Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 28/29 Ιουνίου 2012(1),

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 14/15 Μαρτίου 2013(2),

–  έχοντας υπόψη τις εν εξελίξει διοργανικές διαπραγματεύσεις σχετικά με το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου της 11ης Ιουλίου 2006 περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1260/1999,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 20ής Νοεμβρίου 2012, που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την έκθεση των προέδρων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωομάδας «Προς μια ουσιαστική Οικονομική και Νομισματική Ένωση»(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Ιουνίου 2011 σχετικά με ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για το αστικό περιβάλλον και το μέλλον του στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής(4),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του της 12ης Μαρτίου 2013 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με κοινές διατάξεις για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των σχεδίων δημοσιονομικών προγραμμάτων και τη διασφάλιση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος των κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ(5),

–  έχοντας υπόψη τη θέση του της 12ης Μαρτίου 2013 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών μελών τα οποία αντιμετωπίζουν ή απειλούνται με σοβαρές δυσκολίες αναφορικά με τη χρηματοοικονομική τους σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2009 για την πολιτική συνοχής: επένδυση στην πραγματική οικονομία(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2013 σχετικά με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 7ης-8ης Φεβρουαρίου 2013 σχετικά με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο(8),

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης της Επιτροπής των Περιφερειών της 6ης Μαρτίου 2013 με θέμα «Συνέργειες μεταξύ ιδιωτικών επενδύσεων και δημόσιας χρηματοδότησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο-εταιρικές σχέσεις για οικονομική ανάπτυξη και ευημερία»,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης της Επιτροπής των Περιφερειών της 1ης Φεβρουαρίου 2013 με θέμα «Ανάπτυξη των συνεργιών μεταξύ των προϋπολογισμών της ΕΕ, των κρατών μελών και των υποεθνικών αρχών»,

–  έχοντας υπόψη το υπόμνημα της Επιτροπής των Περιφερειών του 2012 με θέμα «Επιπτώσεις της δημοσιονομικής λιτότητας στα τοπικά οικονομικά και τις επενδύσεις»,

–  έχοντας υπόψη το σημείωμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων της 14ης Δεκεμβρίου 2012 με θέμα «Οι επιπτώσεις της ύφεσης του 2008-2009 στην περιφερειακή σύγκλιση της ΕΕ»(9),

–  έχοντας υπόψη τις περιοδικές εκθέσεις της Επιτροπής του Δεκεμβρίου 2012 με θέμα «Η ποιότητα των δημοσίων δαπανών στην ΕΕ»(10),

