ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τη μάθηση κατά τα πρώτα έτη της ζωής στην Ευρωπαϊκή Ένωση

29.4.2011 - (2010/2159(INI))

Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας
Εισηγήτρια: Mary Honeyball

Διαδικασία : 2010/2159(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A7-0099/2011
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A7-0099/2011
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη μάθηση κατά τα πρώτα έτη της ζωής στην Ευρωπαϊκή Ένωση

(2010/2159(INI))

το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 165 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 14 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–   έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και ιδίως τα άρθρα 3, 18 και 29,

–   έχοντας υπόψη την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία,

–   έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 1720/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Νοεμβρίου 2006, για τη θέσπιση προγράμματος δράσης στον τομέα της διά βίου μάθησης[1],

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα: Παροχή σε όλα τα παιδιά μας του καλύτερου δυνατού ξεκινήματος για τον κόσμο του αύριο»(COM(2011)0066),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο σχετικά με την αποδοτικότητα και την ισότητα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης (COM(2006)0481),

–   έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 20ής Ιανουαρίου 2010, με τίτλο «Φροντίδα και αγωγή παιδιών νηπιακής ηλικίας»[2],

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Μαΐου 2010 σχετικά με την κοινωνική διάσταση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης[3],

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με την εκπαίδευση των παιδιών που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών[4],

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 σχετικά με ένα στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης («EΚ 2020»)[5],

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, της 21ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την προετοιμασία των νέων για τον 21ο αιώνα: ένα πρόγραμμα ευρωπαϊκής συνεργασίας στο σχολικό τομέα[6],

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης στις 15 και 16 Μαρτίου 2002,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Σεπτεμβρίου 2008 σχετικά με τη βελτίωση της ποιότητας της κατάρτισης των εκπαιδευτικών[7],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαρτίου 2009 σχετικά με τη «Πολυγλωσσία, πλεονέκτημα για την Ευρώπη και κοινή δέσμευση»

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (A7-0099/2011),

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μάθηση κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών θέτει τα θεμέλια για την επιτυχή δια βίου μάθησή τους, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020,

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά νηπιακής ηλικίας έχουν περιέργεια, φιλομάθεια και δεκτικότητα και σε αυτή την ηλικία διαμορφώνονται σημαντικές δεξιότητες, όπως η ικανότητα ομιλίας και έκφρασης καθώς και οι κοινωνικές δεξιότητες· λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτή την ηλικία τίθενται τα θεμέλια της μελλοντικής σχολικής και επαγγελματικής σταδιοδρομίας,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο σύνολο της ΕΕ η φροντίδα και αγωγή παιδιών νηπιακής ηλικίας (ΦΑΠΝΗ) παρέχονται με διαφορετικούς τρόπους, με πολλούς ορισμούς της ποιότητας οι οποίοι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτισμικές αξίες των κρατών και των περιφερειών και την ερμηνεία που δίνουν στην «παιδική ηλικία»,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ φτωχών και λιγότερο ευνοημένων κοινωνικών στρωμάτων και χαμηλών επιδόσεων, και ότι αποδεδειγμένα οι οικογένειες από τέτοια κοινωνικά στρώματα ωφελούνται περισσότερο από την πρόσβαση σε υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ· ότι αυτές οι μειονεκτούσες ομάδες είναι λιγότερο πιθανό να αναζητήσουν πρόσβαση σε υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ λόγω αιτιών που σχετίζονται με το κατά πόσον αυτές είναι διαθέσιμες και οικονομικά προσιτές,

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι γενικά η προσοχή που αφιερώνεται στη ΦΑΠΝΗ και οι επενδύσεις που γίνονται σε αυτήν είναι λιγότερες από ό,τι στα υπόλοιπα εκπαιδευτικά στάδια, παρά τις ξεκάθαρες ενδείξεις ότι η επένδυση σε αυτήν έχει απόδοση,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στόχοι της ΦΑΠΝΗ προσανατολίζονται συχνά σε υπερβολικό βαθμό προς την αγορά εργασίας και ότι εστιάζουν υπερβολικά στην ανάγκη αύξησης του αριθμού των εργαζόμενων γυναικών και πολύ λίγο στις ανάγκες και το όφελος των παιδιών,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλά νοικοκυριά συναντούν μεγάλες δυσκολίες προκειμένου να συνδυάσουν τις οικογενειακές υποχρεώσεις και τις επαγγελματικές επιταγές που σχετίζονται με τις σημερινές αλλαγές της αγοράς εργασίας, όπως η ανάπτυξη μη συνήθων και ευέλικτων ωραρίων που επιβάλλονται στους εργαζόμενους και η αύξηση των επισφαλών θέσεων εργασίας,

H. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στην ευημερία των γονέων και των παιδιών και τις παροχές, από άποψη ποσότητας και ποιότητας, υπηρεσιών κατά την νηπιακή ηλικία,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η φροντίδα των παιδιών θεωρείται κατά παράδοση ως φυσική δραστηριότητα των γυναικών, γεγονός που οδήγησε στην υπερίσχυση των γυναικών όσον αφορά την εργασία στον τομέα της ΦΑΠΝΗ,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προσόντα των εργαζομένων διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με το κράτος μέλος και ανάλογα με τον τύπο των παρόχων, και ότι στα περισσότερα κράτη μέλη δεν απαιτείται οι πάροχοι υπηρεσιών προσχολικής ηλικίας να απασχολούν εξειδικευμένο προσωπικό,

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι πολύ λίγες οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά την εκπαίδευση των μικρών παιδιών, από τις οποίες θα μπορούσαν να αντληθούν πληροφορίες για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των πολιτικών ΦΑΠΝΗ σε επίπεδο ΕΕ,

