ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών
(COM(2002) 494 – C5‑0415/2002 – 2002/0217(COD))

21 Φεβρουαρίου 2003 - ***I

Επιτροπή Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγητής: Hubert Pirker

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Με την από 10ης Σεπτεμβρίου 2002 επιστολή της, η Επιτροπή υπέβαλε στο Κοινοβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 251, παράγραφος 2, και το άρθρο 95 της Συνθήκης ΕΚ, την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών (COM(2002) 494 - 2002/0217 (COD)).

Κατά τη συνεδρίαση της 9ης Οκτωβρίου 2002, o Πρόεδρος του Κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι παρέπεμψε την εν λόγω πρόταση, για εξέταση επί της ουσίας, στην Επιτροπή Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και, για γνωμοδότηση, στην Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και Εσωτερικής Αγοράς καθώς και στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών (C5-0415/2002).

Κατά τη συνεδρίασή της στις 2 Οκτωβρίου 2002, η Επιτροπή Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων όρισε εισηγητή τον Hubert Pirker.

Κατά τις συνεδριάσεις της στις 21 Ιανουαρίου 2003 και 18 Φεβρουαρίου 2003, η επιτροπή εξέτασε την πρόταση της Επιτροπής καθώς και το σχέδιο έκθεσης.

Κατά την τελευταία ως άνω συνεδρίαση, η επιτροπή ενέκρινε το σχέδιο νομοθετικού ψηφίσματος με 30 ψήφους υπέρ, 2 ψήφους κατά και 0 αποχές.

Ήσαν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές: Jorge Salvador Hernández Mollar, πρόεδρος· Robert J.E. Evans, αντιπρόεδρος· Giacomo Santini, αντιπρόεδρος· Hubert Pirker, εισηγητής· Johanna L.A. Boogerd-Quaak (αναπλ. Francesco Rutelli, σύμφωνα με το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισμού), Alima Boumediene-Thiery, Kathalijne Maria Buitenweg (αναπλ. Patsy Sörensen), Michael Cashman, Ozan Ceyhun, Carlos Coelho, Gérard M.J. Deprez, Adeline Hazan, Timothy Kirkhope, Eva Klamt, Ole Krarup, Alain Krivine (αναπλ. Fodé Sylla), Βαρώνη Sarah Ludford, Luis Marinho (αναπλ. Carmen Cerdeira Morterero), Manuel Medina Ortega (αναπλ. Elena Ornella Paciotti), Hartmut Nassauer, Bill Newton Dunn, Marcelino Oreja Arburúa, Bernd Posselt, Martine Roure, Gerhard Schmid, Ilka Schröder, Joke Swiebel, Anna Terrón i Cusi, Maurizio Turco, Christian Ulrik von Boetticher, Olga Zrihen Zaari (αναπλ. Walter Veltroni).

Η γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών επισυνάπτεται στην παρούσα έκθεση· η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και Εσωτερικής Αγοράς αποφάσισε στις 8 Οκτωβρίου 2002 να μη γνωμοδοτήσει.

Η έκθεση κατατέθηκε στις 21 Φεβρουαρίου 2003.

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ

Νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών (COM(2002) 494 – C5‑0415/2002 – 2002/0217(COD))

(Διαδικασία συναπόφασης: πρώτη ανάγνωση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (COM(2002) 494)[1],

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 251, παράγραφος 2, και 95 της Συνθήκης ΕΚ, σύμφωνα με τα οποία του υποβλήθηκε η πρόταση από την Επιτροπή (C5‑0415/2002),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 67 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών (A5‑0038/2003),

1.   εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής, όπως τροποποιήθηκε από το Κοινοβούλιο·

2.   ζητεί να του υποβληθεί εκ νέου η πρόταση σε περίπτωση που η Επιτροπή προτίθεται να της επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις ή να την αντικαταστήσει με νέο κείμενο·

