ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την καταπολέμηση των ακρωτηριασμών των γυναικείων γεννητικών οργάνων που γίνονται στην ΕΕ
16.2.2009 - (2008/2071(INI))
Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων
Εισηγήτρια: Cristiana Muscardini
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την καταπολέμηση των ακρωτηριασμών των γυναικείων γεννητικών οργάνων που γίνονται στην ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3 και 5 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η οποία υπογράφηκε το 1948,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3 και 26 του Διεθνούς Συμφώνου για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, το οποίο υπογράφηκε το 1966,
– έχοντας υπόψη ιδίως το άρθρο 5, στοιχείο α) της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), η οποία υπογράφηκε το 1979,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, παράγραφος 1, 19, παράγραφος 1, 24, παράγραφος 3, και τα άρθρα 34 και 39 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η οποία εγκρίθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1989 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ του 1989 κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,
– έχοντας υπόψη τον Αφρικανικό Χάρτη του 1990 για τα δικαιώματα και την ευημερία των παιδιών,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 1, το άρθρο 2, στοιχείο στ), το άρθρο 5, το άρθρο 10, στοιχείο γ), το άρθρο 12 και το άρθρο 16 της Γενικής Σύστασης αριθ. 19 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών που εγκρίθηκε το 1992,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη και το Πρόγραμμα Δράσης της Βιέννης, που εγκρίθηκαν κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, του 1993,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών του 1993 για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, πρώτο διεθνές έγγραφο ανθρωπίνων δικαιωμάτων που ασχολείται αποκλειστικά με τη βία κατά των γυναικών,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη και το Πρόγραμμα Δράσης της Διεθνούς Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη, που εγκρίθηκαν στο Κάιρο, στις 13 Σεπτεμβρίου 1994,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη και το Πρόγραμμα Δράσης της Παγκόσμιας Διάσκεψης για τη Γυναίκα, που εγκρίθηκαν στο Πεκίνο στις 15 Σεπτεμβρίου 1995,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιουνίου 1995 σχετικά με την Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη για τη Γυναίκα με θέμα «Ισότητα, Ανάπτυξη και Ειρήνη»[1] ,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 1997 σχετικά με την παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών [2],
– έχοντας υπόψη το προαιρετικό πρωτόκολλο της Σύμβασης για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, το οποίο εγκρίθηκε στις 12 Μαρτίου 1999 από την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τη Θέση της Γυναίκας,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα της Επιτροπής για την Ισότητα Ευκαιριών Γυναικών και Ανδρών του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τους ακρωτηριασμούς των γυναικείων γεννητικών οργάνων (ΑΓΓΟ), της 12ης Απριλίου 1999,
– έχοντας υπόψη τη θέση του της 16ης Απριλίου 1999 σχετικά με την τροποποιημένη πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση προγράμματος κοινοτικής δράσης (πρόγραμμα DAPHNE) (2000-2004) σχετικά με μέτρα που αποσκοπούν στην πρόληψη της βίας εις βάρος παιδιών, εφήβων και γυναικών [3],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Μαΐου 2000 σχετικά με την παρακολούθηση του προγράμματος δράσης του Πεκίνου[4],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Ιουνίου 2000, σχετικά με τα αποτελέσματα της ειδικής συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο «Γυναίκες 2000: ισότητα φύλων, ανάπτυξη και ειρήνη για τον 21ο αιώνα» (5 έως 9 Ιουνίου 2000)[5],
– έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ (Συμφωνία του Κοτονού), που υπεγράφη στις 23 Ιουνίου 2000, και το Χρηματοδοτικό Πρωτόκολλο αυτής,
– έχοντας υπόψη την κοινή διακήρυξη του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας στις 7 Δεκεμβρίου 2000,
– έχοντας υπόψη την απόφασή του της 14ης Δεκεμβρίου 2000 να περιληφθούν οι ΑΓΓΟ στο άρθρο B5-802 του προϋπολογισμού του 2001 για το πρόγραμμα DAPHNE,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 1247 του 2001 της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 22ας Μαΐου 2001, σχετικά με τους ΑΓΓΟ,
– έχοντας υπόψη την έκθεση σχετικά με τους ΑΓΓΟ που ενέκρινε στις 3 Μαΐου 2001 η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης,
– έχοντας υπόψη το προηγούμενο ψήφισμά του της 20ής Σεπτεμβρίου 2001 σχετικά με τους ακρωτηριασμούς των γυναικείων γεννητικών οργάνων [6],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα 2003/28 της Επιτροπής των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου των Ηνωμένων Εθνών, της 22ας Απριλίου 2003, με το οποίο ορίζεται η 6η Φεβρουαρίου Διεθνής Ημέρα «Μηδενικής Ανοχής» έναντι των ακρωτηριασμών των γυναικείων γεννητικών οργάνων,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 5, 6 και 19 του πρόσθετου πρωτοκόλλου του Αφρικανικού Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών του 2003, το οποίο είναι γνωστό και ως «Πρωτόκολλο του Μαπούτο» και το οποίο ετέθη εν ισχύι στις 25 Νοεμβρίου 2005,
– έχοντας υπόψη την αναφορά 298/2007, την οποία παρουσίασε η κ. Cristiana Muscardini στις 27 Μαρτίου 2007,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Ιανουαρίου 2008 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού [7],
