De Voorzitter. - Aan de orde is het debat over zes ontwerpresoluties over Zimbabwe⁽¹⁾.

  Marios Matsakis, auteur. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, het gaat van kwaad tot erger met de politieke, economische en humanitaire situatie in Zimbabwe nu er, naast de toch al ellendige situatie waarin het Zimbabwaanse volk zich bevindt, ook nog een uitbraak van cholera en mogelijk andere epidemieën dreigen.

Het is nu wel volstrekt duidelijk dat president Mugabe heel weinig geeft om het welzijn van zijn landgenoten. Hij vindt het veel belangrijker dat hij zelf een leven van luxe en extravagantie leidt. Het is boven elke twijfel verheven dat de heer Mugabe volstrekt ongeschikt is om leiding te geven aan zijn land in deze moderne tijd. Hij probeert zich voor zijn politieke bestaan te verontschuldigen door te doen alsof hij de geesten van het al lang voorbije Britse koloniale tijdperk bestrijdt.

Wij Europeanen kunnen president Mugabe er op geen enkele manier van overtuigen naar rede te luisteren. De enige mogelijkheid hem te dwingen zich terug te trekken is een radicale veranderingen in de opstelling van de Afrikaanse Unie. Het is een schande dat die organisatie niet nu al veel vastbeslotener en zelfverzekerder tussenbeide is gekomen. Ik ben van mening dat wij onze inspanningen moeten richten op de Afrikaanse Unie en op de regeringen van de aangesloten landen. We moeten hen heel duidelijk maken dat we hen verantwoordelijk stellen voor de bedroevende stand van zaken in Zimbabwe en dat we van hen verwachten dat zij, al is het laat, passende en drastische maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat het regime van de heer Mugabe óf het veld ruimt óf ernstige consequenties tegemoet kan zien, met inbegrip van rechtsvervolging wegens misdaden tegen de mensheid.

  Catherine Stihler, auteur. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, als mijn collega’s even hun ergste nachtmerrie voor de geest zouden halen, dan zou die het niet halen bij dat wat er op dit moment met het volk van Zimbabwe gebeurt. Dat was eens een welvarend land, maar zijn president heeft het compleet op zijn kop gezet. Het land is bezig ineen te storten – er is geen bestuur, er zijn geen banen, er heerst hyperinflatie, er is geen eten en geen gezondheidszorg – en nu is er als gevolg van het gebrek aan sanitaire voorzieningen ook nog een uitbraak van cholera.

Een week geleden heeft de Zimbabwaanse president Robert Mugabe gezegd dat de cholera-uitbarsting tot staan was gebracht. Hij beweerde dat het Westen een epidemie als excuus wilde gebruiken om Zimbabwe binnen te vallen en hem ten val te brengen, maar Zuid-Afrika heeft het grootste deel van zijn noordgrens met Zimbabwe tot rampgebied uitgeroepen – omdat de ziekte zich via vluchtelingen over de grens heen verspreidt – en Oxfam heeft gewaarschuwd dat de situatie in Zimbabwe nog een stuk slechter kan worden.

Vandaag zijn er cijfers gepubliceerd waaruit blijkt dat er al 1 111 mensen zijn overleden en dat de ziekte zich verspreidt. Er zijn 20 581 gevallen van cholera. Cholera is een hoogst besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie die een darminfectie veroorzaakt met symptomen als diarree en dehydratatie. In de ernstigste vorm ervan kunnen ernstige dehydratatie en nierinsufficiëntie als gevolg van plotselinge, waterige diarree tot de dood leiden. Gezonde volwassenen kunnen binnen een paar uur overlijden.

Om een voorbeeld te geven van de invloed die de ziekte op de bevolking heeft, wil ik het Parlement vertellen over het zoontje van Cynthia Hunde, Munashe. Vlak voor zijn eerste verjaardag stierf Munashe aan cholera. Cynthia was in Zuid-Afrika gaan werken om te proberen haar zoon een betere toekomst te bieden, omdat er in Zimbabwe geen werk is, en had Munashe aan de zorg van haar moeder toevertrouwd. Toen ze in het huis van haar moeder terugkwam, vond ze de stervende Munashe in de armen van zijn oma. In een interview voor de BBC zei ze: “Ik ben zo verdrietig … . Het is zo moeilijk uit te leggen. Als je een zoon hebt, heb je dromen voor hem. Toen ik thuis kwam, verwachtte ik hem in het huis te zien rondscharrelen, maar dat was helaas niet zo”.

