ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά
9.5.2011
σύμφωνα με το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού
Paolo De Castro εξ ονόματος της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου
B7‑0295/2011
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Μαΐου 2008 σχετικά για μια νέα στρατηγική σχετικά με την υγεία των ζώων για την Ευρωπαϊκή Ένωση 2007-2013 (P6_TA(2008)0235),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Μαΐου 2010 σχετικά με την αξιολόγηση και αποτίμηση του σχεδίου δράσης για την καλή μεταχείριση των ζώων 2006-2010 (P7_TA(2010)0130),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/99/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Νοεμβρίου 2003, για την παρακολούθηση των ζωονόσων και των ζωονοσογόνων παραγόντων και τον Κανονισμό 2160/2003 σχετικά με τον έλεγχο της σαλμονέλας και άλλων συγκεκριμένων τροφιμογενών ζωονοσογόνων παραγόντων,
– λαμβάνοντας υπόψη την κοινή γνωμοδότηση για τη μικροβιακή αντοχή με έμφαση στις ζωονοσογόνες λοιμώξεις, που εκπονήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο των Νόσων (ECDC), την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMEA), και την Επιστημονική Επιτροπή σχετικά με τους αναδυόμενους και προσφάτως εντοπισθέντες κινδύνους για την υγεία (SCENIHR), EFSA Journal 2009, 7(11):1372,
– έχοντας υπόψη την προφορική ερώτηση αριθ. O-000048/2011 – B7-000/2011, της 1ης Μαρτίου 2011, σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του ΠΟΥ σχετικά με "τις ιατρικές συνέπειες της χρήσης αντιμικροβιακών στις ζωοτροφές",
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση σύστασης του Συμβουλίου για τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών παραγόντων στην ιατρική (COM (2001) 333 - C5-0411/2001 - 2001/2164(COS),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 115, παράγραφος 5, και το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. εκτιμώντας ότι η μικροβιακή αντοχή (AMR) είναι ένα πρόβλημα που αφορά τον ευρωπαϊκό κτηνοτροφικό τομέα, ιδιαίτερα όταν υπάρχει αποτυχία θεραπείας· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά κράτη μέλη έχουν ήδη εκδοθεί κατευθυντήριες γραμμές για τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών, με αποτέλεσμα τη μείωση της χρήσης τους,
B. εκτιμώντας ότι ο κτηνοτροφικός τομέας (γαλακτοκομικά προϊόντα, βόειο κρέας, χοίρειο κρέας και κρέας πουλερικών, αυγά, γάλα αιγοπροβάτων και παραγωγή κρέατος) παίζει σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αγροτική οικονομία,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πρωταρχικός στόχος των κτηνοτρόφων είναι να διατηρήσουν το ζωικό τους κεφάλαιο υγιές και παραγωγικό εφαρμόζοντας σωστές πρακτικές (σωστή υγιεινή και διατροφή, κατάλληλες κτηνοτροφικές μεθόδους, υπεύθυνη διαχείριση της υγείας των ζώων),
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τα μέτρα που λαμβάνονται από τους κτηνοτρόφους, τα ζώα μπορεί να ασθενήσουν και να χρειαστούν θεραπεία,
E. εκτιμώντας ότι τα αντιμικροβιακά, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, αποτελούν χρήσιμο εργαλείο που βοηθά τους κτηνοτρόφους να διατηρήσουν υγιή και παραγωγικά τα κοπάδια τους και να εξασφαλίσουν την καλή διαβίωση των ζώων,
ΣΤ. εκτιμώντας ότι ο ευρωπαϊκός κτηνοτροφικός τομέας θα πρέπει στο μέλλον να στηριχθεί στην ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της αντιμικροβιακής θεραπείας,
Ζ. εκτιμώντας ότι κατά τη χορήγηση αντιμικροβιακών στα ζώα, όπως και στους ανθρώπους, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ενδεχόμενη απειλή μικροβιακής αντοχής,
