ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά

16.10.2012 - (2012/2031(INI))

Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου
Εισηγητής: Janusz Wojciechowski

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά

(2012/2031(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της 10ης Νοεμβρίου 2011 σχετικά με τις επιπτώσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά (COM(2011) 0700),

–   λαμβάνοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της 15ης Φεβρουαρίου 2012 σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία και την καλή διαβίωση των ζώων 20122015 (COM(2012)0006),

–   λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 13 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο ορίζει ότι, κατά τη χάραξη και την υλοποίηση των πολιτικών της Ένωσης, η Ένωση και τα κράτη μέλη της θα λαμβάνουν πλήρως υπόψη τους τις απαιτήσεις καλής διαβίωσης των ζώων ως ευαίσθητων όντων,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12 Οκτωβρίου 2006 σχετικά με ένα κοινοτικό σχέδιο δράσης για την προστασία και την καλή μεταχείριση των ζώων κατά την περίοδο 2006-2010[1],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Μαΐου 2008 για νέα στρατηγική σχετικά με την υγεία των ζώων για την Ευρωπαϊκή Ένωση 2007-2013[2],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Μαΐου 2010 σχετικά με την αξιολόγηση και εκτίμηση του κοινοτικού σχεδίου δράσης για την περίοδο 2006-2010 σχετικά με την προστασία και την καλή διαβίωση των ζώων[3],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 15ης Νοεμβρίου 1996 για την εφαρμογή της οδηγίας 95/29/ΕΚ του Συμβουλίου που τροποποιεί την οδηγία 91/628/ΕΟΚ σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά[4],

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 30ής Μαρτίου 2004 σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά και συναφείς δραστηριότητες, και την τροποποίηση των οδηγιών 64/432/ΕΟΚ και 93/119/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1255/97 με τον οποίον προτάθηκε μέγιστος χρόνος ταξιδιού 9 ώρες ή 500 km για ζώα που μεταφέρονται με σκοπό τη σφαγή[5],

–   λαμβάνοντας υπόψη τον κανονισμό του Συμβουλίου (ΕΚ) 1/2005 της 22ας Δεκεμβρίου 2004 σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά και συναφείς δραστηριότητες, και την τροποποίηση των οδηγιών 64/432/ΕΟΚ και 93/119/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1255/97[6],

–   λαμβάνοντας υπόψη τη γραπτή δήλωση αριθ. 54/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Φεβρουαρίου 2010 σχετικά με τη μεταφορά αλόγων προς σφαγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση,

–   λαμβάνοντας υπόψη τη γραπτή δήλωση αριθ. 49/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 30ής Νοεμβρίου 2011 σχετικά με την καθιέρωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 8 ωρών ως ανώτατο χρονικό όριο ταξιδίου για τη μεταφορά ζώντων ζώων που προορίζονται για σφαγή,

–   λαμβάνοντας υπόψη την επιστημονική γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής για τη Ασφάλεια των Τροφίμων (ΕΑΑΤ) σχετικά με την ορθή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά, η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2011[7],

–   λαμβάνοντας υπόψη την αναφορά ‘8hours.eu’ την οποία υπέγραψαν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πολίτες της ΕΕ, κάνοντας έκκληση για να περιοριστεί στις 8 ώρες ο μέγιστος χρόνος μεταφοράς ζώντων ζώων που προορίζονται για σφαγή,

–   λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού (A7-0331/2012),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προστασία των ζώων τον 21ο αιώνα είναι έκφραση ανθρωπιάς και πρόκληση για τον ευρωπαϊκό πολιτισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε δράση για την προστασία και την ορθή μεταχείριση των ζώων πρέπει να στηρίζεται σε επιστημονικά πορίσματα καθώς και στην πεποίθηση ότι τα ζώα είναι ευαίσθητα όντα των οποίων οι ιδιαίτερες ανάγκες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη, όπως αναφέρεται στο άρθρο 13 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταφορά ζώντων ζώων είναι αποτέλεσμα οικονομικών παραγόντων και παραγόντων διοικητικής μέριμνας, ενώ, ταυτόχρονα, μπορεί να προκαλέσει πρόσθετες κοινωνικές και περιβαλλοντικές δαπάνες (αυξημένη κυκλοφορία αυτοκινήτων, πρόσθετες εκπομπές CO₂),

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το θέμα της μεταφοράς των ζώων θα πρέπει να αντιμετωπίζεται τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ, και ότι τα ζώα που προέρχονται από τρίτες χώρες πρέπει να ελέγχονται και να παρακολουθούνται διεξοδικά, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό ένα πιο ισορροπημένο ανταγωνιστικό περιβάλλον για τους ευρωπαίους παραγωγούς αλλά και παρέχοντας ένα κίνητρο για να βελτιωθούν τα πρότυπα που διέπουν τη μεταφορά των ζώων σε τρίτες χώρες,

Δ.  δεδομένου ότι οι κανόνες της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά δεν πρέπει να συνεπάγονται στρεβλώσεις στο εμπόριο των προϊόντων ούτε και να επιφέρουν δυσανάλογο οικονομικό κόστος, και ότι είναι απαραίτητο να λαμβάνεται επίσης υπόψη και η ιδιαίτερη και γεωγραφικά μειονεκτική κατάσταση των περιφερειακών και άκρως απόκεντρων περιοχών,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταφορά κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων είναι τεχνικά ευκολότερη και ηθικά ορθολογικότερη από τη μεταφορά ζώντων ζώων όταν αυτή πραγματοποιείται με μόνο σκοπό τη σφαγή τους,

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεταφορά ζώντων ζώων σε μεγάλες αποστάσεις υπό ανθυγιεινές και μη ευνοϊκές συνθήκες θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου μετάδοσης ζωονόσων και ανθρωπονόσων,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τήρηση των κανόνων καλής διαβίωσης των ζώων μπορεί να επιδράσει στην ποιότητα των ζωικών προϊόντων,

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σφαγή των ζώων και η παραγωγή κρέατος σε απόσταση όσο το δυνατόν μικρότερη από τον τόπο εκτροφής των ζώων μπορεί να συνεισφέρει στην τόνωση των αγροτικών περιοχών και στην αειφόρο ανάπτυξή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι δεν υπάρχει πάντα ποικιλία κατάλληλων διαθέσιμων σφαγείων σε αρκετά κοντινή απόσταση και ότι τίθενται σοβαρά οικονομικά προβλήματα όσον αφορά τη συντήρηση των μικρών τοπικών σφαγείων· θεωρώντας ότι τα υψηλά ποιοτικά πρότυπα υγιεινής και οι λοιπές απαιτήσεις που υφίστανται βάσει της ευρωενωσιακής νομοθεσίας για αυτού του είδους τις εγκαταστάσεις έχουν οδηγήσει σε αναδιάρθρωση των σφαγείων και μείωση της αριθμητικής δύναμής τους· λαμβάνοντας συνεπώς υπόψη ότι είναι απαραίτητο να διερευνηθούν τρόποι για να καταστούν τα τοπικά σφαγεία οικονομικά βιώσιμα,

