RAPPORT dwar il-katastrofi naturali (in-nirien, in-nixfa u l-għargħar) - aspetti ta' l-iżvilupp reġjonali

27.4.2006 - (2005/2195(INI))

Kumitat għall-Biedja u l-Iżvilupp Rurali
Rapporteur: Luis Manuel Capoulas Santos

Proċedura : 2005/2195(INI)
Ċiklu ta' ħajja waqt sessjoni
Ċiklu relatat mad-dokument :  
A6-0152/2006

PROPOSTA TA' RIŻOLUZZJONI TAL-PARLAMENT EWROPEW

dwar il-katastrofi naturali (in-nirien, in-nixfa u l-għargħar) - aspetti ta' l-iżvilupp reġjonali

(2005/2195(INI))

Il-Parlament Ewropew,

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tal-5 ta' Settembru 2002 dwar l-għargħar katastrofiċi fl-Ewropa Ċentrali[1], tat-13 ta' Jannar 2005 dwar ir-riżultat tal-konferenza ta' Buenos Aires fuq il-bidliet klimatiċi[2], ta' l-14 ta' April 2005 fuq in-nuqqas ta' xita fil-Portugall[3], tat-12 ta' Mejju 2005 fuq in-nuqqas ta' xita fi Spanja[4], u tat-8 ta' Settembru 2005 dwar il-katastrofi naturali (nirien u għargħar) li seħħew dan is-sajf fl-Ewropa[5],

–   wara li kkunsidra r-rizoluzzjonijiet tas-16 ta' Frar 2006 għat-twettiq ta' l-istrateġija għall-foresti fl-Unjoni Europea[6] u fuq l-immaniġġjar tar-riskji u tal-kriżijiet fis-settur agrikolu[7],

–   wara li kkunsidra l-Protokoll ta' Kyoto fil-Konvenzjoni qafas tan-Nazzjonijiet Uniti dwar il-bidliet fil-klima tal-11 ta' Diċembru 1997, u r-ratifikazzjoni tal-Protokoll ta' Kyoto mill-Komunità Ewropea fil-31 ta' Mejju 2002,

–   wara li kkunsidra r-rapport xjentifiku ta' l-Istitut Internazzjonjali għall-iżvilupp fit-tul u r-riċerka fuq il-bidliet klimatiċi u d-dimensjoni Ewropea dwar l-ilma taċ-Ċentru Komuni tar-Riċerka tal-Kummissjoni[8],

–   wara li kkunsidra l-proġett dwar l-immaniġġjar tar-riskji ta' għargħar fis-Sitt Programm ta' Qafas tal-Kummissjoni Ewropea (2002-2006)[9],

–   wara li kkunsidra r-rapport fuq il-bidliet klimatiċi u l-katastrofi naturali ta' l-Istitut għal Politika Ewropea għall-Ambjent[10],

–   wara li kkunsidra l-legiżlazzjoni preżenti dwar għajnuna statali fis-settur agrikolu[11],

–    wara li kkunsidra r-regolament li waqqaf il-Fondi għas-Solidarjetà ta' l-Unjoni Ewropea[12],

–    wara li kkunsidra r-regolament "Forest Focus"[13],

–    wara li kkunsidra r-regolament li waqqaf il-Fond Agrikolu Ewropew għall-Iżvilupp Rurali (EAFRD)[14],

–    wara li kkunsidra d-Deċiżjoni li waqqfet il-mekkaniżmu għall-koperazzjoni fil-qasam tal-protezzjoni ċivili[15],

–   wara li kkunsidra l-komunikazzjonijiet u l-propożizzjonijiet ippreżentati mill-Kummissjoni dwar: strateġija Ewropea għall-foresti (COM (1998.0649), programm spazjali għas-sorveljanza tad-dinja dwar l-ambjent u s-sikurezza (GMES) (COM(2004)0065), l-immaniġġjar tar-riskji u l-kriżijiet fl-agrikultura (COM(2005)0074), ir-riforma tal-Fond għas-Solidarjetà (COM (2005)0108), l-istrument ta' preparattivi għar-reazzjoni rapida għal emergenzi kbar (COM(2005)(0113), l-orjentament strateġiku tal-Komunità għall-iżvilupp rurali (COM(2005)0304), l-evalwazzjoni u l-immaniġġjar ta' għargħar, (COM(2006)0015), il-proġett tal-Kummissjoni għal eżenzjonijiet għal għajnuniet statali mogħtija lill-SMEs fis-settur agrikolu tat-8 ta' Frar 2006, il-pjan ta' azzjoni għall-bijomassa (COM(2005)0628) u l-pjan tal-futur ta' l-Unjoni Ewropea għall-immaniġġjar fit-tul tal-foresti li l-Kummissjoni ħabbret il-preżentazzjoni tiegħu għal Ġunju 2006,

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 45 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–   wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Biedja u l-Iżvilupp Rurali (A6-0152/2006),

A.  billi l-produzzjoni agrikola u dik tas-silvikultura huma attivitajiet ekonomiċi marbutin ħafna man-natura u li għalhekk huma esposti għal perikli klimatiċi (nuqqas ta' xita, ġlata u maltemp ta' silġ, nirien u għargħar), perikli għas-saħħa (pesti, epidemiji ta' l-annimali) u tinġiż (xita aċiduża, kontaminazzjonijiet ġenetiċi involontarji),

B.   billi n-nuqas ta' xita, wieħed mill-akbar fatturi li jikkawżaw in-nirien fil-foresti, jirrapreżenta emergenza ambjentali rikorrenti li toħloq waħda mill-problemi l-aktar serji għall-Istati Ewropej tal-baċin Mediterranju u tal-peniżola Iberika,

C.  billi l-frekwenza li dejjem qiegħda tikber tal-fenomeni naturali mhux mistennija tista' tipperikola l-viabiltà ta' l-isfruttament tagħhom u tista' twassal għall-abbandun tagħhom, partikularment ta' l-aktar sfruttamenti zgħar u dawk f'ż-żoni strutturalment ħandikappati, bir-riskji kollha ekonomiċi, soċjali u ambjentali li dan iġib,