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα σημαντικό μέρος των αντιμικροβιακών συνταγογραφούνται για χρήση στα ζώα και ότι η μικροβιακή αντοχή επηρεάζει τόσο τους ανθρώπους όσο και τα ζώα και μπορεί να μεταδοθεί από τους ανθρώπους στα ζώα ή από τα ζώα στους ανθρώπους και, συνεπώς, το ζήτημα είναι πραγματικά διαθεματικό και απαιτεί συντονισμένη προσέγγιση σε ενωσιακό επίπεδο·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μικροβιακή αντοχή στον άνθρωπο συχνά προκαλείται από ακατάλληλες δόσεις αντιβιοτικών, από λανθασμένες θεραπείες και εξ αιτίας της συνεχούς έκθεσης των παθογόνων παραγόντων σε αντιμικροβιακές ουσίες στα νοσοκομεία·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάδοση παθογόνων βακτηριδίων που φέρουν γονίδια μικροβιακής αντοχής απειλεί ιδιαίτερα τους ανθρώπους που βρίσκονται σε καθημερινή επαφή με τα ζώα, όπως οι κτηνοτρόφοι και οι εργαζόμενοι στον κτηνοτροφικό τομέα,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η υψηλή πυκνότητα των πληθυσμών ζώων ενδέχεται να ευνοεί τη διάδοση ασθενειών και εκτιμώντας ότι η λανθασμένη χρήση αντιμικροβιακών στα ζώα μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ανθεκτικότητας, με συνέπειες για τη δημόσια υγεία και την υγεία των ζώων,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν είναι επαρκώς διασαφηνισμένος ο ρόλος που διαδραματίζουν τα ζώα, τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και τα ανθεκτικά βακτηρίδια που εντοπίζονται στην κτηνοτροφία, στη μετάδοση παραγόντων μικροβιακής αντοχής στους ανθρώπους και τους ενδεχομένως προκύπτοντες κινδύνους,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση αντιμικροβιακών για προληπτικούς λόγους και για μεγάλο χρονικό διάστημα δημιουργεί μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης και/ή επέκτασης και διάδοσης της μικροβιακής αντοχής, σε σύγκριση με τη χρήση τους για θεραπευτικούς σκοπούς,
ΙΔ. εκτιμώντας ότι η χρήση αντιμικροβιακών για προληπτικούς λόγους απαγορεύεται στην ΕΕ,
ΙΕ. εκτιμώντας ότι η μείωση της χρήσης αντιμικροβιακών θα μπορούσε, μακροπρόθεσμα να είχε ως αποτέλεσμα μικρότερο κόστος τόσο για τους κτηνοτρόφους όσο και για την κοινωνία γενικότερα, με την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθεί η αποτελεσματικότητά τους,
ΙΣΤ. εκτιμώντας ότι η υπερβολική και λανθασμένη χρήση βιοκτόνων ενδέχεται επίσης να επιτείνει τη μικροβιακή αντοχή,
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η χημική απολύμανση σφαγίων, η οποία απαγορεύεται στην Ευρώπη, ενδέχεται και αυτή να επιτείνει τη μικροβιακή αντοχή,
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τρόφιμα αναδεικνύονται ως ενδεχομένως σημαντικό όχημα μετάδοσης της μικροβιακής αντοχής,
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μη τροφοπαραγωγικά ζώα, όπως τα ζώα συντροφιάς, μπορούν επίσης να λειτουργούν ως δεξαμενές μικροβίων και να διευκολύνουν τη μετάδοση της μικροβιακής αντοχής, δεδομένης της μη ενδεδειγμένης χρήσης αντιμικροβιακών φαρμάκων που προορίζονται για χρήση από τον άνθρωπο,
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύγχρονη κτηνοτροφία χωρίς τη δυνατότητα χρήσης αντιμικροβιακών για την θεραπεία των ζωονόσων φαίνεται ανέφικτη σήμερα, και ότι η καλή υγεία και η ορθολογική και υπεύθυνη χρήση των αντιμικροβιακών θα συνέβαλλαν στην πρόληψη της εξάπλωσης της μικροβιακής αντοχής,
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μικροβιακή αντοχή στα ζώα διαφέρει μεταξύ των διαφόρων ζωικών ειδών και των διαφόρων τύπων κτηνοτροφίας,
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμά του της 5ης Μαΐου 2010, σχετικά με την αξιολόγηση και αποτίμηση του σχεδίου δράσης για την καλή μεταχείριση των ζώων 2006-2010, υπογράμμιζε τη σχέση μεταξύ υγείας των ζώων και δημόσιας υγείας και καλούσε την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το ογκούμενο πρόβλημα της μικροβιακής στα ζώα με υπεύθυνο τρόπο,
ΚΓ. λαμβάνοντας ιδίως υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλούσε την Επιτροπή να συγκεντρώνει και να αναλύει τα δεδομένα σχετικά με τη χρήση κτηνιατρικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των αντιμικροβιακών, με στόχο να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική χρήση των προϊόντων αυτών,
Κοινές δραστηριότητες συλλογής δεδομένων
1. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες που καταβάλλουν η Επιτροπή και οι οργανισμοί της όσον αφορά τις κοινές δραστηριότητες συλλογής δεδομένων σε αυτόν τον τομέα και ιδίως την πρωτοβουλία του 2009 για τη δημιουργία του ESVAC (Ευρωπαϊκή Εποπτεία Κτηνιατρικής Αντιμικροβιακής Κατανάλωσης)· εκφράζει τη λύπη του διότι δεν έχουν ακόμη προσχωρήσει στο δίκτυο ESVAC όλα τα κράτη μέλη·και καλεί περισσότερες χώρες να το πράξουν· καλεί την Επιτροπή να προσφέρει στο δίκτυο ESVAC επαρκείς οικονομικούς πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων του· καλεί την Επιτροπή να παράσχει χωρίς καθυστέρηση ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο, ώστε να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα αποτελεσματικότερης συλλογής στοιχείων·
2. καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει να την συλλογή στοιχείων εναρμονισμένων και συγκρίσιμων, αναλαμβάνοντας επίσης σχετικά διαβήματα προς τρίτες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες·
3. αναγνωρίζει ότι η κατάλληλη συλλογή και ανάλυση συγκρίσιμων δεδομένων σε σχέση με τις πωλήσεις κτηνιατρικών σκευασμάτων, και η συνακόλουθη χρήση των εν λόγω προϊόντων σε ζώα, αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα· υπογραμμίζει την ανάγκη να αποκτηθεί μια πλήρης εικόνα σχετικά με το πότε, πού, πώς και σε ποια ζώα χρησιμοποιούνται αντιμικροβιακές ουσίες σήμερα, χωρίς πρόσθετες οικονομικές ή διοικητικές επιβαρύνσεις για τους αγρότες ή άλλους ιδιοκτήτες ζώων·
4. υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει μόνο να συλλέγονται τα δεδομένα αλλά και να αναλύονται κατάλληλα και τα συμπεράσματά τους να τίθενται σε εφαρμογή και να γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε επίπεδο κρατών μελών, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων ειδών ζώων και τύπων κτηνοτροφίας·
5. αναγνωρίζει ότι τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να εντάσσονται στο κατάλληλο πλαίσιο, δεδομένου ότι οι πρακτικές και η ένταση της κτηνοτροφικής δραστηριότητας διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών·
Έρευνα
6. ζητεί να υπάρξει περισσότερη έρευνα σε νέα αντιμικροβιακά και σε άλλες εναλλακτικές λύσεις (εμβολιασμός, βιοασφάλεια, εκτροφή με στόχο την ανθεκτικότητα), καθώς και τεκμηριωμένες στρατηγικές για την αποφυγή και τον έλεγχο των λοιμωδών ζωονόσων· υπογραμμίζει τη σημασία των προγραμμάτων πλαισίων της ΕΕ για την έρευνα· υπογραμμίζει, από την άποψη αυτή, τη σημασία της ανάπτυξης συστημάτων για την κτηνοτροφία, που θα μειώνουν την ανάγκη για συνταγογράφηση αντιμικροβιακών·
7. ζητεί να υπάρξει καλύτερος συντονισμός των ερευνητικών πόρων της ιατρικής και της κτηνιατρικής πλευράς, με τη δημιουργία ενός δικτύου υφιστάμενων ερευνητικών ιδρυμάτων·
8. ζητεί να ερευνηθεί ο ρόλος των ζώων, των τροφίμων ζωικής προέλευσης, των συστημάτων βιώσιμης παραγωγής που περιλαμβάνουν ανθεκτικές ράτσες ζώων, της μακροβιότητας των ζώων, της βελτίωσης της διαχείρισης αγέλης, της έγκαιρης πρόληψης ασθενειών, της ελεύθερης βοσκής και της πρόσβασης σε αυτήν, σε χαμηλότερες πυκνότητες σταυλισμού και σε άλλες συνθήκες που διασφαλίζουν την κάλυψη των βιοτικών αναγκών των ζώων,·καθώς και των ανθεκτικών βακτηριδίων που παρατηρούνται σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, στη μετάδοση της μικροβιακής αντοχής στους ανθρώπους, καθώς και τους ενδεχόμενους κινδύνους από τη μετάδοση αυτή·
Παρακολούθηση και εποπτεία
9. καλεί όλα τα κράτη μέλη να παρακολουθούν και να εποπτεύουν τακτικά και συστηματικά τη μικροβιακή αντοχή τόσο στα τροφοπαραγωγικά ζώα όσο και στα ζώα συντροφιάς, χωρίς πρόσθετες οικονομικές ή διοικητικές επιβαρύνσεις για τους αγρότες, άλλους ιδιοκτήτες ζώων ή τους κτηνιάτρους· τονίζει την ανάγκη τα εναρμονισμένα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών για τους παράγοντες κινδύνου, να είναι εύκολα διαθέσιμα από ένα ενιαίο σημείο πρόσβασης· τονίζει την ανάγκη υποβολής ετησίων εκθέσεων από τα κράτη μέλη οι οποίες θα περιέχουν στοιχεία που θα καθιστούν δυνατή τη σύγκριση σε ευρωπαϊκό επίπεδο·
