Jak UE chce wzmocnić ochronę konsumentów?

Dowiedz się więcej o nowych przepisach dot. bezpieczeństwa produktów, które mają ulepszyć ochronę konsumentów i dostosować ją do nowych wyzwań, takich jak zielona i cyfrowa transformacja.

Nowe przepisy dla bezpieczeństwa produktów

W marcu 2023 r. posłowie i posłanki do PE zatwierdzili zmianę przepisów dotyczących bezpieczeństwa nieżywnościowych produktów konsumenckich. Nowe przepisy mają wyeliminować zagrożenia dla bezpieczeństwa związane z nowymi technologiami i wzrostem sprzedaży w internecie. Zastępują istniejącą dyrektywę w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (GPSD) z 2001 roku.


Lepsze oceny bezpieczeństwa

Nowe przepisy gwarantują, że wszystkie produkty wprowadzane do obrotu są bezpieczne dla konsumentów. Wrażliwi konsumenci, w tym dzieci i osoby z niepełnosprawnościami, będą chronieni przez surowsze wymogi bezpieczeństwa produktów.

Nowe przepisy dot. bezpieczeństwa produktów

  • usprawnione przepisy dot. wycofywania produktów, rozszerzające obowiązki podmiotów gospodarczych
  • większe uprawnienia dla organów nadzoru rynku
  • zobowiązanie internetowych platform handlowych do współpracy z władzami w celu zapobiegania zagrożeniom
  • umożliwienie organom rynkowym nakazanie usunięcia niebezpiecznych produktów w ciągu dwóch dni roboczych
  • produkty mogą być sprzedawane wyłącznie przez producenta, importera lub dystrybutora z siedzibą w UE, który bierze odpowiedzialność za bezpieczeństwo produktów wprowadzanych na rynek
  • zapewnienie klientom prawa do naprawy, wymiany lub zwrotu pieniędzy w przypadku wycofania produktu

Bardziej efektywne procedury wycofywania produktów

Ponieważ prawie jedna trzecia klientów w UE nadal korzysta z wycofanych produktów, zaktualizowane prawo usprawnia procedury wycofywania i szybkie usunięcie niebezpiecznych produktów z rynku.



11,5 mld € rocznie

Szacunkowy koszt możliwych do uniknięcia wypadków spowodowanych przez niebezpieczne produkty wynosi 11,5 miliarda euro rocznie, a związane z tym koszty opieki zdrowotnej to 66,7 miliarda euro.

Korzyści ekonomiczne

Standaryzacja przepisów dotyczących bezpieczeństwa produktów na szczeblu UE przyniesie korzyści przedsiębiorstwom i konsumentom. Uprości procesy biznesowe, co zmniejszy koszty. Konsumenci skorzystają z bezpieczniejszych produktów i prostszych procedur wycofywania.

Oczekuje się, że przepisy pozwolą konsumentom zaoszczędzić pieniądze, poprawić standardy bezpieczeństwal. Szacuje się, że nowe przepisy przyniosą konsumentom UE oszczędności w wysokości około 1 miliarda euro w pierwszym roku i około 5,5 miliarda euro w ciągu następnej dekady.

Ułatwienie zrównoważonej konsumpcji

Cel neutralności klimatycznej do 2050 r. jest priorytetem dla UE, a kwestie konsumenckie również mają do odegrania rolę w jego osiągnięciu - poprzez zrównoważoną konsumpcję i gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Zrównoważona konsumpcja

Zgodnie z postulatami Parlamentu Europejskiego, w marcu 2023 r. Komisja Europejska przedstawiła politykę ułatwiającą naprawę sprzętu AGD. Posłowie i posłanki chcą, aby naprawy były systematyczne, opłacalne i atrakcyjne. Parlament wezwał również do oznaczania żywotności produktów oraz do wprowadzenia środków wspierających kulturę ponownego użycia, w tym gwarancji na towary używane.

W grudniu 2022 r., Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) opublikowała projekt swojego sprawozdania w odpowiedzi na projekt Komisji Europejskiej w sprawie ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla
zrównoważonych produktów. Sprawozdanie powinno zostać poddane pod głosowanie na posiedzeniu plenarnym przed latem 2023 roku.

W czerwcu 2022 roku Parlament osiągnął porozumienie w sprawie wspólnej ładowarki, dzięki której do jesieni 2024 roku USB typu C stanie się wspólnym portem ładowania dla większości urządzeń mobilnych w UE.

We wrześniu 2020 r. KE uruchomiła inicjatywę dotyczącą zrównoważonych produktów w ramach nowego planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym. Jej celem jest dostosowanie produktów do neutralnej dla klimatu, zasobooszczędnej gospodarki o obiegu zamkniętym, przy jednoczesnym ograniczeniu ilości odpadów. Zajmie się również obecnością szkodliwych chemikaliów w produktach, takich jak elektronika i sprzęt ICT, tekstylia i meble.


Bezpieczna transformacja cyfrowa dla konsumentów

Transformacja cyfrowa radykalnie zmienia nasze życie, w tym sposób robienia zakupów. Aby pomóc unijnym przepisom konsumenckim nadążyć za zmieniającą się rzeczywistością, w lipcu 2022 r. Parlament zatwierdził akt o rynkach cyfrowych i akt o usługach cyfrowych. To zbiory przepisów poprawiających bezpieczeństwo konsumentów na platformach internetowych w UE, w tym na platformach handlowych.

Posłowie zaproponowali również przepisy chroniące użytkowników przed szkodliwymi i nielegalnymi treściami w internecie, jednocześnie chroniąc wolność słowa, i wezwali do wprowadzenia nowych przepisów o reklamach internetowych, które dałyby użytkownikom większą kontrolę.

Biorąc pod uwagę wpływ sztucznej inteligencji, UE przygotowuje przepisy w sprawie jej szans i zagrożeń. Parlament powołał specjalną komisję i podkreśla potrzebę ustawodawstwa ukierunkowanego na człowieka. Parlament zaproponował system odpowiedzialności cywilnej dla sztucznej inteligencji określający, kto jest odpowiedzialny, gdy systemy sztucznej inteligencji spowodują krzywdę lub szkody.


Wzmocnienie egzekwowania praw konsumentów

Kraje UE są odpowiedzialne za egzekwowanie praw konsumentów, ale UE pełni rolę koordynującą i wspierającą. Wśród wprowadzonych przez nią przepisów znajduje się dyrektywa w sprawie lepszego egzekwowania i modernizacji prawa konsumenckiego oraz przepisy dotyczące pozwów zbiorowych.


Konkretne potrzeby konsumentów

Konsumenci wrażliwi, czyli np. dzieci, osoby starsze lub osoby niepełnosprawne, a także osoby znajdujące się w trudnej sytuacji finansowej lub konsumenci z ograniczonym dostępem do internetu, potrzebują specjalnej ochrony.

W następstwie ogromnego wzrostu zakupów w internecie i łatwości, z jaką konsumenci mogą się zadłużać, Parlament uzgodnił nowe przepisy dotyczące kredytów konsumenckich, mające chronić obywateli przed zadłużeniem z tytułu kart kredytowych, debetów w rachunku bieżącym i pożyczek nieodpowiednich dla ich sytuacji finansowej.

Ponieważ dzieci są szczególnie podatne na szkodliwe reklamy, Parlament przyjął surowsze przepisy dla audiowizualnych usług medialnych.


Gwarantowanie bezpieczeństwa produktów sprzedawanych na terenie UE

Konsumenci często kupują towary wyprodukowane poza UE. Według KE, zakupy od sprzedawców spoza UE wzrosły z 8% w 2014 r. do 21% w 2020 roku. Nowy program dla konsumentów podkreśla potrzebę międzynarodowej współpracy w celu zapewnienia ochrony konsumentów. Chiny były największym dostawcą towarów do UE w 2021 r., więc Parlament zatwierdził rezolucję w sprawie nowej strategii UE-Chiny na 2021 r., by zwiększyć bezpieczeństwo produktów sprzedawanych w internecie.

Nowe przepisy dot. kredytów konsumenckich

We wrześniu 2023 r. Parlament zatwierdził nowe przepisy dotyczące kredytów konsumenckich, mające chronić obywateli UE przed zaciąganiem nadmiernych długów. Nowe środki zobowiązują pożyczkodawców do oceny zdolności kredytowej, ograniczenia opłat, oferowania możliwości odstąpienia od umowy kredytu bez podania przyczyny w ciągu 14 dni, umożliwienia wcześniejszej spłaty i zadbania o to, aby koszt pożyczki był podkreślany w reklamach.

Przeczytaj o najnowszych zmianach dotyczących kredytów konsumenckich.