3.   αναθέτει στoν Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογίες του Κοινοβουλίου
Τροπολογία 1 Αιτιολογική σκέψη 4α (νέα)
	(4α)   Η μετατροπή της ισχύουσας σήμερα οδηγίας σε κανονισμό αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον οιαδήποτε τροποποίηση της οδηγίας και των παραρτημάτων της θα είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη εκτελεστικών μέτρων σε εθνικό επίπεδο σε 25 κράτη μέλη.
Αιτιολόγηση Αυτή η παρατήρηση περιλαμβάνεται στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης της Επιτροπής. Δεδομένου ότι αποτελεί ουσιαστικής σημασίας αιτιολόγηση για την πρόταση, θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και στις αιτιολογικές σκέψεις.
Τροπολογία 2 Άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο β.
β.   κατάλογο, που ενημερώνεται ανά τακτά διαστήματα, των μη διαβαθμισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται συνήθως για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών ώστε να είναι σε θέση η βιομηχανία να παρακολουθεί σε εθελοντική βάση το εμπόριο των ουσιών αυτών·	β.   κατάλογο, που ενημερώνεται κατ' έτος, των μη διαβαθμισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται συνήθως για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών ώστε να είναι σε θέση η βιομηχανία να παρακολουθεί σε εθελοντική βάση το εμπόριο των ουσιών αυτών·
Αιτιολόγηση Αυτονόητη.
Τροπολογία 3 Άρθρο 16
Ενημέρωση για τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη	Ενημέρωση για τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη
Κάθε κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνει κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.	Κάθε κράτος μέλος ενημερώνει κατ' έτος την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνει κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.
Η Επιτροπή ανακοινώνει τα εν λόγω στοιχεία στα υπόλοιπα κράτη μέλη.	Η Επιτροπή ανακοινώνει τα εν λόγω στοιχεία στα υπόλοιπα κράτη μέλη. Θα αξιολογήσει την εφαρμογή του κανονισμού τρία χρόνια αφότου αυτός τεθεί σε εφαρμογή.
Αιτιολόγηση Το να διαθέτουμε σαφείς πληροφορίες ως προς την εφαρμογή του κανονισμού έχει ζωτική σημασία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν κάθε χρόνο την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνουν. Τρία χρόνια μετά τη θέση σε ισχύ του κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει κατά πόσον η εφαρμογή του υπήρξε επιτυχής στα κράτη μέλη.

• [1] Δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην ΕΕ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Εισαγωγή

Μετά την κάνναβη (χασίς, μαριχουάνα, χόρτο), τα συνθετικά ναρκωτικά αποτελούν τα ναρκωτικά ευρύτερης κατανάλωσης[1]. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής Ελέγχου Ναρκωτικών του 2001, διαπιστώνεται ότι μολονότι παρουσιάζεται φθίνουσα τάση στην καλλιέργεια φυτών που περιέχουν ναρκωτικά, αυξάνεται συνεχώς η παραγωγή και το εμπόριο συνθετικών ναρκωτικών. Η Ευρώπη χαρακτηρίζεται ως "κύρια πηγή" παράνομης παρασκευής συνθετικών ναρκωτικών. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελβετικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ποινικής Δίωξης του 1999, άνω του 50% της παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από τις Κάτω Χώρες και ως σημαντικά μελλοντικά κέντρα παρασκευής θεωρούνται το Βέλγιο, η Μεγάλη Βρετανία και η Πολωνία. Τα στοιχεία αυτά συμφωνούν σε γενικές γραμμές με τα πορίσματα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας της Λισσαβώνας που αναφέρουν επίσης ως χώρες παράνομης παρασκευής ναρκωτικών τη Βουλγαρία, την Τσετσενία, την Ουγγαρία και τα κράτη της Βαλτικής[2]. Η Διεθνής Επιτροπή Ελέγχου Ναρκωτικών εκφράζει ιδιαίτερες ανησυχίες ως προς το ότι θα διατίθενται εύκολα σε όλη την Ευρώπη συνθετικά ναρκωτικά.

Η καταπολέμηση των ημισυνθετικών και συνθετικών ναρκωτικών μέσω ελέγχου των πρόδρομων ουσιών

Τα ημισυνθετικά ναρκωτικά, όπως είναι η κοκαΐνη και η ηρωΐνη, παρασκευάζονται από φυτικό υλικό εφαρμόζοντας χημικές διαδικασίες, ενώ τα συνθετικά ναρκωτικά, όπως είναι το Speed, το LSD, η αγγελόσκονη ή το ecstacy, παρασκευάζονται στα εργαστήρια με καθαρά χημικές μεθόδους. Για την παρασκευή των ουσιών αυτών απαιτούνται πάντοτε πρόδρομες ουσίες. Δεδομένου ότι οι πρόδρομες αυτές ουσίες δεν χρησιμοποιούνται μόνον κατά την παράνομη παραγωγή ναρκωτικών αλλά και για νόμιμες χρήσεις, ιδίως για την παραγωγή φαρμάκων, δεν είναι δυνατόν να απαγορευθούν τόσο εύκολα. Ο μόνος τρόπος για την καταπολέμηση των ναρκωτικών στην περίπτωση αυτή είναι ο αποτελεσματικός έλεγχος των πρόδρομων ουσιών.