Beste collega’s, steunt u alstublieft deze resolutie waarin Zimbabwe veroordeeld wordt en helpt u onschuldige slachtoffers als Munashe.

  Erik Meijer, auteur. − Voorzitter, in de vorige urgentiedebatten over Zimbabwe op 7 juli 2005 en 24 april 2008 heb ik erop gewezen waarom Mugabe erin slaagt om zó lang aan de macht te blijven.

De mensen herinneren zich het gewelddadige verleden van hun land. Voor velen is hij de held van de bevrijdingsstrijd gebleven. Volgens die opvatting moet alles wat hij doet bij voorbaat als goed worden beschouwd. Iedereen die zich tegen hem verzet, dient, zoals voorheen, de belangen van het buitenland en in het binnenland alleen die van de bevoorrechte blanke minderheid. Als Mugabe de macht zou verliezen, zou het land opnieuw worden gekoloniseerd en zou de meerderheid van de bevolking worden gediscrimineerd. De werkelijkheid is anders.

Het plotselinge radicalisme van Mugabe enkele jaren geleden, die nooit een grondige hervorming van het agrarische grondbezit had doorgevoerd en die de kloof tussen arm en rijk in zijn land had laten voortbestaan, was vooral bedoeld om onder een jonge generatie nieuwe aanhang te verwerven en zijn oude medestrijders niet verder van zich te vervreemden.

Die aanpak heeft hem wel meer fanatieke en gewelddadige medestanders opgeleverd, maar zeker niet de steun van de meerderheid van zijn landgenoten. Europa en Amerika hebben de verhoudingen in Zimbabwe jarenlang verkeerd ingeschat en daarmee de verdenking opgeroepen koloniale bijbedoelingen te hebben. Juist door gevoelens van vijandschap kon Mugabe de baas blijven.

Pas nu voor iedereen blijkt hoe onbekwaam en rampzalig zijn politiek is, groeit de weerstand. Zonder moorden en intimidatie zou hij de presidentsverkiezingen niet meer hebben gewonnen en zou de krappe parlementaire meerderheid voor de oppositie zijn omgezet in een regering.

We zijn nu een stadium verder dan tijdens de vorige urgentiedebatten. De drinkwatervoorziening is kapot en de cholera eist slachtoffers. Dat is geen reden voor triomfalisme over de falende tegenstander, maar voor hulp aan de inwoners van Zimbabwe. Zij verdienen een betere regering, maar die kan door niemand van buitenaf worden opgelegd. We kunnen wel verhinderen dat Mugabe steun van buiten krijgt.

  Mikel Irujo Amezaga, auteur. – (ES) Zoals in het verslag gezegd wordt, telt Zimbabwe volgens schattingen uit 2007 twaalf miljoen inwoners, waarvan bijna de helft honger lijdt. De levensverwachting is 36 jaar, slechts 40 procent van de docenten in Zimbabwe heeft werk, en niet meer dan een derde van het aantal kinderen gaat naar school, waarmee Mugabe niet alleen het heden de kop omdraait maar ook de toekomst.

Onderdrukking en verkrachting van de mensenrechten zijn aan de orde van de dag. Mensenrechtenactivisten in Zimbabwe zijn stelselmatig het doelwit geweest van willekeurige aanhoudingen, arrestaties en martelingen. De wetgeving die de regering heeft ingevoerd heeft de vrijheid van meningsuiting, die van vereniging, van beweging en vergadering ernstig ingeperkt.

Een aantal van die beperkingen zou ik hier willen noemen want de regels die de regering tegen deze mensenrechtenactivisten heeft uitgevaardigd, worden steeds repressiever. Voorbeeld hiervan is de Wet op toegang tot informatie en bescherming van de privacy, die door de regering gebruikt wordt om journalisten op effectieve wijze de mond te snoeren; de Wet op de openbare orde en veiligheid, die de vrijheid van vergadering nauw heeft ingeperkt en ten gevolge waarvan honderden mensenrechtenactivisten, waaronder werknemers van de onafhankelijke media, lukraak zijn opgepakt; en verder de Wet op particuliere vrijwilligersorganisaties, die in 2002 door de regering is ingesteld en die vermoedelijk gebruikt wordt om ngo’s te intimideren en vervolgen.