D.  billi l-kawżiet strutturali tan-nirien fil-foresti huma marbutin direttament mal-fenomenu ta' l-ispopolazzjoni rurali li jolqot lill-Istati tan-nofsinhar ta' l-Ewropa, li probabbli se jkompli jaggrava bl-implimentazzjoni tas-sistema ta' ħlas uniku għall-esplojtazzjoni (single payment per holding system); billi dawn għalhekk huma kawżiet ta' natura soċjoekonomika,

E.   billi diżastri naturali jolqtu negattivament l-iżvilupp sostenibbli għax ikabbru l-ispopolazzjoni rurali, jintensifikaw t-tgħawwir u l-problemi ta' deżertifikazzjoni, jagħmlu ħsara lill-ekosistemi, huma ta' periklu għall-bijodiversità u huma ta' periklu serju għall-kwalità ta' ħajja tal-komunitajiet rurali,

F.   billi l-foresti tal-peniżola Iberika u tan-nofsinhar ta' l-Ewropa għandhom karatteritiċi li jxaqilbu aktar lejn il-protezzjoni, waqt li l-foresti ta' l-Ewropa ċentrali u dawk tat-tramuntana huma aktar mixħuta lejn il-produzzjoni,

G.  billi hemm dikjarazzjonijiet ripetuti ta' l-Istituzzjonijiet Ewropej favur agrikoltura multifunzjonali fl-Unjoni Ewropea kollha,

H   billi r-riskji naturali kollha kkawżati mill-bidliet klimatiċi qed jiżdiedu ma' problemi oħra li qed jheddu s-sopravivenza tal-kampanja Ewropea, bħalma hija ż-żieda tal-kompetizzjoni fl-importazzjoni minn pajjiżi terzi li jridu jiffaċċjaw il-produtturi Ewropej, waqt li jridu jkollhom iġorru piżijiet dejjem akbar fl-ispejjeż tal-produzzjoni minħabba rekwiżiti dejjem akbar ta' l-Unjoni Ewropea rigward kwalità u sigurta ta' l-ikel,

I     billi l-aħħar riformi tal-politika agrikola Ewropea (CAP), flimkien mal-ftuħ gradwali għas-swieq u d-dgħajfin gradwali tal-mekkaniżmi tar-regolamentazzjoni tas-swieq tal-prodotti agrikoli u tal-globalizzazzjoni ta' l-agrikoltura, ikomplu jkabbru l-instabilità tas-swieq Ewropej li għandhom bżonn b'urgenza ta' mekkaniżmi ta' mmaniġġjar tal-kriżijiet,

J.    billi l-agrikoltura, meta wieħed iqis il-funzjoni plurifunzjonali tagħha, l-istess bħas-silvilkultura, tikkontribwixxi biex tinżamm il-popolazzjoni li tgħix fil-kampanja, u b'hekk tevita u tipproteġi minn dawn id-diżastri naturali,

K.  billi ma jeżistux mekkaniżmi biżżejjed fil-livell komunitarju biex jilqgħu għall-katastrofi naturali u għall-kriżijiet tas-swieq u tas-saħħa, u li l-fatt li l-ġlata u n-nuqqas ta' xita ma jikkwalifikawx għall-għajnuna mill-Fond għas-Solidarjetà huwa eżempju elokwenti ta' dan,

L.   billi l-problema tan-nirien fil-foresti qiegħda dejjem tikber ukoll minħabba l-abbandun progressiv tal-kampanja u ta' l-agrikoltura u ta' l-attivitajiet tradizzjonali assoċjati magħhom, minħabba n-nuqqas ta' attenzjoni u kura għall-foresti, l-eżistenza ta' artijiet kbar li huma mogħtija għall-monokultura, fejn jitkabbru siġar mhux adatti għal-lokal, kif ukoll minħabba n-nuqqas ta' politika effettiva ta' prevenzjoni mogħnija b'mekkaniżmi u mezzi ta' finanzjament xierqa f'livell Komunitarju,

M.  billi l-Unjoni Ewropea jeħtieġ li tagħraf il-fatturi partikolari tad-diżastri naturali li huma speċifikament Mediterranji bħalma huma n-nuqqas ta' xita u n-nirien, u tadatta l-mekkaniżmi disponibbli għall-prevenzjoni, ir-riċerka, l-immaniġġjar tar-riskji, il-protezzjoni ċivili u għas-solidarjetà, imma jeħtieġ ukoll li toħloq programm Komunitarju speċifiku fi ħdan il-qafas tal-protezzjoni tal-foresti li jkollu l-mezzi finanzjarji xierqa u intenzjonati għall-prevenzjoni u l-immaniġġjar tar-riskji min-nirien fil-foresti,

N.  billi n-nuqqasijiet diġà magħrufa rigward azzjonijiet Komunitarji huma aggravati aktar bid-diveristà tal-mekkaniżmi li jeżistu f'livell nazzjonali biex jiġġieldu kontra d-diżastri naturali, kif ukoll bid-disparità ta' dawn il-mekkaniżmi, li jmur kontra l-prinċipji tal-koeżjoni u tas-solidarjetà li jikkontribwixxu għall-mudell soċjali Ewropew u għall-proċess ta' integrazzjoni sopranazzjonali,

O.  billi l-abbandun ta' l-artijiet agrikoli, in-nuqqas ta' profitt dirett ta' artijiet forestali u l-prezz għoli tal-manteniment tagħhom ma jħajrux lis-sidien biex jimmaniġġjaw tajjeb il-foresti tagħhom u minħabba f'hekk jakkumulaw aktar il-ħxejjex ta' taħt, iz-zkuk u affarijiet kombustibbli oħrajn; billi f'postijiet fejn il-pjan soċjoekonomiku jagħti importanza lill-foresti, il-problema tan-nirien hija bil-ħafna anqas serja,

P.   billi jeżistu problemi serji biex tinżamm l-effiċjenza ta' sistemi tat-tifi tan-nirien, billi n-natura staġunali ta' dax-xogħol tagħmilha diffiċli li ssib ħaddiema permanenti u tiżgura livell ta' taħriġ adegwat u biex jintuża t-tgħamir b'mod effiċjenti finanzjarjament,