–   έχοντας υπόψη την έκθεση World Economic Outlook του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου του Οκτωβρίου 2012,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Προϋπολογισμών και της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A7-0269/2013),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια οικονομική και δημοσιονομική κρίση κλόνισε την κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή στην ΕΕ, προκαλώντας υψηλότερη ανεργία, μείωση του ΑΕΠ και αυξάνοντας τις περιφερειακές ανισότητες και τα δημοσιονομικά ελλείμματα σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρονική στιγμή και η σφοδρότητα της κρίσης παρουσίασε μεγάλες διαφορές στις περιφέρειες της ΕΕ, εντείνοντας τις προϋπάρχουσες διαρθρωτικές αδυναμίες και προκαλώντας σοβαρή πτώση της αύξησης του ΑΕΠ, πρωτοφανή ποσοστά ανεργίας, εξαθλίωση των πλέον ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος και μειωμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τράπεζες και οι χρηματοπιστωτικές αγορές δανείζουν όλο και πιο απρόθυμα, δεδομένου ότι η πιστοληπτική ικανότητα των κυρίαρχων και υποεθνικών κυβερνήσεων έχει χειροτερεύσει·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δημοσιονομικό σύμφωνο αποδείχθηκε ανεπαρκές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της κρίσης και ότι μελετάται ένα σύμφωνο ανάπτυξης που θα καθιστά δυνατή την υλοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε κοινοτικό επίπεδο, ως η πλέον βιώσιμη λύση, δεδομένου ότι σήμερα είναι κοινώς αποδεκτό ότι η δημοσιονομική λιτότητα και οι περικοπές στον προϋπολογισμό χωρίς επενδύσεις δεν αναζωογονούν την οικονομία και δεν θα δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες για την απασχόληση και την οικονομική μεγέθυνση·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων είναι να προαγάγουν την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή σε ολόκληρη την ΕΕ, μειώνοντας τις περιφερειακές ανισότητες, προάγοντας τη σύγκλιση και τονώνοντας την ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική πρόοδο με παραγωγικές επενδύσεις·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία συνιστούν ταυτόχρονα δαπάνες που προορίζονται για τη στήριξη της έξυπνης, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμης ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας, επιδρώντας έτσι θετικά στον παρονομαστή του δείκτη ελλείμματος προς το ΑΕΠ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάρρευση των δημόσιων οικονομικών που προκάλεσε σε ολόκληρη την ΕΕ η κρίση του δημόσιου χρέους οδήγησε στην ευρεία εφαρμογή πολιτικών λιτότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνέπειες των πολιτικών αυτών στα τοπικά οικονομικά υπήρξαν καταστρεπτικές, προκαλώντας μείωση ή συρρίκνωση διαφόρων κονδυλίων του προϋπολογισμού και υπονομεύοντας σε μεγάλο βαθμό τις ικανότητες χρηματοδότησης και συγχρηματοδότησης για παραγωγικές επενδύσεις εκ μέρους των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι λίγα μόνο κράτη εξακολούθησαν να υποστηρίζουν τις τοπικές επενδύσεις ενώ τα υπόλοιπα, αντιμέτωπα με την κρίση του δημόσιου χρέους, αποφάσισαν να παγώσουν ή να μειώσουν την οικονομική στήριξη για επενδύσεις προς τις τοπικές αρχές, ενώ υπήρξε ισχυρή τάση κεντρικού ελέγχου ή θέσπισης κανόνων για ένα εσωτερικό σύμφωνο σταθερότητας, που μείωσε σημαντικά τις επενδύσεις·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δραστικές δημοσιονομικές περικοπές που πραγματοποιήθηκαν σε σημαντικούς τομείς και κλάδους είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν επί του παρόντος οι τοπικές και περιφερειακές αρχές·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υποεθνικές κυβερνήσεις αποτελούν βασικούς περιφερειακούς παράγοντες ανάπτυξης· λαμβάνοντας υπόψη ότι αντιπροσωπεύουν το 60% των δημόσιων επενδύσεων και το 38% των ενοποιημένων κυβερνητικών δαπανών για «οικονομικές υποθέσεις», με αποτέλεσμα να περιλαμβάνουν τις