Παιδοκεντρική προσέγγιση

1.  επιδοκιμάζει τους ακόλουθους στόχους που τέθηκαν στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βαρκελώνης: « την παροχή, έως το 2010, βρεφονηπιακής φροντίδας για το 90% τουλάχιστον των παιδιών μεταξύ της ηλικίας των τριών ετών και της ηλικίας της υποχρεωτικής σχολικής φοίτησης και για το 33% τουλάχιστον των παιδιών ηλικίας κάτω των τριών ετών»· υποστηρίζει ωστόσο ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή πρέπει να αναθεωρήσουν και να επικαιροποιήσουν τους στόχους αυτούς, ώστε να θέσουν στο επίκεντρο των πολιτικών ΦΑΠΝΗ τις ανάγκες και το συμφέρον των παιδιών·

2.  αναγνωρίζει ότι η στρατηγική «Ευρώπη 2020», η οποία έχει ως στόχο μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς επιτυγχάνοντας αύξηση της απασχόλησης, μείωση του ποσοστού εγκατάλειψης του σχολείου και μείωση της φτώχειας, δεν μπορεί να υλοποιηθεί εάν δεν παρέχεται σε όλα τα παιδιά κατάλληλη φροντίδα κατά τα πρώτα έτη της ζωής τους·

3.  επισημαίνει ότι η νηπιακή ηλικία είναι κρίσιμη για την γνωστική ανάπτυξη και την ανάπτυξη των αισθήσεων, της κινητικής, συναισθηματικής και προσωπικής ανάπτυξης καθώς και την απόκτηση της γλωσσικής ικανότητας, και ότι θέτει τα θεμέλια για τη δια βίου μάθηση· αναγνωρίζει ότι η ΦΑΠΝΗ στηρίζει την υγιή πνευματική και σωματική ανάπτυξη των παιδιών, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να γίνουν πιο ισορροπημένοι άνθρωποι· συνιστά, για το λόγο αυτό, στα κράτη μέλη να εξετάσουν το ενδεχόμενο δημιουργίας έτους υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής πριν τη φοίτηση στο σχολείο·

4.  τονίζει ότι η ανάπτυξη από νωρίς υγιούς τρόπου ζωής, όπως οι καλές διατροφικές συνήθειες και η κατάλληλη και ισορροπημένη άσκηση, μπορεί να έχει σημαντική επίπτωση στην σωματική και διανοητική ανάπτυξη και να αποδειχθεί αποφασιστικός παράγοντας υγείας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής· κρούει τον κώδωνα του κινδύνου κατά της συμμετοχής παιδιών πολύ νωρίς σε ορισμένες εντατικές αθλητικές δραστηριότητες, οι οποίες έχουν ως κύριο στόχο την επίτευξη καλού αποτελέσματος·

5.  υπενθυμίζει τη σημασία της μάθησης κατά τα πρώτα έτη της ζωής για την απόκτηση γνώσεων, ιδίως γλωσσικών, της πολυγλωσσίας και της γλωσσικής πολυμορφίας·

6.  ενθαρρύνει την εφαρμογή και υποστήριξη καινοτόμων παιδαγωγικών μοντέλων για τη διδασκαλία γλωσσών, ιδίως σε βρεφονηπιακούς σταθμούς πολύγλωσσης διδαχής, που ανταποκρίνονται στο στόχο που τέθηκε στη Βαρκελώνη το 2002, ο οποίος περιλαμβάνει την εκμάθηση περιφερειακών, μειονοτικών και γειτονικών γλωσσών·

7.  εφιστά την προσοχή στη σημασία της ανάπτυξης και βελτίωσης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (κέντρα υποδοχής μετά το σχολικό ωράριο), όπου παρέχεται φροντίδα στα παιδιά εκτός ωρών νηπιαγωγείου·

8.  υπογραμμίζει ότι εκτός από το δικαίωμα στην εκπαίδευση και την φροντίδα, όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα για ξεκούραση, ελεύθερο χρόνο και παιχνίδι·

Καθολική παροχή ΦΑΠΝΗ

9.  επισημαίνει ότι σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 12ης Μαΐου 2009 η σχολική μειονεξία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης κατά την νηπιακή ηλικία και στοχευμένων μέτρων στήριξης, καθώς και με την προώθηση της εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς·

10. αναγνωρίζει ότι, αν και οι μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες μπορούν να λαμβάνουν επιπρόσθετη βοήθεια, το ιδανικό θα ήταν η παροχή ΦΑΠΝΗ να είναι καθολική, για όλους τους γονείς και τα παιδιά ανεξάρτητα από το περιβάλλον από το οποίο προέρχονται ή την οικονομική τους κατάσταση·

11. τονίζει ότι θα πρέπει, κατά περίπτωση, να παρέχονται στα παιδιά με αναπηρία οι βασικές υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ και ότι θα πρέπει, όπου είναι αναγκαίο, να τους προσφέρεται επιπρόσθετη ειδική βοήθεια·

12. καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν σύντομα τη Διεθνή Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες·

13. τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιτρέπουν ποικίλες προσεγγίσεις στο πλαίσιο των προσχολικών παιδαγωγικών προγραμμάτων και της σχετικής εφαρμογής τους·

Συμμετοχή των γονέων

14. τονίζει ότι οι γονείς, τόσο οι μητέρες όσο και οι πατέρες, έχουν ισότιμο ρόλο στον τομέα της ΦΑΠΝΗ· αναγνωρίζει ότι οι υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ θα πρέπει να είναι πλήρως συμμετοχικές, εμπλέκοντας προσωπικό, γονείς, και όπου είναι δυνατόν, και τα ίδια τα παιδιά·