Q.  billi kemm il-prevenzjoni kif ukoll it-tiswija tal-ħsarat ta' ċerti katastrofi mhumiex limitati biss għal territorji nazzjonali, imma jeħtieġu koperazzjoni kemm bejn l-Istati Membri kif ukoll ma' pajjiżi terzi li għandhom fruntiera komuni ma' l-Unjoni Ewropea,

1.   Jilqa' l-proposti u l-komunikazzjonijiet imressqa reċentement mill-Kummissjoni dwar titjib fil-kapaċità ta' reazzjoni għal disastri u kriżijiet, l-immaniġġjar u l-evalwazzjoni tar-riskju ta' għargħar, riforma tal-Fond għas-Solidarjetà, mekkaniżmu aħjar għall-protezzjoni ċivili, linji gwida ġodda għall-iżvilupp rurali għal bejn l-2007 u l-2013, eżenzjonijiet dwar għajnuniet statali fis-settur agrikolu, u l-immaniġġjar tar-riskji u l-kriżijiet fl-agrikoltura;

2.   Jemmen li reazzjoni adegwata għal diżastri naturali, diżastri li għandhom x'jaqsmu mas-saħħa jew diżastri teknoloġiċi, għandha tiġi permezz tal-Fond tas-Solidarjetà, tal-Fond Veterinarju, tal-politika għall-iżvilupp rurali, tar-sistema ta' għajnuniet statali għall-agrikoltura u permezz tal-miżuri kontra n-nirien fi ħdan il-programm Forest Focus u l-programm ġdid Life+; jemmen mandankollu li biex tkun katalizzata strateġija Komunitarja ġenwina li tkun tista' tiffaċċja d-diżastri, dawn il-mekkaniżmi kollha għandhom isiru aktar flessibbli, partikolarment billi jinkludu taħt provvedimenti tal-Fond għas-Solidarjetà, kriterji ta' eliġibiltà li huma aktar adattati għaċ-ċikustanzi ta' diżastri individwali, inklużi n-nuqqas ta' xita u l-ġlata, dawn il-mekkaniżmi għandhom jingħataw riżorsi finanzjarji u tingħata wkoll attenzjoni partikolari li dawn il-produtturi u żoni geografiċi l-aktar vulnerabbli;

3.   Jemmen li l-Fond għas-Solidarjetà għandu jkompli jkopri interventi fil-każ ta' diżastri li, għalkemm ikkunsidrati sinifikattivi, il-ħsarat li jikkawżaw ma jilħqux il-livell minimu neċessarju, iżda jġibu riperkussjonijiet serji u fit-tul fuq il-mod ta' ħajja ta' l-abitanti tar-reġjun involut, hekk li jkun hemm il-possibiltà li jkun hemm bżonn ta' għajnuna straordinarja f'dawn il-każijiet;

4.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tressaq proposta leġiżlattiva li tintroduċi klawsola ta' flessibiltà li tgħin lill-mekkaniżmi eżistenti li jiffaċċjaw diżastri naturali fis-settur agrikolu, billi dawn jiġu ffinanzjati kif xieraq minn "headings" tal-CAP li jibqgħu ma jintużawx kull sena;

5.  Jinnota li l-koperazzjoni internazzjonali tirrapreżenta kundizzjoni meħtieġa għall-prevenzjoni u l-iffaċċjar ta’ ċerti tipi ta' diżastri naturali; jenfasizza partikolarment li fil-każ ta' xmajjar li jaqsmu diversi pajjiżi, hemm bżonn li jitħejjew u jiġu ffinanzjati u mmoniterjati programmi għal bejn il-fruntieri;

6.  Jemmen li l-miżuri għal derogi tal-CAP li l-Kummissjoni applikat għad-dizastri naturali (fost dawn, il-posponiment ta' pagamenti, ir-rilaxx ta' ħażniet ta' ċereali fl-interventi, l-awtorizzazzjoni biex jiġu użati għall-mergħa artijiet riservati), għalkemm pożittivi, bl-ebda mod ma jaslu biex ipattu għall-ħsara li tkun saret, u infatti mhux dejjem tittieħed bil-ħeffa li jkun hemm bżonn id-deċiżjoni biex jitwettqu;

7.  Jenfasizza li l-eżistenza ta' netwerk mifrux ta' SMEs agrikoli u ta' politika agrikola li tippromwovi metodi ta' produzzjoni aktar sostenibbli, partikolarment dwar l-użu ta' l-ilma u l-ħamrija, hija prikundizzjoni vitali biex wieħed jiġġieled l-effetti tan-nuqqas ta' xita u tan-nirien fil-foresti;

8.  Jemmen li l-politika ta' żvilupp rurali jista' jkollha rwol utli fil-prevenzjoni tad-diżastri naturali; iqis li t-tnaqqis drastiku ta' riżorsi għall-iżvilupp rurali jtellef fit-tħejjija ta' pjanijiet ta' azzjoni biex jipprevjenu u jsewwu l-ħsara magħmula minn diżastri naturali; jirrakkomanda madankollu li l-pjanijiet nazzjonali u regjonali għall-iżvilupp rurali jagħtu prijorità lil miżuri mmirati fuq il-kawżi tad-diżastri (inter alia, il-ġlieda kontra tgħawwir, ir-ripopolazzjoni ta' foresti bi speċje xierqa, il-preservazzjoni ta' artijiet għad-difiża kontra n-nirien, proġetti idroloġiċi, il-manutenzjoni tal-foresti, l-azzjoni agroambjentali għall-konservazzjoni ta' l-ilma);

9.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tipprovdi appoġġ finanzjarju u leġiżlattiv għal miżuri biex titnaqqas il-kombustjonabbiltà fil-foresti, bħalma huma l-promozzjoni tal-profittabbiltà tal-foresti u l-immaniġġjar sostenibbli tagħhom bl-użu tal-bijomassa reżidwali bħala enerġija li terga' tintuża, l-inkoraġġiment biex ikun hemm assoċjazzjonijiet tas-sidien bl-iskop li jitwaqqfu unitajiet amministrattivi vijabbli u l-iżvilupp tal-potenzjal tal-foresti għall-preservazzjoni u l-ġenerazzjoni ta' impjiegi fil-kampanja;