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 6 και 7, της Συνθήκης ΕΕ για τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου (γενικές αρχές) και τα άρθρα 12 και 13 της Συνθήκης ΕΚ (απαγόρευση των διακρίσεων),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A6‑0054/2008),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ), από 100 έως 140 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν υποστεί ακρωτηριασμούς των γεννητικών τους οργάνων και ότι, σύμφωνα με αριθμητικά στοιχεία της ΠΟΥ και του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό, κάθε χρόνο, περίπου δύο έως τρία εκατομμύρια γυναίκες εκτίθενται στον κίνδυνο να υποστούν αυτές τις πρακτικές σοβαρού ακρωτηριασμού,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε χρόνο περίπου 180.000 γυναίκες που έχουν μεταναστεύσει στην Ευρώπη υποβάλλονται ή κινδυνεύουν να υποβληθούν σε ΑΓΓΟ,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την ΠΟΥ, οι ΑΓΓΟ εφαρμόζονται σε τουλάχιστον 28 αφρικανικές χώρες, σε ορισμένες χώρες της Ασίας και στη Μέση Ανατολή,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία κατά των γυναικών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων, προκύπτει από κοινωνικές δομές που βασίζονται στην ανισότητα των φύλων και σε ανισόρροπες σχέσεις εξουσίας, στην κυριαρχία και τον έλεγχο, και σε αυτό το πλαίσιο η κοινωνική και οικογενειακή πίεση συνιστά αίτιο παραβίασης ενός θεμελιώδους δικαιώματος όπως ο σεβασμός της ακεραιότητας του ατόμου,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποχρεωτικοί σεξουαλικοί ακρωτηριασμοί των κοριτσιών πρέπει να καταδικαστούν δριμύτατα, και ότι συνιστούν οφθαλμοφανή παραβίαση των διεθνών και εθνικών νομικών διατάξεων που προστατεύουν τα παιδιά και τα δικαιώματά τους,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΠΟΥ έχει ορίσει τέσσερις τύπους ΑΓΓΟ, οι οποίοι εκτείνονται από την κλειτοριδεκτομή (μερική ή ολική αφαίρεση της κλειτορίδας) και την εκτομή (αφαίρεση της κλειτορίδας και των μικρών χειλέων), που αντιπροσωπεύουν περίπου το 85% των ΑΓΓΟ, έως την πιο ακραία μορφή τους, ήτοι τον αγκτηριασμό (ολική αφαίρεση της κλειτορίδας και των μικρών χειλέων καθώς και της εσωτερικής επιφάνειας των μεγάλων χειλέων και συνεχής ραφή του αιδοίου ώστε να μην μένει παρά ένα στενό κολπικό άνοιγμα) και τη διατομή (παρακεντήσεις, διάτρηση ή εντομή της κλειτορίδας ή των χειλέων),
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων των γυναικών, ανεξάρτητα από την έκτασή του, συνιστά πράξη βίας κατά της γυναίκας που αποτελεί παραβίαση των θεμελιωδών της δικαιωμάτων, και συγκεκριμένα του δικαιώματος στην προσωπική και σωματική ακεραιότητα και στην πνευματική υγεία, καθώς και των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων, και ότι μια τέτοια παραβίαση δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογηθεί με επιχείρημα τον σεβασμό των διαφορετικών πολιτιστικών παραδόσεων ή τις μυητικές τελετουργίες,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ευρώπη περίπου 500.000 γυναίκες έχουν υποστεί ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων και ότι αυτή η περιτομή είναι συνηθισμένη κυρίως στις οικογένειες μεταναστών και προσφύγων, που μάλιστα στέλνουν για τον σκοπό αυτόν τα κορίτσια τους πίσω στην πατρίδα,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΑΓΓΟ προκαλούν σοβαρότατα και ανεπανόρθωτα τραύματα στην ψυχοσωματική υγεία των γυναικών και των κοριτσιών που τους υφίστανται, βλάβες τα οποία συνιστούν σοβαρή προσβολή της προσωπικής υπόστασης και της ακεραιότητάς τους και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στον θάνατο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρησιμοποίηση πρωτόγονων εργαλείων και η απουσία μέτρων πρόληψης για την αντισηψία έχουν βλαβερές παρενέργειες με αποτέλεσμα να είναι ενδεχομένως επώδυνες οι σεξουαλικές επαφές και οι τοκετοί, να βλάπτονται ανεπανόρθωτα τα όργανα και να είναι πιθανή η εμφάνιση επιπλοκών, όπως π.χ. αιμορραγίες, κατάσταση σοκ, μολύνσεις, μετάδοση του ιού του AIDS, τέτανος, καλοήθεις όγκοι, καθώς και σοβαρότατων επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων των γυναικών, ο οποίος συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών που κατοχυρώνονται σε διάφορες διεθνείς συνθήκες, απαγορεύεται στο ποινικό δίκαιο των κρατών μελών και παραβιάζει τις αρχές του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 16ης Ιανουαρίου 2008 καλεί επίσης τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ειδικές διατάξεις όσον αφορά τους ΑΓΓΟ με στόχο τη δίωξη όσων εφαρμόζουν τις πρακτικές αυτές σε παιδιά,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών απαιτεί από τα συμβαλλόμενα κράτη να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για την τροποποίηση και την κατάργηση των υφιστάμενων νόμων, κανονισμών, εθίμων και πρακτικών που συνιστούν διάκριση σε βάρος των γυναικών, και να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την αλλαγή των κοινωνικών και πολιτισμικών προτύπων συμπεριφοράς ανδρών και γυναικών, προκειμένου να επιτευχθεί έτσι η εξάλειψη των προκαταλήψεων, καθώς και των παραδοσιακών πρακτικών και κάθε άλλης πρακτικής που βασίζεται στην ιδέα της υπεροχής ή της κατωτερότητας του ενός ή του άλλου φύλου ή στη στερεότυπη κατανομή των ρόλων του άνδρα και της γυναίκας,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού που υπογράφηκε το 1989 ορίζει ότι τα συμβαλλόμενα κράτη θα σέβονται τα δικαιώματα που καθορίζονται στη σύμβαση και θα τα εξασφαλίζουν σε κάθε παιδί που υπόκειται στη δικαιοδοσία τους χωρίς καμία διάκριση, ανεξαρτήτως φύλου, και ότι θα λάβουν όλα τα αποτελεσματικά και κατάλληλα μέτρα για την κατάργηση παραδοσιακών εθίμων που βλάπτουν την υγεία των παιδιών,
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Αφρικανικός Χάρτης για τα δικαιώματα και την ευημερία των παιδιών συνιστά στα συμβαλλόμενα κράτη να καταργήσουν τις κοινωνικές και πολιτισμικές πρακτικές που είναι επιβλαβείς για τη ζωή, την αξιοπρέπεια και τη φυσιολογική ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού,