Οι ισχύουσες ρυθμίσεις για τον έλεγχο των πρόδρομων ουσιών:

Τόσο σε επίπεδο Ηνωμένων Εθνών όσο και Ευρωπαϊκής Ένωσης καταβάλλονται προσπάθειες για την αποτροπή της διοχέτευσης πρόδρομων ουσιών στην παράνομη παρασκευή ναρκωτικών. Προς το σκοπό αυτό, έχουν θεσπισθεί διεθνώς μέτρα στο πλαίσιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά της παράνομης εμπορίας ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών του 1988.

Με στόχο την εφαρμογή της σύμβασης αυτής, η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε τις ακόλουθες ρυθμίσεις για τον έλεγχο των πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών:

-   τον κανονισμό αριθ. 3677/90 του Συμβουλίου της 13ης Δεκεμβρίου 1990, σχετικά με τη θέσπιση μέτρων για την πρόληψη της διοχέτευσης ορισμένων ουσιών στην παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών, που διέπει την εποπτεία του εμπορίου 22 πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών μεταξύ των κρατών μελών και τρίτων χωρών, και

-   την οδηγία 92/109/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με την παρασκευή και την εμπορία ορισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών, στην οποία προβλέπονται σχετικές ρυθμίσεις για την εσωτερική αγορά.

Μειονεκτήματα των ισχυουσών ρυθμίσεων

Το γεγονός ότι ως νομοθετικό μέσο για την εποπτεία του εμπορίου με τρίτες χώρες χρησιμοποιείται ένας κανονισμός, ενώ ως νομοθετικό μέσο για τον έλεγχο της εσωτερικής αγοράς χρησιμοποιήθηκε οδηγία έχει προκαλέσει μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, η ταυτόχρονη τροποποίηση των παραρτημάτων και των δύο νομοθετικών μέτρων που περιλαμβάνουν τις πρόδρομες ουσίες είχε ως αποτέλεσμα την ταυτόχρονη εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη της τροποποίησης του κανονισμού λίγες ημέρες μετά την δημοσίευσή της. Ωστόσο, η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο μιας τέτοιου είδους τροποποίησης της οδηγίας υπόκειται σε προθεσμία και, λόγω των διαδικασιών κύρωσης των κρατών μελών σημειώθηκαν μεγάλες καθυστερήσεις. Η κατάσταση αυτή δεν είναι καθόλου ικανοποιητική. Λαμβάνοντας υπόψη την προσεχή ένταξη 10 υποψηφίων χωρών θα ήταν σκόπιμο να απλουστευθούν στο σημείο αυτό οι σχετικές διαδικασίες.

Επίσης, έχει διαπιστωθεί ότι οι ισχύουσες ρυθμίσεις δεν επαρκούν για την καταπολέμηση των συνθετικών ναρκωτικών. Από τις 22 ουσίες που έχουν έως τώρα διαβαθμιστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 8 χρησιμοποιούνται επίσης ως πρόδρομες ουσίες για συνθετικά ναρκωτικά. Πέραν τούτου, είναι γνωστές πολλές άλλες συναφείς ουσίες (σύμφωνα με διαφορετικές πηγές απαριθμούνται από 250 έως 429) που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πρόδρομες ουσίες για την παρασκευή αμφεταμινών. Για τις ουσίες αυτές δεν υπάρχει έως τώρα κοινοτικός μηχανισμός ελέγχου.

Η πρόταση της Επιτροπής για την τροποποίηση της οδηγίας 92/109/ΕΟΚ του 1998

Ήδη το 1998, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την τροποποίηση της οδηγίας 92/109/ΕΟΚ[3]. Στο πλαίσιο της συνεργασίας μεταξύ της βιομηχανίας και των επιχειρηματιών επιχειρείται η διενέργεια ελαστικού ελέγχου στις πρόδρομες ουσίες που δεν είχαν έως τότε καταχωρηθεί. Η Επιτροπή είχε υποστηρίξει ότι δεν θα ήταν σκόπιμη η έως τώρα εφαρμοζόμενη επέκταση του ισχύοντος νομοθετικού μέσου ώστε να καλύπτει και άλλες πρόδρομες ουσίες για την παρασκευή συνθετικών ναρκωτικών, δεδομένου ότι διατίθετο ήδη μεγάλος αριθμός πρόδρομων ουσιών και θα μπορούσαν εύκολα να αντικατασταθούν ή να αναμειχθούν με άλλες ουσίες. Η εφαρμογή του αυστηρού μηχανισμού ελέγχου, που προβλεπόταν για τις 22 (τώρα πλέον 23) ουσίες οι οποίες περιλαμβάνονταν στην προαναφερθείσα Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1988, θα υπονόμευε την αποτελεσματικότητα του συνολικού συστήματος και θα ζημίωνε την εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων και των κοινοτικών αρχών.