10. ζητεί οι μελλοντικοί προϋπολογισμοί του Γραφείου Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων και της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας των Τροφίμων να αντανακλούν την αυξημένη ανάγκη για περισσότερες επιθεωρήσεις και αναλύσεις στο πεδίο αυτό·
11. καλεί όλους τους εμπλεκόμενους να αναγνωρίσουν την ευθύνη τους σχετικά με την πρόληψη τόσο της ανάπτυξης όσο και της εξάπλωσης της μικροβιακής αντοχής, ο καθένας στον τομέα δραστηριότητάς του, όπως η κτηνιατρική και η κτηνοτροφία·
12. προτείνει να καθιερωθεί, κατ' εφαρμογή επιστημονικών γνωμοδοτήσεων, η εναρμονισμένη παρακολούθηση της μικροβιακής αντοχής σε βακτηρίδια δείκτες (όπως το Ε.coli και το E. enterococci)·
Διατήρηση της αποτελεσματικότητας των αντιμικροβιακών
13. υπογραμμίζει ότι απώτερος στόχος είναι να διατηρηθούν τα αντιμικροβιακά ως αποτελεσματικό εργαλείο καταπολέμησης των νόσων, τόσο σε ζώα όσο και σε ανθρώπους, συγκρατώντας όμως τη χρήση τους στα αυστηρά αναγκαία επίπεδα·
14. ζητεί τη συνετή και υπεύθυνη χρήση των αντιμικροβιακών στα ζώα και περισσότερη κατάρτιση και την ενημέρωση των κτηνιάτρων και των αγροτών, με στόχο τον περιορισμό της ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής· ζητεί την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, όπως η αποδοχή κατευθυντηρίων γραμμών σχετικά με τη συνετή χρήση των αντιμικροβιακών, ως σημαντικών εργαλείων για την καταπολέμηση της ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής·
15. ζητεί την καθιέρωση ορθών πρακτικών για την κτηνοτροφία, που θα ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο της μικροβιακής αντοχής· τονίζει ότι οι πρακτικές αυτές θα πρέπει να εφαρμοστούν ιδιαίτερα στα νεαρά ζώα που συγκεντρώνονται από διαφορετικούς εκτροφείς με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης μεταδοτικών ασθενειών·
16. ζητεί από τα κράτη μέλη και το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων να εξασφαλίσουν καλύτερο έλεγχο όσον αφορά την εφαρμογή της απαγόρευσης (από το 2006) της χρήσης των αντιμικροβιακών ως αυξητικών παραγόντων·
17. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει τη διεθνή απαγόρευση της χρήσης αντιμικροβιακών ως αυξητικών παραγόντων στις ζωοτροφές και να συζητήσει το θέμα στις διμερείς διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες·
18. καλεί την Επιτροπή να αξιολογεί και να παρακολουθεί τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη εφαρμόζουν την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα αντιμικροβιακά·
19. καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει ένα ευρύ πολυετές σχέδιο δράσης κατά της μικροβιακής αντοχής στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την υγεία των ζώων· πιστεύει ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα δράσης θα πρέπει να αφορά όλα τα ζώα που καλύπτονται από τη στρατηγική της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των ζώων συντροφιάς, και να δίνει έμφαση στη λογική σύνδεση μεταξύ καλής διαβίωσης των ζώων και της χρήσης αντιμικροβιακών, καθώς και στη σύνδεση μεταξύ καλής διαβίωσης των ζώων και ανθρώπινης υγείας·
20. πιστεύει ότι αυτό το σχέδιο δράσης πρέπει να περιλαμβάνει τη λεπτομερή ανασκόπηση των διαφόρων τρόπων προληπτικής χρήσης των αντιμικροβιακών, ούτως ώστε να καταστεί σαφής η διαφορά μεταξύ της συστηματικής χρήσης τους για προληπτικούς σκοπούς και της ενδεδειγμένης προληπτικής χρήσης τους·
21. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επεξεργασμένες ζωικές πρωτεΐνες από μη μηρυκαστικά ζώα έχουν εγγενή κτηνιατρικά και διατροφικά πλεονεκτήματα, που θα μπορούσαν να συμβάλουν σημαντικά στην ισορροπημένη διατροφή των μονογαστρικών ζώων, περιλαμβανομένων των εκτρεφόμενων ιχθύων, και συγχρόνως να συμβάλουν στη μείωση της χρήσης αντιμικροβιακών, ζητεί από την Επιτροπή να άρει τις ισχύουσες απαγορεύσεις υπό προϋποθέσεις που θα εξασφαλίζουν το μέγιστο επίπεδο ασφάλειας των τροφίμων·
22. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.