15. τονίζει ότι η παροχή επαρκών περιόδων άδειας μητρότητας και πατρότητας, η εφαρμογή αποτελεσματικών και ευέλικτων πολιτικών για την αγορά εργασίας συνιστούν ουσιώδη στοιχεία για την υλοποίηση μιας αποτελεσματικής πολιτικής στον τομέα της ΦΑΠΝΗ·

16. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να επενδύουν σε προγράμματα γονικής εκπαίδευσης και, κατά περίπτωση, να παρέχουν άλλες μορφές συνδρομής, όπως υπηρεσίες επίσκεψης κατ’ οίκον, για γονείς που χρειάζονται επιπρόσθετη βοήθεια· υποστηρίζει, επιπλέον, ότι πρέπει να υπάρχουν δωρεάν και εύκολα προσβάσιμες συμβουλευτικές υπηρεσίες στη διάθεση των γονιών επί τόπου στους παιδικούς σταθμούς·

17. τονίζει ότι οι πολιτισμικές δραστηριότητες αποτελούν πηγή πλούτου για τα παιδιά, ευνοούν το διάλογο μεταξύ διαφόρων πολιτισμών και αναπτύσσουν το πνεύμα ανοίγματος και ανοχής· υπενθυμίζει σχετικά ότι είναι σημαντικό οι ομάδες επαγγελματιών της παιδικής ηλικίας να οργανώνουν διαπολιτισμικές δραστηριότητες με τα παιδιά και τους γονείς τους·

18. επισημαίνει ότι κάποια κράτη μέλη εξακολουθούν να μην επιτρέπουν την πρόσβαση στην προσχολική εκπαίδευση σε παιδιά γονέων χωρίς καθεστώς νόμιμης διαμονής·

19. καλεί τα κράτη μέλη να επιτρέψουν την πρόσβαση στην προσχολική εκπαίδευση για παιδιά αιτούντων άσυλο, προσφύγων, δικαιούχων επικουρικής προστασίας ή ανεκτής παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, ούτως ώστε τα παιδιά αυτά να μη στερούνται ευκαιρίες ήδη από την αρχή της ζωής τους·

Καλύτερη ενσωμάτωση υπηρεσιών

20. προτρέπει τα κράτη μέλη να ενσωματώνουν τις υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ, παρέχοντας στήριξη για τη δημιουργία τους και τις σχετικές δραστηριότητες και διασφαλίζοντας καλύτερη συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των διαφόρων θεσμών και υπουργείων που ασχολούνται με πολιτικές και προγράμματα που αφορούν τα πρώτα έτη της ζωής·

21. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να παρέχουν αρκετή αυτονομία στις υπηρεσίες προσχολικής εκπαίδευσης, ούτως ώστε αυτές να μπορούν να διατηρούν την ανεξαρτησία τους και τη δημιουργικότητα τους κατά την αναζήτηση λύσεων προς όφελος των παιδιών·

22. υπογραμμίζει τη σημασία που έχουν οι καινοτόμες υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ, οι οποίες έχουν τοπικό χαρακτήρα και φέρνουν σε επαφή μέλη της κοινότητας από τον υγειονομικό, τον κοινωνικό, τον εκπαιδευτικό, τον πολιτισμικό και άλλους τομείς·

23. καλεί τα κράτη μέλη σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές και τους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς να προωθήσουν και να χρηματοδοτήσουν μέτρα και έργα, τα οποία θα προσφέρουν υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ σε παιδιά μειονεκτικών κοινωνικών ομάδων και, παράλληλα, θα διασφαλίζουν την εποπτεία και αξιολόγηση των υπηρεσιών αυτών·

24. αναγνωρίζει ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ποικιλία στις συνθήκες ζωής των οικογενειών και οι διαφορετικές ανάγκες που προκύπτουν από αυτές και προσδοκά ποικιλία, ευελιξία και καινοτομία στην προσφορά της φροντίδας και αγωγής παιδιών νηπιακής ηλικίας·

25. ζητεί την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού πλαισίου όσον αφορά τις υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ, το οποίο θα σέβεται την πολιτιστική ποικιλία των κρατών μελών και θα τονίζει τους κοινούς στόχους και αξίες·

Οικονομικά οφέλη

26. υπογραμμίζει ότι στα πλαίσια ενός ασταθούς οικονομικού κλίματος, δεν πρέπει να παραμελούμε να επενδύουμε ουσιαστικά σε υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ· τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν κατάλληλους πόρους στις υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ·

27. επιβεβαιώνει ότι οι επενδύσεις στην ΦΑΠΝΗ έχει αποδειχθεί ότι αποφέρουν μεταγενέστερα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, όπως είναι π.χ. η αύξηση των φορολογικών εισφορών που καταβάλλονται από το ενισχυμένο εργατικό δυναμικό, παράλληλα με τη μείωση των μελλοντικών δαπανών για την υγεία, των ποσοστών εγκληματικότητας και την εμφάνιση λιγότερων περιστατικών αντικοινωνικής συμπεριφοράς· τονίζει ότι η πρόληψη συνιστά αποτελεσματικότερο και οικονομικά αποδοτικότερο εργαλείο απ’ ότι η παρέμβαση σε μεταγενέστερο στάδιο·

28. αναγνωρίζει ότι η ποιοτική εκπαίδευση κατά την νηπιακή ηλικία μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, στην καταπολέμηση των εκπαιδευτικών μειονεκτημάτων που αντιμετωπίζουν τα παιδιά από μειονεκτούσες κοινωνικές και πολιτισμικές ομάδες και στη μείωση των συνεπαγόμενων κοινωνικών ανισοτήτων, προβλήματα που επηρεάζουν την κοινωνία στο σύνολό της· επισημαίνει ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο οι νέοι από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες·