Mevrouw de Voorzitter, in mijn moedertaal, het Euskera, ofwel het Baskisch, dat in dit Parlement geen officiële taal is, betekent “mugabe” “grenzeloos”, wat een goeie bijnaam is voor dit personage.

De dictator van dit Afrikaanse land is niet alleen nummer zoveel op de lange lijst dictators waarmee we helaas op deze planeet te maken hebben, maar ik durf te zeggen dat hij tot de top tien van die lijst behoort. Ik denk we in dat de Europese Unie al het schijnbaar onmogelijke moeten ondernemen om ervoor te zorgen dat deze figuur het veld ruimt en een plaatsje krijgt op de banken van het Hof voor de Rechten van de Mens.

Wij wensen Zimbabwe dus een gelukkig 2009 toe, zonder Mugabe.

  Andrzej Tomasz Zapałowski, auteur. − (PL) Mevrouw de Voorzitter, twee maanden geleden hebben we een debat gevoerd over de grote hongersnood in Oekraïne in de jaren dertig van de vorige eeuw. De volgende vragen zijn meermaals aan de orde gesteld: Hoe heeft deze tragedie kunnen plaatsvinden? Waarom heeft de wereld zich in stilzwijgen gehuld? Gelet op de huidige gebeurtenissen in Zimbabwe komt een vergelijkbare vraag in mij op: Hoe is het in deze tijden mogelijk dat een leider zijn eigen land verwoest? Waarom doet de wereld zo weinig om dit probleem aan te pakken?

Resoluties alleen zullen het bewind in Zimbabwe niet veranderen. We moeten ons afvragen of we bereid zijn werkeloos toe te zien hoe het Zimbabwaanse volk te gronde wordt gericht, net als de VN-troepen hebben toegekeken hoe de Rwandese bevolking werd vermoord. Misschien was onze reactie op de situatie in Zimbabwe doortastender geweest wanneer het land over een enorme rijkdom aan grondstoffen zou beschikken. De voorliggende resolutie is een uitstekend document, maar ook niet meer dan dat. Om mensen te redden, is een dynamischer optreden nodig. Met het oog hierop moeten we onze onvoorwaardelijke steun geven aan de buurlanden van Zimbabwe, zodat aan de grenzen van dit land passende hulp kan worden verleend.

  Charles Tannock, auteur. − (EN) Mevrouw de Voorzitter, Zimbabwe heeft in de afgelopen jaren zo vaak een rol gespeeld in de debatten dat het ons vergeven zou kunnen worden als we geen afkeurende woorden meer over hadden, maar we móeten wel onze mond roeren, omdat het volk van Zimbabwe, dat al zo lang lijdt, het recht om te spreken ontzegd is door die meedogenloze despoot Robert Mugabe.

Hij heeft elk recht op democratische legitimiteit verspeeld vanwege zijn buitensporige minachting voor mensenrechten, politieke vrijheden en de rechtsstaat. Het neerschieten onlangs van Perence Shiri, een van Mugabe’s trawanten, is een aanwijzing voor de woede die onder de Zimbabwaanse oppervlakte borrelt. Shiri heeft het bloed van 20 000 mensen aan zijn handen. Hij was het die in het begin van de jaren tachtig, met hulp van het communistische Noord-Korea, systematisch bloedbaden aanrichtte onder onschuldige burgers in Matabeleland. En alsof dat nog niet genoeg was, is er door het nalatige optreden van Mugabe een epidemie van cholera uitgebroken – een ziekte die in heel Zimbabwe bijna uitgeroeid was.

In een reactie op de internationale ongerustheid zegt Mugabe – en dat is ongehoord – dat de uitbraak van cholera gelijkstaat aan volkerenmoord gepleegd door Groot-Brittannië, mijn land, de vroegere kolonisator. Misschien komt het door deze ongegronde beschuldiging van neokolonialisme, gecombineerd met onze postkoloniale schuldgevoelens, dat we geen drastischer maatregelen nemen.