10. Jitlob lill-Istati Membri u lill-Kummissjoni biex timplimenta programm biex ikun hemm skambju ta' esperjenzi dwar l-applikazzjoni ta' teknoloġiji ġodda għall-immaniġġjar u l-immonitorjar tar-riskji u l-effeti tan-nirien fil-foresti, u biex jitfasslu proċeduri biex ikun hemm rikonoxximent fuq livell Ewropew tal-kwalifiki ta' staff tekniku;

11. Jitlob li jkun hemm tkomplija fil-programm finanzjarju li jmiss għall-għajnuna mogħtija lill-bdiewa fl-imgħoddi biex joħolqu u jieħdu ħsieb artijiet maħsuba biex iwaqqfu n-nirien;, li jagħtu garanzija għall-protezzjoni tal-pajsaġġ rurali;

12. Iqis ukoll li huwa essenzjali li fi ħdan il-qafas tal-pjanijiet għall-iżvilupp rurali tingħata prijorità lill-attività mmirata lejn il-ġlieda kontra problemi strutturali ta' l-ambjent rurali (inter alia, it-tnaqqqis tal-popolazzjoni, l-abbandun ta' art agrikola, il-protezzjoni tal-kampanja minn bini intensiv, id-diforestazzjoni u l-frammentazzjoni eċċessiva bejn sidien ta' art fil-foresti) li jekk ma jitrażżnux ikomplu jkabbru l-livell potenzjali ta' riskju fil-futur;

13. Jemmen li fil-kuntest tal-qafas finanzjarju ġdid għas-snin 2007-2013 huwa essenzjali li jiġi stabbilit programm Komunitarju għall-protezzjoni tal-foresti min-nirien, bil-għan li jippromwovi kampanji ta' għarfien akbar, kif ukoll miżuri għall-prevenzjoni ta' riskji u għall-immaniġġjar tan-nirien fil-foresti, u li jkun iffinanzjat kif xieraq u li jintegra ruħu fil-politika agrikola u strutturali; jenfasizza li programm bħal dan irid jikkunsidra l-karatteristiċi speċifiċi tal-foresti Mediterranji;

14. Jitlob li fil-kuntest tal-linji gwida strateġiċi għall-iżvilupp rurali 2007-2013, ikun hemm żieda tal-persentaġġ ta' kofinanzjament ta' miżuri speċifiċi għall-foresti biex jiġġieldu t-tgħawwir, u miżuri għall-istrutturi idrawliċi u għan-Natura 2000;

15. Huwa konvint li kriżijiet serji tas-swieq jikkostitwixxu avvenimenti mhux mistennija u eċċezzjonali li jesponu impriżi agrikoli għal riskji li jistgħu jkunu kbar daqs dawk ikkawżati minn diżastri naturali u li jeħtieġ ikollhom appoġġ mill-Unjoni;

16. Jerġa’ jtenni l-impenn tiegħu, muri fir-rapport dwar l-Immaniġġjar tar-Riskji u l-Kriżijiet fl-Agrikoltura, billi jħeġġeġ lill-Kummissjoni biex:

-    twaqqaf sistema ta’ assikurazzjoni pubblika iffinanzjata mill-bdiewa, l-Istati Membri u l-Unjoni Ewropea bl-iskop li tinħoloq politika ta’ qafas għall-immaniġġjar tar-riskji u l-prevenzjoni tal-kriżijiet,

-    twaqqaf skema ta’ riassikurazzjoni konsistenti fi ħdan il-CAP għall-Istati Membri kollha bi prezz li wieħed jista’ jaffordjah;

17      Jemmen li dan il-mekkaniżmu ġdid ta’ riassikurazzjoni jkun jeħtieġlu li jinkludi assikurazzjoni speċifika għall-foresti biex talanqas ikopri l-ispejjeż ta’ riabilitazzjoni tal-foresti u l-ambjent f’żoni fejn kien hemm in-nirien, u li, skond il-modulazzjoni proposta mill-Kummissjoni, ikun diffiċli li jinkiseb l-appoġġ pubbliku meħtieġ biex dan l-istrument ikun effettiv;

18. Jitlob lill-Kummissjoni biex tissottometti proposti sodi għall-immaniġġjar tal-kriżijiet fl-agrikoltura li jinkludu metodi razzjonali u sorsi realistiċi ta’ finanzjament biex dawn ikunu inċentivi effettivi għall-bdiewa biex jużawhom u għodda effettiva li tirregola s-swieq mingħajr ma toħloq ir-riskju li tixxekkel il-kompetizzjoni ħielsa u mingħajr ma’ tfixkel l-operat tajjeb tas-suq intern;

19. Jemmen li jeħtieġ urġentament li wieħed jindirizza t-tħassib muri fil-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-immaniġġjar tar-riskji u l-kriżijiet fl-agrikoltura u biex il-Kummissjoni tagħmel l-istudji fil-fond meħtieġa biex titwaqqaf sistema li tistabbilizza l-prezzijiet u l-introjtu, u dan b’referenza għall-karatteristiċi ta’ l-iskema ta’ pagament uniku tas-sistema preżenti (SPS) u jekk din għandhiex tinżamm jew le, sabiex tkun garantita sistema ta’ protezzjoni għall-bdiewa ta’ l-Ewropa bħal dik li għandhom is-sħab kummerċjali prinċipali tagħhom;

20. Jerġa’ jisħaq li strateġija ġenwina kontra l-effetti tad-diżastri fl-agrikoltura ma’ tistax tkun ristretta għal miżuri ta’ emerġenza biss, u li t-taħriġ, l-informazzjoni, il-prevenzjoni u l-attività biex jittejjeb l-għarfien aħjar jeħtieġ jitwaqqfu fi ħdan il-qafas tal-mekkaniżmu għall-protezzjoni ċivili, il-programm Forest Focus, il-politika għall-iżvilupp rurali u l-Fond Reġjonali Ewropew, u dwar in-nirien fil-foresti jinsisti fuq il-ħtieġa li tissaħħaħ il-prevenzjoni attiva, l-ottimizzazzjoni u l-koordinazzjoni tas-sistemi u l-metodi tat-tifi tan-nar, l-inkoraġġiment tal-parteċipazzjoni tas-soċjetà, it-titjib tar-riċerka dwar il-kawża tan-nirien u ħidma aktar qawwija kontra l-kriminalità;