περισσότερες δαπάνες που μπορούν να επηρεάσουν την περιφερειακή ανάπτυξη, όπως συμβαίνει στις εμπορικές και εργασιακές υποθέσεις, στη γεωργία, τις μεταφορές ή την έρευνα και ανάπτυξη·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις στην ΕΕ λειτούργησαν ως μεταβλητή αναπροσαρμογής στα δύο τρίτα των χωρών, εν μέρει λόγω των προσπαθειών που καταβλήθηκαν το 2009 για την καταπολέμηση της κρίσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε σύγκριση με το 2010, το 2011 οι άμεσες επενδύσεις σημείωσαν πτώση σε δέκα επτά κράτη μέλη, η οποία υπερέβη το 10% σε δέκα εξ αυτών (Αυστρία, Λετονία, Τσεχική Δημοκρατία, Σλοβακία, Βουλγαρία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Ουγγαρία και Ισπανία)· λαμβάνοντας υπόψη ότι η πτώση των επενδύσεων που ξεκίνησε το 2010 (οι επιχορηγήσεις για επενδύσεις από τις κεντρικές κυβερνήσεις μειώθηκαν κατά -8,7%) συνεχίζεται και φαίνεται να εισέρχεται σε αρνητική δίνη·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το επίπεδο χρέους των υποεθνικών κυβερνήσεων είναι πολύ χαμηλότερο από το επίπεδο χρέους των εθνικών φορέων·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ζητείται από τις υποεθνικές αρχές να συμμετάσχουν στην προσπάθεια εξυγίανσης και να μειώσουν τα ελλείμματα και τα χρέη τους ενώ οι συνθήκες δανεισμού έχουν επιδεινωθεί για τις οικονομικά ασθενέστερες υποεθνικές κυβερνήσεις·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες επενδύσεις αποτελούν το κλειδί για την κοινωνική ένταξη και ότι υπάρχουν ουσιαστικές επενδυτικές ανάγκες σε πολλούς κρίσιμους τομείς της οικονομίας της ΕΕ, όπως η αγορά εργασίας, οι υποδομές, η έρευνα και η καινοτομία και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά από μία περίοδο αυξημένης σύγκλισης στην ΕΕ κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ 2000 και 2007, η σύγκλιση επιβραδύνθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της ύφεσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερο επλήγησησαν οι περιφέρειες με μη βιώσιμες και κερδοσκοπικές επενδύσεις και οι περιφέρειες με ισχυρούς εξαγωγικούς βιομηχανικούς τομείς·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μηχανισμός απορρόφησης των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ προβλέπει ότι η Επιτροπή μπορεί να αποδίδει μόνο ενδιάμεσες πληρωμές με βάση τις δηλωθείσες δαπάνες που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στα κράτη μέλη·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημόσια εθνική συγχρηματοδότηση στο πλαίσιο των διαρθρωτικών ταμείων στην ΕΕ27 για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 ανέρχεται περίπου σε 132 δισ. ευρώ και ότι το ποσό αυτό συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή απορρόφηση των ταμείων και για την υψηλή ποιότητα των επενδύσεων, με την οποία θα αυξηθεί η συμμετοχή και η ευθύνη όσον αφορά τη χρησιμοποίηση των ταμείων της ΕΕ·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προγράμματα δημόσιας συγχρηματοδότησης που στηρίζονται από την πολιτική συνοχής ενδέχεται να τεθούν σε κίνδυνο λόγω της έλλειψης ευελιξίας στην εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ), πράγμα που θα έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά η συμβολή της πολιτικής συνοχής στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και στην υπέρβαση της υφιστάμενης κρίσης·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  επισημαίνει με μεγάλη ανησυχία το ευδιάκριτο μοντέλο αύξησης των περιφερειακών ανισοτήτων στην ΕΕ σήμερα - με πολλές σχετικά πτωχές περιφέρειες στα νέα κράτη μέλη και τη Νότια Ευρώπη και τις περισσότερες πλούσιες περιφέρειες στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη - ακόμη και στο εσωτερικό κρατών μελών και περιφερειών· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, την πρωταρχική σημασία που έχει η πολιτική συνοχής της ΕΕ ως βασικό εργαλείο επενδύσεων για την επίτευξη σύγκλισης και βιώσιμης ανάπτυξης στην ΕΕ·