Toch vinden we, wanneer we voor een oplossing naar Afrika kijken, slechts onverschilligheid en gebrek aan effectiviteit. De scherpe veroordeling van Mugabe door de eerste minister van Kenia en de president van Botswana staat in schrille tegenstelling tot de apathie van de meeste andere Afrikaanse staten en hun leiders, in het bijzonder Zuid-Afrika, al moeten we nu maar hopen dat een president Zuma zich steviger zal opstellen.

Als de Afrikaanse Unie ook maar iets van het gezag van de Europese Unie wil bereiken, dan moet zij iets doen aan het schrikbewind van Mugabe en de mogelijkheid overwegen Mugabe af te zetten. Een concrete maatregel die we zouden moeten stimuleren is dagvaarding van Mugabe voor het Internationaal Strafhof op basis van een resolutie van de VN-Veiligheidsraad, een maatregel die in het geval van president al-Bashir – vanwege Darfur – zijn nut heeft bewezen. Ik hoop dat ik de volgende keer dat ik een toespraak over Zimbabwe houd, de neergang van Mugabe en zijn aftreden kan begroeten.

  Ioannis Kasoulides, namens de PPE-DE-Fractie. – (EN) Mevrouw de Voorzitter, Zimbabwe is bezig een mislukte staat te worden. De helft van de bevolking zal alleen dankzij buitenlandse steun overleven of anders verhongeren. Sanitaire voorzieningen en schoon water zijn er bijna niet en daardoor verbreidt zich een verwoestende cholera-epidemie over Zimbabwe en zijn buurlanden.

Dit gebeurt allemaal doordat president Mugabe en zijn handlangers de eigen bevolking willen straffen omdat ze hem heeft willen wegstemmen. De bemiddeling door Zuid-Afrika is mislukt en tot nu toe hebben de andere Afrikaanse landen teleurstellend weinig gedaan. Het beeld dat zo ontstaat is dat van een ernstige humanitaire ramp. Daarom moet de heer Mugabe, als eerste stap, voorgedragen worden voor berechting door het Internationaal Strafhof op beschuldiging van misdaden tegen de menselijkheid en moet er een internationaal arrestatiebevel tegen hem worden uitgevaardigd.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, namens de PSE-Fractie. – (PL) Mevrouw de Voorzitter, Zimbabwe heeft al geruime tijd met een zeer ernstige humanitaire crisis te kampen. Ongeveer de helft van de bevolking lijdt honger, er is nauwelijks toegang tot stromend water en de sanitaire voorzieningen zijn erbarmelijk slecht. De gemiddelde levensverwachting in het land is in het afgelopen decennium gedaald van 60 jaar voor beide geslachten tot 37 jaar voor mannen en 34 jaar voor vrouwen. De toenemende cholera-epidemie heeft al aan achthonderd mensen het leven gekost, terwijl meer dan zestienduizend burgers besmet zijn. Volgens Artsen zonder grenzen kunnen op korte termijn ongeveer anderhalf miljoen mensen met cholera besmet raken.

Met de economie van het land is het bijzonder slecht gesteld. Het inflatiecijfer was lange tijd het hoogste ter wereld. Meer dan 80 procent van de bevolking moet overleven met minder dan 1 dollar per dag. De Zimbabwaanse autoriteiten lijken de ernst van de situatie niet in te zien en hebben tot dusver geen enkele actie ondernomen. President Mugabe is zijn belofte om een regering van nationale eenheid te vormen niet nagekomen en politieke tegenstanders worden nog steeds vervolgd.

Met het oog op de dramatische situatie in Zimbabwe is een resoluut optreden van de Europese Unie onontbeerlijk. De Raad en de Commissie zouden hun steun moeten bevestigen door verder humanitaire hulp te verlenen aan de lijdende bevolking. We dienen de Zimbabwaanse regering onder druk te zetten om de beperkingen voor hulporganisaties op te heffen en een einde te maken aan de arrestaties van mensenrechtenactivisten. Daarenboven moeten we de Elders-groep steunen, zodat zijn leden de toelating krijgen om het land binnen te komen.

Om het proces van de invoering van democratische veranderingen in Zimbabwe tot een goed einde te brengen, is de betrokkenheid van andere Afrikaanse landen, regionale instellingen en internationale instanties noodzakelijk. Het waarborgen van eerlijke parlementsverkiezingen en het toezien op de vorming van de nieuwe regering zouden een gelegenheid kunnen bieden om de situatie in het land te stabiliseren. Tegelijkertijd zou de internationale gemeenschap bereid moeten zijn om financiële steun te verschaffen voor de wederopbouw van nationale structuren die gebaseerd zijn op de rechtsstaat.