21. Jenfasizza l-bżonn li titfassal politika għall-foresti li tinkludi miżuri biex jiġu mmaniġġjati u miġġielda b’mod sostenibbli d-diżastri naturali; jitlob li jiġi mwaqqaf netwerk għat-tifi tan-nar biex jiffaċilita l-finanzjament ta’ pjanijiet ta’ azzjoni u l-akkwiżizzjoni ta’ riżorsi li jistgħu jintużaw bil-koordinazzjoni xierqa, mhux biss f'livell Ewropew, imma wkoll internazzjonalment; jinnota li jeħtieġ li jiġu stabbiliti regolamenti sodi għall-immaniġġjar tal-foresti u għar-riafforestazzjoni f’każijiet ta’ diżastri naturali;

22. Jitlob lill-Kummissjoni biex fil-pjanijiet tal-ġejjieni għall-immaniġġjar sostenibbli, tinkludi miżuri konkreti għall-implimentazzjoni ta’ programmi għal prevenzjoni attiva u għall-edukazzjoni ambjentali tal-popolazzjoni rurali bil-ħsieb li tispjega metodi ġodda kif wieħed jieħu ħsieb l-ambjent forestali u biex iseddqu l-għarfien ta’ l-irwol tal-ġejjieni tal-foresti fiż-żona tagħhom u tal-benefiċċji li ġġib il-konservazzjoni tagħhom;

23. Jitlob biex ikun hemm kampanji ta’ għarfien aħjar immirati lejn soċjetajiet rurali, lejn is-sidien ta’ foresti u l-popolazzjoni ta’ l-ibliet, b’attenzjoni partikulari għat-tfal ta’ l-iskola u ż-żgħażagħ, u lejn organizzazzjonijiet volontarji u l-midja biex jippromwovu bidla fl-attitudni lejn l-użu tan-nar;

24. Jemmen li t-tfassil ta’ mapep tar-riskji u pjanijiet ta’ mmaniġġjar m’għandhomx ikunu ristretti għall-għargħar, kif hemm fil-proposta attwali għal Direttiva tal-Kummissjoni; imma għandhom ikopru wkoll in-nuqqas ta’ xita u n-nirien fil-foresti, li wkoll jeħtieġu mapep tar-riskji kbar minn-nirien u minn-nuqqas ta’ xita fl-UE, u pjanijiet ta’ mmaniġġjar korrispondenti;

25. Jerga’ jtenni t-talba għall-ħolqien ta’ ċentru għall-immoniterjar li jkun responsabbli għall-istudju, il-mitigazzjoni u l-immoniterjar ta’ l-effetti tan-nuqqas ta’ xita u li jkun jinkludi arranġamenti għall-iskambju kontinwu ta’ informazzjoni li jista’ jgħin fil-prevenzjoni tan-nirien fl-Unjoni kollha;

26. Jitlob li fil-pjan ta’azzjoni tal-futur ikunu inklużi miżuri sostenibbli għall-immaniġġjar ta’ miżuri speċifiċi ta’ prevenzjoni biex jgħinu fl-immoniterjar u l-ippjanar dwar elementi kombustibbli fil-foresti u l-immaniġġjar ta’ żoni forestali; jitlob ukoll li dan il-pjan ikompli jżid l-evalwazzjoni ta’ aspetti esterni taż-żoni forestali, jagħti konsiderazzjoni lill-valur soċjali u ekonomiku tagħhom u jkompli l-isforzi biex jinstabu mekkaniżmi ta’ appoġġ li japplikaw għal dan is-settur;

27. Jitlob biex ikun hemm proposta għal direttiva dwar il-prevenzjoni u l-ġlieda kontra n-nirien, biex hekk ikompli jissaħħaħ l-użu tal-mekkaniżmi varji attwali tal-Komunità, inkluż il-Fond Ewropew Agrikolu għall-Iżvilupp Rurali (EAFRD) biex tiffaċċja din il-problema u biex ittejjeb il-koordinazzjoni bejn ir-reġjuni u bejn l-Istati Membri;

28. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni..

  • [1]  ĠU C 272, E 13.11.2003, p. 471.
  • [2]  ĠU C 247, E 6.10.2005, p. 144.
  • [3]  ĠU C 33, E 9.2.2006, p 599.
  • [4]  ĠU C 92, E 20.4.2006, p 309.
  • [5]  Testi adottati minn din id-data, P6_TA(2005)0334.
  • [6]  Testi adottati minn din id-data, P6_TA(2006)0068.
  • [7]  Testi adottati minn din id-data, P6_TA(2006)0067.
  • [8] http://ies.jrc.cec.eu.int/fileadmin/Documentation/Reports/Inland_and_Marine_Waters/Climate_Change_and_the_European_Water_Dimension_2005.pdf
  • [9] www.floodsite.net
  • [10]  Institute for European Environmental Policy (2006): Bidliet klimatiċi u diżastri naturali: Evidenza xjentifika ta' possibiltà ta' konnessjoni bejn id-diżastri naturali reċenti u l-bidliet klimatiċi: rapport għall-Kumitat għall-Ambjent tal-Parlament Ewropew (IP/A/ENVI/FWC/2005-35), 25 ta' Jannar 2006.
  • [11]  Ir-regolament (KE) Nru 994/98 tal-Kunsill tas-7 ta' Mejju 1998 dwar l-applikazzzjoni ta' l-Artikoli 92 u 93 tat-trattat tat-twaqqif tal-Komunità Ewropea għal ċerti kategoriji ta' għajnuniet statali orizzontali (ĠU L142, 14.5.1998, p.1), imsaħħaħ mir-regolament (KE) Nru 1/2004 tal-Kummissjoni tat-23 ta' Diċembru 2003 dwar l-applikazjoni ta' l-Artikoli 87 u 88 tat-Trattat għall-għajnuniet statali għal SMEs li jaħdmu fil-produzzjoni, it-trasformazzjoni u l-kummerċjalizzazzjoni ta' prodotti agrikoli (ĠU L 3.1.2004, p.1) u l-linji gwida tal-Komunità għall-għajnuniet statali fis-settur agrikolu (ĠU C28 l-1.2.2000, p.2 u ĠU C232 12.8.2000, p.19).
  • [12]  Regolament (KE) Nru 2012/2002 tal-Kunsill tal-11 ta' Novembru 2002 li waqqaf il-Fondi għas-Solidarjetà ta' l-Unjoni Ewropea (ĠU L 311 14.11.2002, p.3).
  • [13]  wara li kkunsidra r-Regolament (KE) Nru. 2152/2003 tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tas-17 ta' Novembru 2003 dwar il-moniteraġġ tal-foresti u dwar l-interazzjonijiet ambjentali fil-Komunità (Forest Focus), (ĠU L 324 11.12.2003, p.1.), modifikat bir-regolament (KE) Nru 788/2004 (ĠU L 138 tat-30.4.2004, p.17).
  • [14]  Ir-Regolament (KE) Nru. 1698/2005 tal-Kunsill ta' l-20 ta' Settembru 2005 dwar l-appoġġ għall-iżvilupp rurali mill-Fond Ewropew Agrikolu għall-Iżvilupp Rurali (EAFRD), (ĠU L 277 tal-21.10.2005, p.1).
  • [15]  Deċiżjoni tal-Kunsill 2001/792/KE tat-3 ta' Ottubru 2001 li waqqfet il-mekkaniżmu biex jiffavorixxi koperazzjoni msaħħa fi ħdan il-qafas ta' interventi ta' għajnuna fejn tidħol il-protezzjoni ċivili ( ĠU L 297 15.11.2001, p.7).