Η παρούσα πρόταση

Στόχος της παρούσας πρότασης είναι η εξάλειψη και των δύο προαναφερθέντων μειονεκτημάτων.

-   Η οδηγία θα αντικατασταθεί από έναν κανονισμό.

-   Προτείνονται εκ νέου οι συμπληρώσεις που περιελάμβανε ήδη η πρόταση CΟΜ(1998)0022. Προβλέπεται στενή συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών και των επιχειρήσεων, ενώ οι τελευταίες πρέπει να ενημερώνουν πάραυτα τις αρχές σχετικά με ασυνήθιστες παραγγελίες ή συναλλαγές. Οι αρμόδιες αρχές εξουσιοδοτούνται να συγκεντρώνουν πληροφορίες για κάθε παραγγελία ή πράξη που αφορά διαβαθμισμένες ουσίες και να έχουν πρόσβαση στους επαγγελματικούς χώρους των επιχειρήσεων για την εξασφάλιση αποδεικτικών στοιχείων για παρατυπίες.

Η συνεργασία μεταξύ των αρχών και των επιχειρήσεων επεκτείνεται επίσης ούτως ώστε να καλύπτει μη διαβαθμισμένες πρόδρομες ουσίες. Ανατίθεται δε στην Επιτροπή να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές που περιέχουν στοιχεία για τον τρόπο αναγνώρισης και κοινοποίησης ύποπτων συναλλαγών καθώς και κατάλογο, που ενημερώνεται ανά τακτά διαστήματα, των μη διαβαθμισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται συνήθως για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών, ούτως ώστε να είναι σε θέση η βιομηχανία να παρακολουθεί σε εθελοντική βάση το εμπόριο των ουσιών αυτών.

Αξιολόγηση της πρότασης της Επιτροπής

Ο εισηγητής επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής. Ήδη στην έκθεσή του σχετικά με την πρόταση CΟΜ(1998)0022[4], είχε τονίσει ότι απαιτείται ένας ελαστικός μηχανισμός ελέγχου για την παρακολούθηση των πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών λόγω της πολυμορφίας και του μεγάλου φάσματος που καλύπτουν οι ουσίες αυτές. Τα συνθετικά ναρκωτικά μπορούν να παρασκευαστούν με διάφορες μεθόδους σύνθεσης και με τη χρησιμοποίηση διαφόρων πρόδρομων ουσιών. Επίσης, οι χρησιμοποιούμενες ουσίες διαφέρουν από τόπο σε τόπο και υπόκεινται σε διαρκείς μεταβολές.

Δεδομένου ότι οι ουσίες αυτές χρησιμοποιούνται επίσης για νόμιμες χρήσεις, το δε νόμιμο εμπόριο δεν πρέπει να παρεμποδίζεται σε υπερβολικό βαθμό, θεωρείται ως καταλληλότερο μέσο ο προτεινόμενος μηχανισμός ελέγχου που βασίζεται κατά κύριο λόγο στη συνεργασία μεταξύ των αρχών και των επιχειρήσεων. Με την κατάρτιση και τακτική αναθεώρηση του καταλόγου των μη διαβαθμισμένων ουσιών εξασφαλίζεται ότι οι έλεγχοι θα καλύπτουν μόνον τις ουσίες που χρησιμοποιούνται πραγματικά για την παρασκευή ναρκωτικών. Ήδη στην τελευταία του έκθεση, ο εισηγητής είχε επισημάνει ότι ένα τέτοιου είδους σύστημα εφαρμόζεται ήδη επιτυχώς σε διάφορα κράτη μέλη (όπως λ.χ. στη Γερμανία, τη Γαλλία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και το Ηνωμένο Βασίλειο).

Πρέπει επίσης να επιδοκιμαστεί το γεγονός ότι η οδηγία μετατρέπεται σε κανονισμό δεδομένου ότι με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται μια ταχεία και με ευελιξία εναρμονισμένη δράση.