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι περιορισμοί στους χρόνους μεταφοράς, αλλά και οι υπερβολικά περιοριστικοί όροι ενδέχεται να υπονομεύσουν τον τακτικό εφοδιασμό ορισμένων χωρών και απόκεντρων περιοχών στην εδαφική επικράτεια της ΕΕ, με αποτέλεσμα ορισμένες εταιρείες να παύσουν να είναι οικονομικά βιώσιμες με όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να συνεπάγεται αυτή η απώλεια ανταγωνιστικότητας,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνθήκες μεταφοράς ζώων είναι ένα ζήτημα που ενδιαφέρει όλους τους πολίτες,

Γενική εκτίμηση της έκθεσης της Επιτροπής

1.  σημειώνει την έκθεση της Επιτροπής στην οποία παρουσιάζεται η πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή του κανονισμού του Συμβουλίου (ΕΚ) 1/2005 και διαπιστώνεται ότι ο κανονισμός είχε πράγματι θετική επίδραση όσον αφορά την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά, αλλά τονίζεται επίσης ότι εξακολουθούν να παραμένουν σοβαρά προβλήματα κατά τη μεταφορά των ζώων τα οποία, κατά κύριο λόγο, οφείλονται στην πλημμελή συμμόρφωση των κρατών μελών προς τις διατάξεις του και την εν γένει ελλιπή εφαρμογή του από αυτά·

2.  καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την αποτελεσματική και ομοιόμορφη εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας της ΕΕ όσον αφορά τη μεταφορά ζώων σε όλα τα κράτη μέλη· θεωρεί ότι η καλύτερη εφαρμογή συνιστά στοιχείο ζωτικής σημασίας στην εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της δυνατότητα καλής λειτουργίας της υφιστάμενης νομοθεσίας για να βελτιωθούν οι συνθήκες μεταφοράς και να αποφευχθούν οι στρεβλώσεις ανταγωνισμού στα κράτη μέλη της ΕΕ·

3.  καταδικάζει δριμύτατα τις αβέβαιες επιστημονικές βάσεις και δεδομένα επί των οποίων εδράζεται η έκθεση της Επιτροπής, όπως μια μελέτη από εξωτερικό σύμβουλο η οποία βασίζεται κυρίως σε έρευνα-ερωτηματολόγιο προς συμπλήρωση από άμεσα εμπλεκόμενα μέρη ή από μέρη που έχουν άμεσο συμφέρον στο ζήτημα της μεταφοράς ζωών·

4.  εκφράζει την ανησυχία για τον κίνδυνο που υπάρχει όταν, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δεδομένα που προέρχονται από τα κράτη μέλη και ενσωματώνονται στην έκθεση χωρίς δυνατότητα σχολαστικής επαλήθευσης, δεν ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα που συνδέεται με τη μεταφορά ζώων λόγω των διαφορετικών μεθόδων και εργαλείων ελέγχου που χρησιμοποιούνται στα διάφορα κράτη μέλη·

5.  εκφράζει την ανησυχία ότι ο βαθμός εφαρμογής των διατάξεων που αφορούν τη μεταφορά ζώων ποικίλλει σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο και καλεί συνεπώς την Επιτροπή να υιοθετήσει μέτρα που θα εξασφαλίζουν τον πλήρη και ενιαίο έλεγχο της τήρησης των όρων μεταφοράς·

6.  παροτρύνει την Επιτροπή να λάβει μέτρα για την αύξηση της συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών στα διάφορα κράτη μέλη·

7.  επισημαίνει ότι η έκθεση της Επιτροπής δεν περιλαμβάνει πλήρη εκτίμηση όλων των δαπανών που συνδέονται με τη μεταφορά ζώων αλλά περιορίζεται στην επίδρασή της στο ενδοενωσιακό εμπόριο, τις περιφερειακές και κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, τα αποτελέσματα στην καλή μεταχείριση των ζώων, στην επιστημονική στήριξη και τη διεξαγωγή ελέγχων, στη συμμόρφωση προς τις διατάξεις του κανονισμού 1/2005 και την εφαρμογή του από τα κράτη μέλη· καλεί ως εκ τούτου την Επιτροπή να παρουσιάσει πλήρη εκτίμηση όλων των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών δαπανών που συνεπάγεται η μεταφορά ζώων, στην οποία περιλαμβάνεται σύγκριση μεταξύ της μεταφοράς ζώντων ζώων που προορίζονται για σφαγή και της μεταφοράς σφαγίων και ειδών διατροφής, καθώς και η επίπτωση του κόστους μεταφοράς στην τιμή των προϊόντων κρέατος, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τις πλέον απόκεντρες περιφέρειες και επιδιώκοντας τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών·

8.  καλεί την Επιτροπή να κινήσει εκτεταμένη εκστρατεία ενημέρωσης του καταναλωτή σχετικά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία που διέπει την καλή μεταχείριση των ζώων, παρέχοντας συνεχείς πληροφορίες όσον αφορά τις αλλαγές που επιβάλλονται για τους ευρωπαίους παραγωγούς ώστε να προβάλλεται περισσότερο και καλύτερα η δραστηριότητά τους και να βελτιωθεί η προστιθέμενη αξία της παραγωγής τους·

9.  υπογραμμίζει ότι, κατά την περίοδο αναφοράς 2005-2009, σημειώθηκε σημαντική αύξηση του αριθμού των μεταφερόμενων ζώων: των βοοειδών κατά 8 %, των χοίρων κατά 70 %, των προβάτων κατά 3 % ενώ μόνο στην περίπτωση μεταφοράς αλόγων, σημειώθηκε μείωση κατά 17 %· υπογραμμίζει ότι τα δύο τρίτα των εν λόγω αποστολών αφορούν μεταφορές διάρκειας κάτω των 8 ωρών, ενώ το 4% των μεταφορών έχουν διάρκεια που ξεπερνά τον μέγιστο χρόνο ταξιδιού και, ως εκ τούτου, για τις μεταφορές αυτές επιβάλλεται ενδιάμεση εκφόρτωση και ανάπαυση πριν από τη συνέχιση του ταξιδιού· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν διατίθενται στοιχεία όσον αφορά τους χρόνους ταξιδίου για ένα ποσοστό της τάξεως σχεδόν του 2% των αποστολών μεταφερόμενων ζώων, ένα ποσοστό το οποίο, σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2005, έχει πενταπλασιαστεί·