2.  τονίζει ότι η τοπική οικονομία συνιστά βασικό παράγοντα ανάκαμψης για τις κοινότητες, κάτι πολύ σημαντικό στο πλαίσιο της σημερινής κατάστασης κρίσης· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη που αποφέρει η κοινωνική οικονομία όσον αφορά τη βελτίωση της κοινωνικής συνοχής σε τοπικό επίπεδο· ζητεί από τα κράτη μέλη να προβλέψουν δυνατότητες χρηματοδότησης της κοινωνικής οικονομίας μέσω των διαρθρωτικών ταμείων για την περίοδο 2014-2020·

3.  επαναλαμβάνει τη σημασία της πολιτικής συνοχής ως βασικού μέσου επενδύσεων της Ένωσης που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην καταπολέμηση της κρίσης και στη μείωση των ανισορροπιών, θέτοντας την ΕΕ και τις περιφέρειές της σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης· τονίζει τον ειδικό ρόλο που διαδραματίζει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) στη στήριξη των κοινωνικών επενδύσεων και στην εφαρμογή της στρατηγικής Ευρώπη 2020, συμβάλλοντας συγκεκριμένα στην επίτευξη υψηλών επιπέδων βιώσιμης απασχόλησης και παραγωγικότητας και ταυτόχρονα καταπολεμώντας αποτελεσματικά τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό και αυξάνοντας την κοινωνική συνοχή· υπογραμμίζει, επομένως, τη σημασία που έχει η εξασφάλιση επαρκών δημοσιονομικών διατάξεων στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το ΠΔΠ για τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία, επισημαίνοντας ιδιαίτερα τον βασικό επενδυτικό τους ρόλο σε τομείς όπως η απασχόληση, η καινοτομία, η βιώσιμη ανάπτυξη, η οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών και η στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων·

4.  επισημαίνει ότι η πολιτική συνοχής αποδείχθηκε ανθεκτική στην κρίση, προσαρμόζοντας τα προγράμματά της και τα μέσα χρηματοδότησής της και παρέχοντας, με τον τρόπο αυτό, μεγαλύτερη ευελιξία και καθοριστική συμβολή σε τομείς όπου χρειάζονται επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη μείωση των γεωγραφικών ανισοτήτων·

Χρηματοδότηση της ικανότητας των περιφερειών της ΕΕ και των συνεργειών σε περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο

5.  τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν διάφορες υποεθνικές αρχές στην επανεξισορρόπηση του προϋπολογισμού διατηρώντας το επίπεδο των δημόσιων επενδύσεων και συγχρηματοδοτώντας νέα προγράμματα, παρέχοντας, έτσι, αποτέλεσμα μόχλευσης, ιδίως όταν οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι χαμηλές· υπογραμμίζει το γεγονός ότι σε περίοδο ύφεσης και ασθενούς ανάπτυξης, οι βιώσιμες δημόσιες συμβάσεις και η ικανότητα χρηματοδότησης ή συγχρηματοδότησης και δέσμευσης πόρων για επενδύσεις είναι κρίσιμης σημασίας προκειμένου να διατηρηθεί το αναπτυξιακό δυναμικό·

6.  εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα παρατεταμένα μέτρα λιτότητας και η αυστηρή οικονομική διακυβέρνηση το 2011 και το 2012, με συνέπεια την αυξημένη πίεση και περικοπές στους δημόσιους προϋπολογισμούς, απειλούν να μειώσουν τα περιθώρια για τοπικές πολιτικές με στόχο την επίτευξη της Ευρώπης 2020·

7.  τονίζει την ανάγκη να αποκατασταθεί και να βελτιωθεί η χρηματοδοτική ικανότητα σε υποεθνικό επίπεδο προκειμένου να εξασφαλιστεί κατάλληλη τεχνική βοήθεια, ιδίως στην εφαρμογή σύνθετων κοινών έργων υπ’ ευθύνη των τοπικών αρχών προκειμένου να διασφαλιστούν δημόσιες επενδύσεις για προγράμματα και σχέδια με στόχο την τόνωση της βιώσιμης ανάπτυξης, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και την αποκατάσταση του κοινωνικού ιστού, την παροχή επαρκών υπηρεσιών υγείας και κοινωνικών υπηρεσιών και την εξασφάλιση θέσεων εργασίας, ιδίως σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο· εκτιμά ότι η ειδική συμπληρωματική ενίσχυση για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες δεν θα πρέπει να υπόκειται στη θεματική συγκέντρωση και να χρησιμοποιείται για την αντιστάθμιση του πρόσθετου κόστους που συνδέεται με τα χαρακτηριστικά και τους περιορισμούς που αναφέρονται στο άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που βαρύνουν τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες· σημειώνει περαιτέρω ότι οι ειδικές πρόσθετες πιστώσεις μπορεί επίσης να συμβάλουν στη χρηματοδότηση λειτουργικών ενισχύσεων και δαπανών που καλύπτουν υποχρεώσεις και συμβάσεις δημόσιων υπηρεσιών στις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες·