Κατά συνέπεια, ο εισηγητής υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής, υπό την τροποποιημένη της μορφή, και συνιστά στην επιτροπή να εγκρίνει την τροποποιημένη πρόταση.

• [1] Kατά την περίοδο 1998 - 2001, η κάνναβις χρησιμοποιήθηκε από 147,4 εκατ. άτομα σε όλο τον κόσμο, οι αμφεταμίνες από 33,4 εκατ. το δε ecstacy από 7 εκατ. (UNODCCP, Global Illicit Drug Trends 2002, 213)
• [2] Ετήσια έκθεση του 2002 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση ως προς τα προβλήματα με τα ναρκωτικά στην ΕΕ και τη Νορβηγία, 27, και ετήσια έκθεση του 2002 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας σχετικά με την κατάσταση στον τομέα των ναρκωτικών στις υποψήφιες χώρες, 46.
• [3] CΟΜ(1998)0022
• [4] Α4-0367/1998 της 16ης Οκτωβρίου 1998

ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ

των βουλευτών Ilka Schröder, Alain Krivine, Maurizio Turco, Ole Krarup και Marco Cappato

σχετικά με την έκθεση Pirker, περί των πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών (ΡΕ 319.257)

Η ιδέα του κανονισμού φαίνεται να έχει λογική βάση: για να παρασκευαστούν ναρκωτικές ουσίες χρειάζονται ορισμένες χημικές ουσίες και επομένως με έναν άψογο έλεγχο της παρασκευής και του εμπορίου αυτών των χημικών ουσιών θα μπορούσε, θεωρητικά, να σταματήσει η παραγωγή ναρκωτικών. Ωστόσο, η ιδέα αυτή δεν λειτουργεί στην πράξη. Πρώτον, το παγκόσμιο εμπόριο θα έπρεπε να ελέγχεται άψογα, πράγμα το οποίο συνεπάγεται εκτεταμένα προσκόμματα για τη χημική βιομηχανία, δεύτερον ένα μέρος των παραγωγών θα μπορεί να προμηθεύεται τις αναγκαίες χημικές ουσίες από άλλα κράτη. Κατά συνέπεια ο στόχος του παρόντος κανονισμού δεν επιτυγχάνεται. Πολύ σοβαρότερο είναι το γεγονός ότι το άρθρο 10 επιτρέπει στις αρχές, άνευ ουδενός περιορισμού και χωρίς δικαστική απόφαση, να εισέρχονται στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης "προκειμένου να συλλέξουν αποδείξεις για παρατυπίες ως προς την παραγωγή". Παρόμοιες σκέψεις δημιουργεί και η υποχρέωση της επιχείρησης να γνωστοποιεί τη διαδικασία παραγωγής σε αστυνομικές υπηρεσίες, όπως προβλέπει το άρθρο 8. Όλα αυτά όμως αποτελούν ένα περαιτέρω βήμα προς το αστυνομικό κράτος.

Ο κανονισμός είναι τελείως αναποτελεσματικός, ακόμα και από την προληπτική σκοπιά, για να καταπολεμήσει το παγκόσμιο εμπόριο ναρκωτικών ουσιών. Από τη σκοπιά μας θα πρέπει να αρνηθούμε να λάβει χώρα ένα περαιτέρω βήμα που οδηγεί στο αστυνομικό κράτος και στο κράτος που παρακολουθεί τα πάντα.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

29 Ιανουαρίου 2003

προς την Επιτροπή Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί των πρόδρομων ουσιών των ναρκωτικών

(COM(2002) 494 – C5‑0415/2002 – 2002/0217(COD))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Μινέρβα Μελπομένη Μαλλιώρη

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Κατά τη συνεδρίασή της στις 2 Οκτωβρίου 2002, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών όρισε συντάκτρια γνωμοδότησης τη Μινέρβα Μελπομένη Μαλλιώρη.

Κατά τις συνεδριάσεις της στις 21 και 28 Ιανουαρίου 2003, η επιτροπή εξέτασε το σχέδιο γνωμοδότησης.

Κατά την τελευταία από τις ως άνω συνεδριάσεις, η επιτροπή ενέκρινε ομόφωνα τις ακόλουθες τροπολογίες.