10. πιστεύει ότι τα ζώα πρέπει, ως ζήτημα αρχής, να σφάζονται όσο το δυνατόν πιο κοντά στον τόπο εκτροφής τους· σε αυτό το πλαίσιο επισημαίνει ότι οι καταναλωτές τάσσονται υπέρ της μείωσης των χρόνων μεταφοράς ζώντων ζώων που προορίζονται για σφαγή, ταυτόχρονα όμως, όταν προβαίνει σε αγορά, προτιμά το φρέσκο κρέας· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να εντοπίσει τις επιπτώσεις που συνεπάγεται η ανωτέρω κατάσταση· αναγνωρίζει ότι, λόγω ελλιπούς εφαρμογής, ο κανονισμός δεν εκπλήρωσε τον στόχο του όσον αφορά τον περιορισμό της μεταφοράς ζώντων ζώων που προορίζονται για σφαγή, έχει όμως συμβάλει κατά πολύ στη βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν προσηκόντως την υφιστάμενη νομοθεσία που διέπει τη μεταφορά των ζώων και καλεί την Επιτροπή να προαγάγει, όπου είναι δυνατόν, την τοπική επεξεργασία· θεωρεί ότι η πολιτική της Ένωσης πρέπει να θέτει ως στόχο τη συνδρομή στη δημιουργία μικρότερων και πιο διαφανών αλυσίδων εφοδιασμού, διασφαλίζοντας παράλληλα τον εφοδιασμό της αγοράς σε όλα τα κράτη μέλη και τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες· υπογραμμίζει ότι η ευρωενωσιακή νομοθεσία στον τομέα της υγιεινής, ενώ θέτει ως κύριο στόχο να διασφαλίζει το υψηλότερο επίπεδο προστασίας για τους καταναλωτές, δεν θα πρέπει ωστόσο να παρεμποδίζει αδικαιολόγητα την ανάπτυξη κινητών μονάδων σφαγής και επεξεργασίας ή αντίστοιχων εγκαταστάσεων μικρής περιφερειακής κλίμακας·

11. καλεί την Επιτροπή να διατυπώσει με σαφήνεια τον ορισμό του τοπικού σφαγείου·

12. υπενθυμίζει ότι το άρθρο 32 του προαναφερθέντος κανονισμού ορίζει ότι η έκθεση της Επιτροπής πρέπει να λαμβάνει υπόψη "τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις ανάγκες για την καλή διαβίωση των ζώων" και μπορεί να συνοδεύεται, εφόσον χρειάζεται, από κατάλληλες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα ταξίδια μεγάλης διάρκειας·

13. αναγνωρίζει τη γραπτή δήλωση αριθ. 49/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την καθιέρωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 8 ωρών ως ανώτατο χρονικό όριο ταξιδίου για τη μεταφορά ζώντων ζώων που προορίζονται για σφαγή, αλλά θεωρεί ότι αυτή η απαίτηση δεν έχει επιστημονικό έρεισμα· θεωρεί ότι η καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά εξαρτάται σε πολλές περιπτώσεις από την καταλληλότητα των εγκαταστάσεων του οχήματος και από την κατάλληλη μεταχείριση των ζώων, όπως τεκμηριώνεται στη γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EAAT) του Δεκεμβρίου 2010· ωστόσο, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καθορίσουν κατευθυντήριες γραμμές για βέλτιστες πρακτικές με στόχο τη βελτίωση της εφαρμογής του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1/2005 και την ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου που εξασφαλίζουν την καλή διαβίωση των ζώων·

14. εμμένει στην επανεξέταση του ζητήματος του περιορισμού της χρονικής διάρκειας στα ταξίδια μεταφοράς ζώων προς σφαγή σε οκτώ ώρες συνυπολογίζοντας τον χρόνο που απαιτείται για τη φόρτωση και εκφόρτωση των ζώων, ασχέτως εάν πρόκειται για χερσαία ή θαλάσσια μεταφορά, με ορισμένες μόνο εξαιρέσεις που χορηγούνται λόγω των ιδιαίτερων γεωγραφικών συνθηκών στις πλέον απόκεντρες περιφέρειες, των κακών οδικών δικτύων, των απομακρυσμένων περιοχών ή της επιστημονικά τεκμηριωμένης και δικαιολογημένης δυνατότητας να διεξάγονται μεγαλύτερες χρονικά μετακινήσεις για ορισμένα είδη ζώων, υπό τον όρο ότι τηρούνται απαρέγκλιτα οι συνθήκες ορθής μεταχείρισης των ζώων· επισημαίνει ότι πρέπει να είναι δυνατόν να παραταθεί ο χρόνος μεταφοράς σε περίπτωση απρόβλεπτων καθυστερήσεων κατά τη μεταφορά (κυκλοφοριακή συμφόρηση, βλάβη, ατύχημα, παράκαμψη, λόγοι ανωτέρας βίας, κ.λπ.), εφόσον τηρούνται οι αρχές για την καλή διαβίωση των ζώων και έχοντας διερευνήσει και λάβει υπόψη όλες τις όλες τις δυνατότητες που προσφέρονται·

15. επισημαίνει το γεγονός ότι η έκθεση της Επιτροπής τονίζει συγκεκριμένα στα συμπεράσματά της, σύμφωνα και με τη γνώμη της EAAT, ότι «φαίνεται ότι μέρη του κανονισμού δεν συνάδουν πλήρως με τις διαθέσιμες γνώσεις»· πιστεύει ότι για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να τονισθεί ότι είναι ανάγκη να συνεκτιμηθούν οι πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις κατά τη σύνταξη των κανόνων για την καλή διαβίωση των ζώων· τονίζει το γεγονός ότι η γνώμη της EAAT[8] υπογραμμίζει ότι την καλή διαβίωση των ζώων επηρεάζουν κι άλλες πτυχές πέραν της διάρκειας του ταξιδιού, όπως ο ορθός τρόπος φόρτωσης και εκφόρτωσης και ο σχεδιασμός των οχημάτων·

Δαπάνες μεταφοράς από οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής σκοπιάς και δίκαιες συνθήκες ανταγωνισμού

16. έχει επίγνωση των σημαντικών επενδύσεων στις οποίες προβαίνουν, κάτω από δύσκολες οικονομικές συνθήκες, αρκετοί μεταφορείς και εκφράζει την ικανοποίησή του για τη βελτίωση που έχει σημειωθεί όσον αφορά την κατάρτιση των οδηγών, τις αυστηρότερες προδιαγραφές των οχημάτων και την υψηλή ποιότητα κατά τη μεταφορά των ζώων σύμφωνα με τις παρατηρήσεις στην έκθεση της Επιτροπής· εκφράζει ωστόσο τη λύπη του για το γεγονός ότι τα πορίσματα της Επιτροπής στερούνται επαρκών αξιόπιστων δεδομένων· σημειώνει ότι εξαιτίας των σημαντικών επενδύσεων που απαιτούνται, πολλοί παραγωγοί και σφαγεία, κυρίως μικρού μεγέθους, έχουν κλείσει, ειδικά σε απομονωμένες και απόκεντρες περιοχές της Ευρώπης·

17. επισημαίνει τις σημαντικές διαφορές που υφίστανται μεταξύ των κρατών μελών σε σχέση με το κόστος αναβάθμισης των οχημάτων (για παράδειγμα, το κόστος εγκατάστασης συστήματος δορυφορικής πλοήγησης κυμαίνεται στα διάφορα κράτη μέλη από 250 ευρώ μέχρι 6000 ευρώ ), γεγονός που επηρεάζει σοβαρά την ισότητα των όρων του ανταγωνισμού εντός της εσωτερικής αγοράς, και επικρίνει την Επιτροπή που δεν έχει διερευνήσει τους λόγους ύπαρξης αυτών των διαφορών·