8.  εμμένει στην ανάγκη για περαιτέρω ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των περιφερειακών και τοπικών αρχών και για εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη μείωση της γραφειοκρατίας, που επιδρά αρνητικά, μεταξύ άλλων, στον ρόλο των αρχών αυτών ως δικαιούχων και περιορίζει την ικανότητά τους να υλοποιούν έργα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ·

9.  ζητεί από τα θεσμικά όργανα να βελτιώσουν τις υφιστάμενες διατάξεις ώστε οι περιφέρειες ορισμένων κρατών μελών που πλήττονται ιδιαίτερα από τη χρηματοπιστωτική κρίση να μπορούν να βελτιώσουν περαιτέρω την ικανότητά τους να απορροφούν πόρους των διαρθρωτικών ταμείων και του ταμείου συνοχής και έτσι να προληφθούν οι τεράστιες ακυρώσεις πιστώσεων που προβλέπεται ότι θα επέλθουν·

10.  ζητεί περαιτέρω απλούστευση των κανόνων και αυξημένη ευελιξία και διαφάνεια στον προγραμματισμό και τη διαχείριση των διαρθρωτικών ταμείων, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερη εκτέλεση των έργων καθώς και ταχύτερη και καταλληλότερη ανταπόκριση στις κοινωνικές προκλήσεις και απειλές·

11.  χαιρετίζει την έκθεση της Επιτροπής του 2012 για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ και ιδιαίτερα το κεφάλαιο για τη φορολογική αποκέντρωση στην ΕΕ που επισημαίνει την ορθότητα ενός ομοσπονδιακού φορολογικού μοντέλου το οποίο θα αποδίδει αυξημένα έσοδα και ευθύνες για τις δαπάνες στις υποκρατικές αρχές· ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει ένα τέτοιο κεφάλαιο για την κατάσταση των υποκρατικών δημόσιων οικονομικών και τις μεταρρυθμίσεις στην έκθεση για τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ του επόμενου έτους·

12.  τονίζει την ανάγκη για μεγαλύτερες συνέργειες μεταξύ των προϋπολογισμών δημόσιων δαπανών σε εθνικό, υποεθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με σαφή καθορισμό των ρόλων και των ευθυνών των διαφόρων αρχών του προϋπολογισμού σε επίπεδο ΕΕ, κρατών μελών και υποκρατικών κυβερνήσεων, μεταξύ άλλων με σαφήνεια σε σχέση με τον ρόλο και τον ορθολογισμό της πολιτικής της ΕΕ και της χρηματοδοτικής παρέμβασης, με την τήρηση των προθεσμιών πληρωμής που ορίζονται στην οδηγία 2011/7/ΕΕ για τις καθυστερήσεις πληρωμών και με σεβασμό της επικουρικότητας και των δημοσιονομικών δικαιωμάτων των τοπικών και περιφερειακών αρχών (ο ρόλος τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και ελέγχου), όπως η δημοκρατική τους λογοδοσία στις κοινότητες που τις εκλέγουν, και εξασφάλιση της αυτονομίας κάθε επιπέδου διακυβέρνησης στον καθορισμό των προτεραιοτήτων και των δαπανών· ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει σαφή και εμπεριστατωμένα δεδομένα για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να τονωθεί ο ρόλος που διαδραματίζει ο προϋπολογισμός της ΕΕ στη μόχλευση επενδύσεων σε διάφορα επίπεδα·