Ήσαν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές: Caroline F. Jackson, πρόεδρος· Mauro Nobilia και Anneli Hulthén, αντιπρόεδροι· Μινέρβα Μελπομένη Μαλλιώρη, συντάκτρια γνωμοδότησης· María del Pilar Ayuso González, Εμμανουήλ Μπακόπουλος (αναπλ. Pernille Frahm), Hans Blokland, John Bowis, Dorette Corbey, Avril Doyle, Karl-Heinz Florenz, Cristina García-Orcoyen Tormo, Laura González Álvarez, Robert Goodwill, Françoise Grossetête, Cristina Gutiérrez Cortines, Jutta D. Haug (αναπλ. Anne Ferreira), Hedwig Keppelhoff-Wiechert (αναπλ. Marialiese Flemming), Eija-Riitta Anneli Korhola, Bernd Lange, Jules Maaten, Patricia McKenna, Eluned Morgan (αναπλ. Catherine Stihler), Emilia Franziska Müller, Rosemarie Müller, Riitta Myller, Marit Paulsen, Frédérique Ries, Dagmar Roth-Behrendt, Guido Sacconi, Giacomo Santini (αναπλ. Giuseppe Nisticò), Karin Scheele, Inger Schörling, María Sornosa Martínez, Robert William Sturdy (αναπλ. Peter Liese), Nicole Thomas-Mauro, Kathleen Van Brempt και Peder Wachtmeister.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Οι πρόδρομες ουσίες των ναρκωτικών αποτελούν χημικές ενώσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή τόσο νόμιμων παρασκευασμάτων όσο και παράνομων ναρκωτικών όπως η ηρωΐνη και η κοκαΐνη. Η συντάκτρια χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό σχετικά με τις πρόδρομες ουσίες των ναρκωτικών ο οποίος θα αντικαταστήσει την οδηγία 92/109/ΕΟΚ σχετικά με την παρασκευή και την εμπορία ορισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών, όπως τροποποιήθηκε από τις οδηγίες 93/46 και 2001/8. Θα καταργηθούν οι κανονισμοί (ΕΚ) 1485/96 και 1533/200. Με τον νέο κανονισμό θα θεσπισθούν εναρμονισμένα εκτελεστικά μέτρα σε όλη την ΕΕ, σύμφωνα με τον τροποποιημένο κανονισμό 3677/90 σχετικά με την επιτήρηση της εμπορίας προδρόμων ουσιών των ναρκωτικών μεταξύ των κρατών μελών και τρίτων χωρών.

Τα ζητήματα που αφορούν την εμπορία προδρόμων ουσιών των ναρκωτικών είναι εξαιρετικά ευαίσθητα. Στο πλαίσιο της υφιστάμενης οδηγίας, η εποπτεία για τις "μη διαβαθμισμένες ουσίες" υπήρξε εντελώς ανεπαρκής στην εσωτερική αγορά.

Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι "διαβαθμισμένες ουσίες" ορίζονται σαφώς στην πρόταση, στην οποία αναφέρονται επίσης οι "μη διαβαθμισμένες ουσίες", πράγμα που δεν γινόταν στην προηγούμενη οδηγία. Η συντάκτρια χαιρετίζει την νέα ταξινόμηση του υπερμαγγανικού καλίου στην κατηγορία 2, σύμφωνα με τον κανονισμό 1232/2002 που κατήργησε τα παραρτήματα του κανονισμού 3677/90.

Ο προταθείς κανονισμός προβλέπει κατευθυντήριες γραμμές για τη συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών, των επιχειρήσεων και της χημικής βιομηχανίας σχετικά με τους τρόπους εντοπισμού και ενημέρωσης των αρμοδίων αρχών για ύποπτες συναλλαγές και τους τρόπους εποπτείας της εμπορίας μη διαβαθμισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται συνήθως στην παράνομη παρασκευή ναρκωτικών. Οι κατευθυντήριες γραμμές θα βοηθήσουν τη βιομηχανία να παρακολουθεί με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τη νόμιμη χρήση και την εκτροπή αυτών των ουσιών σε παράνομες χρήσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 4, οι επιχειρήσεις που προμηθεύουν διαβαθμισμένες ουσίες οφείλουν να λαμβάνουν από τον πελάτη ξεχωριστή δήλωση σχετικά με την προτιθέμενη χρήση κάθε διαβαθμισμένης ουσίας. Η συστηματική και ακριβής χρησιμοποίηση αυτών των δηλώσεων θα φρενάρει τις ευκαιρίες για παράνομο εμπόριο. Επιπλέον, με τη νέα παράγραφο 4 καθιερώνονται ασφαλέστερα μέτρα εποπτείας για τις ουσίες της κατηγορίας 1.