29. επισημαίνει ότι οι υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ υψηλής ποιότητας είναι συμπληρωματικές μάλλον και δεν συνιστούν υποκατάστατο του ισχυρού συστήματος κοινωνικής πρόνοιας το οποίο περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα εργαλείων για την καταπολέμηση της φτώχειας· καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν την κοινωνική φτώχεια·

Το προσωπικό και η ποιότητα των υπηρεσιών

30. τονίζει ότι η προσχολική ηλικία είναι η σημαντικότερη περίοδος για τη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και, για το λόγο αυτό, τα άτομα που εργάζονται με παιδιά προσχολικής ηλικίας πρέπει να διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα· τονίζει ότι η ευημερία και η ασφάλεια των παιδιών θα πρέπει να λαμβάνονται ιδιαίτερα υπόψη όταν προσλαμβάνεται προσωπικό·

31. επισημαίνει ότι τα θετικά αποτελέσματα των προγραμμάτων έγκαιρης παρέμβασης μπορούν να διατηρηθούν μακροπρόθεσμα μόνον εφόσον ακολουθήσει υψηλής ποιότητας πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση·

32. αναγνωρίζει ότι ο σημαντικότερος αντίκτυπος όσον αφορά την ποιότητα των υπηρεσιών ΦΑΠΝΗ προέρχεται από το εξειδικευμένο και καλά καταρτισμένο προσωπικό που εργάζεται με μικρά παιδιά, και ως εκ τούτου καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τα επαγγελματικά πρότυπα, με την καθιέρωση αναγνωρισμένων προσόντων για όσους εργάζονται στον τομέα της ΦΑΠΝΗ· επισημαίνει ότι άλλοι παράγοντες, όπως η αναλογία προσωπικού-παιδιών, το μέγεθος των ομάδων και το περιεχόμενο των σχολικών προγραμμάτων, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την ποιότητα·

33. αναγνωρίζει την ανάγκη για περισσότερες επαφές και ανταλλαγές προσεγγίσεων μεταξύ εκπαιδευτών ΦΑΠΝΗ και διδασκάλων της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, με εστίαση στην συνέχεια των μεθόδων διδασκαλίας·

34. καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μηχανισμούς για την αξιολόγηση της παροχής ΦΑΠΝΗ και την εξασφάλιση των προτύπων ποιότητας προκειμένου να βελτιωθούν οι υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ·

35. ζητεί, στο πλαίσιο της εφαρμογής του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων (ΕΠΕΠ), να λαμβάνονται υπόψη η ποιότητα της εκπαίδευσης και ως εκ τούτου τα μαθησιακά αποτελέσματα· καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν συνεχή κατάρτιση για εκείνους που εργάζονται στον τομέα της ΦΑΠΝΗ προκειμένου να αυξηθούν και να επικαιροποιηθούν οι ειδικές τους δεξιότητες·

36. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι όλο το εξειδικευμένο προσωπικό της ΦΑΠΝΗ θα αμείβεται με μισθό ανάλογο με εκείνον των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης·

37. ζητεί από τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της άσκησης των επαγγελμάτων που σχετίζονται με την παροχή φροντίδας από το ένα μόνο φύλο, εφαρμόζοντας πολιτικές που θα αποσκοπούν στην αύξηση του αριθμού των αντρών στους κύκλους μαθημάτων κατάρτισης στον τομέα της ΦΑΠΝΗ·

Έρευνα και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών

38. επισημαίνει ότι παρά την ύπαρξη εμπειρικών δεδομένων όσον αφορά τα μικρά παιδιά σε ορισμένα κράτη μέλη (συλλεχθέντα, μεταξύ άλλων, από την Εθνική Ένωση για την Εκπαίδευση των μικρών παιδιών, την UNICEF, το Διεθνές Ημερολόγιο Εκπαίδευσης της νεαρής ηλικίας και τον ΟΟΣΑ), εξακολουθεί να υπάρχει ανάγκη για καλύτερη κατανόηση της ανάπτυξης των παιδιών κατά τα πρώτα έτη της εκπαίδευσης· ζητεί την περαιτέρω διερεύνηση και αναζήτηση ανά την ΕΕ, και την ανταλλαγή των αποτελεσμάτων της σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λαμβάνοντας υπόψη την πολιτισμική πολυμορφία των κρατών μελών·

39. εκφράζει τη λύπη του που τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, καθώς και συστήματα όπως το Comenius, που επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να συμμετέχουν σε ανταλλαγές σε επίπεδο ΕΕ, δεν χρησιμοποιούνται αρκετά· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν την ενημέρωση των εκπαιδευτικών ΦΑΠΝΗ όσον αφορά αυτά τα συστήματα και αυτά τα κονδύλια·

40. επιδοκιμάζει την πρόθεση της Επιτροπής να προωθηθεί ο εντοπισμός και η ανταλλαγή ορθών πολιτικών και πρακτικών μέσω της ανοικτής μεθόδου συντονισμού, όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της για τη ΦΑΠΝΗ, και συνιστά στα κράτη μέλη να συνεργασθούν και να ανταλλάσσουν τις βέλτιστες πρακτικές προκειμένου να βελτιωθούν τα υφιστάμενα προγράμματα ΦΑΠΝΗ·

o

o   o

41. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

  • [1]  ΕΕ L 327, 24.11.2006, σ. 45.
  • [2]  ΕΕ C 339, 14.02.10, σελ.. 1.
  • [3]  ΕΕ C 135, 26.5.2010 σ. 2.
  • [4]  ΕΕ C 301, 11.12.09, σελ.. 5.
  • [5]  ΕΕ C 119, 28.05.09, σελ.. 2.
  • [6]  ΕΕ C 319, 13.12.2008, σ.. 20.
  • [7]  ΕΕ C 8 E, 14.1.2010, σ. 12.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Εισαγωγή

