemu żywnościowego

Sektor spożywczy jest jednym z głównych czynników napędzających zmianę klimatu. Mimo że rolnictwo UE jest jedynym dużym sektorem rolnym na świecie, który ograniczył emisję gazów cieplarnianych (o 20% od 1990 r.), nadal odpowiada za około 10% emisji (a za 70% z nich z są odpowiedzialne zwierzęta).

Przedstawiona przez Komisję w maju 2020 r. strategia od pola do stołu powinna zapewnić stworzenie sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego, jednocześnie dbając o źródła utrzymania rolników. Obejmuje ona cały łańcuch dostaw żywności, od ograniczenia stosowania pestycydów i zmniejszenia sprzedaży środków przeciwdrobnoustrojowych o połowę do zmniejszenia stosowania nawozów w celu promowania rolnictwa ekologicznego.

Parlament z zadowoleniem przyjął unijną strategię „od pola do stołu” w rezolucji z października 2021 r., ale dodał zalecenia dla zwiększenia zrównoważenia strategii. Parlament określił, że pakiet pakiet Gotowi na 55 powinien zawierać ambitne cele w zakresie emisji z rolnictwa i związanego z tym użytkowania gruntów.

Zachowanie różnorodności biologicznej

Jednocześnie UE dąży do rozwiązania problemu utraty różnorodności biologicznej, w tym potencjalnego wyginięcia miliona gatunków. Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030, zaprezentowana w maju 2020 r. przez Komisję Europejską, ma chronić przyrodę, odwrócić degradację ekosystemów i powstrzymać utratę bioróżnorodności. 

Parlament przyjął swoje stanowisko w sprawie unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 - przywracanie przyrody do naszego życia w czerwcu 2020 r., nalegając, aby jej wdrażanie było spójne z innymi strategiami w ramach Europejskiego Zielonego Ładu.

Parlament opowiada się za zrównoważonym leśnictwem, ponieważ lasy odgrywają zasadniczą rolę w pochłanianiu i kompensowaniu emisji dwutlenku węgla. Posłowie dostrzegają również wkład leśnictwa w tworzenie miejsc pracy w społecznościach wiejskich oraz rolę, jaką UE mogłaby odegrać w ochronie i odbudowie zasobów leśnych na świecie.

Zmiana klimatu w Europie: fakty i liczby

Dowiedz się więcej o działaniach klimatycznych UE:

• Redukcja emisji gazów cieplarnianych
• Unijna strategia dotycząca czystej energii
• Fakty i liczby o zmianie klimatu