18. καλεί την Επιτροπή, ενόψει της προαναφερθείσας κατάστασης, να υποβάλει πλήρη αξιολόγηση όλων των δαπανών μεταφοράς από οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής σκοπιάς που συνεπάγεται η μεταφορά ζώων·

19. θεωρεί ότι, ως ζήτημα αρχής, η νομοθεσία για την καλή μεταχείριση των ζώων πρέπει να βασίζεται σε επιστημονικά πορίσματα· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να επικαιροποιήσει τους κανόνες για τη μεταφορά ζώων λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς τα κενά που υφίστανται μεταξύ της νομοθεσίας και της πιο πρόσφατης επιστημονικής τεκμηρίωσης όπως αυτή προσδιορίζεται στην ΕΑΑΤ·

20. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι στην έκθεσή της η Επιτροπή έκανε χρήση της επιστημονικής έρευνας την οποία παρουσίασε η ΕΑΑΤ και η οποία τονίζει την ανάγκη να περιοριστεί σημαντικά ο χρόνος μεταφοράς των αλόγων, ένα πόρισμα που συνάδει με τις συστάσεις που περιέχονται στη γραπτή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Φεβρουαρίου 2010·

21. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι παρά τη νέα επιστημονική τεκμηρίωση σχετικά με τον χρόνο μεταφοράς των αλόγων την οποία υπέβαλε η ΕΑΑΤ, η Επιτροπή δεν συμπεριέλαβε στην έκθεσή της συστάσεις για τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα αισθητά μικρότερο ανώτατο χρονικό όριο ταξιδιού για κάθε μεταφορά αλόγων προς σφαγή, σύμφωνα με την οδηγία του Συμβουλίου 2009/156/ΕΚ· επιπλέον, επιμένει ότι πρέπει να διεξαχθεί μία εκτενής και βασιζόμενη στην επιστήμη αναθεώρηση των προτύπων καλής μεταχείρισης για τα άλογα, η οποία, εφόσον απαιτείται, να συνοδεύεται από νομοθετικές προτάσεις και να περιλαμβάνει και επανεξέταση των προδιαγραφών για τον σχεδιασμό των οχημάτων, του χώρου που πρέπει να αναλογεί σε κάθε ζώο, και του μηχανισμού παροχής νερού·

22. επισημαίνει ότι η αιτιολογική σκέψη 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου απαιτεί την πρόβλεψη κατάλληλων διατάξεων για τα πουλερικά ευθύς μόλις διατεθούν οι σχετικές αξιολογήσεις της ΕΑΑΤ· εκφράζει ωστόσο τη λύπη του για το γεγονός ότι στην έκθεση της Επιτροπής δεν λαμβάνεται υπόψη η μεταφορά πουλερικών, παρά το γεγονός ότι τα πουλερικά αποτελούν την κύρια κατηγορία ζώων που μεταφέρονται στην Ευρώπη· καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει αντιστοίχως την υφιστάμενη νομοθεσία της ΕΕ για τη μεταφορά πουλερικών επί τη βάσει των τελευταίων επιστημονικών δεδομένων·

23. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναθεωρήσουν τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου υπό το πρίσμα των τελευταίων επιστημονικών πορισμάτων που δημοσίευσε η ΕΑΑΤ και να εισαγάγουν βελτιώσεις που αφορούν ειδικότερα τον χώρο που πρέπει να αναλογεί σε κάθε ζώο, ήτοι τον υπολογισμό της σχέσεως kg/m² για τα άλογα και μία αλλομετρική εξίσωση που συσχετίζει τις διαστάσεις με το βάρος του σώματος του ζώου για βοοειδή και αιγοπρόβατα και τον μέγιστο δείκτη πυκνότητας για τα κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής σε κλωβούς με τις συνθήκες της κατάλληλης θερμοκρασίας·

24. ζητεί από την Επιτροπή να απαιτεί, στο πλαίσιο των διμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων με τρίτες χώρες, την εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καλή μεταχείριση των ζώων και να τάσσεται υπέρ της διεθνοποίησης των σχετικών ευρωενωσιακών διατάξεων στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου·

Έλεγχος και εφαρμογή

25. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις πληροφορίες σχετικά με την καθιέρωση συστήματος πλοήγησης για την παρακολούθηση της μεταφοράς ζώων, αλλά δηλώνει την απογοήτευσή του για τις μεγάλες διαφορές σε θέματα εφαρμογής που υπάρχουν μεταξύ των κρατών μελών και για το γεγονός ότι, σε γενικές γραμμές, αυτό το σύστημα χρησιμοποιείται μόνο σε μικρό βαθμό για τον έλεγχο της μεταφοράς ζώων· ζητεί από την Επιτροπή να καταρτίσει νομοθετικές προτάσεις πριν από την 1η Ιανουαρίου 2014, με σκοπό τη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου για όλη την ΕΕ σχετικά με τη συλλογή δεδομένων και τον έλεγχο μέσω δορυφορικής πλοήγησης επί τη βάσει της εισαγωγής δεδομένων σε πραγματικό χρόνο·

26. εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι δεν έχει γίνει η καλύτερη δυνατή χρήση των αναδυόμενων τεχνολογιών οι οποίες θα βοηθούσαν στον τομέα αυτόν και θα μείωναν το κόστος μακροπρόθεσμα·

27. ζητεί τη μετάβαση στην ηλεκτρονική τεχνολογία έτσι ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να διευκολύνουν το έργο των εταιρειών σχετικά με τις διαδικασίες αποθήκευσης και κοινοποίησης των στοιχείων τα οποία ζητούν οι διάφορες διοικητικές υπηρεσίες·

28. καλεί την Επιτροπή να αναλάβει τη διεξαγωγή έρευνας ως προς τους τρόπους με τους οποίους η νέα και η υπάρχουσα τεχνολογία μπορούν να εφαρμοστούν στα οχήματα που μεταφέρουν ζώα έτσι ώστε να ρυθμίζεται, να ελέγχεται και να καταγράφεται η θερμοκρασία και η υγρασία, στοιχεία βασικά για τον έλεγχο και την προστασία της καλής διαβίωσης συγκεκριμένων κατηγοριών ζώων κατά τη μεταφορά, σύμφωνα με τις συστάσεις της ΕΑΑΤ·