Η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από πολυμορφία όσον αφορά τις εκπαιδευτικές παραδόσεις, με αποτέλεσμα η προσχολική εκπαίδευση να παρέχεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους σε όλη την ήπειρο. Τα κράτη μέλη διαφοροποιούνται σημαντικά όσον αφορά την ποιότητα και την προσφορά των παροχών τους, τα ποσοστά εγγραφής, την προσέγγιση και διαχείριση των υπηρεσιών, και ούτω καθεξής. Στην παρούσα έκθεση αναγνωρίζεται δεν θα ήταν κατάλληλη μια κοινή προσέγγιση για όλους όσων αφορά τις υπηρεσίες προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας (ΦΑΠΝΗ) στην ΕΕ, και ότι κάτι τέτοιο θα ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθεί. Αντ’ αυτού, είναι προτιμότερο να αναπτυχθεί ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο με κοινούς στόχους και αξίες, που να περιλαμβάνει κοινά δικαιώματα και δομές. Ενώ πολλά κράτη μέλη της ΕΕ είναι αναμφισβήτητα παγκόσμιοι πρωτοπόροι στον τομέα της παροχής υπηρεσιών ΦΑΠΝΗ, χρειάζεται να γίνουν περισσότερα έτσι ώστε η βελτίωση να είναι ευρύτερη. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, ο όρος «τα πρώτα έτη της ζωής» θα χρησιμοποιείται για να δηλώσει την περίοδο της παιδικής ηλικίας από 0 έως 6 ετών.

Το 2002 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης ζήτησε από τα κράτη μέλη της ΕΕ να παρέχουν έως το 2010 παιδική φροντίδα σε τουλάχιστον το 90% των παιδιών ηλικίας από τριών ετών έως και την ηλικία υποχρεωτικής εκπαίδευσης και στο 33% τουλάχιστον των παιδιών ηλικίας κάτω των 3 ετών. Οι στόχοι αυτοί σηματοδότησαν μια προσέγγιση των υπηρεσιών ΦΑΠΝΗ προς την αγορά εργασίας, με βάση τις ανάγκες που προέκυψαν με την αύξηση του αριθμού των εργαζόμενων γυναικών. Αν και είναι ζωτικής σημασίας να δοθεί η δέουσα προσοχή στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ και στην ισότητα των ευκαιριών για τις γυναίκες, οι στόχοι αυτοί μοιάζουν σήμερα σαφώς προβληματικοί, και ξεπερασμένοι, δεδομένου ότι δεν λαμβάνουν υπόψη πολλές από τις κρίσιμες ποιοτικές πτυχές που έχει η ισχυρή εκπαιδευτική πολιτική κατά τα πρώτα έτη της ζωής. Τα κέντρα ΦΑΠΝΗ δεν είναι απλώς ένας χώρος όπου μπορεί να «αφήνει» κανείς τα παιδιά του, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να εργάζονται οι γυναίκες. Έχουν ζωτική σημασία όσον αφορά την συμβολή τους στην ευημερία των παιδιών και όσον αφορά τη βελτίωση των ευκαιριών που θα έχουν στο μέλλον.

Παιδοκεντρική προσέγγιση

Είναι πολύ σημαντικό ότι αυτή η έκθεση ξεκινά εξετάζοντας κρίσιμα ερωτήματα, προβλήματα και δυσκολίες, αντί να σπεύσει να προσφέρει σύνθετες λύσεις. Ένα χρήσιμο σημείο εκκίνησης είναι να εξεταστεί η εικόνα που έχουμε για «το παιδί». Αν πιστεύουμε ότι τα παιδιά είναι ενεργοί πολίτες με δικαιώματα, με πλούσιο δημιουργικό δυναμικό, και ότι είναι ικανά να διαμορφώνουν και να εκφράζουν τις δικές τους απόψεις σε θέματα που τα αφορούν, τότε πρέπει να συμφωνήσουμε στο ότι οι συζητήσεις σχετικά με την ΦΑΠΝΗ πρέπει να ξεκινήσουν από την οπτική γωνία του παιδιού. Η περίοδος από τη γέννηση μέχρι τα τρία έτη είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών, για τη σωματική και γνωστική τους ανάπτυξη, και την εκμάθηση της γλώσσας. Τα πρώτα αυτά χρόνια θέτουν επίσης τα θεμέλια για τη δια βίου μάθηση των παιδιών, το οποίο είναι ένας στόχος που από τους βασικούς στόχους της Λισσαβώνας. Για αυτόν τον λόγο οι ανάγκες και το συμφέρον του παιδιού αποτελούν την πρώτη προτεραιότητα στην παρούσα έκθεση.

Καθολικές αντί για στοχευμένες υπηρεσίες

Οι φτωχές οικογένειες είναι λιγότερο πιθανό να κάνουν χρήση των υπηρεσιών ΦΑΠΝΗ από ό,τι άλλες ομάδες, ιδίως μάλιστα στις ιδιωτικοποιημένες αγορές. Μία από τις ομάδες υψηλού κινδύνου στην ΕΕ είναι οι Ρομά, των οποίων η πρόσβαση στις υπηρεσίες που προσφέρονται στα πρώτα έτη της ζωής είναι εξαιρετικά χαμηλή και υπολείπεται κατά πολύ του μέσου όρου σε όλη την Ευρώπη. Αυτό είναι ανησυχητικό, δεδομένου ότι έχει αποδειχθεί ότι εκείνα που ότι επωφελούνται περισσότερο από την πρόσβαση σε υπηρεσίες της ΦΑΠΝΗ είναι τα μειονεκτούντα παιδιά. Αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υποδεχθεί στον σχολικό πληθυσμό τους μεγάλους αριθμούς παιδιών μεταναστών με μητρική γλώσσα διαφορετική από εκείνη του κράτους υποδοχής, γεγονός που δημιούργησε σημαντικές εκπαιδευτικές προκλήσεις, ιδιαίτερα επειδή τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες εθνοτικών μειονοτήτων είναι επίσης λιγότερο πιθανό από ό, τι άλλες ομάδες να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της ΦΑΠΝΗ.

