Nagroda dziennikarska PE w 2023 dla konsorcjum dziennikarzy badającego zatonięcie łodzi z migrantami u wybrzeży Grecji
Grecko-niemiecko-brytyjskie konsorcjum dziennikarzy zdobyło Nagrodę im. Daphne Caruany Galizii za śledztwo w sprawie zatonięcia u wybrzeży Grecji łodzi Adriana i śmierci ponad 600 migrantów.
Wspólne śledztwo prowadziło greckie centrum dziennikarstwa śledczego Solomon we współpracy z organizacją Forensis, niemieckim nadawcą publicznym StrgF/ARD i brytyjskim dziennikiem „The Guardian”. W toku śledztwa dziennikarze ujawnili, że największa w ostatnich czasach katastrofa statku z migrantami była konsekwencją działań greckiej straży przybrzeżnej. Dziennikarze ujawnili także niespójności w oficjalnych relacjach władz greckich.
Ceremonia odbyła się w sali prasowej im. Daphne Caruany Galizii w Strasburgu. Uczestniczyli w niej: przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola, wiceprzewodnicząca odpowiedzialna za Nagrodę Pina Picierno, przewodnicząca Berliner Presse Club Juliane Hielscher oraz przedstawiciel niezależnego jury europejskiego.
Przewodnicząca Roberta Metsola powiedziała: "Dziś, jak co roku, czcimy pamięć Daphne Caruany Galizii nagrodą, która jest dobitnym przypomnieniem walki, jaką toczyła ona o prawdę i sprawiedliwość. Dziennikarze na całym świecie są nadal celem ataków tylko za to, że wykonują swoją pracę, ale nie dają się uciszyć. Parlament Europejski stoi po ich stronie w tej długotrwałej walce o ochronę wolności prasy i pluralizmu mediów w Europie i poza nią".
Od 3 maja do 31 lipca 2023 roku prace konkursowe złożyło ponad 700 dziennikarzy z 27 państw Unii. Na krótkiej liście znalazło się 12 prac, spośród których jury wybrało zwycięzcę.
Nagrodzony temat
W czasie śledztwa dziennikarze szczegółowo przeanalizowali wydarzenia, które doprowadziły do katastrofy łodzi Adriana. Miała ona miejsce 14 czerwca br. w odległości 50 mil morskich od miasta Pylos w południowo-wschodniej Grecji. W katastrofie zginęło 600 osób, które kilka dni wcześniej opuściły Libię.
Dziennikarze przeprowadzili ponad 20 wywiadów z osobami ocalałymi z katastrofy. Przeanalizowali także dokumenty sądowe oraz materiały źródłowe straży przybrzeżnej. Stwierdzili, że nie podjęto odpowiednich działań ratunkowych oraz zignorowano propozycje pomocy. Z zeznań osób ocalałych z katastrofy wynika, że łódź zatonęła, kiedy grecka straż przybrzeżna próbowała przyholować ją do brzegu. Grecka straż przybrzeżna zaprzeczyła, jakoby podjęła próbę holowania łodzi.
Organizacja Forensis opracowała symulację wydarzeń tej tragicznej nocy za pomocą modelowania 3D łodzi. Wykorzystała w tym celu dane z dziennika pokładowego straży przybrzeżnej, a także zeznania kapitana jej statku. Do opracowania symulacji posłużyły także dane z przelotów samolotów i dane o ruchu morskim, a także obrazy satelitarne i materiały audiowizualne z pobliskich statków oraz inne źródła.
Reportaż powstał dzięki następującym zespołom:
Solomon: Stavros Malichudis, Iliana Papangeli, Corina Petridi
Forensis: Stefanos Levidis, Christina Varvia, Georgia Skartadou, Andreas Makas, Ebrahem Farooqui, Dimitra Andritsou, Peter Polack, Eyal Weizman, Jasper Humpert, Miriam Rainer, Salma Barakat, Zac Ioannidis, Elizabeth Breiner
StrgF/ARD: Armin Ghassim, Sulaiman Tadmory, Timo Robben, Sebastian Heidelberger
The Guardian: Giorgos Christides, Katy Fallon, Lydia Emmanouilidou i Julian Busch.
O nagrodzie
Prezydium Parlamentu Europejskiego ustanowiło Nagrodę Dziennikarską im. Daphne Caruany Galicji w grudniu 2019 roku. Nagroda jest hołdem dla maltańskiej dziennikarski śledczej i blogerki, która zginęła w zamachu bombowym w 2017 roku.
Co roku w rocznicę śmierci dziennikarki Parlament nagradza nagrodą jej imienia wybitne dziennikarstwo, które propaguje podstawowe zasady i wartości Unii Europejskiej i broni ich. Te podstawowe zasady i wartości to między innymi godność ludzka, wolność, demokracja, równość, praworządność i prawa człowieka.
Zawodowi dziennikarze i zespoły dziennikarskie dowolnej narodowości mogą zgłaszać swoje prace, które opublikowały lub wyemitowały media z siedzibą w jednym z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. Nagroda ma wspierać zawodowe dziennikarstwo oraz podkreślać jego rolę w ochronie wolności, równości i możliwości.
Niezależne jury Nagrody składa się z przedstawicieli prasy i społeczeństwa obywatelskiego 27 państw członkowskich, a także przedstawicieli najważniejszych europejskich stowarzyszeń dziennikarzy.
Nagroda, a także kwota 20 tysięcy euro, którą otrzymuje laureat, są wyrazem poparcia Parlamentu Europejskiego dla dziennikarstwa śledczego i wolnej prasy.
W październiku 2021 roku Nagrodę Dziennikarską im. Daphne Caruany Galizii otrzymali dziennikarze z konsorcjum Forbidden Stories, którzy prowadzili śledztwo w sprawie projektu Pegasus.
Natomiast w październiku 2022 roku Découpages i Arte G.E.I.E otrzymały Nagrodę za wspólną produkcję filmu dokumentalnego o wpływach Rosji w Afryce.
Kim była Daphne Caruana Galizia?
Daphne Caruana Galizia była maltańską dziennikarką, blogerką i działaczką antykorupcyjną. Szeroko opisywała problem korupcji, prania pieniędzy, przestępczości zorganizowanej, sprzedaży obywatelstwa i powiązań członków rządu maltańskiego z aferą wokół dokumentów panamskich. Zamordowano ją 16 października 2017 roku po serii prześladowań i gróźb. Zginęła na skutek wybuchu bomby podłożonej w jej samochodzie. Oburzenie w związku z postępowaniem władz w śledztwie dotyczącym jej zabójstwa ostatecznie doprowadziło do ustąpienia premiera Josepha Muscata. Europosłowie skrytykowali uchybienia w śledztwie. W grudniu 2019 roku zaapelowali do Komisji Europejskiej, by podjęła stosowne działania.
Zwycięski artykuł zostanie wkrótce udostępniony we wszystkich językach urzędowych UE.
Kontakty:
-
Dorota KOLINSKA
Press Officer