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την παράγραφο 18 της Διακήρυξης και του Προγράμματος Δράσης της Βιέννης, που εγκρίθηκαν τον Ιούνιο του 1993, τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών αποτελούν αναφαίρετο, αναπόσπαστο και αδιαίρετο τμήμα των οικουμενικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
ΙΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 2 της Διακήρυξης των Ηνωμένων Εθνών του 1993 για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών αναφέρεται ρητά στους ΑΓΓΟ και σε άλλες παραδοσιακές πρακτικές που θίγουν τις γυναίκες,
ΙΖ λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 4 της εν λόγω Διακήρυξης ορίζει ότι τα κράτη οφείλουν να καταδικάσουν τη βία κατά των γυναικών και να μην επικαλούνται εθιμικούς, πολιτισμικούς και/ή θρησκευτικούς λόγους για να αποφύγουν να εκπληρώσουν την υποχρέωσή τους όσον αφορά την εξάλειψή της,
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλατφόρμα δράσης της Διεθνούς διάσκεψης για τον πληθυσμό και την ανάπτυξη, που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο το 1994, προβλέπει ότι οι κυβερνήσεις οφείλουν να καταργήσουν τους ακρωτηριασμούς γυναικείων γεννητικών οργάνων όπου εφαρμόζονται και να παράσχουν υποστήριξη στις ΜΚΟ και στις θρησκευτικές οργανώσεις που αγωνίζονται για την κατάργηση αυτών των πρακτικών,
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Πρόγραμμα δράσης που εγκρίθηκε από την Τέταρτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στο Πεκίνο καλεί τις κυβερνήσεις να ενισχύσουν τη νομοθεσία, να προβούν σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις και να προωθήσουν κανόνες και πρακτικές με σκοπό την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών, συμπεριλαμβανομένων και των ΑΓΓΟ,
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμφωνία εταιρικής σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ (Συμφωνία Κοτονού) βασίζεται σε αυτές τις οικουμενικές αρχές και περιλαμβάνει διατάξεις κατά του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων (το άρθρο 9 για τα ουσιώδη στοιχεία της συμφωνίας, στα οποία περιλαμβάνεται ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου, και τα άρθρα 25 και 31 για την κοινωνική ανάπτυξη και για τα θέματα που αφορούν την ισότητα των φύλων, αντιστοίχως),
ΚΑ.λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση που ενέκρινε στις 3 Μαΐου 2001 η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης ζητεί την απαγόρευση των ΑΓΓΟ και τους θεωρεί απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση υπό την έννοια του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου· υπενθυμίζοντας ότι η προστασία των πολιτισμών και των παραδόσεων έχει ως όριο τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την απαγόρευση πρακτικών που συγγενεύουν με βασανιστήρια,
ΚΒ.λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή αναγνωρίζουν ότι οι ΑΓΓΟ αποτελούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως εκ τούτου μπορούν να παρέχουν το δικαίωμα ασύλου,
ΚΓ.λαμβάνοντας υπόψη τη δήλωση της 5ης Φεβρουαρίου 2008 των ευρωπαίων Επιτρόπων κ. Ferrero-Waldner και κ. Michel, στην οποία καταγγέλλεται ρητά ο απαράδεκτος χαρακτήρας αυτών των πρακτικών τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στις τρίτες χώρες και υπογραμμίζεται ότι η παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αιτιολογείται στο όνομα του πολιτιστικού σχετικισμού ή των παραδόσεων,
ΚΔ.λαμβάνοντας υπόψη ότι εθνικά κέντρα και οργανισμοί για τους νέους και την οικογένεια μπορούν να προσφέρουν έγκαιρα βοήθεια στις οικογένειες, προκειμένου να καταστεί δυνατή η πρόληψη των ΑΓΓΟ,
1. καταδικάζει απερίφραστα τους ΑΓΓΟ ως παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως άγρια παραβίαση της ακεραιότητας και της προσωπικής υπόστασης των γυναικών και των κοριτσιών, και, συνεπώς, τους θεωρεί σοβαρό αδίκημα για την κοινωνία·
2. επαναλαμβάνοντας την προσήλωσή του σε όλα τα μέτρα και τις πολιτικές που είχε προτείνει στο ψήφισμά του το 2001, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εκπονήσουν μια σαφή ολοκληρωμένη στρατηγική και σχέδια δράσης με σκοπό την εξάλειψη των ΑΓΓΟ στην ΕΕ και, προς το σκοπό αυτό, να επιτρέψουν την παροχή αποτελεσματικής προστασίας στα πραγματικά και δυνητικά θύματα μέσω δικαστικών, διοικητικών, προληπτικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών μέτρων, ιδίως δε με την ευρύτερη διάδοση πληροφοριών που αφορούν τους υπάρχοντες μηχανισμούς προστασίας που διατίθενται για τις ευάλωτες ομάδες·
3. ζητεί να υποστηριχθεί αυτή η ευρεία στρατηγική με εκπαιδευτικά προγράμματα και με τη διοργάνωση εθνικών και διεθνών εκστρατειών ευαισθητοποίησης·
4. υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες της EUROPOL με σκοπό τον συντονισμό μιας συνάντησης μεταξύ των ευρωπαϊκών αστυνομικών δυνάμεων για να ενισχυθούν τα μέτρα κατά των ΑΓΓΟ, να συζητηθεί το πρόβλημα του χαμηλού ποσοστού των καταγγελιών και της δυσκολίας συλλογής αποδεικτικών στοιχείων και μαρτυριών, καθώς και της αποτελεσματικής δίωξης των υπευθύνων αυτών των αδικημάτων· καλεί, προς το σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη να εξετάσουν πιθανά πρόσθετα μέτρα για την προστασία των θυμάτων, αφ' ης στιγμής παρουσιάζονται·
5. επισημαίνει ότι τα μέτρα που αναφέρονται στο προαναφερθέν πρωτόκολλο του Μαπούτο για την εξάλειψη βλαβερών πρακτικών, όπως ο ΑΓΓΟ, περιλαμβάνονται τα εξής: ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης μέσω της ενημέρωσης, της επίσημης και ανεπίσημης εκπαίδευσης και εκστρατειών, απαγόρευση με νόμους και κυρώσεις κάθε μορφής ΑΓΓΟ, συμπεριλαμβανομένης της εκτέλεσης της επέμβασης από ιατρικό προσωπικό, υποστήριξη των θυμάτων με την παροχή υγειονομικών υπηρεσιών, νομικής συνδρομής, ψυχολογικής υποστήριξης και εκπαίδευσης, και προστασία των γυναικών που είναι πιθανά θύματα βλαβερών πρακτικών ή άλλων μορφών βίας, κακομεταχείρισης ή έλλειψης ανοχής·