Το πρόβλημα με την άμεση στόχευση των φτωχών οικογενειών από τα κράτη μέλη είναι ότι μπορεί να οδηγήσει σε στιγματισμό, ο οποίος μπορεί να τις αποθαρρύνει από το να αξιοποιήσουν πλήρως τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Αν και είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι πολλές φτωχές οικογένειες χρειάζονται πρόσθετη ενθάρρυνση, όσον αφορά τις υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ, η παροχή θα πρέπει να είναι καθολική για όλες τις οικογένειες και όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από το περιβάλλον από το οποίο προέρχονται ή την οικονομική τους κατάσταση.

Συμμετοχή των γονέων

Οι γονείς είναι οι πρώτοι παιδαγωγοί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, κατανοούν το παιδί τους βαθειά και με απαράμιλλο τρόπο και έχουν στενό δεσμό μαζί του. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι το ιδανικό περιβάλλον για να αναπτυχθεί ένα παιδί κατά το πρώτο έτος μετά τη γέννησή του είναι στο σπίτι με έναν από τους γονείς του. Η παροχή της γονικής άδειας μεγάλου μήκους μπορεί επίσης αποτελέσει έναν τρόπο για να μειωθεί η ζήτηση θέσεων παιδικής μέριμνας. Το πρόβλημα είναι ότι πολύ λίγα κράτη μέλη παρέχουν προς το παρόν επαρκώς αμειβόμενες άδειες για επαρκές χρονικό διάστημα. Όταν υπάρχει κάποιο κενό χρονικό διάστημα μεταξύ του τέλους της αμειβόμενης γονικής άδειας και του δικαιώματος για μια θέση σε μια καλής ποιότητας υποδομή φροντίδας των παιδιών, μπορεί να προκύψουν δυσκολίες για τους γονείς. Η παρούσα έκθεση τονίζει ότι η παροχή γονικής άδειας για επαρκές χρονικό διάστημα συνιστά βασική προϋπόθεση για μια αποτελεσματική πολιτική της ΦΑΠΝΗ.

Η ενεργός συμμετοχή των γονέων πρέπει να συνεχιστεί και για τα επόμενα έτη. Οι φτωχοί γονείς που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση είναι λιγότερο πιθανό να συμμετέχουν σε στρατηγικές που αφορούν την εκπαίδευση του παιδιού τους από ό,τι άλλοι γονείς. Οι άνδρες, επίσης, παραγκωνίζονται τις περισσότερες φορές όταν πρόκειται για την ανάπτυξη προγραμμάτων και πολιτικών ΦΑΠΝΗ, και για συμμετοχή σε δραστηριότητες που αφορούν το παιδί τους. Η παρούσα έκθεση τονίζει ότι οι γονείς θα πρέπει να κατέχουν κεντρική θέση σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν το παιδί τους, και ότι οι χώροι ΦΑΠΝΗ πρέπει να επανεξετάσουν τον τρόπο που αλληλεπιδρούν με τους γονείς, ιδίως με τον πατέρα. Προσχολικά προγράμματα, όπως το Reggio Emilia στην Ιταλία, στο οποίο οι γονείς είναι νόμιμοι συμμετέχοντες στο διττό καθήκον της φροντίδας για το παιδί και την εκπαίδευση του, αποδεικνύουν ακριβώς πόσο αποτελεσματικό μπορεί να είναι αυτό το είδος της πρακτικής.

Καλύτερη ενσωμάτωση υπηρεσιών

Οι υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ μπορούν να λειτουργήσουν ως ισχυρό δίκτυο υποστήριξης για τους γονείς. Η παρούσα έκθεση υποστηρίζει ότι οι υπηρεσίες ΦΑΠΝΗ σε ολόκληρη την ΕΕ δεν είναι αρκετά καινοτόμες. Τα κέντρα και οι υποδομές εκπαίδευσης για τα πρώτα έτη της ζωής δεν θα πρέπει να είναι μόνο χώροι όπου τα παιδιά εκπαιδεύονται και φροντίζονται· μπορούν επίσης να δημιουργήσουν δυνατότητες για πολλά διαφορετικά έργα. Για να δώσουμε μερικά μόνο παραδείγματα, τα κέντρα για τα πρώτα έτη της ζωής, μπορεί να επιθυμούν να συνδυάσουν την τυπική ή άτυπη μάθηση με την παιδική και μητρική υγεία, την υποστήριξη του θηλασμού, τις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τον οικογενειακό προγραμματισμό. Όταν το κέντρο φύλαξης παιδιών κατά τα πρώτα έτη της ζωής τους θεωρείται ως ένας συλλογικός χώρος, που φέρνει σε επαφή άτομα από όλους τους τομείς της κοινωνίας, είναι περισσότερο πιθανό να μπορέσει να στηρίξει τις οικογένειες, να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη της κοινότητας, και να προωθήσει την ισότητα των φύλων.

Μια παρόμοια προσέγγιση πρέπει να υιοθετηθεί από τα κράτη μέλη όσον αφορά τον χειρισμό τους και την οργάνωση της πολιτικής τους όσον αφορά τα πρώτα έτη της ζωής. Σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, οι χώρες έχουν την τάση να υιοθετούν μια προσέγγιση δύο επιπέδων όσον αφορά τη ΦΑΠΝΗ, η οποία διαχωρίζει την ευημερία («φροντίδα των παιδιών») και την προσχολική εκπαίδευση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη εστίασης στην γνωστική ανάπτυξη των παιδιών ηλικίας μεταξύ 0 και 3 ετών, και την αφιέρωση πολύ λίγης προσοχής στην υγεία και την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών ηλικίας από 3 και άνω. Εκτός αυτού έχουν αυξηθεί οι ανισότητες και οι ασυνέπειες, και ως αποτέλεσμα υπάρχει έλλειψη συνοχής στις οικογένειες.