NOTA SPJEGATTIVA

1. Un point de vue agricole sur les catastrophes naturelles

La portée communautaire des catastrophes naturelles enregistrées en 2005 a amené le Parlement européen à la conviction que le moment était venu de faire un saut qualitatif en faveur d'une stratégie supranationale visant à les combattre, motivant ainsi l'adoption de sa résolution du 8 septembre 2005 (P6_TA(2005)0334).

C'est dans ce contexte que s'inscrit ce rapport d'initiative sur les aspects agricoles des catastrophes naturelles qui, comme ceux qui sont élaborés par d'autres commissions - environnement et développement rural -, a pour objectifs d'avancer dans la réflexion sur l'amélioration de l'action communautaire contre les catastrophes et de soutenir les travaux entrepris par la Commission ([1]).

Il est clair qu'il est difficile de séparer les thématiques agricoles, territoriales et environnementales, et il adopte par conséquent une approche dans son ensemble reprenant davantage le point de vue de l'agriculture, comme l'objectif de la consolidation d'un développement durable de l'agriculture et du monde rural dans l'Union qui soit cohérente avec le modèle agricole et social européen et qui préserve la multifonctionnalité de l'activité agricole.

2. L'agrosylviculture, un secteur exposé aux risques naturels

La production agrosylvicole est une activité économique singulière, étroitement liée à la nature et pour cette raison, particulièrement exposée aux aléas climatiques, aux risques biologico-sanitaires et à la pollution.

Dans certains cas, ceux-ci mettent en danger la viabilité des exploitations, en particulier les plus petites, circonstance qui a posteriori, contredit les déclarations répétées des institutions communautaires en faveur d'une agriculture multifonctionnelle sur l'ensemble des territoires de l'Union.

3. Un déficit de politiques publiques pour faire face aux risques biologiques, naturels et technologiques

Traditionnellement, les pouvoirs publics interviennent dans l'atténuation des risques imprévus, soit par des mécanismes de régulation des marchés pour les crises conjoncturelles, soit par des mesures exceptionnelles de soutien pour le cas de calamités naturelles de grande échelle, y compris les crises sanitaires.

Cependant, la libéralisation progressive et l'ouverture des marchés agricoles, ainsi que les croissantes restrictions budgétaires dont souffrent les finances nationales et de l'Union diminuent la capacité des instruments de politique agricole de soutenir les exploitations en situation de crises de marché, sanitaires ou catastrophes.

-          a) Les mécanismes de réponse supranationale

Les mesures agricoles appliquées en cas de catastrophe naturelle de grande ampleur ([2]) ont toujours un caractère ponctuel et ne sont pas toujours arrêtées avec la célérité requise. Le même commentaire peut s'appliquer au Fonds vétérinaire en cas d'apparition d'épizooties.

Par ailleurs, les actions relatives à la protection et à l'amélioration de la gestion des forêts dans le contexte du programme Forest Focus, plus réductrices que celles du règlement en vigueur précédemment([3]), sont loin d'être le catalyseur qui permette d'établir une véritable stratégie commune en faveur des écosystèmes forestiers, comme le prouve l'arrêt de la Cour de Justice des Communautés européennes qui a expressément déclaré que "les effets des règlements annulés sont maintenus jusqu'à l'adoption par le Conseil, dans un délai raisonnable, de nouveaux règlements portant sur le même sujet"([4]), ce qui jusqu'à présent ne semble pas être le cas.

Dans le même esprit, l'efficacité dans le secteur agricole du Fonds de solidarité laisse beaucoup à désirer, notamment par l'exclusion de la sécheresse de son champ d'application.

-          b) Les mécanismes de réaction au niveau interne

Les insuffisances au niveau communautaire sont aggravées par la diversité des mécanismes de prévention et de lutte existant au niveau national ainsi que leur développement inégal ([5]), ce qui débouche sur un traitement différent selon les producteurs et les territoires qui ne traduit pas les principes de cohésion et de solidarité qu'appelle la construction européenne.

-          c) En conclusion : l'insuffisance opérationnelle face à la hausse des risques

Il est paradoxal que cette évolution négative des politiques publiques coïncide avec une nette augmentation des événements imprévus avec des pertes financières pour les exploitations agricoles. En bref, les risques s'étendent en raison de la confluence de différents facteurs, notamment l'indiscutable processus de changement climatique, l'expansion des nouvelles technologies génétiques et, enfin, la consolidation du processus de mondialisation.