6. ζητεί από τα κράτη μέλη να προσδιορίσουν τον αριθμό των γυναικών που υπέστησαν ΑΓΓΟ και εκείνων που κινδυνεύουν σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλές χώρες δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία ούτε εναρμονισμένα συστήματα συλλογής δεδομένων·
7. ζητεί τη δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού υγειονομικού πρωτοκόλλου» ελέγχου και μιας τράπεζας δεδομένων σχετικά με τους ΑΓΓΟ, που θα χρησιμεύσουν για στατιστικούς σκοπούς και για στοχευμένες παρεμβάσεις ενημέρωσης των ενδιαφερόμενων κοινοτήτων μεταναστών·
8. καλεί τα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν επιστημονικά δεδομένα σκοπός των οποίων θα είναι να υποστηρίζουν την ΠΟΥ στις παρεμβάσεις της για τον τερματισμό των ΑΓΓΟ σε ευρωπαϊκό έδαφος και σε όλες τις άλλες ηπείρους·
9. καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει, στις διαπραγματεύσεις και συμφωνίες συνεργασίας της με τις ενδιαφερόμενες χώρες, μια ρήτρα για την εξάλειψη των ΑΓΓΟ·
10. ζητεί τη δημιουργία μιας συλλογής βέλτιστων πρακτικών σε διάφορα επίπεδα και μια ανάλυση των επιπτώσεών τους (πιθανώς μέσω των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και των αποτελεσμάτων του προγράμματος DAPHNE ΙΙΙ) και ευρεία διάδοση των δεδομένων αυτών, καθώς και την αξιοποίηση της πρακτικής και θεωρητικής πείρας των εμπειρογνωμόνων·
11. επισημαίνει ότι τα εθνικά κέντρα και ιδρύματα διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην ταυτοποίηση των θυμάτων και στη λήψη προληπτικών μέτρων κατά της πρακτικής των ΑΓΓΟ·
12. ζητεί την ενίσχυση των υφιστάμενων ευρωπαϊκών δικτύων για την πρόληψη των επιβλαβών παραδοσιακών πρακτικών, π.χ. με την παροχή επιμορφωτικών μαθημάτων για τις ΜΚΟ, τις τοπικές μη κερδοσκοπικές ενώσεις και τους παράγοντες του κλάδου, και την προαγωγή μιας τέτοιας δικτύωσης·
13. επικροτεί τη σημαντική συνεισφορά πολλών διεθνών και εθνικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, ερευνητικών ιδρυμάτων, του ευρωπαϊκού δικτύου για την αποτροπή του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στην Ευρώπη και δραστήριων ανθρώπων που χάρη στη χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων, από όργανα του ΟΗΕ και από το πρόγραμμα DAPHNE αναπτύσσουν διάφορα σχέδια με σκοπό την ευαισθητοποίηση, την πρόληψη και την εξάλειψη του ΑΓΓΟ· θεωρεί ότι η δημιουργία δικτύων μεταξύ των ΜΚΟ και των οργανώσεων που έχουν τη βάση τους στις επιμέρους κοινότητες σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο ασφαλώς έχει θεμελιώδη σημασία για την επιτυχία της εξάλειψης του ΑΓΓΟ και την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών·
14. επισημαίνει ότι το Άρθρο 10 της Οδηγίας του Συμβουλίου αριθ. 2004/83/ΕΚ[8] για τη θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων για την αναγνώριση και το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών και των απάτριδων ως προσφύγων ή ως προσώπων που χρήζουν διεθνούς προστασίας, διευκρινίζει ότι τα ζητήματα ισότητας πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, αλλά ότι μόνον αυτά δεν οδηγούν στην εφαρμογή του Άρθρου 10·
15. ζητεί να αναλάβουν ηγετικό ρόλο τόσο ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για την Ισότητα των Φύλων, μέσω των αντίστοιχων πολυετών και/ή ετησίων προγραμμάτων εργασίας για την καταπολέμηση των ΑΓΓΟ· πιστεύει ότι οι οργανισμοί αυτοί μπορούν να αναλάβουν δράσεις προτεραιότητας σχετικά με την έρευνα και/ή την ευαισθητοποίηση που θα μπορούσαν να επιφέρουν βελτίωση της γνώσης του φαινομένου σε ευρωπαϊκό επίπεδο·
16. θεωρεί απαραίτητο να διοργανωθούν στις αντίστοιχες χώρες πεδία διαλόγου, να γίνει αναθεώρηση παραδοσιακών νομικών προτύπων, να αποτελέσει ο ΑΓΓΟ αντικείμενο των μαθημάτων του σχολείου και να προαχθεί η συνεργασία με γυναίκες που δεν έχουν υποστεί ακρωτηριασμό·
17. ζητεί να συνεργαστούν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη, προς το συμφέρον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ακεραιότητας του ατόμου, της ελευθερίας της συνείδησης και του δικαιώματος στην υγεία, για την εναρμόνιση των υφιστάμενων νομικών διατάξεων και, εφόσον οι διατάξεις αυτές αποδειχθούν ακατάλληλες, για την υποβολή πρότασης για νέα νομοθεσία στο συγκεκριμένο θέμα·
18. ζητεί από τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις σχετικά με τους ΑΓΓΟ ή να τις εντάξουν στις νομοθετικές διατάξεις που τιμωρούν τις σοβαρές σωματικές βλάβες, εφόσον οι πρακτικές αυτές εφαρμόσθηκαν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να βοηθήσουν στην πρόληψη και την καταπολέμηση του ΑΓΓΟ μέσω της σωστής γνώσης του από τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες (κοινωνικοί παράγοντες, εκπαιδευτικοί, δυνάμεις της αστυνομίας, επαγγελματίες του κλάδου της υγείας), προκειμένου να αναγνωρίζονται οι περιπτώσεις ΑΓΓΟ, και να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να επιτευχθεί ο υψηλότερος βαθμός εναρμόνισης των ισχυουσών νομοθεσιών των 27 κρατών μελών·
19. καλεί τα κράτη μέλη να επιβάλουν στους γενικούς γιατρούς, στους γιατρούς και στις υγειονομικές ομάδες των νοσοκομείων την υποχρέωση να αναφέρουν τους ακρωτηριασμούς γεννητικών οργάνων των γυναικών στις υγειονομικές αρχές και/ή στην αστυνομία·
20. καλεί τα κράτη μέλη είτε να εγκρίνουν ειδική νομοθεσία για τον ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων των γυναικών είτε, στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας τους, να διώκουν ποινικά κάθε πρόσωπο που διεξάγει ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων·
21. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να διώκουν, να καταδικάζουν και να τιμωρούν αυτές τις πρακτικές, εφαρμόζοντας μια ευρεία στρατηγική που θα λαμβάνει υπόψη τη νομική και κοινωνική διάσταση και τη διάσταση της υγείας, καθώς και την ενσωμάτωση του πληθυσμού των μεταναστών· ζητεί να καθιερωθεί στις σχετικές οδηγίες για τη μετανάστευση η πρόβλεψη του αδικήματος της διάπραξης ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων, καθώς και πρόβλεψη των κατάλληλων κυρώσεων για τους ενόχους του αδικήματος αυτού, εφόσον οι πρακτικές αυτές εφαρμόσθηκαν εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
22. ζητεί τη δημιουργία μονίμων τεχνικών επιτροπών εναρμόνισης και σύνδεσης μεταξύ των κρατών μελών καθώς και μεταξύ των κρατών μελών και των αφρικανικών οργάνων· πιστεύει ότι στη σύνθεση των επιτροπών αυτών θα πρέπει να συμμετέχουν ειδικοί στο θέμα του ΑΓΓΟ και εκπρόσωποι των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών και αφρικανικών οργανώσεων γυναικών·
23. ζητεί την κατηγορηματική απόρριψη της πρακτικής της "εναλλακτικής ένεσης" και άλλων εναλλακτικών μεθόδων που προτείνονται ως μέση λύση μεταξύ της περιτομής της κλειτορίδας και του σεβασμού των παραδόσεων σε σχέση με την ταυτότητα, γιατί αυτό απλά θα ισοδυναμούσε με τη δικαιολόγηση και αποδοχή της πρακτικής του ΑΓΓΟ στην επικράτεια της ΕΕ· επαναλαμβάνει την απόλυτη και σθεναρή καταδίκη των ΑΓΓΟ, καθώς δεν υπάρχει κανένας λόγος - κοινωνικός, οικονομικός, εθνικός, υγειονομικός ή άλλος - που να τους δικαιολογεί·
24. ζητεί την κατάργηση των ΑΓΓΟ με την εφαρμογή πολιτικών στήριξης και ενσωμάτωσης για τις γυναίκες και τις οικογένειες που είναι φορείς παραδόσεων που περιλαμβάνουν τους ΑΓΓΟ, προκειμένου να προστατευτούν οι γυναίκες από κάθε μορφή κακομεταχείρισης και βίας με την αυστηρότητα των νόμων, τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου και του δικαιώματος στον σεξουαλικό αυτοπροσδιορισμό·
25. επαναλαμβάνει ότι οι λόγοι που αναφέρουν πολλές πληθυσμιακές ομάδες για τη διατήρηση παραδοσιακών πρακτικών που βλάπτουν την υγεία των γυναικών και των κοριτσιών στερούνται οποιασδήποτε επιστημονικής βάσης, ενώ δεν έχουν θρησκευτική προέλευση που θα δικαιολογούσε την εφαρμογή τους·
26. καλεί τα κράτη μέλη:
- να θεωρούν αξιόποινη πράξη κάθε ΑΓΓΟ, ανεξάρτητα από το εάν υπήρχε κάποιου είδους συναίνεση της εν λόγω γυναίκας ή όχι, και να τιμωρούν όποιον βοηθά, παροτρύνει, συμβουλεύει ή υποστηρίζει ένα πρόσωπο στην εκτέλεση μιας τέτοιας πράξης στο σώμα μιας γυναίκας, μιας νεαρής γυναίκας ή ενός κοριτσιού,
- να διώκουν ποινικά κάθε κάτοικο που διέπραξε την αξιόποινη πράξη του ΑΓΓΟ, να τον προσάγουν στα δικαστήρια και να τον τιμωρούν, ακόμη και αν η αξιόποινη πράξη τελέστηκε εκτός των συνόρων τους (εξωεδαφικότητα της αξιόποινης πράξης),
- να θεσπίσουν νομοθετικά μέτρα που θα δίνουν τη δυνατότητα στους δικαστές ή τους εισαγγελείς να λαμβάνουν μέτρα πρόληψης και προστασίας, όταν τους γνωστοποιούνται περιπτώσεις γυναικών ή κοριτσιών που διατρέχουν κίνδυνο ακρωτηριασμού·
27. καλεί τα κράτη μέλη να δρομολογήσουν, με τη βοήθεια κρατικών προγραμμάτων και κοινωνικών υπηρεσιών, μια στρατηγική πρόληψης για τη θέσπιση κοινωνικών δράσεων για την προστασία των ανήλικων γυναικών, που δεν θα στιγματίζει τις κοινότητες των μεταναστών, που θα προλαμβάνει αυτές τις πρακτικές με την εκπαίδευση, την παιδεία και την ευαισθητοποίηση των πληθυσμιακών ομάδων που κινδυνεύουν, αλλά και των θυμάτων που τις υπέστησαν, βοηθώντας με την παροχή ψυχολογικής και ιατρικής υποστήριξης, κατά το δυνατόν με δωρεάν ιατρική θεραπεία αποκατάστασης· επίσης, ζητεί από τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη ότι η απειλή ή ο κίνδυνος ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων μιας ανήλικης μπορεί να συνιστά λόγο που δικαιολογεί την παρέμβαση κρατικών υπηρεσιών, όπως προβλέπουν οι διατάξεις για την προστασία του παιδιού·
28. καλεί τα κράτη μέλη να επεξεργαστούν εγχειρίδια και οδηγίες για όσους ασκούν επαγγέλματα σχετικά με την υγεία, τους παιδαγωγούς και τους κοινωνικούς λειτουργούς με σκοπό να ενημερώσουν και να πληροφορήσουν με σεβασμό, και ενδεχομένως με τη βοήθεια διερμηνέων, τους γονείς για τους τεράστιους κινδύνους του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων των γυναικών και για το γεγονός ότι τέτοιες πρακτικές συνιστούν ποινικό αδίκημα στα κράτη μέλη, καθώς και να συνεργαστούν και να χρηματοδοτήσουν το έργο δικτύων και μη κυβερνητικών οργανώσεων που εργάζονται για την εκπαίδευση, την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση σχετικά με τον ΑΓΓΟ σε στενή επικοινωνία με τις οικογένειες και τις κοινότητες·
29. καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν ακριβείς και κατανοητές πληροφορίες για έναν αναλφάβητο πληθυσμό, ιδίως μέσω των προξενείων των κρατών μελών στο πλαίσιο της έκδοσης θεώρησης· θεωρεί ότι οι υπηρεσίες μετανάστευσης πρέπει να ενημερώνουν και κατά την άφιξη στη χώρα υποδοχής για τους λόγους της δια νόμου απαγόρευσης, προκειμένου να κατανοήσουν οι οικογένειες ότι η απαγόρευση αυτής της παραδοσιακής πρακτικής δεν έχει σε καμία περίπτωση σκοπό να πλήξει τον πολιτισμό τους, αλλά συνιστά νομική προστασία για τις γυναίκες και τα κορίτσια· θεωρεί ότι πρέπει να ενημερώνονται οι οικογένειες για τις ποινικές συνέπειες, στις οποίες μπορεί να συμπεριλαμβάνεται και ποινή φυλάκισης, σε περίπτωση που θα καταστεί δυνατό να αποδειχθεί ότι έγινε ακρωτηριασμός·
30. ζητεί να βελτιωθεί η νομική θέση των γυναικών και των κοριτσιών στις χώρες όπου εφαρμόζεται ο ακρωτηριασμός, προκειμένου να ενισχυθεί η αυτοπεποίθηση, η ατομική πρωτοβουλία και η ευθύνη των γυναικών·
31. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Τα μεταναστευτικά ρεύματα στην Ευρώπη κατά την τελευταία τριακονταετία συνέβαλαν στην εξάπλωση στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κοινωνιών νέων πολιτισμών, παραδόσεων, ηθών και συμπεριφορών. Στο πλαίσιο αυτό διατηρήθηκαν στην ΕΕ «σκληρές παραδοσιακές» πρακτικές βασιζόμενες στο φύλο όπως οι ΑΓΓΟ.