Όπου υπάρχει συνεργασία μεταξύ των διαφόρων τομέων και υπηρεσιών, η απουσία κοινής αντίληψης ή μιας κοινής γλώσσας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να χάνονται πολλές δυνατότητες για να γίνει καλή δουλειά.

Ακριβώς όπως τα κέντρα εκπαίδευσης για τα πρώτα χρόνια της ζωής πρέπει να είναι περισσότερο καινοτόμα αντιμετωπίζοντας μια σειρά θεμάτων όσον αφορά τα μικρά παιδιά, έτσι και τα κράτη μέλη πρέπει να φέρνουν σε επαφή διάφορες υπηρεσίες κατά την ανάπτυξη πολιτικών και προγραμμάτων σχετικά με τα πρώτα έτη της ζωής. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν την υγεία, τη μετανάστευση, την ισότητα των φύλων, και την απασχόληση. Ολοκληρωμένες υπηρεσίες, κυρίως στον τομέα της εκπαίδευσης, θα βοηθήσουν να εκπληρωθούν η εκπαίδευση, η υγεία και οι άλλες ανάγκες των παιδιών σε όλο το φάσμα των 0-6 ετών. Οι υφιστάμενες υπηρεσίες και τομείς πρέπει επίσης να αναπτύξουν ένα κοινό όραμα και κοινή ορολογία.

Οικονομικά οφέλη

Το δίκτυο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη φροντίδα των παιδιών συμβούλευσε το 1996 τις ευρωπαϊκές χώρες να επενδύουν τουλάχιστον το 1% του ΑΕΠ τους στη ΦΑΠΝΗ· ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ που πραγματοποιήθηκε το 2004, μόνο πέντε από τις είκοσι χώρες που εξετάστηκαν είχε επιτύχει αυτό το επίπεδο επενδύσεων[1]. Αυτό αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι η έρευνα έχει δείξει ότι η επένδυση στην ΦΑΠΝΗ έχει μεγαλύτερες αποδόσεις από τις επενδύσεις σε οποιοδήποτε άλλο στάδιο.

Στο πλαίσιο της ενός ασταθούς οικονομικού κλίματος και μιας περιόδου επιθετικής λιτότητας, η εκπαίδευση των πρώτων ετών της ζωής παραμελείται εύκολα. Ωστόσο, η παρούσα έκθεση επισημαίνει ότι οι υπηρεσίες για τα πρώτα χρόνια της ζωής δεν είναι κάποια πολυτέλεια που μπορεί να κοπεί χωρίς να υπάρξουν συνέπειες. Πράγματι, το κόστος της απόφασης για μη επένδυση σε αυτήν μπορεί μην είναι αμέσως αναγνωρίσιμο, καθώς αυτό περιλαμβάνει π.χ. την υποχώρηση των δυνητικών μελλοντικών οικονομικών οφελών, ωστόσο το κόστος αυτό μπορεί να αποτελέσει πρόσθετη επιβάρυνση για την οικονομική σταθερότητα των κρατών μελών. Οι επενδύσεις στα πρώτα χρόνια της ζωής έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν το μελλοντικό κόστος, για παράδειγμα μέσω της ενίσχυσης του εργατικού δυναμικού και οι μελλοντικές κυβερνήσεις αποφεύγουν πιθανές απώλειες από τους φόρους. Μπορούν επίσης να μειώσουν τις μελλοντικές δαπάνες για την υγεία, τα ποσοστά της εγκληματικότητας και τα ποσοστά της αντικοινωνικής συμπεριφοράς.

Προσωπικό και ποιότητα των υπηρεσιών

Για να γίνει διάκριση μεταξύ καλής και κακής πρακτικής σε ολόκληρη την ΕΕ, είναι απαραίτητος ένας καθολικός ορισμός της «ποιότητας». Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποιος απλός και ευρέως αποδεκτός ορισμός. Οι ιδέες για το τι σημαίνει ποιότητα διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Ο λόγος είναι ότι είναι συνδεδεμένες με τις μεμονωμένες πολιτισμικές αξίες των κρατών μελών, καθώς και με το πώς αντιλαμβάνονται και πώς ορίζουν την «παιδική ηλικία». Η παρούσα έκθεση έχει ως στόχο να διευκρινίσει το τι θα πρέπει να σημαίνει η ποιότητα στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Υποστηρίζει ότι το ειδικευμένο και καλά εκπαιδευμένο προσωπικό που εργάζεται με μικρά παιδιά επηρεάζει θετικά την ποιότητα. Το χαμηλά αμειβόμενο και χαμηλού μορφωτικού επιπέδου προσωπικό απλώς δεν είναι βιώσιμο. Παρά το γεγονός ότι έχει ήδη σημειωθεί ότι τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι εξαιρετικά σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, όπως και για τον καθορισμό συμπεριφορών και προτύπων σκέψης, παρατηρούμε ότι σε ολόκληρη την ΕΕ, οι πάροχοι ΦΑΠΝΗ αγνοούν συχνά την κρίσιμη σημασία των πρώτων ετών της ζωής ενός παιδιού. Δεδομένου ότι οι πάροχοι φροντίδας κατά τα πρώτα έτη της ζωής των παιδιών στα περισσότερα κράτη μέλη δεν καλούνται να ακολουθήσουν επαγγελματική εκπαίδευση ούτε να αποκτήσουν ειδικά προσόντα πριν να εργαστούν με μικρά παιδιά, πολλοί από αυτούς στερούνται των επικοινωνιακών προσόντων καθώς και της συνολικής ικανότητας που είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά που βρίσκονται υπό τη φροντίδα τους θα αναπτύξουν κατάλληλες γνωστικές δεξιότητες.