Cette dernière comprend l'importation progressive de maladies et d'épizooties ou la pollution involontaire par des organismes génétiquement modifiés et facilite sa rapide expansion. Si l'on ajoute à cela l'instabilité découlant de la croissante ouverture des marchés, force est de conclure que l'intervention publique de l'Union n'est pas à la hauteur des circonstances et nécessite de nouveaux mécanismes pour faire face aux calamités de grande ampleur qui dévastent régulièrement l'agrosylviculture.

4. Les leçons de l'expérience récente : les catastrophes naturelles de 2005

Les affirmations antérieures ont pu malheureusement se confirmer dans les catastrophes naturelles survenues en 2005 dans de nombreux États de l'Union et de pays candidats, dont six (Espagne, Portugal, Allemagne, Autriche, France et Italie) ont été visités par des délégations du Parlement européen, qui ainsi établirent des contacts très utiles avec les autorités nationales, régionales et locales et les représentants de la société civile, dont la disponibilité et la coopération méritent d'être soulignées.

- a) Les pluies torrentielles, les avalanches et les inondations ont touché la Suède, les Pays baltes, le sud de l'Allemagne, l'Autriche, la République tchèque, la Croatie, la Slovénie, la France, la Hongrie, l'Italie, la Pologne et la Roumanie.

- b) La sécheresse a atteint une amplitude et une durée exceptionnelles dans le sud de l'Europe, affectant en particulier le Portugal, l'Espagne, l'Italie et la France. Le déficit hydrique a mis en évidence la vulnérabilité climatique de l'agriculture de terrains non irrigués et de type pastoral. Elle a également souligné la nécessité de politiques à long terme pour la gestion d'un bien rare comme l'eau et pour encourager la pratique de l'économie. Enfin, les valeurs pluviométriques réduites se sont répercutées négativement sur la flore et la faune en aggravant le problème, déjà préoccupant en soi, des incendies de forêt dans les régions méditerranéennes.

- c) Les incendies ont dévasté des milliers d'hectares de forêt et de sous-bois dans le sud-ouest de l'Union. En 2005, on a relevé 484 000 ha brûlés, ajoutés aux 345 000 ha de 2004 et aux 740 000 ha de 2003, sans compter, dans certains cas, la perte de vies humaines. Il est clair que les températures estivales élevées et la rareté des pluies ont été un facteur déclenchant. Cependant, il faut ajouter à ces éléments d'autres qui affaiblissent les mesures appliquées par les autorités intérieures dans le domaine du développement rural : l'exode rural comme l'abandon progressif des activités agricoles qui traditionnellement préservent la forêt, le manque d'incitants pour la récupération de la biomasse, la fragmentation excessive de la propriété forestière, le reboisement avec des espèces inadaptées au climat méditerranéen, l'insuffisance des moyens techniques et humains pour lutter contre les incendies, le contrôle insuffisant des activités humaines en périodes et zones à haut risque d'incendie, ou, enfin, la permissivité de l'urbanisation des terres à usage agricole ou forestier.

5. Propositions du rapporteur

Afin d'instaurer une véritable stratégie communautaire contre les événements imprévus ayant un impact sur les exploitations et le monde rural, votre rapporteur considère que la solution passe par la création d'un nouveau modèle qui repose sur trois piliers, pour la protection des agriculteurs contre les catastrophes naturelles ou les facteurs aléatoires qui ont des conséquences identiques, composé de l'intégration cohérente des instruments communautaires existants ou en perfectionnement, des instruments au niveau des États membres et de nouveaux instruments à créer :

I.         Un système de gestion des calamités

II.       Un système de gestion des risques

III.      Un système de stabilisation, avec deux scénarios possibles

I. Système de gestion des calamités

Un système de gestion des calamités destiné au secteur agricole devra posséder deux composantes. Premièrement, une composante de niveau national, pour les calamités de moindre dimension, qui encourage des actions de prévention et qui soit capable de faire face aux préjudices, en aidant les agriculteurs à reprendre leur activité. Deuxièmement, une composante du domaine communautaire, qui permette d'actionner les mécanismes d'aides qui soutiennent de manière significative les agriculteurs touchés par les catastrophes de grandes dimensions.

Le premier volet bénéficiera d'une meilleure réponse grâce à l'utilisation des mécanismes existant dans le cadre des fonds structurels, notamment l'actuel FEOGA et le futur FEADER. Ceux-ci, grâce à des programmes nationaux de développement rural, prévoient des aides pour le rétablissement du potentiel de production agricole et forestière affecté par les catastrophes naturelles, notamment pour la reconstruction ou le remplacement d'infrastructures agricoles et forestières à caractère collectif ou capital fixe des exploitations agricoles endommagées à la suite de catastrophes naturelles, d'origine climatique ou autre.

Au deuxième volet devront correspondre les aides d'état ainsi que les instruments communautaires considérés comme adéquats, notamment le Fonds de solidarité avec une couverture élargie, qui actuellement se trouve en phase de reformulation, élargissant sa couverture de manière à comprendre d'autres catastrophes, en particulier la sécheresse.

II. Système de gestion des risques

Une composante fondamentale du modèle proposé sera l'existence d'un système de gestion du risque efficace d'usage généralisé, géré au niveau de chaque État membre. Ce système devra constituer un réseau de prévention face aux principaux risques qui touchent régulièrement le secteur agricole européen.

Les instruments à utiliser devront avoir une grande flexibilité, un rôle important étant donné aux assurances et aux réassurances agricoles, aux fonds mutualistes et encore éventuellement aux instruments plus novateurs comme les marchés de futurs, dérivés et options.

Son financement pourra être effectué dans le cadre de l'Axe 1 des programmes nationaux de développement rural, conformément au règlement du FEADER, notamment à travers un point de modulation.

III. Système de stabilisation

Les changements en cours au niveau du support et de la composition de la PAC justifient la création d'un troisième système, à caractère transversal, qui contribue directement ou indirectement à la stabilisation des revenus agricoles.