Σε διεθνές επίπεδο, η αυξανόμενη συνειδητοποίηση του φαινομένου αυτού εντάσσεται στη γενική προσέγγιση της προστασίας των δικαιωμάτων της γυναίκας. Τούτο επέτρεψε στις αφρικανές ακτιβίστριες να διευκρινίσουν τον βίαιο χαρακτήρα της πρακτικής αυτής με την καθιέρωση του όρου «ακρωτηριασμοί» αντί του όρου «γυναικεία περιτομή».
Σήμερα εξακολουθεί να είναι δύσκολος ο έλεγχος και η συγκεκριμένη αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΑΓΓΟ σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στον βαθμό που, εκτός από τις άλλες πρακτικές που ασκούνται στο έδαφος της ΕΕ λαθραία, παραμένει ο κίνδυνος της πρακτικής σε μικρά κορίτσια στο πλαίσιο μιας προσωρινής επιστροφής στη χώρα καταγωγής.
Δεν είναι απλή η ανίχνευση της ρίζας του φαινομένου: πρόκειται για αρχέγονες συνήθειες και τελετουργίες βαθιά ριζωμένες στις τοπικές εθνοτικές κοινότητες που τις εφαρμόζουν.
Οι λόγοι που επικαλούνται σήμερα για την πρακτική των ΑΓΓΟ είναι πέντε ειδών και συγκεκριμένα:
- Θρησκεία (ΑΓΓΟ εν ονόματι –λανθασμένα– του Ισλάμ)
- Υγεία (θετικός αντίκτυπος στη γονιμότητα ή κίνδυνοι ανικανότητας για τους άνδρες)
- Κοινωνικοοικονομική κατάσταση: ΑΓΓΟ ως προϋπόθεση γάμου
- Εθνοτική παράδοση/αναγνώριση
- Εικόνα θηλυκότητας (ΑΓΓΟ ως σύμβολο αναγνώρισης της κατάστασης της γυναίκας που συνεπάγεται κίνδυνο σεξουαλικής επιθυμίας και ατίμωσης)
Τα στοιχεία της ΠΟΥ αποκαλύπτουν ότι οι ΑΓΓΟ είναι διαδεδομένοι σε 28 αφρικανικές χώρες, στη Μέση Ανατολή και σε ορισμένες ασιατικές χώρες (Ινδονησία, Μαλαισία και γειτονικές χώρες) και ότι 100 έως 140 περίπου εκατομμύρια γυναικών και κοριτσιών στον κόσμο έχουν υποστεί την πρακτική αυτή και κάθε χρόνο 4 περίπου εκατομμύρια είναι εκτεθειμένα σε κίνδυνο.
Η ιατρική πρακτική και διάφορες μελέτες σχετικά με τις σωματικές συνέπειες βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, καθώς και τις ψυχολογικές συνέπειες που συνδέονται με τους ΑΓΓΟ απέδειξαν τη βαρύτητα του φαινομένου.
Τα σχετικά διεθνή έγγραφα σχετικά με τους ΑΓΓΟ αντιμετωπίζουν και καταδικάζουν το πρόβλημα από διάφορες οπτικές γωνίες και συγκεκριμένα:
Διάσταση των δικαιωμάτων του ανθρώπου
Διάσταση των δικαιωμάτων των γυναικών
Διάσταση των δικαιωμάτων του παιδιού
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει λάβει κατ’ επανάληψη σθεναρή θέση που καταδικάζει την πρακτική αυτή και ζητεί τόσο από την Επιτροπή όσο και από τα κράτη μέλη να εκπονήσουν και να εφαρμόσουν μια συνολική στρατηγική με στόχο την εξάλειψη των ΑΓΓΟ, η οποία θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, νομοθετικές ενέργειες σε σχέση με την πρόληψη και την καταστολή της πρακτικής αυτής.
(Ψήφισμα Α5-285/2001 σχετικά με τους ακρωτηριασμούς των γυναικείων γεννητικών οργάνων).
Το ΕΚ έχει πράγματι στο παρελθόν γνωμοδοτήσει επί του θέματος και έχει καταλήξει στις ακόλουθες διαπιστώσεις:
- ο οποιοσδήποτε ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί πράξη βίας σε βάρος των γυναικών, που ισοδυναμεί με την παραβίαση των θεμελιωδών τους δικαιωμάτων,
- οι ΑΓΓΟ είναι απόρροια κοινωνικών δομών που βασίζονται στην ανισότητα των φύλων και σε μη ισορροπημένες σχέσεις εξουσίας, κυριαρχίας και ελέγχου στο πλαίσιο των οποίων η κοινωνική και οικογενειακή καταπίεση πηγάζει από την παραβίαση ενός θεμελιώδους δικαιώματος όπως ο σεβασμός της προσωπικής ακεραιότητας,
- μια αξιόλογη εκπαίδευση και ενημέρωση επιτρέπει να αποτραπεί η άσκηση της πρακτικής αυτής, αναγνωρίζοντας ιδιαίτερα ότι είναι σημαντικό να πεισθούν οι πληθυσμοί ότι είναι δυνατόν να απαρνηθούν ορισμένες πρακτικές χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απαρνούνται, υπό τη δική τους οπτική γωνία, σημαντικές πτυχές του πολιτισμού τους,
- στο πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης και ασύλου, όπως επίσης και στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ ΕΕ και τρίτων χωρών, η Επιτροπή και το Συμβούλιο πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τον κίνδυνο του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων,
- τα κράτη μέλη διαθέτουν πλέον ένα κοινοτικό νομικό πλαίσιο που τους επιτρέπει να υιοθετήσουν μια αποτελεσματική πολιτική για την καταπολέμηση των διακρίσεων και να εφαρμόσουν ένα κοινό καθεστώς σε σχέση με το άσυλο, καθώς και μια νέα πολιτική για τη μετανάστευση (άρθρο 13 και Τίτλος IV της Συνθήκης ΕΚ).