29. τονίζει ότι οι έλεγχοι πρέπει να διεξάγονται κατά ενιαίο τρόπο σε ολόκληρη την Ένωση και σε επαρκές ποσοστό των ζώων που μεταφέρονται κάθε έτος εντός εκάστου κράτους μέλους ώστε να διασφαλιστεί και να διατηρηθεί η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να αποτρέπεται το ενδεχόμενο στρέβλωσης του ανταγωνισμού εντός της ΕΕ· καλεί επιπλέον την Επιτροπή να αυξήσει τον αριθμό των αιφνιδιαστικών επιτόπιων επιθεωρήσεων τις οποίες διεξάγει το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων (ΓΤΚΘ) και επικεντρώνονται στην καλή διαβίωση των ζώων και στη μεταφορά τους· θεωρεί ότι οι διαφορές στις μεθόδους συλλογής δεδομένων και στους μηχανισμούς ελέγχου δυσχεραίνουν τον σχηματισμό μίας ακριβούς εικόνας του βαθμού συμμόρφωσης στα επιμέρους κράτη μέλη· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να υιοθετήσει μία πιο εναρμονισμένη δομή για την υποβολή εκθέσεων και να προβεί σε περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων που έχουν προκύψει από εκθέσεις επιθεωρήσεων του Γραφείου Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων (ΓΤΚΘ) και από τις απαντήσεις κρατών μελών όσον αφορά το πολυετές εθνικό σχέδιο ελέγχου (ΠΕΣΕ) εκάστου εξ αυτών·

30. παροτρύνει την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι κτηνιατρικοί έλεγχοι στα ζώα που πρόκειται να μεταφερθούν πραγματοποιούνται στο τέλος της μεταφοράς τους·

31. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι σε διάφορα κράτη μέλη έχουν προκύψει σημαντικές διαφορές στην ερμηνεία των διατάξεων και τούτο θέτει σε κίνδυνο τους στόχους του κανονισμού και στρεβλώνει τον ανταγωνισμό· καλεί προς τούτο την Επιτροπή να προβεί στη δημοσίευση εγγράφων διευκρίνισης και παροχής κατευθυντηρίων γραμμών για τον κανονισμό ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο αυθαίρετης ερμηνείας του·

32. επισημαίνει ότι τυχόν ελλείψεις που διαπιστώνονται στην εφαρμογή είναι συχνά αποτέλεσμα νομικών απαιτήσεων οι οποίες δεν είναι εφαρμόσιμες στην πράξη ή δεν είναι συμβατές με το εθνικό δίκαιο· καλεί την Επιτροπή να ελέγξει τον παρόντα κανονισμό ώστε να αρθούν τυχόν ασυμβατότητες αυτής της μορφής·

33. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη είναι προετοιμασμένα να ανεχθούν περιπτώσεις κατάφωρης παραβίασης των διατάξεων του κανονισμού, όπως είναι η αποδοχή δρομολογίων που είναι αδύνατο να πραγματοποιηθούν, τα υπερφορτωμένα οχήματα και ο μη ενδεδειγμένος χώρος που αναλογεί σε κάθε ζώο·

34. καλεί επίσης τις συνοριακές αρχές του κάθε κράτους μέλους να συνεργάζονται μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τη διασυνοριακή μεταφορά ζώων·

35. καλεί τα κράτη μέλη να προβούν στη θέσπιση αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών ποινικών κυρώσεων για παραβιάσεις των διατάξεων του κανονισμού σύμφωνα με το άρθρο 25· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα ποινών και κυρώσεων για την ίδια παραβίαση σε διαφορετικά κράτη μέλη, και ζητεί να επιδιωχθεί μεγαλύτερη εναρμόνιση όσον αφορά τις κυρώσεις σε ολόκληρη την ΕΕ για την εξασφάλιση της καλύτερης εφαρμογής του κανονισμού· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μέχρι την 1η Ιουλίου 2013 έκθεση για την ανάλυση των ποινών που σχετίζονται με σοβαρές παραβιάσεις όσον αφορά την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τις οδικές μεταφορές σε όλα τα κράτη μέλη, κατ’ αναλογία με την έκθεση που συνέταξε στην οποία αναλύονται οι κυρώσεις για σοβαρές παραβάσεις των κοινωνικών κανόνων στον τομέα των οδικών μεταφορών[9]·

36. εφιστά την προσοχή στους κανόνες σχετικά με την απόδοση ευθύνης, σύμφωνα με τους οποίους η ευθύνη για τη μεταφορά ακατάλληλων ζώων δεν προσδιορίζεται αρκούντως σαφώς ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν θα μεταφέρονται τα ακατάλληλα για μεταφορά ζώα, ενώ τα πρόσωπα στα οποία επιβάλλονται κυρώσεις δεν είναι αναγκαστικά σε θέση να αποτρέψουν τη μεταφορά·

37. καλεί την Επιτροπή να αναλάβει δικαστική δίωξη και να επιβάλει κυρώσεις στα κράτη μέλη που δεν εφαρμόζουν ορθά τον κανονισμό·

38. καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τους ελέγχους σε ολόκληρη την αλυσίδα παραγωγής με σκοπό την πάταξη των πρακτικών που παραβιάζουν τον κανονισμό και χειροτερεύουν τις συνθήκες για τη μεταφορά ζώων, όπως είναι οι πρακτικές που δεν απαγορεύουν στα υπερφορτωμένα οχήματα να συνεχίζουν τα ταξίδια τους ή δεν απαγορεύουν τη λειτουργία σημείων ελέγχου τα οποία διαθέτουν ακατάλληλες εγκαταστάσεις για ανάπαυση, τάισμα και πότισμα των ζώων·

39. είναι της γνώμης ότι η σωστή εκπαίδευση και κατάρτιση των μεταφορικών εταιριών και των οδηγών-μεταφορέων είναι απαραίτητη στο πλαίσιο της ορθής μεταχείρισης των ζώων καθώς αποτελεί τη βάση για την προστασία και την καλή διαβίωσή τους· καλεί όλα τα κράτη μέλη να βελτιώσουν ή να διευρύνουν τα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισής τους, όπως απαιτείται από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ.1/2005· επισημαίνει ότι η διάρκεια και το επίπεδο των μαθημάτων κατάρτισης διαφέρει πολύ από ένα κράτος μέλος σε άλλο· ζητεί ως εκ τούτου την κατάρτιση σαφών κατευθυντήριων γραμμών σε επίπεδο ΕΕ με στόχο την ανάπτυξη καλύτερων και πιο ενιαίων μαθημάτων κατάρτισης για τους οδηγούς και τους χειριστές ζώων·

40. τονίζει τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζουν οι έμποροι λιανικής, οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών εστίασης και οι εταιρείες παραγωγής τροφίμων για να εξασφαλίσουν ότι, σύμφωνα με τα πρότυπα που εφαρμόζουν, το κρέας προέρχεται από ζώα που έχουν εκτραφεί και σφαγεί στον τόπο εκτροφής τους ή έχουν μεταφερθεί με πλήρη σεβασμό των συνθηκών καλής διαβίωσής τους·

41. εκφράζει την ανησυχία του για τον αριθμό των αναφορών με θέμα τα ακατάλληλα οχήματα που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ζώντων ζώων τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα και ζητεί να εντατικοποιηθεί η παρακολούθηση των εν λόγω πρακτικών·

42. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  ΕΕ C 308E, 16.12.2006, σ. 170.
• [2]  ΕΕ C 279E, 19.11.2009, σ. 89.
• [3]  ΕΕ C 81E, 15.03.11, σ. 25.
• [4]  ΕΕ C 362/05 της 2/12/1996, σ. 331.
• [5]  ΕΕ C 103E, 29.4.2004, σ. 36.
• [6]  ΕΕ L 3, 5.1.2005, σ. 1.
• [7]  Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕΑΤ 2011:9(1):1966 (σελ. 125 και επ.)
• [8]  Επίσημη Εφημερίδα της ΕΑΑΤ 2011:9(1):1966 (σελ. 125 και επ.)
• [9]  COM (2009) 225

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Από το 1977, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κανόνες που διέπουν το ζήτημα της ορθής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά, οι οποίοι αποσκοπούν στην κατάργηση των τεχνικών φραγμών του εμπορίου και στην ταυτόχρονη εξασφάλιση υψηλού επιπέδου καλής διαβίωσης των ζώων. Η νομοθεσία της Ένωσης για την ορθή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά επικαιροποιήθηκε από τον κανονισμό του Συμβουλίου (ΕΚ) 1/2005 σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά και συναφείς δραστηριότητες, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στις 5 Ιανουαρίου 2007.