13.  υποστηρίζει σθεναρά την αυξημένη διαφάνεια και την απλούστευση των δημοσιονομικών διαδικασιών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης (περιλαμβανομένου του ρητού εντοπισμού πηγών ενωσιακής χρηματοδότησης στο πλαίσιο των εθνικών και υποκρατικών προϋπολογισμών), καθώς και την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με την εικόνα των δαπανών των ενωσιακών χρηματοδοτικών προγραμμάτων σε περιφερειακό επίπεδο (όπου τούτο είναι δυνατόν) αλλά και τη διευκρίνιση του τρόπου με τον οποίο οι προτεραιότητες και η χρηματοδότηση ευθυγραμμίζονται, σε επίπεδο ΕΕ, κρατών μελών και υποκρατικό επίπεδο, προς τις προτεραιότητες που έχουν συμφωνηθεί σε επίπεδο ΕΕ·

14.  τονίζει ότι είναι σημαντικό, παράλληλα με την προσαρμογή στους ανά την Ευρώπη τρέχοντες δημοσιονομικούς περιορισμούς, να συνεχίζονται οι επενδύσεις για το μέλλον· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η πρόκληση δεν είναι να σταματήσουν να αυξάνουν τις δαπάνες τους, αλλά να δαπανούν με πιο αποδοτικό τρόπο·

15.  χαιρετίζει το γεγονός ότι η χρήση χρηματοδοτικών μέσων επεκτείνεται δυνάμει της πολιτικής συνοχής σε όλους τους θεματικούς στόχους και σε όλα τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει μία σε βάθος ανάλυση και αξιολόγηση του δυναμικού των νέων μέσων και πηγών χρηματοδότησης για τη στήριξη των επενδύσεων για την ανάπτυξη, όπως είναι η αγορά ομολόγων, το μέσο επιμερισμού του κινδύνου και η χρήση καινοτόμων χρηματοδοτικών μέσων· καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να διερευνήσουν καινοτόμους τρόπους για τη χρηματοδότηση μακροπρόθεσμων επενδύσεων των τοπικών και περιφερειακών αρχών, μεταξύ άλλων με την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων· υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι μηχανισμοί δανειοδότησης της ΕΤΕπ στη χρηματοδότηση έργων ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και ζητεί περισσότερο συντονισμό και συνέργεια μεταξύ των εν λόγω μηχανισμών και των διαρθρωτικών ταμείων·

16.  υπογραμμίζει τη σημασία της πρωτοβουλίας Jessica για τη στήριξη της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και της ανάπλασης των αστικών περιοχών μέσω μηχανισμών χρηματοοικονομικής τεχνικής και ζητεί την ευρύτερη εφαρμογή της στο πλαίσιο της μελλοντικής περιόδου προγραμματισμού·

Οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ και επενδύσεις για την ανάπτυξη και την απασχόληση

17.  τονίζει τον ρόλο που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές στην επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020 για έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς· επαναλαμβάνει τη σημασία της σύμπραξης κεντρικών και περιφερειακών και τοπικών αρχών στον καθορισμό προτεραιοτήτων και στην παροχή των απαιτούμενων συγχρηματοδοτήσεων για την υλοποίηση των προγραμμάτων ως προϋπόθεση για την επίτευξη μέγιστου αποτελέσματος με περιορισμένους πόρους στο πλαίσιο της επίτευξης των εν λόγω στόχων· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σπουδαιότητα του νέου μέσου για την υπό κοινοτική καθοδήγηση τοπική ανάπτυξη, μέσω του οποίου θα μπορέσουν οι ομάδες δράσης σε τοπικό επίπεδο να χαράξουν και να εφαρμόσουν τοπικές στρατηγικές έξυπνης και βιώσιμης απασχόλησης χωρίς αποκλεισμούς· ζητεί από τα κράτη μέλη να προβλέψουν τέτοιου είδους ευκαιρίες ως μέρος της συνεχιζόμενης διαδικασίας προγραμματισμού, προκειμένου να γίνει χρήση των τεράστιων δυνατοτήτων καινοτομίας των τοπικών ομάδων δράσης· τονίζει τη σημασία των τοπικών και περιφερειακών αρχών και, όπου κρίνεται αναγκαίο, των κοινωνικών εταίρων και λοιπών συναφών εταίρων στον προγραμματισμό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των διαθρωτικών ταμείων και στην προπαρασκευή των συμφωνιών εταιρικής σχέσης, πράγμα που θα εξασφάλιζε καλύτερη διασύνδεση μεταξύ των ενωσιακών, εθνικών, περιφερειακών και τοπικών στρατηγικών·