Ένα άλλο πρόβλημα που εντοπίστηκε στην παρούσα έκθεση είναι ότι στην εργασία στον τομέα της φροντίδας είναι έντονη η διάσταση του φύλου. Περισσότερο οι γυναίκες σε σχέση με τους άντρες αναζητούν εργασία στην ΦΑΠΝΗ. Αυτό ενισχύει την ιδέα ότι η φροντίδα των παιδιών είναι έργο των γυναικών κατά κύριο λόγο, η οποία με τη σειρά της έχει συνέπειες για την ισότητα των φύλων. Τα παιδιά πρέπει να έχουν διπλά πρότυπα ρόλων στη ζωή τους, ιδίως στην περίπτωση των μονογονεϊκών οικογενειών, όπου είναι πιθανότερο να είναι απών ο πατέρας παρά η μητέρα . Το πρόβλημα είναι ότι πολύ λίγες χώρες της ΕΕ έχουν θεσπίσει στόχους για την πρόσληψη ανδρών στο επάγγελμα, ή έχουν επιδιώξει να αλλάξουν την αντίληψη ότι, πρώτον, η ΦΑΠΝΗ είναι «γυναικεία δουλειά» και, αφετέρου, ότι υπάρχει κάποιο εγγενές «λάθος» σε όποιον άνδρα θέλει να εργαστεί με μικρά παιδιά. Τα παραδείγματα καλής πρακτικής μπορούν να βρεθούν στη Δανία, όπου σήμερα το ποσοστό εγγραφής ανδρών σε μαθήματα κατάρτισης εκπαιδευτικών για τα πρώτα χρόνια της ζωής είναι της τάξης του 25%, και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου εδώ και αρκετά χρόνια οι τοπικές αρχές εκπαίδευσης έχουν εφαρμόσει ειδικά προγράμματα προκειμένου να προσελκύσουν τους άνδρες να εργαστούν σε υπηρεσίες παιδικής μέριμνας.

Είναι ζωτικής σημασίας να αναπτυχθούν πολιτικές για την πρόσληψη και διατήρηση ενός ποικίλου εργατικού δυναμικού και των δύο φύλων και να διασφαλιστεί ότι όσοι επιλέγουν μια καριέρα που σχετίζεται με την φροντίδα παιδιών νηπιακής ηλικίας βρίσκουν ότι αυτή εκπληρώνει τις προσδοκίες τους, ότι είναι αξιοσέβαστη και προσοδοφόρα.

Έρευνα και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών

Προς το παρόν δεν υπάρχουν σαφή εμπειρικά στοιχεία σχετικά με τα μικρά παιδιά τα οποία να μπορούν να συμβάλλουν στην ενημέρωση για την ανάπτυξη και την εφαρμογή πολιτικών ΦΑΠΝΗ σε επίπεδο ΕΕ. Έχει πραγματοποιηθεί κάποια έρευνα ωστόσο. Ωστόσο, αυτή προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις αγγλόφωνες χώρες, συγκεκριμένα από τις ΗΠΑ, και ως αποτέλεσμα έχει συχνά πολύ στενό πεδίο εφαρμογής, και τείνει να βασίζεται σε αντιλήψεις για την παιδική ηλικία που δεν έχουν σχέση με πολλές μη αγγλόφωνες χώρες.

Δεδομένου ότι υπάρχει ένα τόσο ευρύ φάσμα υπηρεσιών ΦΑΠΝΗ σε ολόκληρη την ΕΕ, μπορεί συχνά να είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν σαφείς συγκρίσεις μεταξύ τους. Όμως μια διακρατική συγκριτική προσέγγιση μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη για να επιτρέψει στα κράτη μέλη να μάθουν το ένα από το άλλο. Έχει αποδειχθεί πολύτιμη, για παράδειγμα, για την αμφισβήτηση της πεποίθησης που έχουν πολλοί γονείς και επαγγελματίες στον αγγλόφωνο κόσμο ότι «σωστή» μάθηση πρέπει να πραγματοποιείται σε περιβάλλον σχολικής τάξης, σε αντίθεση με το σκανδιναβικό μοντέλο που αναγνωρίζει τη σημασία του εξωτερικού κόσμου για μάθηση και ανάπτυξη των παιδιών.

Περισσότερη έρευνα θα επιτρέψει στην ΕΕ να αναθεωρήσει και να επικαιροποιήσει τους ήδη καθορισμένους στόχους της σχετικά με ΦΑΠΝΗ.

  • [1]  Αρχίζοντας τη ζωή δυνατός ΙΙ, εκπαίδευση και φροντίδα κατά την νηπιακή ηλικία, ΟΟΣΑ 2006.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

17.3.2011

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

27

0

0

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Maria Badia i Cutchet, Zoltán Bagó, Malika Benarab-Attou, Lothar Bisky, Piotr Borys, Jean-Marie Cavada, Silvia Costa, Santiago Fisas Ayxela, Mary Honeyball, Cătălin Sorin Ivan, Morten Løkkegaard, Emma McClarkin, Marek Henryk Migalski, Doris Pack, Marie-Thérèse Sanchez-Schmid, Marietje Schaake, Hannu Takkula, Helga Trüpel, Marie-Christine Vergiat, Sabine Verheyen, Milan Zver, Емил Стоянов

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Luigi Berlinguer, Nessa Childers, Oriol Junqueras Vies, Ramona Nicole Mănescu, Iosif Matula, Monika Smolková

Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Miguel Angel Martínez Martínez