Το Άρθρο 32 του κανονισμού αναθέτει στην Επιτροπή να παρουσιάσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εντός 4 ετών από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού (έως τις 5 Ιανουαρίου 2011) έκθεση σχετικά με «τις επιπτώσεις του παρόντος κανονισμού στην καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά και στα εμπορικά ρεύματα ζώων εντός της διευρυμένης Κοινότητας. Συγκεκριμένα, η έκθεση λαμβάνει υπόψη τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις ανάγκες για τη καλή διαβίωση των ζώων και την έκθεση για την εφαρμογή του συστήματος πλοήγησης, καθώς και τις κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις του παρόντος κανονισμού, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών πτυχών. Η έκθεση αυτή μπορεί να συνοδεύεται, εφόσον χρειάζεται, από κατάλληλες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα ταξίδια μεγάλης διάρκειας, ιδίως όσον αφορά τη διάρκεια του ταξιδιού, τις περιόδους ανάπαυσης και τις απαιτήσεις χώρου». Η Επιτροπή υπέβαλε αυτήν την έκθεση στις 10 Νοεμβρίου 2011.

Ο εισηγητής εκτιμά θετικά την έκθεση της Επιτροπής η οποία παρουσιάζει μέχρι ποιο βαθμό έχει εφαρμοστεί ο κανονισμός του Συμβουλίου (ΕΚ) 1/2005, αν και επισημαίνει ότι η έκθεση δεν περιλαμβάνει πλήρη εκτίμηση όλων των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δαπανών της μεταφοράς ζώων. Επιπλέον ο εισηγητής ανησυχεί ότι, αν δεν υπάρχει η δυνατότητα επαλήθευσης των δεδομένων της έκθεσης σχετικά με τα κράτη μέλη, ενδέχεται αυτά να μην ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματικότητα όσον αφορά τη μεταφορά ζώων λόγω των διαφορετικών μεθόδων και εργαλείων ελέγχου σε κάθε κράτος μέλος.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι, κατά την περίοδο αναφοράς 2005-2009, σημειώθηκε σημαντική αύξηση του αριθμού των μεταφερόμενων ζώων: των βοοειδών κατά 8%, των χοίρων κατά 70%, των προβάτων κατά 3%, και μόνο σε σχέση με τα άλογα σημειώθηκε μείωση κατά 17%, γι’ αυτό και δεν επιτεύχθηκε ο στόχος που τίθεται στο σημείο 5 του προοιμίου του κανονισμού του Συμβουλίου (ΕΚ) 1/2005, ότι «για λόγους που συνδέονται με την καλή διαβίωση των ζώων, η μεταφορά των ζώων κατά τα ταξίδια μεγάλης διάρκειας, συμπεριλαμβανομένων των ζώων προς σφαγή, θα πρέπει να περιορίζεται κατά το δυνατόν». Επειδή δεν επιτεύχθηκε ο στόχος της έκθεσης, που είναι ο περιορισμός της μεταφοράς ζώων, πρέπει να ελεγχθεί η πολιτική της ΕΕ ως προς αυτό το ζήτημα.

Ο εισηγητής θεωρεί ότι η μεταφορά κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων αποτελεί λύση τεχνικά ευκολότερη και οικονομικά ορθολογικότερη από τη μεταφορά ζώντων ζώων, γι’ αυτό και πρέπει να ληφθούν μέτρα που θα ευνοούν την τοπική πώληση και τη βράχυνση της αλυσίδας προσφοράς τροφίμων. Η σχετική πολιτική της Ένωσης πρέπει να αναθεωρηθεί και να εστιάσει στη στήριξη της τοπικής παραγωγής και των μικρών τοπικών σφαγείων, καθώς και της παραγωγής κρέατος που θα βασίζεται στην προμήθεια ζώων προς σφαγή σε κοντινές αποστάσεις.

Συγκεκριμένα ο εισηγητής επισημαίνει ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη η αναφορά την οποία υπέγραψαν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πολίτες της ΕΕ, οι οποίοι έκαναν έκκληση να περιοριστεί στις 8 ώρες ο μέγιστος χρόνος μεταφοράς ζώων που προορίζονται για σφαγή.

Στην έκθεση αναγνωρίζεται ότι οι σημαντικά αυξημένες δαπάνες για τη συμμόρφωση με τους κανόνες καλής διαβίωσης των ζώων επιβάρυναν περισσότερο τις μεταφορικές επιχειρήσεις, αφενός λόγω της αναγκαίας προσαρμογής των οχημάτων τα οποία έπρεπε να εξοπλιστούν με θερμαινόμενες στέγες, με συσκευές για να πίνουν τα ζώα, με συστήματα θέρμανσης πόσιμου νερού, με συστήματα δορυφορικής πλοήγησης και συσκευές τεχνητού εξαερισμού, αφετέρου λόγω αύξησης του κόστους εργασίας και καυσίμων. Αυτό το κόστος δεν αντικατοπτρίζεται στις αγοραίες τιμές της μεταφοράς ζώντων ζώων, διότι οι εν λόγω τιμές παρέμειναν στο ίδιο επίπεδο ή μειώθηκαν. Ο εισηγητής θεωρεί ότι αυτές οι δαπάνες πρέπει να βαρύνουν και άλλους φορείς που σχετίζονται με τη ζωική παραγωγή.

Η εναρμόνιση και η επιβολή των διατάξεων περί καλής διαβίωσης των ζώων είναι κρίσιμη για τη διατήρηση αυστηρών προτύπων ορθής μεταχείρισης των ζώων και αποφυγής της στρέβλωσης της αγοράς στην ΕΕ. Η έκθεση αναφέρει ότι, κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας από ορισμένα κράτη μέλη, παρατηρούνται σημαντικές παραλήψεις. Γι’ αυτό ο εισηγητής θεωρεί ότι χρειάζονται περαιτέρω δράσεις για να διασφαλιστεί καλύτερη εναρμόνιση της εφαρμογής και επιβολής των κανόνων της Ένωσης σε ολόκληρη την ΕΕ. Συγκεκριμένα, ο εισηγητής θεωρεί ότι θα ήταν χρήσιμες διοικητικές ρυθμίσεις, που θα ορίζουν τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων ελέγχου, και εναρμονισμένες κυρώσεις.