18.  πιστεύει ότι είναι απαραίτητη η θεματική συγκέντρωση σε μικρό αριθμό προτεραιοτήτων· τονίζει, όμως, ότι απαιτείται ευελιξία για να δίδεται στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες η δυνατότητα να ανταποκρίνονται κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο στους κοινούς στόχους, με παράλληλο σεβασμό των εδαφικών, οικονομικών και κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων·

19.  επαναλαμβάνει τη σθεναρή του αντίθεση στην καθιέρωση μιας μακροοικονομικής εξάρτησης από προϋποθέσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής 2014–2020 που ενδεχομένως θα πλήξει τις περιφέρειες και τις κοινωνικές ομάδες που ήδη έχουν εξασθενήσει από την κρίση, ενώ η αναστολή πληρωμών πιθανότατα θα έχει δυσανάλογα αποτελέσματα σε ορισμένα κράτη μέλη και ιδίως στις περιφέρειες, παρά την πλήρη συμμετοχή τους στις προσπάθειες για την εξισορρόπηση των δημόσιων προϋπολογισμών, πράγμα που δεν θα οδηγούσε παρά στην αποδυνάμωση των κρατών που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικές δυσκολίες και θα υπονόμευε τις προσπάθειες αλληλεγγύης οι οποίες έχουν ζωτική σημασία για τη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας στην Ένωση· εκτιμά επιπλέον ότι μια τιμωρητική προσέγγιση αυτού του είδους ενδέχεται να μη γίνει κατανοητή από την ευρεία κοινή γνώμη και να εντείνει τη δυσπιστία, σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία ο κόσμος δέχεται ήδη σοβαρό πλήγμα από την κρίση και από τις επιπτώσεις των πολιτικών λιτότητας·

20.  θεωρεί ότι, σε μια περίοδο συρρίκνωσης της δημόσιας χρηματοδότησης, πρέπει να επανεξεταστεί η αρχή της προσθετικότητας, η οποία θα πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με το πλαίσιο της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, και ευελπιστεί ότι το θέμα αυτά θα συζητηθεί στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων σχετικά με την πολιτική συνοχής μετά το 2013·

21.  επισημαίνει τις πρόσφατες παρατηρήσεις του ΔΝΤ, σύμφωνα με το οποίο η λιτότητα αποδυναμώνει τις χώρες στις οποίες εφαρμόζεται μηχανιστικά: σε ένα αδύναμο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η εσπευσμένη μείωση του ελλείμματος γενικής κυβέρνησης αναχαιτίζει τη βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη, μειώνοντας τα φορολογικά έσοδα και, ως εκ τούτου, επιδεινώνοντας περαιτέρω το έλλειμμα· συμφωνεί με το ΔΝΤ ότι πρέπει να δοθεί έμφαση όχι μόνο στη δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά και στην εξισορρόπηση μεταξύ εξυγίανσης και ανάπτυξης·

22.  επικροτεί την πρόταση που έγινε από ορισμένα κράτη μέλη να συμπεριληφθεί στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το ΠΔΠ μια «ρήτρα αναθεώρησης» για τα έτη 2015 και 2016, η οποία θα αυξάνει τους προϋπολογισμούς κατά τη διάρκεια εκτέλεσή τους, προκειμένου να προαγάγει την απασχόληση των νέων και άλλους καίριους τομείς·