Το Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης:
- να συνεργαστούν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη για την εναρμόνιση της ισχύουσας νομοθεσίας και την εκπόνηση ειδικής νομοθεσίας σε σχέση με τα δικαιώματα του ατόμου, την ακεραιότητά του, την ελευθερία συνείδησης το δικαίωμα στην υγεία·
- να εκπονήσει η Επιτροπή μια ολοκληρωμένη στρατηγική τοποθέτηση με σκοπό την εξάλειψη της πρακτικής των ΑΓΓΟ στην ΕΕ, η οποία πρέπει να υπερβαίνει την απλή καταγγελία των πράξεων αυτών και να καθορίζει νομικούς και διοικητικούς μηχανισμούς, καθώς και προληπτικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς μηχανισμούς που θα επιτρέπουν στις γυναίκες θύματα ή δυνάμει θύματα να απολαμβάνουν μιας πραγματικής προστασίας·
- η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να διώκουν, να καταδικάζουν και να τιμωρούν τις πρακτικές αυτές εφαρμόζοντας μια ολοκληρωμένη στρατηγική που θα λαμβάνει υπόψη τη ρυθμιστική, υγειονομική και κοινωνική διάσταση, καθώς και τη διάσταση της ενσωμάτωσης του πληθυσμού των μεταναστών.
· DAPHNE III: η δράση αναφοράς σε κοινοτικό επίπεδο
Το πρόγραμμα αυτό αποτέλεσε το βασικό μέσο για τη χρηματοδότηση δράσεων με στόχο την ενημέρωση, την πρόληψη και την προστασία των θυμάτων ή πιθανών θυμάτων ΑΓΓΟ.
Το πρόγραμμα DAPHNE χρηματοδότησε μέχρι σήμερα 14 προγράμματα σχετικά με τους ΑΓΓΟ συνολικού ύψους 2,4 εκατ. ευρώ σε δέκα χρόνια.
Στο πλαίσιο του σεβασμού του γενικού σκοπού του προγράμματος DAPHNE, τα προγράμματα αυτά έχουν ως στόχο την ανταλλαγή ορθών πρακτικών, την ευαισθητοποίηση, καθώς και τη δημιουργία δικτύων επαφής.
Το πρόγραμμα DAPHNE επέτρεψε ασφαλώς μέχρι σήμερα να βελτιωθεί η γνώση και η συνειδητοποίηση της έκτασης του φαινομένου στην ΕΕ, ωστόσο, λόγω του ιδίου του χαρακτήρα του προγράμματος και των διαθέσιμων πόρων, δεν εμφανίζεται ως ρεαλιστική η επίτευξη της εξάλειψης των ΑΓΓΟ αποκλειστικά μέσω των προγραμμάτων αυτών.
· Προτεραιότητα για την πρόληψη και την εξάλειψη των ΑΓΓΟ στην Ευρώπη
Προκειμένου να προλαμβάνεται και να εξαλειφθεί η πρακτική των ΑΓΓΟ στην Ευρώπη πρέπει να εφαρμοστεί μια αξιόλογη στρατηγική που θα μπορούσε να συνίσταται στα εξής στοιχεία:
· Υπολογισμός του αριθμού των γυναικών που έχουν υποστεί ΑΓΓΟ και εκείνων που βρίσκονται σε κίνδυνο σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα.
· Δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού υγειονομικού πρωτοκόλλου» ελέγχου και μιας τράπεζας δεδομένων σχετικά με το φαινόμενο που θα αποτελέσουν μέσα χρήσιμα για στατιστικούς σκοπούς και για στοχευμένες παρεμβάσεις ενημέρωσης των ενδιαφερόμενων κοινοτήτων μεταναστών.
· Προετοιμασία επιστημονικών δεδομένων που θα υποστηρίζουν την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας στις παρεμβάσεις της για τον τερματισμό των ΑΓΓΟ σε αμερικανικό και ευρωπαϊκό έδαφος.
· Δημιουργία μιας συλλογής βέλτιστων πρακτικών σε διάφορα επίπεδα και ανάλυση των επιπτώσεών τους (πιθανώς μέσω των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και των αποτελεσμάτων του προγράμματος DAPHNE ΙΙΙ) και ευρεία διάδοση των δεδομένων αυτών.
· Ενίσχυση των υφιστάμενων ευρωπαϊκών δικτύων για την πρόληψη των επιβλαβών παραδοσιακών πρακτικών, π.χ. με τη διάθεση επιμορφωτικών μαθημάτων για τις ΜΚΟ, τις μη κερδοσκοπικές τοπικές ενώσεις και τους παράγοντες του κλάδου.
· Εμπλοκή τόσο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων όσο και του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, μέσω των σχετικών πολυετών και/ή ετησίων σχεδίων εργασίας στην καταπολέμηση των ΑΓΓΟ. Οι οργανισμοί αυτοί μπορούν να αναλάβουν δράσεις προτεραιότητας σχετικά με την έρευνα και/ή την ευαισθητοποίηση που θα μπορούσαν να επιφέρουν βελτίωση της γνώσης του φαινομένου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
· Έκκληση προς τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις σχετικά με τους ΑΓΓΟ ή να τις εντάξουν στις νομοθετικές διατάξεις που τιμωρούν τις σοβαρές σωματικές βλάβες, ευνοώντας την πρόληψη και την καταπολέμηση του φαινομένου μέσω της σωστής γνώσης αυτού εκ μέρους των επαγγελματικών μορφών (κοινωνικοί παράγοντες, εκπαιδευτικοί, δυνάμεις της αστυνομίας, επαγγελματίες του κλάδου της υγείας), προκειμένου να αναγνωρίζονται οι περιπτώσεις.
· Καθιέρωση –στις ευρωπαϊκές οδηγίες για τη μετανάστευση– της πρόβλεψης του αδικήματος για όποιον διαπράττει ΑΓΓΟ, καθώς και πρόβλεψη των κατάλληλων κυρώσεων για τους ενόχους του αδικήματος αυτού.
· Δημιουργία μονίμων τεχνικών πινάκων εναρμόνισης και σύνδεσης μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ των ίδιων και των αφρικανικών οργάνων. Στη σύνθεση των πινάκων αυτών θα έπρεπε να συμμετέχουν ειδικοί στο θέμα και εκπρόσωποι των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών και αφρικανικών οργανώσεων γυναικών.
· Κατηγορηματική απόρριψη της πρακτικής της «εναλλακτικής ένεσης» και άλλων εναλλακτικών μεθόδων που προτείνονται ως μέση λύση μεταξύ της περιτομής της κλειτορίδας και του σεβασμού των παραδόσεων σε σχέση με την ταυτότητα,
· Υποστήριξη αξιόλογων διαδικασιών αποφυγής των ΑΓΓΟ με πολιτικές στήριξης και ενσωμάτωσης για τις γυναίκες και τους οικογενειακούς πυρήνες οι οποίοι είναι φορείς παραδόσεων που περιλαμβάνουν τους ΑΓΓΟ, προκειμένου, με την αυστηρότητα των νόμων και σε πλαίσιο σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, να καταστεί επιτέλους δυνατή η κατάργηση μιας τόσο αποτρόπαιας πρακτικής.