Η αποτελεσματικότητα αυτής της νομοθετικής πράξης θα αποδειχθεί, όπως και για οποιαδήποτε άλλη, κατά την έμπρακτη εφαρμογή της. Σύμφωνα με το άρθρο 16, τα κράτη μέλη πρέπει να ενημερώνουν την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνουν. Έτσι θα έχουμε την δυνατότητα να εκτιμήσουμε τον πραγματικό αντίκτυπο αυτού του κανονισμού. Μένει να διαπιστωθεί κατά πόσον η εναρμόνιση της νομοθεσίας θα μας παράσχει έναν σίγουρο και βιώσιμο τρόπο αποφυγής της διοχέτευσης προδρόμων ουσιών στην παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Πολιτικής των Καταναλωτών καλεί την Επιτροπή Ελευθεριών και Δικαιωμάτων των Πολιτών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να ενσωματώσει στην έκθεσή της τις ακόλουθες τροπολογίες:

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή [1]	Τροπολογίες του Κοινοβουλίου
Τροπολογία 1 Αιτιολογική σκέψη 4α (νέα)
	(4α)   Η μετατροπή της ισχύουσας σήμερα οδηγίας σε κανονισμό αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον οιαδήποτε τροποποίηση της οδηγίας και των παραρτημάτων της θα είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη εκτελεστικών μέτρων σε εθνικό επίπεδο σε 25 κράτη μέλη.
Αιτιολόγηση Αυτή η παρατήρηση περιλαμβάνεται στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης της Επιτροπής. Δεδομένου ότι αποτελεί ουσιαστικής σημασίας αιτιολόγηση για την πρόταση, θα πρέπει να επαναλαμβάνεται και στις αιτιολογικές σκέψεις.
Τροπολογία 2 Αιτιολογική σκέψη 12
(12)   Σημαντικός αριθμός άλλων ουσιών, πολλές από τις οποίες αποτελούν αντικείμενο νόμιμου εμπορίου σε μεγάλες ποσότητες, έχουν αναγνωριστεί ως πρόδρομες ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παράνομη παρασκευή συνθετικών ναρκωτικών. Η υπαγωγή των εν λόγω ουσιών στους ίδιους αυστηρούς ελέγχους με εκείνους που απαριθμούνται στο παράρτημα θα αποτελούσε περιττό εμπόδιο στις συναλλαγές και θα συνεπαγόταν την έκδοση ειδικών αδειών και την υποβολή εγγράφων για τις συναλλαγές. Επομένως, κρίνεται σκόπιμη η καθιέρωση ενός ελαστικότερου μηχανισμού σε κοινοτικό επίπεδο μέσω του οποίου θα κοινοποιούνται στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών παρόμοιες συναλλαγές.	(12)   Σημαντικός αριθμός άλλων ουσιών, πολλές από τις οποίες αποτελούν αντικείμενο νόμιμου εμπορίου σε μεγάλες ποσότητες, έχουν αναγνωριστεί ως πρόδρομες ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παράνομη παρασκευή συνθετικών ναρκωτικών. Κατάλογο αυτών των ουσιών θα υποβάλει η Επιτροπή. Η υπαγωγή των εν λόγω ουσιών στους ίδιους αυστηρούς ελέγχους με εκείνους που απαριθμούνται στο παράρτημα θα μπορούσε να αποτελέσει περιττό εμπόδιο στις συναλλαγές και θα συνεπαγόταν την έκδοση ειδικών αδειών και την υποβολή εγγράφων για τις συναλλαγές. Επομένως, κρίνεται σκόπιμη η καθιέρωση ενός ελαστικότερου μηχανισμού σε κοινοτικό επίπεδο μέσω του οποίου θα κοινοποιούνται στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών παρόμοιες συναλλαγές. Εν τούτοις, οιαδήποτε ουσία η οποία αναγνωρίζεται ότι χρησιμοποιείται σε σημαντικές ποσότητες στην παράνομη παρασκευή συνθετικών ναρκωτικών μπορεί να προταθεί για προσθήκη στο Παράρτημα ΙΙ.
Αιτιολόγηση Εάν υπάρχει αναγνωρισμένος και σημαντικός αριθμός άλλων ουσιών οι οποίες χρησιμοποιούνται στην παρασκευή παράνομων συνθετικών ναρκωτικών, χρειάζεται μια οξυδερκής πολιτική όσον αφορά την παρακολούθηση και, όταν χρειάζεται, τη μεταφορά αυτών των ουσιών στον κατάλογο του Παραρτήματος ΙΙ.
Τροπολογία 3 Αιτιολογική σκέψη 13α (νέα)