23.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εκμεταλλευτούν όλα τα περιθώρια ευελιξίας που υφίστανται στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) προκειμένου να εξισορροπηθούν παραγωγικές και βιώσιμες δημόσιες επενδυτικές ανάγκες με φορολογικά κίνητρα· εκτιμά ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει, για παράδειγμα, αν εξαιρεθούν τα συνολικά επίπεδα εθνικής συγχρηματοδότησης των διαρθρωτικών ταμείων και των ευρωπαϊκών επενδύσεων από τους περιορισμούς που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης· είτε, για παράδειγμα, με αναφορά, ως προς τους υπολογισμούς που αφορούν το Σύμφωνο, στις καθαρές και όχι στις μεικτές ανάγκες του κράτους, δηλαδή μετά τους φόρους που βαρύνουν τις πραγματικές δαπάνες (με ειδική αναφορά στον ΦΠΑ)· είτε εφαρμόζοντας διαφορετική χρονική προσαρμογή στα δύο ταμεία χρηματοδότησης των ίδιων προγραμμάτων (μια ευρωπαϊκή και μια εθνική) που θα επιτρέπει πλήρη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων κατά τα πρώτα έτη του προγράμματος και ολοκληρωτική χρήση της εθνικής πηγής κατά τα τελευταία, με βάση την υπόθεση ότι, έως την ημερομηνία αυτή, το συγκεκριμένο κράτος μέλος μπορεί να έχει επιτύχει συγκεκριμένα αποτελέσματα όσον αφορά την πολιτική περιορισμού του δείκτη χρέους προς το ΑΕΠ·

24.  ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι δημόσιες δαπάνες που πραγματοποιούνται από τα κράτη μέλη για τη συγχρηματοδότηση προγραμμάτων τα οποία υποστηρίζονται από τα διαρθρωτικά ταμεία δεν εντάσσονται στις δημόσιες ή αντίστοιχες διαρθρωτικές δαπάνες οι οποίες λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο συμφωνιών εταιρικής σχέσης προκειμένου να επιβεβαιωθεί η τήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, εφόσον κάτι τέτοιο συνιστά υποχρέωση που απορρέει άμεσα από την τήρηση της αρχής της προσθετικότητας· ζητεί, ως εκ τούτου, οι δημόσιες δαπάνες των κρατών μελών που σχετίζονται με την εφαρμογή προγραμμάτων τα οποία συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία να αποκλείονται πλήρως από τον ορισμό των διαρθρωτικών ελλειμμάτων του ΣΣΑ, δεδομένου ότι πρόκειται για δαπάνες αφιερωμένες στην επίτευξη των στόχων της Ευρώπης 2020 και τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, της ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως όσον αφορά τους νέους·

25.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση για πιθανές ενέργειες στο πλαίσιο του υφισταμένου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ προκειμένου να αντιμετωπιστεί περαιτέρω το θέμα του διαχωρισμού των τρεχουσών δαπανών και επενδύσεων στους υπολογισμούς του ελλείμματος προϋπολογισμού εις τρόπον ώστε να αποφεύγεται το ενδεχόμενο να υπολογίζονται αρνητικά δημόσιες επενδύσεις με μακροπρόθεσμα καθαρά οφέλη·

26.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη, στο πλαίσιο των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για τη μελλοντική Οικονομική και Νομισματική Ένωση, όλα τα περιθώρια ευελιξίας του πλαισίου μακροοικονομικής διακυβέρνησης προκειμένου να υπάρξουν παραγωγικές επενδύσεις, επανεξετάζοντας ιδιαίτερα τη σχέση μεταξύ του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και των παραγωγικών δημόσιων επενδύσεων και αποκλείοντας από τους κανόνες δημοσιονομικής εποπτείας εντός του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης τις δημόσιες δαπάνες που αφορούν την εφαρμογή προγραμμάτων τα οποία συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία στο πλαίσιο πολιτικών που ευνοούν την ανάπτυξη·

o
o   o

27.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/131388.pdf. (2) http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/136151.pdf. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0430. (4) ΕΕ C 390 της 18.12.2012, σ. 10. (5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0070. (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0069. (7) ΕΕ C 87 E της 1.4.2010, σ. 113. (8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0078. (9) http://www.eib.org/infocentre/publications/all/econ-note-2012-regional-convergence.htm. (10) http://ec.europa.eu/economy_finance/publications/occasional_paper/2012/pdf/ocp125_en.pdf.