· Αλλαγή στάσης
Ένα από τα πεδία στα οποία πρέπει να ενταθεί η καταπολέμηση των ΑΓΓΟ είναι οπωσδήποτε η πρόληψη των πρακτικών αυτών σε βάρος των κοριτσιών. Για τον σκοπό αυτόν είναι αποφασιστικής σημασίας μια παρέμβαση η οποία θα μπορεί πρώτα από όλα να εντοπίσει τα απειλούμενα άτομα και να ενεργήσει προληπτικά έναντι των οικογενειών.
Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι η αλλαγή στάσης εκ μέρους των οικογενειών αυτών και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τους εξής τρόπους:
- μεγαλύτερη ενσωμάτωση των οικογενειών στη χώρα υποδοχής, στον βαθμό που αισθάνονται την ανάγκη να ανατρέξουν σε παραδοσιακές τελετουργίες για να επιβεβαιώσουν την ταυτότητά τους. Η διάδοση του πολιτισμού της χώρας υποδοχής είναι απολύτως αναγκαία για την από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος προκειμένου να εξευρεθούν οι κατάλληλες λύσεις·
- βοήθεια προς τις οικογένειες αυτές προκειμένου να κατανοήσουν ότι είναι γονείς σε ξένη χώρα, γεγονός που συνεπάγεται την αποδοχή διαφορετικών στάσεων και εθίμων σε σχέση με εκείνα που είχαν συνηθίσει από μικροί στη χώρα καταγωγής, χωρίς τούτο να σημαίνει ότι θα καταστούν «λιγότερο γονείς» οι δε κόρες τους έχουν ανάγκη την παρουσία και τη συμμετοχή των γονέων, ταυτόχρονα όμως έχουν και την ανάγκη να ενσωματωθούν στη χώρα διαμονής·
- να συνειδητοποιήσουν οι οικογένειες ότι οι ΑΓΓΟ στη χώρα στην οποία έχουν μεταναστεύσει προσθέτουν στη σωματική και ψυχολογική βλάβη και ένα στίγμα που μπορεί να αποτελέσει λόγο περαιτέρω περιθωριοποίησης σε σχέση με τα συνομήλικα κορίτσια με τα οποία μοιράζονται το ίδιο σχολείο και τα ίδια παιχνίδια·
- να συνειδητοποιήσουν οι οικογενειακοί πυρήνες το γεγονός ότι οι ακρωτηριασμοί γυναικείων γεννητικών οργάνων απαγορεύονται τόσο από τους ευρωπαϊκούς νόμους όσο και από τους νόμους των χωρών καταγωγής. Είναι βασικό να εξηγηθεί ότι σε όλον τον κόσμο ακολουθείται μια πορεία κατάργησης των παραδοσιακών πρακτικών που είναι καταστρεπτικές για τις γυναίκες και τα κορίτσια.
Πρέπει εξάλλου να επισημαίνεται ότι στη χώρα υποδοχής:
1. η ακρωτηριασμένη γυναίκα δεν βιώνει τον αντισταθμιστικό μηχανισμό της κοινωνικής αποδοχής σε αντάλλαγμα για τη βλάβη που υπέστη,
2. πίσω από τους ΑΓΓΟ δεν κρύβεται ένας σαδισμός και μια ανώφελη βία αλλά ένα υπόστρωμα στο οποίο έχουν βυθιστεί οι γυναίκες και από το οποίο καθίστανται υποτελείς στον άνδρα, λόγω άγνοιας των νόμων που ισχύουν στις χώρες καταγωγής τους και δεισιδαιμονιών που παρουσιάζονται ως θρησκευτικοί κανόνες,
3. οι «σκληροί και σκανδαλιστικοί» τόνοι με τους οποίους τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αντιμετωπίζουν ενίοτε τους ΑΓΓΟ ενοχοποιούν τη γυναίκα που έχει ήδη υποστεί μια τραυματική εμπειρία προσθέτοντας στο σωματικό τραύμα και ένα ψυχολογικό τραύμα,
4. οι ΑΓΓΟ πρέπει να καταπολεμηθούν σθεναρά λόγω των ανεπανόρθωτων βλαβών που προκαλούν, χωρίς όμως να στιγματίζονται οι γυναίκες που τους υπέστησαν.
5. πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι ψυχολογικές επιπτώσεις στο πλαίσιο των μεταναστών, όπου είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες σε κίνδυνο και προβλήματα οι δεύτερες γενεές. Ωστόσο, ακόμη και μια ακρωτηριασμένη ενήλικη γυναίκα προσλαμβάνει ερεθίσματα εντελώς διαφορετικά από τα παιδικά της πρότυπα, γεγονός που μπορεί να την οδηγήσει σε κρίση ταυτότητας. Το να ζει ως «ακρωτηριασμένη» για πρώτη φορά στη ζωή της και να είναι δακτυλοδεικτούμενη ως «σεξουαλικά ανάπηρη», θύμα πανάρχαιων ηθών ενός βάρβαρου και άγριου κόσμου (και τούτο, δυστυχώς, και λόγω κακής ενημέρωσης εκ μέρους των ΜΜΕ εν προκειμένω), την τοποθετεί σε μια όχι αμελητέα δυσχερή θέση, για την οποία ακόμη και σήμερα δεν προβλέπονται ενέργειες ψυχολογικής υποστήριξης.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
|
Ημερομηνία έγκρισης |
10.2.2009 |
|
|
|
||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
20 7 3 |
||||
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Edit Bauer, Emine Bozkurt, Hiltrud Breyer, Edite Estrela, Ilda Figueiredo, Věra Flasarová, Claire Gibault, Lissy Gröner, Anneli Jäätteenmäki, Urszula Krupa, Roselyne Lefrançois, Pia Elda Locatelli, Astrid Lulling, Siiri Oviir, Doris Pack, Zita Pleštinská, Karin Resetarits, Teresa Riera Madurell, Eva-Riitta Siitonen, Eva-Britt Svensson, Britta Thomsen, Corien Wortmann-Kool, Anna Záborská, Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου, Άννυ Ποδηματά |
|||||
|
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Gabriela Creţu, Esther De Lange, Donata Gottardi, Maria Petre |
|||||
|
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Salvatore Tatarella |
|||||