  Zdzisław Zbigniew Podkański, namens de UEN-Fractie. – (PL) Mevrouw de Voorzitter, de informatie in de resolutie over de situatie in Zimbabwe is schokkend: 5,1 miljoen mensen, dus ongeveer de helft van de bevolking, lijdt honger, meer dan 300 000 personen worden bedreigd door de cholera-epidemie, 1,7 miljoen burgers zijn besmet met het hiv-virus en de gemiddelde levensverwachting bedraagt 37 jaar. Geen enkele regering is in staat om zoveel problemen in haar eentje het hoofd te bieden.

Daarom zouden we onze volledige steun moeten geven aan elk initiatief dat erop gericht is de situatie in Zimbabwe te verbeteren. De auteurs van de resolutie vestigen terecht onze aandacht op de noodzaak om het verlenen van humanitaire hulp te vergemakkelijken en haar reikwijdte te verruimen, alsook op het feit dat de Raad, de Commissie en de lidstaten van de Unie andere maatregelen moeten nemen, zoals diplomatieke stappen en financiële en praktische steun aan Zimbabwe. Het gaat in dit verband niet alleen om steun op korte, maar ook op lange termijn, die bovendien op een concreet programma gebaseerd moet zijn. Ik zeg 'terecht' omdat alweer een nieuwe resolutie niet zal volstaan om de bevolking van het land te voeden. Er is behoefte aan concrete hulp en dat is precies waar de inwoners van Zimbabwe op wachten.

  Michael Gahler (PPE-DE). - (DE) Mevrouw de Voorzitter, momenteel maken we waarschijnlijk de laatste maanden van het regime Mugabe mee. Dat is dan ook het enige positieve nieuws uit dit gekwelde land.

Positief nieuws uit Afrika is dat steeds meer landen in opstand komen tegen de omstandigheden die daar heersen. Als eerste vicevoorzitter van de Parlementaire Vergadering ACS-EU kan ik u meedelen dat we drie weken geleden tijdens onze zitting in Port Moresby bij een analyse van de situatie in Zimbabwe voor het eerst de Afrikaanse collega’s op onze hand hebben gekregen. Ook in Zuid-Afrika zelf neemt de druk op de regering toe om eindelijk haar steun voor het regime in Zimbabwe in te trekken. De situatie wordt kritiek vanwege het feit dat met de vluchtelingen nu ook ziekten naar Zuid-Afrika komen. Hopelijk komt er verbetering in de situatie vóór het WK voetbal, want dat is misschien voor Zuid-Afrika een reden om zijn standpunt te wijzigen uit angst dat anders de buitenlandse gasten wegblijven. Dat is reden genoeg om de steun aan Mugabe op te zeggen.

  Ewa Tomaszewska (UEN). - (PL) Mevrouw de Voorzitter, op 24 april 2008 hebben we de situatie in Zimbabwe besproken. Tijdens dat debat hebben we ons gebogen over het probleem van de verkiezingsresultaten en in het bijzonder over het feit dat president Mugabe ondanks deze verkiezingsuitslag zijn greep op de macht behoudt. Vandaag staan we stil bij de dramatische gevolgen van deze gebeurtenissen. De meer dan 12 500 personen die met cholera zijn besmet, kunnen niet rekenen op steun van de regering en 565 mensen zijn al aan de ziekte overleden. De epidemie verspreidt zich intussen ook aan de andere kant van de grens in Zuid-Afrika.

De bovengenoemde cijfers uit VN-verslagen van begin december liggen lager dan de aantallen die nu door humanitaire organisaties worden verspreid. Volgens deze organisaties is het aantal slachtoffers intussen tot meer dan duizend opgelopen en zijn meer dan twintigduizend burgers besmet met cholera. Miljoenen mensen lijden honger of hebben geen toegang tot water. De Afrikaanse Unie neemt geen efficiënte maatregelen om de situatie in Zimbabwe te verbeteren. President Mugabe moet zo spoedig mogelijk voor het Internationaal Strafhof worden gebracht en er dienen dringend maatregelen te worden genomen om de cholera-epidemie in te perken en te verzekeren dat de voedsel- en medische hulp de Zimbabwaanse bevolking bereikt.

  Kathy Sinnott (IND/DEM). - (EN) Mevrouw de Voorzitter, vele jaren lang hebben we de langzame doodsstrijd van Zimbabwe aangezien. We zien die doodsstrijd nu bespoedigd worden doordat de vijf miljoen inwoners onvermijdelijk in de greep komen van honger en ziekten, naast het politieke geweld en de toenemende armoede. We moeten de mensen daar helpen, ze te eten geven, voor medische hulp zorgen en hen ondersteunen in hun sterke verlangen naar vrijheid.

Om hen te helpen moeten we de leider van het land, Mugabe, van zijn Afrikaanse aanhangers isoleren door ervoor te zorgen dat alle Afrikaanse leiders hem veroordelen. Buiten Afrika moeten we eraan werken om zijn buitenlandse aanhang – China en Rusland natuurlijk – te elimineren door die landen ertoe te brengen al hun steun aan en handel met Mugabe stop te zetten. We moeten echter ook ons eigen geweten onderzoeken. Het is immers nog niet zo lang geleden dat wij, de EU, Mugabe uitnodigden om de door de EU voorgezeten AU-EU-top in Lissabon bij te wonen.

  Jacques Barrot, vicevoorzitter van de Commissie. – (FR) Mevrouw de Voorzitter, ik bedank alle Parlementsleden die een noodkreet hebben geslaakt met betrekking tot Zimbabwe aangezien dit land een ongekend omvangrijke crisis doormaakt, die zich nog steeds verdiept: geen enkele sector blijft gespaard.

Op politiek vlak zijn we getuige van een toename van het geweld, zoals blijkt uit de informatie over arbitraire arrestaties en de verdwijningen van mensenrechtenactivisten. De recente toename van het politieke geweld kan iedere oplossing voor de crisis doen mislukken en de partijen onverzoenlijke standpunten doen innemen.

Op humanitair vlak verslechtert de situatie, zoals blijkt uit de zich verspreidende cholera-epidemie, die de buurlanden van Zimbabwe bedreigt.

Op economisch vlak is de situatie rampzalig. De prijzen van basisproducten blijven stijgen. Vorige week is de prijs van een gemiddelde mand boodschappen met 1 293 procent gestegen.

Op sociaal vlak wordt de situatie met de dag explosiever, met alle mogelijke schadelijke gevolgen voor de stabiliteit van de hele regio van dien.

Wat kunnen we doen? De behoeften van Zimbabwe zijn enorm en groeien exponentieel, hoofdzakelijk als gevolg van het wanbestuur van de huidige regering.

Op humanitair vlak blijft de Commissie zich actief inzetten. De humanitaire situatie wordt momenteel opnieuw geëvalueerd tijdens onze missie ter plaatse van 15 tot 19 december. Hierdoor zullen wij onder andere heel snel kunnen bepalen of er nog andere behoeften zijn.

Op politiek vlak kan de Commissie – en de internationale gemeenschap als geheel – Zimbabwe alleen helpen als zij nauw kan samenwerken met een legitieme regering die flexibel genoeg is om de vereiste politieke en economische maatregelen te nemen.

Dit laatste houdt in dat de overeenkomst van 15 september wordt uitgevoerd en dat er een regering van nationale eenheid komt. Het impliceert ook een grotere betrokkenheid van de belanghebbenden in de regio en in de Afrikaanse Unie. In al onze contacten met hen geven wij aan een dergelijke betrokkenheid bovenaan onze verlanglijst te hebben staan.

Tot slot verzeker ik u dat de Commissie – die de situatie ter plaatse op de voet volgt – zal blijven samenwerken met alle lidstaten en met onze Afrikaanse en internationale partners om een billijke oplossing te vinden waardoor Zimbabwe zich kan ontworstelen aan de huidige crisis, die u allen nadrukkelijk aan de kaak hebt gesteld.

Dank u voor uw aandacht. Het is waar dat we tijdens deze feestdagen niet mogen vergeten dat er in Zimbabwe zoveel mensen lijden. Zij behoren tot degenen voor wie de nood nu waarschijnlijk het hoogst is.

  De Voorzitter. - Het debat is gesloten.

De stemming vindt na afloop van de debatten plaats.