Ο εισηγητής υποβάλλει στην Επιτροπή μερικές ουσιώδεις προτάσεις, που αφορούν συγκεκριμένα:

- την πλήρη εκτίμηση όλων των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών δαπανών της μεταφοράς ζώων και τη διερεύνηση της επίπτωσής της στις τιμές των προϊόντων κρέατος στην ΕΕ,

- την εκπόνηση αντικειμενικού και αξιόπιστου συστήματος για την εκτίμηση της ποιότητας της ορθής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά,

- την εξέταση νομοθετικής πρωτοβουλίας με στόχο να περιοριστεί σε 8 ώρες ο χρόνος μεταφοράς ζώων προς σφαγή, επιτρέποντας εξαιρέσεις μόνο λόγω ιδιαίτερων γεωγραφικών συνθηκών και εάν τεκμηριώνεται μέσω επιστημονικών ερευνών η δυνατότητα μεταφοράς για περισσότερο χρόνο ορισμένων ειδών ζώων, υπό τον όρο τήρησης των συνθηκών καλής διαβίωσης των ζώων,

- την ανάληψη δράσεων έναντι των κρατών μελών οι οποίες θα εξασφαλίζουν την πλήρη και ενιαία παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τους όρους ελέγχου των ζώων.

Σε σχέση με τα κράτη μέλη, ο εισηγητής ζητεί να συσταθούν εξειδικευμένοι ελεγκτικοί θεσμοί που θα μεριμνούν για τον έλεγχο της συμμόρφωσης με τις διατάξεις για την προστασία και την καλή διαβίωση των ζώων, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών μεταφοράς των ζώων, και καλεί να παύσουν οι πρακτικές που παραβιάζουν τον κανονισμό και χειροτερεύουν τις συνθήκες μεταφοράς ζώων.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (9.5.2012)

προς την Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου

σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά
(2012/2031(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Kartika Tamara Liotard

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  επικροτεί την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις επιπτώσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2005, η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κανονισμός είχε ευεργετικά αποτελέσματα όσον αφορά την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά, ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρά προβλήματα στο εν λόγω ζήτημα[1]· εκφράζει λύπη για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει σκοπό να προτείνει αλλαγές στη νομοθεσία της ΕΕ σχετικά με τη μεταφορά των ζώων· εκφράζει λύπη για το γεγονός ότι η συγκεκριμένη έκθεση παραβλέπει την αιτιολογική σκέψη 5 του κανονισμού, η οποία αναφέρει ότι «για λόγους που συνδέονται με την καλή μεταχείριση των ζώων, η μεταφορά των ζώων κατά τα ταξίδια μεγάλης διάρκειας θα πρέπει να περιορίζεται κατά το δυνατόν»·

2.  εκφράζει λύπη για το γεγονός ότι η έκθεση παραβλέπει τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EAAT) για τη χάραξη στρατηγικών με στόχο τη μείωση του όγκου των μεταφορών και των μακράς διαρκείας μεταφορών ζώων προς σφαγή καθώς και τη μείωση της διάρκειας ταξιδίου, ώστε να περιορίζεται ο κίνδυνος εκδήλωσης νόσων που σχετίζονται με τη μεταφορά·[2],

3.  εκφράζει λύπη για το γεγονός ότι στην έκθεση της Επιτροπής δεν γίνεται καμία αναφορά σε μία από τις συστάσεις της επιστημονικής γνωμοδότησης της ΕΑΑΤ, σύμφωνα με την οποία πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στην απευθείας μεταφορά, χωρίς ενδιάμεσες στάσεις (π.χ. ζωαγορές) όπου υπάρχει ο κίνδυνος της άμεσης ή έμμεσης επαφής με ζώα από άλλες εκμεταλλεύσεις·[3]·

4.  καλεί την Επιτροπή να εξετάσει με ποια κριτήρια θα είχε η μείωση του όγκου μεταφορών, με τη μεταφορά νεκρών αντί ζωντανών ζώων, θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, λόγω της μείωσης της ρύπανσης, της βελτίωσης του αποτυπώματος άνθρακα του τομέα των μεταφορών και της ενθάρρυνσης της ανάπτυξης της τοπικής παραγωγής και κατανάλωσης· τονίζει επίσης ότι η μεταφορά νεκρών ζώων ή κρέατος είναι περισσότερο βιώσιμη από τη μεταφορά ζωντανών ζώων· θεωρεί επομένως ότι μόνο νεκρά ζώα ή κρέας πρέπει να μεταφέρονται για πολύ μεγάλες αποστάσεις·

5.  καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να χαράξουν μια στρατηγική με στόχο την ενίσχυση του περιφερειακού χαρακτήρα του μοντέλου κτηνοτροφικής παραγωγής σύμφωνα με το οποίο, εφόσον είναι πρακτικά εφικτό, η εκτροφή, η πάχυνση και η σφαγή των ζώων θα πραγματοποιούνται στην ίδια περιφέρεια, αντί να μεταφέρονται σε υπερβολικά μεγάλες αποστάσεις·

6.  θεωρεί ότι, σε σχέση με τον περιορισμό του κινδύνου εκδήλωσης νόσων που σχετίζονται με τη μεταφορά και σε σχέση με την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων, θα ήταν σκόπιμο να δημιουργηθούν κίνητρα για την εκτροφή, το εμπόριο και τη σφαγή των ζώων σε περιφερειακό επίπεδο με στόχο τη μείωση της άσκοπα μεγάλης διάρκειας μεταφοράς των ζώων·

7.  καλεί την Επιτροπή να καταργήσει τις επιστροφές κατά την εξαγωγή ζώων με σκοπό να αποτραπεί και να μειωθεί η άσκοπα μεγάλη διάρκεια μεταφοράς των ζώων·

8.  σημειώνει ότι οι διατάξεις του κανονισμού σχετικά με τη διάρκεια του ταξιδιού, τις περιόδους ανάπαυσης και την πυκνότητα φόρτωσης δεν βασίζονται σε επιστημονική γνωμοδότηση της επιστημονικής επιτροπής για την υγεία και την προστασία των ζώων (SCAHAW) ή της EAAT αλλά έχουν αντιγραφεί από την προγενέστερη οδηγία[4] σημειώνει μετά λύπης ότι, παρά τα σαφή συμπεράσματα της EAAT, διάφορα μέρη του κανονισμού δεν είναι σύμφωνα με την τρέχουσα επιστημονική γνώση, κυρίως όσον αφορά τη μεταφορά αλόγων, πουλερικών και κουνελιών, την πυκνότητα φόρτωσης, τις απαιτήσεις θερμοκρασίας, και το εσωτερικό ύψος των διαμερισμάτων καθώς και ότι η έκθεση δεν συνοδεύεται από καμία πρόταση·