Si, à la suite d'engagements pris dans le contexte des négociations en cours à l'OMC, on assistait à une réduction significative des niveaux de protection douanière en vigueur, les prix agricoles communautaires seraient beaucoup plus soumis aux fluctuations des prix mondiaux correspondants, et l'adoption de mesures permettant d'assurer, dans des conditions exceptionnelles, la stabilisation des prix agricoles communautaires, contribuant ainsi indirectement à la stabilisation des revenus des produits agricoles de l'UE serait indispensable.

Ce type de mesure devra être suffisant pour assurer la stabilisation des revenus agricoles dans l'UE dès lors que l'on maintient les caractéristiques et les possibilités d'action découlant du régime de paiement unique (RPU) actuellement en vigueur.

En admettant qu'au cours des prochaines années, le RPU subira aussi une transformation qui lui enlèvera sa couverture actuelle, l'introduction d'un système de stabilisation directe des revenus, avec un champ d'action plus large que celui de la simple stabilisation des prix agricoles sera justifiée.

Dans ce contexte, il est indispensable que la Commission européenne développe de toute urgence les études nécessaires pour l'approfondissement de cette problématique de manière à fonder les décisions adéquates à ces deux types de scénarios possibles.

L'analyse des différents types d'instruments actuellement disponibles au niveau international à effectuer devra prendre comme référence:

- le système de paiements contre-cycle actuellement en vigueur aux États-Unis comme base de la conception d'un futur système de stabilisation des prix agricoles communautaires,

- le système CAIS (Canadian Agriculture Income Stabilization), comme base de la conception d'un futur système de stabilisation des revenus des producteurs agricoles de l'UE.

Dans les deux cas, il est essentiel que l'on assure une grande couverture des systèmes en cause, soit en termes de produits, soit sur le plan géographique.

Le financement de ce type de systèmes devra être formulé dans le contexte des économies associées aux réductions des dépenses, qui auront lieu à l'avenir, avec l'intervention et les restitutions à l'exportation.

Enfin, l'Union, outre ses dispositifs d'urgence, devra souligner les actions de formation, d'information et de prévention. Ces meures devraient en tout cas être financées hors de la PAC : soit dans le cadre de la protection civile, du programme Forest Focus, des programmes de développement rural. Dans ce dernier cas, les mesures de prévention plus évidentes (telles que la lutte contre l'érosion, le reboisement, le nettoyage des forêts, les travaux hydrauliques ou les actions agro-environnementales d'amélioration de la gestion de l'eau) devraient être obligatoires et/ou garantir un minimum dans les programmes nationaux ou régionaux de façon à assurer aux agriculteurs européens un traitement similaire dans des circonstances identiques. Dans ce contexte, l'élaboration de cartes de risque et de plans de gestion ne devrait pas se limiter aux inondations, comme dans le cas de la dernière proposition de directive présentée par la Commission, mais aussi s'étendre au domaine de la sécheresse et des incendies. Les mesures de formation et d'information devraient être couvertes par le FSE.  

  • [1]  Propositions sur la réforme du Fonds de solidarité (COM(2005)0108), sur l'évaluation et la gestion des inondations (COM(2004)0472 et COM(2006)015), sur l'instrument de préparation et de réaction rapide aux urgences graves (COM (2005)0113), d'amélioration du mécanisme de protection civile (COM(2005)0137), d'orientations stratégiques pour le développement rural pour la période 2007/13 (COM(2005)0304), sur la gestion des crises agricoles (COM (2005)074), et de modification du régime d'aides d'État à l'agriculture (8 février 2006, non encore publié).
  • [2]  Entre autres : avancements des paiements directs, mise à la disposition des producteurs des stocks de céréales en intervention à des prix favorables, autorisation d'utiliser les terres en jachère pour l'alimentation du bétail, flexibilité dans l'application des règles de densité d'animaux par surface ou rétention des animaux.
  • [3]  Règlement (CEE) 2158/92 du Conseil du 23 juillet 1992, relatif à la protection des forêts de la Communauté contre les incendies.
  • [4]  Arrêt de la CJCE du 25 février 1999, recueils C-164/97 et C-165/97, Parlement européen contre Conseil de l'Union européenne.
  • [5]  Fonds d'indemnisation, crédits de campagne, assurances, régimes fiscaux, dispositifs de protection civile, mesures existantes de prévention nette de lutte contre le feu, politiques de reboisement et nettoyage des forêts, état des investissements dans les travaux hydrauliques, niveaux d'exigence et respect des normes urbanistiques, etc.

PROĊEDURA

Titolu

dwar il-katastrofiji naturali (in-nirien, in-nixfa u l-għargħar) - aspetti ta' l-iżvilupp reġjonali

Numru tal-proċedura

2005/2195](INI)

Kumitat responsabbli

Data tat-tħabbir ta' l-awtorizzazzjoni fis-seduta plenarja

AGRI

27.10.2005

 

 

Rapporteur(s)
  Data tal-ħatra

Luis Manuel Capoulas Santos
13.7.2005

 

Eżaminazzjoni fil-kumitat

22.11.2005

25.1.2006

21.3.2006

24.4.2006

 

Data ta' l-adozzjoni

24.4.2006

Riżultat tal-votazzjoni finali

+:

–:

0:

22

3

--

Membri preżenti għall-votazzjoni finali

Thijs Berman, Niels Busk, Luis Manuel Capoulas Santos, Giuseppe Castiglione, Joseph Daul, Albert Deß, Carmen Fraga Estévez, Duarte Freitas, Jean-Claude Fruteau, Ioannis Gklavakis, Lutz Goepel, María Esther Herranz García, Elisabeth Jeggle, Heinz Kindermann, Diamanto Manolakou, Rosa Miguélez Ramos, María Isabel Salinas García, Agnes Schierhuber, Willem Schuth, Czesław Adam Siekierski, Csaba Sándor Tabajdi, Witold Tomczak, Janusz Wojciechowski

Sostitut(i) preżenti għall-votazzjoni finali

Hans-Peter Mayer, Karin Resetarits

Sostitut(i) (skond l-Artikolu 178(2)) preżenti għall-votazzjoni finali

--

Data tat-tressiq

27.4.2006

Kummenti (informazzjoni disponibbli f'lingwa waħda biss)

...