	(13α)   Λόγω του ότι σημαντικός όγκος πρόδρομων ουσιών προέρχεται από μη υποψήφιες προς ένταξη χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, είναι επιθυμητός ο στενός σύνδεσμος με την Ομάδα Πομπιντού του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Αιτιολόγηση Επί σειρά ετών η Ομάδα Πομπιντού ασχολείται με την παρακολούθηση της παραγωγής πρόδρομων ουσιών στην Ανατολική Ευρώπη και η πείρα της θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί δεόντως.
Τροπολογία 4 Άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο β.
Β.   κατάλογο, που ενημερώνεται ανά τακτά διαστήματα, των μη διαβαθμισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται συνήθως για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών ώστε να είναι σε θέση η βιομηχανία να παρακολουθεί σε εθελοντική βάση το εμπόριο των ουσιών αυτών·	β.   κατάλογο, που ενημερώνεται κατ' έτος, των μη διαβαθμισμένων ουσιών που χρησιμοποιούνται συνήθως για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών ώστε να είναι σε θέση η βιομηχανία να παρακολουθεί σε εθελοντική βάση το εμπόριο των ουσιών αυτών·
Αιτιολόγηση Αυτονόητη.
Τροπολογία 5 Άρθρο 9, παράγραφος 2, στοιχείο βα. (νέο)
	βα.   γνωστοποίηση οιωνδήποτε τέτοιων ουσιών που προτείνει για μεταφορά στο διαβαθμισμένο κατάλογο του Παραρτήματος ΙΙ.
Αιτιολόγηση Εάν υπάρχει αναγνωρισμένος και σημαντικός αριθμός άλλων ουσιών οι οποίες χρησιμοποιούνται στην παρασκευή παράνομων συνθετικών ναρκωτικών, χρειάζεται μια οξυδερκής πολιτική όσον αφορά την παρακολούθηση και, όταν χρειάζεται, τη μεταφορά αυτών των ουσιών στον κατάλογο του Παραρτήματος ΙΙ.
Τροπολογία 6 Άρθρο 13, παράγραφος 1
1.   Προκειμένου να αναπροσαρμόζονται, στο μέτρο του δυνατού, οι διατάξεις για την παρακολούθηση των διαβαθμισμένων ουσιών, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών ανακοινώνουν κάθε χρόνο στην Επιτροπή κάθε πληροφορία σχετική με την εφαρμογή των μέτρων παρακολούθησης που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, ιδίως όσον αφορά τις ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών καθώς και τις μεθόδους παράνομης διοχέτευσης και παρασκευής.	1.   Προκειμένου να αναπροσαρμόζονται, στο μέτρο του δυνατού, οι διατάξεις για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των διαβαθμισμένων ουσιών, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών ανακοινώνουν κάθε χρόνο στην Επιτροπή κάθε πληροφορία σχετική με την εφαρμογή των μέτρων παρακολούθησης και ελέγχου που προβλέπονται στην παρούσα οδηγία, ιδίως όσον αφορά τις ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών καθώς και τις μεθόδους παράνομης διοχέτευσης και παρασκευής.
Αιτιολόγηση Αυτονόητη.
Τροπολογία 7 Άρθρο 16
Άρθρο 16	Άρθρο 16
Ενημέρωση για τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη	Ενημέρωση για τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη
Κάθε κράτος μέλος ενημερώνει την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνει κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.	Κάθε κράτος μέλος ενημερώνει κατ' έτος την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνει κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού.
Η Επιτροπή ανακοινώνει τα εν λόγω στοιχεία στα υπόλοιπα κράτη μέλη.	Η Επιτροπή ανακοινώνει τα εν λόγω στοιχεία στα υπόλοιπα κράτη μέλη. Θα αξιολογήσει την εφαρμογή του κανονισμού τρία χρόνια αφότου αυτός τεθεί σε εφαρμογή.
Αιτιολόγηση Το να διαθέτουμε σαφείς πληροφορίες ως προς την εφαρμογή του κανονισμού έχει ζωτική σημασία. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώνουν κάθε χρόνο την Επιτροπή για τα μέτρα που λαμβάνουν. Τρία χρόνια μετά τη θέση σε ισχύ του κανονισμού, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει κατά πόσον η εφαρμογή του υπήρξε επιτυχής στα κράτη μέλη.

• [1] ΕΕ C δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί.