ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την αλυσίδα εφοδιασμού στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις: δομή και συνέπειες

28.11.2011 - (2011/2114(INI))

Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου
Εισηγητής: José Bové

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την αλυσίδα εφοδιασμού στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις: δομή και συνέπειες

(2011/2114(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Ιουνίου 2011 με θέμα «Η ΚΓΠ με χρονικό ορίζοντα το 2020: η αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων όσον αφορά τη διατροφή, τους φυσικούς πόρους και το έδαφος»[1],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Σεπτεμβρίου 2010 με θέμα «Δίκαια εισοδήματα για τους γεωργούς: βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη[2],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Ιανουαρίου 2011 σχετικά με την αναγνώριση της γεωργίας ως στρατηγικού τομέα στο πλαίσιο της επισιτιστικής ασφάλειας[3],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Μαρτίου 2011 με θέμα «Έλλειψη πρωτεϊνών στην ΕΕ: ποια η λύση σε αυτό το μακροχρόνιο πρόβλημα;»[4],

–   έχοντας υπόψη την προκαταρκτική έκθεση Μαΐου 2011 του ΟΟΣΑ με θέμα «A Green Growth Strategy for Food and Agriculture» (Στρατηγική πράσινης ανάπτυξης για τα τρόφιμα και τη γεωργία)[5],

–   έχοντας υπόψη τα στοιχεία της Eurostat για τους δείκτες τιμών των μέσων αγροτικής παραγωγής (κόστος εισροών) και τους δείκτες τιμών των αγροτικών προϊόντων (τιμές εκροών)[6],

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 349 ΣΛΕΕ, το οποίο προβλέπει ειδικό καθεστώς για τις πιο απομακρυσμένες περιφέρειες,

–   έχοντας υπόψη την 3η άσκηση διερεύνησης προοπτικών της ΜΕΓΕ (Μόνιμη Επιτροπή Γεωργικής Έρευνας) με τίτλο «Sustainable food consumption and production in a resource-constrained world» (Βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων σε έναν κόσμο με περιορισμένους πόρους) (Φεβρουάριος 2011)[7],

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Διεθνούς αξιολόγησης της γεωργικής γνώσης, επιστήμης και τεχνολογίας για την ανάπτυξη (IAASTD) με τίτλο «Global Report - Agriculture at a crossroads» (Παγκόσμια έκθεση - Η γεωργία σε σημείο καμπής),

–   έχοντας υπόψη την έκθεση του 2008 του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) με τίτλο «Low input farming systems: an opportunity to develop sustainable agriculture» (Αγροτικά συστήματα χαμηλών εισροών: μια ευκαιρία για την ανάπτυξη της βιώσιμης γεωργίας)[8],

–   έχοντας υπόψη την έκθεση του 2007 του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) με τίτλο «Συνέπειες, ευκαιρίες και προκλήσεις της σύγχρονης βιοτεχνολογίας στην Ευρώπη»,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση του 2010 του Κοινού Κέντρου Ερευνών με τίτλο «Σύνοψη μεθόδων αναφοράς για την ανάλυση ΓΤΟ»,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση του 2010 του Κοινού Κέντρου Ερευνών με τίτλο «Επιπτώσεις του στόχου της ΕΕ για τα βιοκαύσιμα στις γεωργικές αγορές και τη χρήση γης: συγκριτική εκτίμηση με εκπόνηση μοντέλων»,

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/128/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου που αφορά τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων,

–   έχοντας υπόψη τις νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ που παρουσιάστηκαν στις 12 Οκτωβρίου 2011 (COM(2011)625/3, COM(2011)627/3, COM(2011)628/3, COM(2011)629, COM(2011)630/3, COM(2011)631/3) και την πρόταση ενιαίου κανονισμού ΚΟΑ,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Kανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου (A7-0421/2011),

A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγάλη αστάθεια των τιμών των αγροτικών προϊόντων και του άμεσου κόστους έχουν αυξήσει την ανασφάλεια του αγροτικού εισοδήματος και των μακροπρόθεσμων επενδύσεων των αγροτών, ιδίως για τις απομονωμένες περιφέρειες, τις ορεινές περιφέρειες, τις νησιωτικές περιφέρειες και τις περισσότερο απομακρυσμένες περιφέρειες, για τις οποίες οι παράγοντες της απόστασης και της απομόνωσης συνεπάγονται υψηλό επιπρόσθετο κόστος, έχοντας αρνητικές επιπτώσεις στα εισοδήματα των αγροτών αυτών των περιφερειών·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό άμεσο κόστος για τους αγρότες της ΕΕ αυξήθηκε κατά μέσον όρο σχεδόν 40% μεταξύ του 2000 και του 2010, ενώ οι τιμές παραγωγού αυξήθηκαν κατά μέσον όρο λιγότερο από 25%, σύμφωνα με την Eurostat· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση του άμεσου κόστους εισροών την ίδια δεκαετία έφθασε το 60% για την ενέργεια και τα λιπαντικά, σχεδόν το 80% για τα συνθετικά λιπάσματα και τα βελτιωτικά εδάφους, πάνω από το 30% για τις ζωοτροφές, περίπου το 36% για τα μηχανήματα και λοιπών εξοπλισμό, σχεδόν το 30% για τους σπόρους και το πολλαπλασιαστικό υλικό και σχεδόν το 13% για τα προϊόντα φυτοπροστασίας, κάνοντας φανερή την ανάγκη για διευκόλυνση της πρόσβασης σε φθηνότερες πρώτες ύλες για τους αγρότες, ειδικότερα από την παγκόσμια αγορά·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υψηλότερες τιμές των τροφίμων δεν μεταφράζονται ταυτόχρονα σε υψηλότερα αγροτικά εισοδήματα, κυρίως λόγω της ταχύτητας με την οποία αυξάνεται το κόστος των συντελεστών παραγωγής αγροτικών προϊόντων και της αυξανόμενης απόκλισης μεταξύ των τιμών παραγωγού και καταναλωτή·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το υψηλότερο κόστος παραγωγής και οι δυσκολίες κατανομής του στην αλυσίδα διανομής τροφίμων είναι πιθανό βραχυπρόθεσμα να θέσουν σε κίνδυνο την επιβίωση ορισμένων επιχειρήσεων, υπονομεύοντας ταυτόχρονα τις παραγωγικές δομές σε ορισμένα κράτη μέλη και επιδεινώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το εμπορικό ισοζύγιο όσον αφορά τις εισαγωγές και την εξάρτηση από ασταθείς εξωτερικές αγορές·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σήμερα ο καταναλωτής βρίσκεται επίσης σε μειονεκτική θέση, δεδομένου ότι οι παραγωγοί αδυνατούν να μεταβιβάσουν τη ραγδαία αύξηση του κόστους των συντελεστών παραγωγής στους μεγάλους λιανοπωλητές οι οποίοι, από την πλευρά τους, μεταβιβάζουν την αύξηση αυτή στον καταναλωτή με τα τεράστια περιθώρια κέρδους τους·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αναμένεται να ενταθεί περαιτέρω η αυξητική πίεση στις τιμές των συντελεστών παραγωγής, ως αποτέλεσμα της σπάνιδας των πόρων, της αυξανόμενης ζήτησης τροφίμων στις αναδυόμενες οικονομίες, αλλά και των πολιτικών οι οποίες δυσχεραίνουν την πρόσβαση των αγροτών της ΕΕ σε φθηνότερες ζωοτροφές που είναι διαθέσιμες στην παγκόσμια αγορά·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή τροφίμων μπορεί συχνά να υπονομεύεται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων των παρασίτων και των ασθενειών, της διαθεσιμότητας φυσικών πόρων και των φυσικών καταστροφών·

H. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή των συντελεστών παραγωγής - κατά κύριο λόγο ορυκτά καύσιμα αλλά επίσης ζωοτροφές και σπανίζοντα ορυκτά που βελτιώνουν το έδαφος όπως τα φωσφορικά άλατα - και ως εκ τούτου είναι ευπαθείς στις αυξήσεις των τιμών· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι αυτό έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα των αγροτών της ΕΕ, ειδικότερα στον τομέα της κτηνοτροφίας·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρούσα αστάθεια των τιμών προσλαμβάνει ευρωπαϊκή και παγκόσμια διάσταση, και ότι επομένως πρέπει να αναζητηθεί μια συγκεκριμένη λύση σε κοινοτικό επίπεδο για την αλυσίδα αγροτικής παραγωγής-τροφίμων, δεδομένου του στρατηγικού ρόλου της στην Ένωση, ενώ απαιτείται ήδη συντονισμένη δράση στο επίπεδο της G-20·

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εξαρτάται ολοένα περισσότερο από τους αναγκαίους συντελεστές παραγωγής, προκειμένου να διατηρηθεί η γεωργική δραστηριότητα στην Ευρώπη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επομένως, πρέπει να αναληφθεί ταχεία δράση για τη μείωση της εξάρτησης, με επενδύσεις και με αποφάσεις σε αμιγώς πολιτικό επίπεδο, ώστε να διασφαλισθεί μεγαλύτερη αυτάρκεια τροφίμων στην ΕΕ·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων: λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων είναι καίριας σημασίας για τη στρατηγική Ευρώπη 2000 και τον χάρτη πορείας της Επιτροπής για μια αποδοτική, από πλευράς πόρων, Ευρώπη·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αγροτική παραγωγή στην ΕΕ είναι κυρίως εξαρτώμενη από το πετρέλαιο και ότι η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη διαθεσιμότητα και την οικονομική προσιτότητα του καυσίμου αυτού· λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου αναμένεται να αρχίσει να μειώνεται κατά μέσο όρο 2-3% ετησίως·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυξήσεις των τιμών του αργού πετρελαίου συνδέονται με αυξήσεις των εξόδων αγροτικών εισροών, εφόσον οδηγούν σε υψηλότερες τιμές της ενέργειας, των ζωοτροφών και των λιπασμάτων, πράγμα το οποίο επηρεάζει την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή αγροτικών λιπασμάτων εξαρτάται πλήρως από τη διαθεσιμότητα πετρωμάτων φωσφορικών αλάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τιμή τους αυξήθηκε κατά 800% την περίοδο 2007-2008 και ότι η παραγωγή τους θα μπορούσε να κορυφωθεί περί το 2033-2035, ενώ στη συνέχεια θα αρχίσει να μειώνεται διαρκώς περισσότερο·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ειδικά στον κτηνοτροφικό τομέα, το κόστος αυξάνεται επιπλέον λόγω των αυξανόμενων απαιτήσεων στο φυτοϋγειονομικό πεδίο, καθώς και στα πεδία της καλής διαβίωσης των ζώων, της προστασίας του περιβάλλοντος, της υγιεινής και της ασφάλειας των τροφίμων, με αποτέλεσμα η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαίων παραγωγών να μειώνεται περαιτέρω σε σύγκριση με εκείνην των παραγωγών από τρίτες χώρες, οι οποίοι δεν χρειάζεται να συμμορφώνονται με αυτές τις αυστηρές απαιτήσεις·

ΙΣΤ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εφαρμόζει υψηλού επιπέδου πρότυπα στον τομέα της επισιτιστικής ασφάλειας και της προστασίας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος, πράγμα το οποίο έχει συνέπειες στον χρόνο και το κόστος της ανάπτυξης νέων πρακτικών και εργαλείων της επισιτιστικής αλυσίδας πριν και μετά το στάδιο παραγωγής·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καταναλωτές, που έρχονται αντιμέτωποι με τη μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, επιλέγουν ολοένα και συχνότερα προϊόντα των οποίων τα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας είναι χαμηλότερου επιπέδου απ’ ό,τι εκείνα των προϊόντων που προέρχονται από την ΕΕ και των οποίων η προέλευση δεν μπορεί να εντοπιστεί, ιδίως στην περίπτωση του κρέατος·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά μέσον όρο το 42% των διαθέσιμων υδάτων στην Ευρώπη χρησιμοποιείται από τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις (Ελλάδα 88%, Ισπανία 72%, Πορτογαλία 59%) και λαμβάνοντας υπόψη ότι το κόστος άρδευσης, παροχέτευσης του νερού στις υδροφόρους περιοχές και αποστράγγισης έχει αυξηθεί, προκειμένου να βελτιωθεί η απόδοση των τεχνικών άρδευσης, και ότι ένα μέρος του νερού που χρησιμοποιείται από τη γεωργία επιστρέφει στον φυσικό κύκλο του νερού·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τιμή των γεωργικών εκτάσεων και το κόστος της μίσθωσης γης επηρεάζει άμεσα τη βιωσιμότητα της γεωργίας και την ικανότητα των νεοεισερχόμενων να καθιερωθούν στον χώρο της·

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συγκέντρωση της αγοράς των παρόχων γεωργικών εισροών είναι πολύ υψηλή, με έξι εταιρείες να ελέγχουν πάνω από το 75% της αγοράς των αγροτοχημικών και τρείς εταιρείες πάνω από το 45% της αγοράς σπόρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ή συγκέντρωση αυτή συμβάλει στο να διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα οι τιμές των σπόρων και έχει σημαντική αρνητική επίπτωση στην ποικιλότητα των καλλιεργούμενων ειδών, και ότι οι γεωργοί έχουν περιορισμένη συμμετοχή σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των τιμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι όχι μόνο στο στάδιο που προηγείται της παραγωγής, αλλά και στο (λιανικό) εμπόριο τροφίμων παρατηρείται μεγάλη συγκέντρωση της αγοράς, η οποία ασκεί πρόσθετη πίεση στο κόστος στη γεωργία·

ΚΑ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των μικρών παραγωγών (δευτερεύουσες καλλιέργειες) θίγονται δυσανάλογα από τις νομοθετικές και διαρθρωτικές αλλαγές στους τομείς των εισροών και ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τον αντίκτυπο αυτών των αλλαγών·

ΚΒ.     λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυξημένες τιμές καυσίμων, λιπασμάτων και ζωοτροφών αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης στο κόστος για τους γεωργούς·

ΚΓ.     λαμβάνοντας υπόψη ότι, δεδομένων αφενός των ακραίων διακυμάνσεων των αγροτικών τιμών καθόλο το μήκος της διατροφικής αλυσίδας και αφετέρου της σχετιζόμενης οικονομικής κερδοσκοπίας, η διαφάνεια της αγοράς πριν από το στάδιο παραγωγής είναι επίσης αναγκαία, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και η ανθεκτικότητα στην αστάθεια των τιμών·

ΚΔ.     λαμβάνοντας υπόψη ότι χρειάζονται μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε αποδοτικότερους συντελεστές παραγωγής και στον τομέα της διαχείρισης πόρων, συμπεριλαμβανομένων της ενέργειας, του εδάφους και των θρεπτικών στοιχείων, της τεχνολογίας των υδάτων, των σπόρων και των αγροτοχημικών, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι νέες οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις και εντός του πλαισίου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· λαμβάνοντας ακόμη υπόψη ότι οι επιμορφωτικές υπηρεσίες και οι θεσμικές βελτιώσεις και καινοτομίες που επηρεάζουν τη χρήση των συντελεστών παραγωγής και τις συμπεριφορές και τις δεξιότητες των αγροτών έχουν κρίσιμη σημασία για την υιοθέτηση πιο αποδοτικών ως προς τους πόρους, βιώσιμων και καινοτόμων καλλιεργητικών συστημάτων·

ΚΕ.     λαμβάνοντας υπόψη ότι η κομποστοποίηση της υδαρούς κοπριάς είναι επιθυμητή για τις καλλιέργειες και το περιβάλλον, ενώ πρέπει επίσης να δημιουργηθούν κίνητρα για την παραγωγή ενέργειας από βιομάζα, ένα μέτρο το οποίο, εκτός των άλλων, θα συμβάλει στη βιωσιμότητα της γεωργίας·

ΚΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες στην γεωργία για την εξοικονόμηση ενέργειας και περιορισμού του κόστους μέσω της βελτιωμένης ενεργειακής αποδοτικότητας, οι οποίες θα μπορούσαν να βελτιωθούν ακόμα περισσότερο μέσω της τοπικής παραγωγής ενέργειας που θα εκμεταλλεύεται πλήρως το δυναμικό που έχουν οι ανανεώσιμες πηγές (ειδικά η αιολική και ηλιακή, η βιομάζα, το βιοαέριο, τα βιοκαύσιμα, η χρήση λυμάτων, κ.τ.λ.)·

ΚΖ.     λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαφοροποίηση και η αμειψισπορά μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής και να κάνουν δυνατή τη βιώσιμη χρήση συνθετικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων·

ΚΗ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι η παραγωγή λοβοφόρων πρωτεϊνούχων καλλιεργειών στην ΕΕ καθώς και τα βελτιωμένα συστήματα παραγωγής μέσω χορτονομής θα περιόριζαν το έλλειμμα της ΕΕ σε πρωτεΐνες και την εξάρτησή της από εισαγωγές ζωοτροφών και θα μπορούσαν να έχουν σημαντικά οικονομικά πλεονεκτήματα για τους γεωργούς, αλλά δεν θα αποτελέσουν μια ενιαία λύση για τις υφιστάμενες πολλαπλές ανισορροπίες στην αλυσίδα εφοδιασμού στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και θα οδηγούσαν επίσης σε μείωση της παραγωγής άλλων, περισσότερο αποδοτικών ως προς τους πόρους αροτραίων καλλιεργειών·

ΚΘ.    λαμβάνοντας υπόψη ότι οι «σπόροι αγροκτήματος» μπορούν να προσφέρουν, σε ορισμένες περιστάσεις και για ειδικές ποικιλίες, μια εναλλακτική επιλογή έναντι των εμπορικών σπόρων·

Λ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω ακατάλληλης αποθήκευσης και μεταφοράς, σημαντικές ποσότητες γεωργικών προϊόντων αλλοιώνονται και, συνεπώς, διατίθενται ως απορρίμματα και δεν είναι πλέον διαθέσιμα ως τρόφιμα ή ζωοτροφές (FAO, Global Food Losses And Food Waste, 2011)·

Γενικές λύσεις

1.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη διαφάνεια των τιμών των εισροών των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και να εξασφαλίσουν την εφαρμογή των κανόνων του ανταγωνισμού και την επιβολή τους στα αρχικά και στα τελικά στάδια της αλυσίδας της αγοράς τροφίμων·

2.  ζητεί μεγαλύτερο έλεγχο και καλύτερη ανάλυση σε ενωσιακό και παγκόσμιο επίπεδο των οικονομικών αιτίων που εξηγούν την άνοδο των τιμών των τροφίμων -κυρίως τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των διακυμάνσεων προσφοράς και ζήτησης- καθώς και την αύξηση των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των μεταβολών των τιμών της ενέργειας, των συντελεστών παραγωγής και των τροφίμων·

3.  ζητεί από την Επιτροπή να βελτιώσει την ανάλυσή της ως προς τους λόγους που κρύβονται πίσω από τις ακραίες διακυμάνσεις της αγοράς και να επιδιώξει μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ της κερδοσκοπίας και των αγορών αγροτικών προϊόντων, καθώς και μεταξύ των αγορών ενέργειας και των τιμών των τροφίμων· τονίζει ότι η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να αποτελέσει μέρος των προσπαθειών για καλύτερη ρύθμιση και για την αύξηση της διαφάνειας και της ποιότητας των πληροφοριών σχετικά με τις χρηματοπιστωτικές αγορές σε παγκόσμιο και ενωσιακό επίπεδο, μεταξύ άλλων στην επερχόμενη αναθεώρηση της οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (MiFID) και της οδηγίας για την κατάχρηση της αγοράς (MAD)·

4.  καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τη βελτίωση των αγρονομικών πρακτικών και τη βιώσιμη διαχείριση των αγροτικών πόρων, με σκοπό να δημιουργηθεί μια σταθερή και παραγωγική γεωργία, να μειωθεί το κόστος των συντελεστών παραγωγής και η σπατάλη θρεπτικών στοιχείων, και να προωθηθεί η καινοτομία, η αποδοτικότητα ως προς τους πόρους και η αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα στα καλλιεργητικά συστήματα· είναι πεπεισμένο ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει στο πλαίσιο της εξαγγελθείσας Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτοµίας για την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας· τονίζει την αναγκαιότητα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για τους αγρότες, η οποία θα φέρει ισορροπία σε όλους τους αγροτικούς τομείς (παραγωγή, περιβάλλον, κερδοφορία, κοινωνική διάσταση)·

5.  καλεί την Επιτροπή να στηρίξει περισσότερο τη βιώσιμη και παραγωγική γεωργία, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι περιβαλλοντικές και επισιτιστικές προκλήσεις, καθώς και να διασφαλιστεί ότι η γεωργία της ΕΕ θα παραμείνει επικερδής και ανταγωνιστική στην παγκόσμια αγορά·

6.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού μέσου παρακολούθησης των τιμών των τροφίμων από τη Eurostat και τη συγκρότηση του φόρουμ υψηλού επιπέδου για την καλύτερη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει τον τομέα των συντελεστών παραγωγής πριν από το στάδιο παραγωγής, θα προσδώσει περισσότερη διαφάνεια όσον αφορά την εξέλιξη των τιμών των συντελεστών παραγωγής και θα συμβάλει στη βελτίωση των τιμών παραγωγού· επιμένει ότι η τακτική έκθεση για την πρόοδο που σημειώνεται και οι σχετικές συγκεκριμένες προτάσεις θα πρέπει να υποβάλλονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και να συζητούνται μαζί του·

7.  θεωρεί ότι οι αγρότες δεν μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από τις αυξημένες τελικές τιμές των προϊόντων καθώς συμπιέζονται μεταξύ, αφενός, των χαμηλών τιμών παραγωγού λόγω των ισχυρών θέσεων των μεταποιητών και των λιανοπωλητών και, αφετέρου, των υψηλών τιμών των συντελεστών παραγωγής, λόγω του μεγάλου μεγέθους των προμηθευτών των υλικών αυτών·

8.  καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει καλύτερα τον αντίκτυπο της νομοθεσίας της ΕΕ στη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας· πιστεύει, ειδικότερα, ότι θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο κόστος της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία και τον αντίκτυπο που αυτό έχει στη διαθεσιμότητα συντελεστών παραγωγής, καθώς και στις τιμές των εν λόγω συντελεστών·

9.  καλεί τις εθνικές και ευρωπαϊκές αρμόδιες επί του ανταγωνισμού αρχές να αντιμετωπίσουν τις καταχρήσεις της δεσπόζουσας θέσης που κατέχουν έμποροι αγροτικών προϊόντων, επιχειρήσεις λιανικής πώλησης τροφίμων και προμηθευτές γεωργικών υλικών, και να εφαρμόσουν την αντιμονοπωλιακή πολιτική της ΕΕ, ειδικότερα στον τομέα των λιπασμάτων, όπου οι αγρότες αντιμετωπίζουν τρομακτικές δυσκολίες όσον αφορά την προαγορά σημαντικών λιπασμάτων για την παραγωγή τους· πιστεύει, συνεπώς, ότι οι ευρωπαϊκές αρχές για τον ανταγωνισμό (ΓΔ "Ανταγωνισμός" κ.λπ.) θα πρέπει να πραγματοποιήσουν μια πλήρη έρευνα στον τομέα για να καταπολεμήσουν τις αντίθετες προς τον ανταγωνισμό πρακτικές·

10. τονίζει ότι κάθε δράση στο πεδίο αυτό απαιτεί τον εκ των προτέρων ορισμό των καταχρηστικών, αθέμιτων και αντιανταγωνιστικών πρακτικών, ορισμός ο οποίος πρέπει να είναι εννοιολογικά αντικειμενικός και αυστηρός, ούτως ώστε να καταστούν δυνατές οι αναγκαίες ειδικές μορφές ρύθμισης και παρακολούθησης·

11. ζητεί επειγόντως από την Επιτροπή να αναλάβει την εκπόνηση μιας εις βάθος μελέτης των διαφορών όσον αφορά την προσέγγιση μεταξύ των 27 εθνικών αρχών και πολιτικών ανταγωνισμού και να ενθαρρύνει την εξεύρεση λύσεων που να περιλαμβάνουν όλους τους εταίρους οι οποίοι συμμετέχουν στην αλυσίδα παραγωγής τροφίμων και που να εμποδίζουν την ανάδειξη κυρίαρχων θέσεων ενός μέρους ή ορισμένων απλώς μερών της αλυσίδας εισροών ή εκροών, που παρατηρούνται συχνά εις βάρος των γεωργικών παραγωγών·

12. πιστεύει ότι πρέπει να θεσπισθεί ένα σύστημα αποτελεσματικού ελέγχου των πρακτικών αυτών, είτε με διοικητικά είτε με νομικά μέσα, και να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός αξιολόγησης και παρακολούθησης των κρατών μελών από την Επιτροπή, εισάγοντας κυρώσεις επαρκώς αποτρεπτικής και έγκαιρης φύσης·

13. τονίζει επίσης την ανάγκη για ένα πανευρωπαϊκό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών όσον αφορά σε ορθές πρακτικές στους τομείς των θρεπτικών στοιχείων, της ενέργειας και των φυσικών πόρων και τη διαχείριση άλλων συντελεστών παραγωγής, προκειμένου να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των συντελεστών παραγωγής·

14. απευθύνει έκκληση προκειμένου να συμπεριληφθούν στην νέα ΚΓΠ συγκεκριμένα μέτρα για καλύτερη και αποδοτικότερη διαχείριση πόρων και βιώσιμες πρακτικές, οι οποίες μειώνουν το κόστος και τη χρήση των συντελεστών παραγωγής και βελτιώνουν την ικανότητα προσαρμογής των αγροτών στην αστάθεια των τιμών, περιλαμβανομένων μέτρων για την υποστήριξη μικρών αλυσίδων συντελεστών παραγωγής και τροφίμων·

15. επικροτεί την αυξημένη έμφαση της Επιτροπής στη βιοοικονομία της Ευρώπης· ζητεί να διατεθεί σημαντικό μέρος του επόμενου προγράμματος-πλαισίου για την έρευνα στην E&A στο πεδίο της αποδοτικής χρήσης και της διαχείρισης των συντελεστών παραγωγής στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και της βελτίωσης της αγρονομικής αποδοτικότητας· τονίζει ότι τα αποτελέσματα της έρευνας πρέπει να οδηγήσουν στην πραγματική βελτίωση της αγροτικής παραγωγής, μέσω της εκπαίδευσης και της ανάπτυξης των ικανοτήτων των αγροτών· τονίζει την ανάγκη καλύτερης συνεργασίας, στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και των οργανώσεων των αγροτών, με στόχο διαμορφωθούν πρακτικές εφαρμογές που θα μπορούσαν να βελτιώσουν και να εκσυγχρονίσουν τον κλάδο·

16. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εξετάσουν διεξοδικότερα τον ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι συνεταιρισμοί και οι οργανώσεις παραγωγών στην οργάνωση συλλογικών αγορών συντελεστών παραγωγής, με σκοπό την ενίσχυση της διαπραγματευτικής θέσης των αγροτών έναντι της βιομηχανίας που προηγείται του σταδίου της αγροτικής παραγωγής·

17. καλεί την Επιτροπή να ενημερώνει καλύτερα παραγωγούς και καταναλωτές σχετικά με την ανάγκη αποδοτικότερης διαχείρισης της ενέργειας, των υδάτων και των φυσικών πόρων καθόλο το μήκος της τροφικής αλυσίδας, ούτως ώστε να μειωθούν σημαντικά οι σπατάλες πόρων και τροφίμων·

18. αναγνωρίζει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί μία από τις βασικές προτεραιότητες της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και ότι η εξάρτηση της Ένωσης από τα ορυκτά καύσιμα την εκθέτει στις αναταραχές στις αγορές αυτές· επαναλαμβάνει την ανάγκη αντικατάστασης της εξάρτησης αυτής από πεπερασμένους πόρους με επαρκώς δυναμικές εναλλακτικές, λαμβάνοντας υπόψη την ισορροπία μεταξύ της διατήρησης της παραγωγής τροφίμων και της προώθησης της δημιουργίας ενέργειας·

Ενέργεια

19. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αιολική, ηλιακή, βιομάζα, βιοαέριο, γεωθερμική, κ.τ.λ.) στο αγρόκτημα ή σε έργα συμπράξεων που θα αναπτύσσονται από τοπικούς παράγοντες, με ιδιαίτερη έμφαση στην χρήση λυμάτων και υποπροϊόντων·

20. τονίζει τη σημασία της επεξεργασίας κοπριάς, η οποία παρέχει όχι μόνο ανανεώσιμη ενέργεια, αλλά μειώνει και την περιβαλλοντική πίεση και αποτελεί υποκατάστατο των τεχνητών λιπασμάτων με τη μορφή εμπλουτισμένων μεταλλευμάτων· καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει την επεξεργασμένη κοπριά ως υποκατάστατο των τεχνητών λιπασμάτων στην οδηγία για τη νιτρορρύπανση, προκειμένου η κοπριά να θεωρείται πηγή ενέργειας·

21. παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα δημόσια μέτρα στήριξης για την βιομάζα και τα αγροκαύσιμα –συμπεριλαμβανομένου του βιοαερίου– δεν θα οδηγήσουν σε έναν μη βιώσιμο ανταγωνισμό μεταξύ της παραγωγής τροφίμων και της παραγωγής ενέργειας, η οποία πρέπει να οργανωθεί κατά τρόπο βιώσιμο·

22. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βοηθήσουν στην παραγωγή νέου εισοδήματος για τους αγρότες μέσω της διευκόλυνσης ενσωμάτωσης της ενέργειας και της θερμότητας που παράγεται από ανανεώσιμες αγροτικές πηγές στα δημόσια και ιδιωτικά ενεργειακά συστήματα και δίκτυα·

23. εκτιμά ότι θα πρέπει να είναι διαθέσιμα σε όλη την ΕΕ αποδοτικά μέτρα για την εξοικονόμηση και διαχείριση της ενέργειας εντός του αγροκτήματος και τοπικά, μέσω προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης και των προαιρετικών οικολογικών μέτρων της μελλοντικής ΚΓΠ·

24. καλεί την Επιτροπή να αναλύσει το κόστος της ενέργειας στα διάφορα, υπάρχοντα καλλιεργητικά συστήματα και στους σχετιζόμενους παρόχους εισροών, μεταποιητική βιομηχανία και συστήματα διανομής όσον αφορά την παραγωγικότητα και την απόδοση, λαμβάνοντας υπόψη την ενεργειακή αποδοτικότητα και την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να αντιμετωπισθούν οι νέες προκλήσεις·

Βελτιωτικά εδάφους και προϊόντα φυτοπροστασίας

25. ζητεί να ληφθούν αποδοτικά μέτρα και να προωθηθούν, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ μετά το 2013, πρωτοβουλίες όπως η διαφοροποίηση των καλλιεργειών (περιλαμβανομένης της σποράς ψυχανθών) και η αμειψισπορά, προσαρμοσμένη στις κλιματικές συνθήκες, με δεδομένες τις θετικές συνέπειες που έχουν για τη συγκράτηση της αλλαγής του κλίματος, την ποιότητα του εδάφους και των υδάτων και τη μείωση του άμεσου κόστους για τους αγρότες·

26. ζητεί, ακόμη από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να συμπεριλάβουν τις επενδύσεις στη γεωργία ακριβείας σε έναν προαιρετικό πανευρωπαϊκό κατάλογο οικολογικών μέτρων προς ανταμοιβή στο πλαίσιο της ΚΓΠ, δεδομένης της θετικής επίδρασης των καινοτόμων αυτών πρακτικών (όπως ο έλεγχος του εδάφους με βάση το σύστημα GPS) στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, στην ποιότητα του εδάφους και των υδάτων, και στην οικονομική κατάσταση των αγροτών (με σημαντικά μειωμένη χρήση λιπασμάτων, ύδατος, βελτιωτικών εδάφους, προϊόντων φυτοπροστασίας και φυτοφαρμάκων, πράγμα που θα μειώσει το άμεσο κόστος για τους αγρότες)·

27. τονίζει ότι η γεωργική παραγωγή της ΕΕ εξαρτάται από την εισαγωγή πετρωμάτων φωσφορικών αλάτων για την παραγωγή λιπασμάτων, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων εξορύσσεται σε πέντε χώρες παγκοσμίως· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ζήτημα αυτό·

28. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν την ανακύκλωση των θρεπτικών στοιχείων από ροές αποβλήτων (ιδιαίτερα φωσφορικών αλάτων και αζώτου) - εφόσον πραγματοποιηθούν διεξοδική έρευνα ως προς την πιθανή τους χρήση, επαρκής επεξεργασία των δυνητικά επιβλαβών ουσιών και αυστηροί έλεγχοι ή η ανακύκλωση γίνει μετά από θερμική χρήση στο πλαίσιο της αλυσιδωτής χρήσης· υπογραμμίζει σε αυτό το πλαίσιο ότι η υδαρής κοπριά που πληροί τις ποιοτικές απαιτήσεις της νομοθεσίας για τα λιπάσματα και προορίζεται για αξιοποίηση ως λίπασμα, δεν αποτελεί απόβλητο ούτε εάν έχει υποστεί προηγουμένως ζύμωση σε γεωργική εγκατάσταση βιοαερίου·

29. καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει καλύτερα τον αντίκτυπο της απώλειας φυτοπροστατευτικών προϊόντων όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας, εξετάζοντας ειδικότερα την καταλληλότητα των προϊόντων που εξακολουθούν να είναι διαθέσιμα και τον αντίκτυπο στις τιμές με λιγότερο ανταγωνιστικά προϊόντα στην αγορά·

30. ζητεί από την Επιτροπή να μελετήσει λύσεις για να διασφαλιστεί η μελλοντική βιωσιμότητα των καλλιεργειών και των χρήσεων δευτερεύουσας σημασίας, διασφαλίζοντας παράλληλα την πλήρη συμβατότητα και συνοχή με την κοινή γεωργική πολιτική, με τη συμμετοχή όλων των παραγόντων της αλυσίδας εφοδιασμού με τρόφιμα·

Ζωοτροφές

31. επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του προς την Επιτροπή να καταθέσει ταχέως στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεση επί των δυνατοτήτων και των επιλογών για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής πρωτεϊνούχων φυτών στην ΕΕ· τονίζει ότι ενώ η αύξηση της εγχώριας παραγωγής πρωτεϊνούχων φυτών θα έχει ορισμένα οφέλη, είναι απίθανο να επηρεάσει σημαντικά την εισαγωγή ζωοτροφών από χώρες εκτός της ΕΕ· πιστεύει, επομένως, ότι πρέπει να διερευνηθούν άλλοι τρόποι προσέγγισης βραχυπρόθεσμα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα της ΕΕ σε πρωτεΐνες, και επισημαίνει συγκεκριμένα τον θεμελιώδη ρόλο των εισαγωγών σόγιας· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι τα μέτρα αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τον γενικό στόχο της ασφάλειας της προμήθειας των τροφίμων όσον αφορά τα επίπεδα παραγωγικότητας και απόδοσης·

32. τονίζει και πάλι την ανάγκη να εισαχθούν στην νέα ΚΓΠ κατάλληλα μέτρα και μέσα ώστε να υποστηριχθούν οι αγρότες εκείνοι που θα καλλιεργούν πρωτεϊνούχα φυτά, πράγμα που μπορεί να περιορίσει το έλλειμμα της ΕΕ σε πρωτεΐνες και την αστάθεια των τιμών, αλλά και να βελτιώσει τις αγρονομικές πρακτικές και να αυξήσει την γονιμότητα του εδάφους·

Σπόροι προς σπορά

33. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διατηρήσουν, στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2100/94 περί των κοινοτικών δικαιωμάτων επί φυτικών ποικιλιών, τη δυνατότητα των αγροτών να χρησιμοποιούν σπόρους που έχουν παραχθεί και υποστεί επεξεργασία στο αγρόκτημα, όπως ορίζεται στα άρθρα 1 και 2 του κανονισμού αυτού, δεδομένων των οικονομικών και περιβαλλοντικών οφελών και της συμβολής στην αγρο-βιοποικιλότητα που μπορεί να έχει αυτή η πρακτική· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, τη δίκαιη και ισορροπημένη εξέταση τόσο των δικαιωμάτων φυτικής επιλογής όσο και των ισχυόντων περιορισμών στη χρήση σπόρων που έχουν παραχθεί στο αγρόκτημα, με στόχο να βελτιωθεί και να απλοποιηθεί το νομικό πλαίσιο και να εξασφαλιστεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για καινοτομία και για τη διατήρηση και βελτίωση της ποικιλίας των καλλιεργήσιμων φυτών, καθώς και για τη βελτίωση των εισοδημάτων των μικρών και μεσαίου μεγέθους αγροτικών εκμεταλλεύσεων·

34. τονίζει τη σημασία των ερευνητικών έργων που μελετούν την επιλογή φυτικών ποικιλιών οι οποίες διατηρούν μακροπρόθεσμα τα χαρακτηριστικά τους και προτρέπει τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να υποστηρίξουν τα έργα αυτά και να προωθήσουν μέτρα για την ενθάρρυνση της καλλιέργειας τοπικών κτηνοτροφικών φυτών, όπως λιναριού, τριτικάλε και βίκου του εδώδιμου (Vicia Lathyroides) κ.λπ.·

35. ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει τη συγκρότηση μιας ευρωπαϊκής τράπεζας σπόρων, προκειμένου να αποθηκευθεί και να διατηρηθεί η γενετική ποικιλία των φυτών, να καταπολεμηθεί η απώλεια βιοποικιλότητας και να συνδεθεί η ποικιλομορφία των καλλιεργειών με την πολιτισμική κληρονομιά των κρατών μελών·

36. απευθύνει έκκληση, ενόψει της προσεχούς παγκόσμιας συνδιάσκεψης «Ρίο+20», για μια νέα πρωτοβουλία της ΕΕ για τη διατήρηση, βιώσιμη χρήση και ποιοτική εμπορευματοποίηση της αγρο-βιοποικιλότητας, προκειμένου να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία από τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις·

Τιμή και μίσθωση γης

37. καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη σχετικά με τον αντίκτυπο που έχουν η μίσθωση γης, καθώς και το αυξημένο κόστος για την αγορά και τη μίσθωσή της, στους αγροτικούς τομείς στα κράτη μέλη της ΕΕ·

38. τονίζει ότι τα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ανά εκμετάλλευση, όταν βασίζονται σε ιστορικές αξίες ή είναι διαπραγματεύσιμα χωρίς γη, μπορούν να εξαγοραστούν σε διογκωμένες τιμές από επενδυτές και κερδοσκόπους για λόγους εισοδηματικής ροής σε αντίθεση με την ενεργό γεωργία· σημειώνει ότι οι στρεβλώσεις που προκαλούνται λειτουργούν ως σημαντικό κόστος των συντελεστών παραγωγής και εμπόδιο εισόδου νέων αγροτών· καλεί την Επιτροπή, το Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες να διασφαλίσουν ότι η μεταρρύθμιση της ΚΓΠ αντιμετωπίζει επαρκώς τα προβλήματα αυτά, και ότι δικαιώματα ενίσχυσης παρέχονται σε όλους τους αγρότες για τους σκοπούς της ενεργού παραγωγής·

39. καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει έκθεση σχετικά με την επίδραση που έχει στην οικονομική επιβάρυνση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων η χρησιμοποίηση γης λόγω μέτρων υποδομής, της κατασκευής κατοικιών και της αντισταθμιστικής χρήσης γης·

Ύδατα

40. καλεί την Επιτροπή να εργασθεί, ως μέρος της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ και της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα, για τη βελτίωση των συστημάτων άρδευσης, αποστράγγισης και αποθήκευσης νερού για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, μέσω της αποδοτικότερης χρήσης του νερού, και να συμπεριλάβει τη βελτίωση της υδατοϊκανότητας των εδαφών, της συλλογής ομβρίων υδάτων σε ξηρές περιοχές και της αποστράγγισης νερού σε υγρές περιοχές ως μέτρο μείωσης της χρήσης γλυκού νερού και ως προφύλαξη για το ενδεχόμενο μεταβολής της συχνότητας των βροχοπτώσεων λόγω της κλιματικής αλλαγής·

41. καλεί την Επιτροπή να επεξεργαστεί λύσεις για το πρόβλημα της αποχέτευσης, λαμβάνοντας υπόψη και τους παράγοντες των ισχυρών βροχοπτώσεων, του χαμηλού υψομέτρου και της συσσώρευσης υδάτων·

42. εφιστά, στο πλαίσιο αυτό, την προσοχή της Επιτροπής στον θετικό αντίκτυπο που έχει η γεωργία ακριβείας στη χρήση του νερού (μέσω παρακολούθησης των εδαφικών συνθηκών και μετεωρολογικών προβλέψεων με βάση το σύστημα GPS) και ζητεί οι επενδύσεις σε αυτές και σε άλλες καινοτόμες λύσεις που μειώνουν τη χρήση πρώτων υλών, όπως νερού, λιπασμάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων, να καλύπτονται από οικολογικές επιλογές της μελλοντικής ΚΓΠ·

43. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την διαχείριση και την ανακατανομή των δικαιωμάτων επί των υδάτων, και να ενισχύσουν τα πολυλειτουργικά αγροτικά οικοσυστήματα και τα γεωργοδασονομικά συστήματα·

44. απευθύνει έκκληση για μεγαλύτερη υποστήριξη στην εκπαίδευση των αγροτών στην αποδοτική διαχείριση υδάτων, την αποστράγγιση και την άρδευση, περιλαμβανομένων πρακτικών εργαλείων για την αποθήκευση νερού και μέτρων για να αποφεύγονται οι απώλειες θρεπτικών, η αλάτωση και η δημιουργία ελών, καθώς και για βελτιωμένο καθεστώς τιμολόγησης και διαχείρισης των υδάτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να αποφεύγονται οι σπατάλες νερού και να μειωθεί το κόστος εισροών μακροπρόθεσμα· θα πρέπει επίσης να δοθούν κίνητρα για τον έλεγχο των σωληνώσεων, προκειμένου οι διαρροές νερού να μην επηρεάζουν σημαντικά το κόστος παραγωγής και την ποιότητα του προϊόντος·

45. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.

• [1]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2011)0297.
• [2]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2010)0302.
• [3]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2011)0006.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν Ρ7_ΤΑ(2011)0084.
• [5]  http://www.oecd.org/dataoecd/38/10/48224529.pdf
• [6]  http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database.
• [7]  http://ec.europa.eu/research/agriculture/conference/pdf/feg3-report-web-version.pdf.
• [8]  http://agrienv.jrc.ec.europa.eu/publications/pdfs/LIFS_final.pdf.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Στο ψήφισμά του της 7ης Σεπτεμβρίου 2010 με τίτλο «Δίκαια εισοδήματα για τους γεωργούς: βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη», το Κοινοβούλιο ενέκρινε αριθμό συστάσεων με σκοπό να επιλυθούν προβλήματα της διάθεσης των αγροτικών προϊόντων ούτως ώστε να βελτιωθούν τα εισοδήματα των αγροτών. Το Κοινοβούλιο πρότεινε ουσιώδη αλλαγή πολιτικής στην νομοθεσία της ΕΕ για τον ανταγωνισμό και εξέδωσε συστάσεις για την συμπερίληψη μέτρων στις νομοθετικές προτάσεις για την μεταρρύθμιση της ΚΓΠ το 2020. Η Επιτροπή ενέκρινε υπόμνημα παρακολούθησης για το ψήφισμα αυτό, στις 23 Νοεμβρίου 2010, το οποίο ανακοινώνει ανάληψη δράσεως στο θέμα αυτό.

Αυτή η νέα έκθεση πρωτοβουλίας ταυτοποιεί προβλήματα πριν την γεωργική παραγωγή, εστιάζοντας στο αυξανόμενο κόστος των εισροών κατά την τελευταία δεκαετία στους τομείς της ενέργειας, των μηχανημάτων, των σύνθετων τροφών, των λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων, των σπόρων και των υδάτων. Καταδεικνύει τις συνέπειες σε αρκετούς τομείς παραγωγής, τονίζει την αυξανόμενη εξάρτηση των αγροτών από μια ολοένα πιο συγκεντρωτική βιομηχανία εισροών και προτείνει μέτρα προς ανάληψη στην επερχόμενη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ.

Έχοντας μπροστά μας μια μείζονα μεταρρύθμιση της ΚΓΠ, η οποία θα πρέπει να ανταποκριθεί σε έναν αριθμό μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι αγρότες, ο στόχος της εκθέσεως αυτής συνίσταται στην ανάλυση των δομών και αγορών σε στάδια που προηγούνται της αγροτικής παραγωγής και στην πρόταση επιλογών πολιτικής υφής οι οποίες θα μπορέσουν να βοηθήσουν τους αγρότες να περιορίσουν το άμεσο κόστος τους, αποσκοπώντας στην αύξηση της αυτονομίας και του εισοδήματός τους, προκειμένου να επιτευχθεί αποδοτικότερη και βιώσιμη χρήση παραγωγικών πόρων.

Ο εισηγητής προτείνει να απευθυνθεί έκκληση προς τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να παρέχουν περισσότερες πληροφορίες επί του άμεσου κόστους παραγωγής, οι οποίες εν συνεχεία θα πρέπει να αναλύονται και να παρέχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα στους αγρότες από μια ευρωπαϊκή υπηρεσία ελέγχου τιμών. Οι δείκτες τιμών ενδέχεται επίσης να βελτιώσουν τον ανταγωνισμό στον τομέα των συντελεστών παραγωγής και αισίως να βοηθήσουν τους αγρότες να διαφύγουν της μέγγενης που διαμορφώνει η ολοένα πιο συγκεντρωτική και ισχυρή αγρο-βιομηχανία στα προηγούμενα και τα επόμενα της πρωτογενούς παραγωγής στάδια.

Επιπλέον, οι αγρότες χρειάζονται υποστήριξη ούτως ώστε να βελτιώσουν την αγρονομική και περιβαλλοντολογική τους απόδοση προκειμένου να ανταποκριθούν στις νέες κλιματικές, περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις. Ως μέρος των "οικολογικών μέτρων" όπως προβλέπεται στην νέα ΚΓΠ, οι αγρότες θα πρέπει να επανεντάξουν εξωτερικευμένα κόστη παραγωγής που έχουν σχέση με την καλύτερη διαχείριση της βιοποικιλότητας, των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους και των υδάτων, και θα πρέπει να έχουν υποστήριξη για να το πράξουν. Προφανώς, οι δαπάνες αυτές θα αποδώσουν οφέλη για τους αγρότες μακροπρόθεσμα, όπως ανθεκτικότητα στην κλιματική αστάθεια, αυξημένη εδαφική υγεία και ευφορία, και χαμηλότερη ευπάθεια στις αρρώστιες. Όταν οι αγρότες κατορθώσουν να βελτιώσουν τις δυνατότητες επιτόπιας εφαρμογής των εισροών στην αγροτική εκμετάλλευση, θα είναι και λιγότερο ευπαθείς στις αυξομειώσεις των τιμών.

Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να προτείνει μέτρα τα οποία θα μπορούν να ενθαρρύνουν τους αγρότες να οργανώνουν συλλογικά της διατήρηση και αγορά των πρώτων υλών, ούτως ώστε να ισχυροποιήσουν την διαπραγματευτική τους θέση, παράλληλα με την δημιουργία οργάνωσης παραγωγών στα επόμενα της αγροτικής παραγωγής στάδια. Οι αγρότες θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνονται και να επιβραβεύονται εάν «αυτο-οργανώνονται» με σκοπό την βελτιστοποίηση της διαχείρισης πόρων και την εφαρμογή πρακτικών αειφορίας, τα οποία περιορίζουν την ευπάθεια στις αυξομειώσεις των τιμών.

Ο εισηγητής επιθυμεί να τονίσει στο πλαίσιο αυτό ότι αγρότες σε πολλές χώρες έχουν ήδη εργασθεί σκληρά προκειμένου να βελτιώσουν τις καλλιεργητικές τους μεθόδους και να αυξήσουν την οικονομική τους αυτονομία σχετικά με την αγορά πρώτων υλών. Δίκτυα αγροτών έχουν καθιερώσει σημαντικές συνεργασίες μεταξύ κυβερνητικών και μη κυβερνητικών ερευνητικών ιδρυμάτων και οργανώσεων αγροτών (π.χ. το CEDAPA ή η CIVAM στην Γαλλία κ.τ.λ.) για πολλά χρόνια και διαδίδουν ενεργά τις εμπειρίες και τα αποτελέσματά τους στις ευρύτερες αγροτικές κοινότητες. Αυτή η πρωτοβουλία και συμμετοχή θα πρέπει να αναγνωριστεί πλήρως, μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών οντοτήτων και των οργανισμών ανάπτυξης του αγροτικού τομέα και της υπαίθρου, και να ληφθεί υπ' όψιν για μελλοντικές επιμορφωτικές υπηρεσίες και εκπαιδευτικά προγράμματα.

Ο εισηγητής προτείνει να δομηθεί το ψήφισμα κατά τις εξής καθοριστικές για την αγροτική παραγωγή πρώτες ύλες:

Ενέργεια

Στοιχεία της EUROSTAT και ανάλυση της Επιτροπής καταδεικνύουν ότι η διευρυνόμενη απόκλιση μεταξύ του άμεσου κόστους και του κόστους παραγωγής και των τιμών παραγωγού δεν είναι βιώσιμη από οικονομικής απόψεως σε πολλούς τομείς. Το κόστος ενέργειας της αγροτικής παραγωγής έχει αυξηθεί κατά περίπου 60% μεταξύ του 2000 και του 2010, ενώ οι τιμές παραγωγών έχουν αυξηθεί μόνο κατά 25%. Σε αυτό περιλαμβάνονται οι γενικές αυξήσεις για καύσιμα, φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα.

Ο εισηγητής προτείνει μέτρα για να αυξηθεί η δυνατότητα των αγροτών να εξοικονομήσουν ενέργεια από τα κτίρια, τις καλλιεργητικές τους μεθόδους και την μεταφορά μέσω προγραμμάτων ενεργειακής αποδοτικότητας και να επενδύσουν στην επιτόπια ή τοπική ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή, βιοαέριο, γεωθερμική, κ.τ.λ.).

Προτείνει επίσης σε αυτό το πλαίσιο να αναλυθεί και να αξιολογηθεί ο όγκος και το κόστος της ενέργειας σε ήδη υπάρχοντα καλλιεργητικά συστήματα, και σε σχετιζόμενους παρόχους πόρων, και σε υπηρεσίες μεταποιήσεως και διανομής. Στην επικείμενη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ είναι σημαντικό να ληφθούν υπ' όψιν η ενεργειακή αποδοτικότητα και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι νέες προκλήσεις. Αυτό περιλαμβάνει την εξισορρόπηση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας σε σχέση με τους διαθέσιμους ενεργειακούς πόρους και καλλιεργητικά συστήματα χαμηλών εισροών, όπως η χορτονομή και η εκτατική ζωική παραγωγή.

Λιπάσματα και βελτιωτικά του εδάφους

Το κόστος των λιπασμάτων και των βελτιωτικών εδάφους έχει κατά μέσον όρο διπλασιαστεί κατά την τελευταία δεκαετία. Η χρήση νιτρικών και φωσφορικών λιπασμάτων συνοδεύεται από συγκεκριμένα προβλήματα, κυρίως την απορροή, κατά την οποία το έδαφος και οι καλλιέργειες δεν είναι ικανά να αποθηκεύσουν επαρκώς το νερό και να απορροφήσουν τα θρεπτικά συστατικά.

Λύσεις υπάρχουν: η βελτίωση της ανάλυσης και της διαχειρίσεως των θρεπτικών επί του αγροκτήματος· μείωση των εξόδων για λιπάσματα μέσω της βελτίωσης της ανάλυσης και διαχείρισης της γονιμότητας του εδάφους, πιο συγκεκριμένα βελτιώνοντας την ψιχοειδή δομή του εδάφους και τα επίπεδα οργανικής ύλης (επιτρέποντας έτσι μεγαλύτερη υδατοϊκανότητα και απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων) μέσω λίπανσης με κοπριά, βελτιώνοντας την ποιότητα της ρευστής κοπριάς, πρακτικές αμειψισποράς, χρησιμοποίηση ποτιστικού λάστιχου σε συνδυασμό με άμεση αβαθή ενσωμάτωσή (σύμφωνα με κάποιες έρευνες είναι δυνατή μείωση της τάξεως των 50 χλγρ Ν ανά εκτάριο στον αγροτικό τομέα στην Βόρεια και Δυτική Ευρώπη - ή έως 70% των σημερινών εισροών - χωρίς απώλεια στην σοδειά). Η έκπλυση των θρεπτικών στοιχείων, μείζων πηγή απώλειας νιτρικού άλατος προς υδατικά περιβάλλοντα και οι απώλεια ΝΟ2 (διοξειδίου του αζώτου) προς την ατμόσφαιρα, θα μπορούσαν να μειωθούν μέσω της χρήσης συγκεκριμένων ενεργειακών καλλιεργειών ως ζώνες ασφαλείας για τις ζώνες προστασίας των υδάτων και καταμήκος ρεμάτων.

Επίσης, τα αποχετευτικά συστήματα χωριών και πόλεων θα πρέπει να θεωρηθούν ως πιθανές πηγές θρεπτικών (βιοαέριο), εφόσον μπορεί να διασφαλισθεί ο επαρκής διαχωρισμός των δυνητικά επιβλαβών ουσιών.

Σπόροι προς σπορά

Το κόστος των σπόρων και του πολλαπλασιαστικού υλικού έχει αυξηθεί κατά 30% κατά μέσο όρο από το 2000. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο υψηλό κόστος απόκτησης πιστοποιημένων σπόρων και την περιορισμένη χρήση σπόρων αγροκτήματος. Οι σπόροι αγροκτήματος έχουν πολλά οικονομικά και περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα: κοστίζουν 40% λιγότερο στους γεωργούς, τους επιτρέπουν να καλλιεργούν φυτά τα οποία είναι προσαρμοσμένα στις συγκεκριμένες αγρονομικές συνθήκες των περιοχών τους, συχνά απαιτούν λιγότερα λιπάσματα και προϊόντα φυτοπροστασίας, ενώ συνεισφέρουν στην βιοποικιλότητα του είδους τους. Επιπροσθέτως, οι γεωργοί δύνανται να επιλέξουν περιόδους σποράς που είναι προσαρμοσμένες στις δικές τους καλλιεργητικές συνθήκες, χωρίς να πρέπει να εξαρτώνται από τις παραδόσεις των εταιρειών σποροπαραγωγής.

Πάνω από το ήμισυ των εκτάσεων των σιτοβολώνων της Ευρώπης σπέρνεται με σπόρους αγροκτήματος - και κοντά στο 90% σε χώρες όπως η Πολωνία - αλλά η ανάπτυξή τους σε άλλους τομείς όπως των οπωροκηπευτικών εμποδίζεται, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι σύμφωνα με τον κανονισμό 2100/94, οι γεωργοί νομιμοποιούνται να φυτέψουν μόνο 21 ποικιλίες φυτών από σπόρους αγροκτήματος. Από την άλλη πλευρά, η βιομηχανία σποροπαραγωγής θεωρεί το δικαίωμα των γεωργών να χρησιμοποιούν σπόρους δικής τους παραγωγής ως εξαίρεση η οποία θα πρέπει να καταργηθεί στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεωρήσεως του κανονισμού.

Προϊόντα φυτοπροστασίας και λοιπά φυτοφάρμακα

Τα προϊόντα φυτοπροστασίας και λοιπά φυτοφάρμακα ακρίβυναν κατά 13% κατά μέσον όρο, την τελευταία δεκαετία. Στις λύσεις περιλαμβάνονται η δημιουργία ενός ισοσκελισμένου λόγου άνθρακα/αζώτου στο έδαφος και η βελτίωση της δομής του εδάφους (και, κατά συνέπεια, η μειωμένη ανάγκη εφαρμογής παρασιτοκτόνων και ζιζανιοκτόνων, λόγω της μειωμένης ευπάθειας σε αρρώστιες και εισβολή ζιζανίων).

Ζωοτροφές και κτηνιατρικές δαπάνες

Τα συστήματα εντατικής κτηνοτροφίας εφαρμόζουν σιτηρέσια με υψηλά μερίδια σύνθετων ζωοτροφών με συμπυκνώματα· οι ελαιούχοι σπόροι και η πρωτεΐνη κατά κύριο λόγο εισάγονται από το εξωτερικό. Κατά μέσον όρο, οι τιμές εισροών στον τομέα αυτό αυξήθηκαν πάνω από 30% κατά την τελευταία δεκαετία.

Στο ψήφισμά του, τον Μάιο του 2011 σχετικά με το έλλειμμα πρωτεΐνης της ΕΕ, το Κοινοβούλιο απηύθυνε έκκληση για την θεσμοθέτηση του απαραίτητου πλαισίου για την ανάπτυξη της καλλιέργειας πρωτεϊνούχων και λοβοφόρων φυτών στην ΕΕ, προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα πρωτεΐνης της τάξεως του 70% με τροφή που θα προέρχεται από την εγχώρια παραγωγή. Υπάρχουν διάφορα λοβοφόρα φυτά που θα μπορούσαν να εκπληρώσουν τον σκοπό αυτό, πιο συγκεκριμένα τα μπιζέλια, οι κύαμοι και τα λούπινα.

Εξάλλου, η αμειψισπορά που περιλαμβάνει πρωτεϊνούχες καλλιέργειες λοβοφόρων μπορεί να μειώσει την κατανάλωση καυσίμων κατά την επεξεργασία του εδάφους, καθώς η περιεκτικότητά του τελευταίου σε οργανικά λιπάσματα και η υγρασία του διατηρούνται καλύτερα, και απαιτείται λιγότερο όργωμα. Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (PE 438.591) και σε μελέτη που εκπόνησε η επιτροπή της γαλλικής κυβέρνησης για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Δεκέμβριος 2009, αριθ. 15), εκτιμάται μείωση των δαπανών για τη χρήση λιπασμάτων στη Γαλλία έως και κατά 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Αγροτικά κτίρια και ανανεώσιμη ενέργεια

Το κόστος των μη-οικιστικών, αγροτικών κτιρίων έχει αυξηθεί κατά 20 % κατά μέσον όρο, λόγω του αυξημένου κόστους των οικοδομικών υλικών και του κατασκευαστικού κόστους. Ειδικά στον κτηνοτροφικό τομέα, το κόστος αυξάνεται επιπλέον λόγω των απαιτήσεων ως προς την υγιεινή και την ασφάλεια των τροφίμων.

Σε μερικά κράτη μέλη, οι αγρότες ενθαρρύνθηκαν να επενδύσουν σε επιτόπια ανανεώσιμη παραγωγή ενέργειας, όπως είναι η αιολική, η ηλιακή ενέργεια και το βιοαέριο. Παραδείγματος χάριν, στην Γερμανία οι οροφές των αγροτικών κτιρίων χρησιμοποιούνται κατά κόρον για την εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, η μόνωση των κτιρίων έχει βελτιωθεί και η υγρή κοπριά χρησιμοποιείται για παραγωγή βιοαερίου. Ωστόσο, οι εθνικές επιδοτήσεις στον τομέα του βιοαερίου έχουν σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγήσει στη δημιουργία εργοστασίων παραγωγής βιοαερίου από αραβόσιτο ή σιτηρά, πράγμα που έχει αυξήσει το κόστος μίσθωσης της γης και προσελκύσει επενδυτές, πράγμα που μειώνει το κέρδος των αγροτών.

Τιμή και μίσθωση γης

Το κόστος μίσθωσης της γης είναι σημαντικότατος παράγοντας κόστους σε πολλούς αγροτικούς τομείς και κράτη μέλη, και θα πρέπει να θεωρείται ως άμεσο κόστος. Στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης, οι τιμές πώλησης και μίσθωσης αγροτικής γης έχουν φθάσει σε μη βιώσιμα επίπεδα, γεγονός που έχει προκαλέσει σοβαρή αποσύνδεση μεταξύ των ικανοτήτων παραγωγής, πρόσβασης σε γη και αξίας αγροτικής χρήσεως. Σε μερικές περιπτώσεις, αυτό οφείλεται στην άτακτη εξάπλωση της αστικής περιοχής, την πίεση από εταιρικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις και την συγκέντρωση της ιδιοκτησίας της γης στα χέρια λίγων. Ο συντονιστής προτείνει ένα σύστημα παρακολούθησης των τιμών της γης και της πρόσβασης σε αυτήν, ειδικά για νέους αγρότες.

Άλλα αγαθά και υπηρεσίες συμπεριλαμβανομένου του νερού

Δεδομένης της μεγάλης σημασίας του νερού στην αγροτική παραγωγή, η ΕΕ θα πρέπει να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην παροχή βελτιωμένων συστημάτων αποθήκευσης νερού για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, συμπεριλαμβανομένων της βελτίωσης της υδατοϊκανότητας των εδαφών και της συλλογής ομβρίων υδάτων σε ξηρές περιοχές ως προφύλαξη για το ενδεχόμενο μεταβολής των βροχοπτώσεων λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Επιπλέον, είναι επείγουσα ανάγκη να βελτιωθεί η διαχείριση των υδάτων και να ανακατανεμηθούν τα δικαιώματα στο νερό· να διατηρηθούν και να δημιουργηθούν πολυλειτουργικά αγροτικά οικοσυστήματα και γεωργοδασοκομικά συστήματα, προκειμένου να βελτιωθεί η υδατοϊκανότητα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία της έγκρισης	23.11.2011
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	30 1 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	John Stuart Agnew, Liam Aylward, José Bové, Luis Manuel Capoulas Santos, Michel Dantin, Paolo De Castro, Albert Deß, Herbert Dorfmann, Robert Dušek, Iratxe García Pérez, Sergio Gutiérrez Prieto, Martin Häusling, Esther Herranz García, Peter Jahr, Elisabeth Jeggle, Jarosław Kalinowski, Elisabeth Köstinger, George Lyon, Gabriel Mato Adrover, Mairead McGuinness, James Nicholson, Rareş-Lucian Niculescu, Γεώργιος Παπαστάμκος, Marit Paulsen, Britta Reimers, Ulrike Rodust, Czesław Adam Siekierski, Sergio Paolo Francesco Silvestris, Alyn Smith, Marc Tarabella, Janusz Wojciechowski
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Luís Paulo Alves, Salvatore Caronna, Σπύρος Δανέλλης, Giovanni La Via, Astrid Lulling, Maria do Céu Patrão Neves, Valdemar Tomaševski