9.  επισημαίνει ότι η αιτιολογική σκέψη 9 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου προβλέπει ότι πρέπει να προταθούν ειδικές διατάξεις για τα πουλερικά αφού προηγουμένως προβεί στις σχετικές αξιολογήσεις η ΕΑΑΤ· εκφράζει επομένως λύπη διότι παρά τα νέα επιστημονικά στοιχεία και τις συστάσεις [5],της ΕΑΑΤ στην έκθεση της Επιτροπής δεν συμπεριελήφθη καμία νομοθετική πρόταση σχετικά με τη μεταφορά πουλερικών, αν και τα πουλερικά αποτελούν το συχνότερα μεταφερόμενο είδος ζώου στην Ευρώπη·

10. ζητεί την επαναταξινόμηση των αλόγων χωριστά από τα άλλα εκτρεφόμενα σε αγροκτήματα ζώα, ώστε να εκφράζονται τα συγκεκριμένα φυσικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά καθώς και τα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς των αλόγων όπως ορίζονται στην έκθεση της ΕΑΑΤ [6]· ζητεί την άμεση εφαρμογή συγκεκριμένου χρονικού ορίου για τη μεταφορά των αλόγων (προς σφαγή)·

11. καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει το καθορισμένο στα τέσσερα μέτρα μέγιστο ύψος για τα βαρέα επαγγελματικά οχήματα και να το αυξήσει, εφόσον χρειάζεται, για τα οχήματα μεταφοράς ζώων, ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα καλής μεταχείρισης των ζώων που προκύπτουν εξαιτίας του περιορισμένου ύψους στο εσωτερικό των χώρων αποθήκευσης·

12. υπενθυμίζει ότι, βάσει του άρθρου 32 του κανονισμού, η έκθεση της Επιτροπής πρέπει να λαμβάνει υπόψη «τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις ανάγκες για την καλή μεταχείριση των ζώων» και μπορεί να συνοδεύεται, εφόσον χρειάζεται, από κατάλληλες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα ταξίδια μεγάλης διάρκειας· υπενθυμίζει τη Γραπτή Δήλωση 49/2011 που υπεγράφη από την πλειοψηφία των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία ζητεί τον περιορισμό του μέγιστου χρόνου μεταφοράς ζώων που προορίζονται για σφαγή σε 8 ώρες, και την πρωτοβουλία «8 ώρες» την οποία στηρίζουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο ευρωπαίοι πολίτες· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναθεωρήσουν τον κανονισμό 1/2005 προκειμένου να καθιερώσουν ανώτατο όριο 8 ωρών για την μεταφορά των ζώων που προορίζονται για σφαγή·

13. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναθεωρήσουν τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου και να θεσπίσουν βελτιώσεις που αφορούν τα ακόλουθα ζητήματα:

-    προδιαγραφές του οχήματος·

-    συνθήκες κατά τη διάρκεια της μεταφοράς όπως διαμερίσματα, παροχή πόσιμου ύδατος, θερμοκρασία και υγρασία·

-    ειδική κατάρτιση οδηγών, κατάλληλη ταχύτητα και προσεκτική φόρτωση και εκφόρτωση ώστε να μπορούν οι οδηγοί να αντιμετωπίζουν σωστά τα ζώα που μεταφέρουν·

-    αύξηση της κατώτατης πυκνότητας φόρτωσης και ενίσχυση των κανόνων για τη μεταφορά εγκύων και/ή τραυματισμένων ζώων·

     καλεί επίσης την Επιτροπή να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για την ενθάρρυνση κινητών σφαγείων και την προώθηση της επαναθέσπισης τοπικών σφαγείων προκειμένου να ενθαρρυνθεί η σφαγή κοντά στην παραγωγή και στην εμπορία·

14. θεωρεί ότι η ετήσια έκθεση που υποβάλλουν τα κράτη μέλη είναι σημαντική για την κατανόηση των επιπτώσεων της νομοθεσίας και την ανάληψη της κατάλληλης διορθωτικής δράσης· καλεί την Επιτροπή να δώσει υψηλή προτεραιότητα στη βελτίωση της επιβολής του κανονισμού· καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει μέτρα για τον έλεγχο καθώς και μια πιο εναρμονισμένη δομή των εκθέσεων έως την 1η Ιανουαρίου 2013, καθώς και να καταρτίσει έκθεση για την επιτελούμενη πρόοδο στα κράτη μέλη·

15. πιστεύει ότι ορισμένες διατάξεις του κανονισμού αφήνουν πολύ μεγάλα περιθώρια ερμηνείας από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών δημιουργώντας κατ’αυτόν τον τρόπο ασυνέπειες ως προς την επιβολή τους· καλεί την Επιτροπή να προτείνει, όπου χρειάζεται, τεχνικές τροποποιήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας·

16. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει την αποτελεσματική και ενιαία εφαρμογή της υπάρχουσας κοινοτικής νομοθεσίας όσον αφορά τη μεταφορά των ζώων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ· σε συνδυασμό με επαρκείς ελέγχους που θα διενεργούνται σε εθνικό επίπεδο, θα μπορέσει να διασφαλιστεί και να διατηρηθεί η καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, αποφεύγοντας στρεβλώσεις του ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ·

17. καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα απαιτούμενα μέτρα για να διασφαλίσουν την επιβολή της νομοθεσίας, μεριμνώντας ιδίως ώστε τα ημερολόγια ταξιδίου που υποβάλλονται να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία·

18. προτρέπει την Επιτροπή να λάβει μέτρα για την αύξηση της συνεργασίας και την επικοινωνίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών διαφορετικών κρατών μελών· καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τον αριθμό των επιθεωρήσεων του Γραφείου Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων (ΓΤΚΘ) που επικεντρώνονται στην καλή μεταχείριση των ζώων και στη μεταφορά τους· τονίζει ότι οι έλεγχοι πρέπει να διεξάγονται σε επαρκές ποσοστό των ζώων που μεταφέρονται κάθε έτος εντός κάθε κράτους μέλους·

19. καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ενεργά ένα σύστημα επιθεωρήσεων μέσω του οποίου θα ελέγχονται οι συνθήκες καλής μεταχείρισης των ζώων πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη μεταφορά τους, σε συνδυασμό με ένα καλά θεμελιωμένο σύστημα αποτελεσματικών και αποτρεπτικών κυρώσεων·

20. επισημαίνει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη δεν υπάρχουν αρκετοί σταθμοί ελέγχου και ότι, ως εκ τούτου, η διεξαγωγή ελέγχων της μεταφοράς ζώων, καθώς και η εκφόρτωση των ζώων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης δεν είναι εφικτή επικροτεί, ως εκ τούτου, το γεγονός ότι στην έκθεση της Επιτροπής ανακοινώνεται η διεξαγωγή περισσοτέρων ελέγχων της μεταφοράς ζώων· ζητεί επιπλέον να καταστούν οι έλεγχοι αυτοί αποδοτικότεροι·

21. προτρέπει την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι κτηνιατρικοί έλεγχοι των ζώων προς μεταφορά πραγματοποιούνται στο τέλος της μεταφοράς τους·

22. καλεί την Επιτροπή να ερευνήσει πώς η νέα και η υπάρχουσα τεχνολογία μπορεί να εφαρμοστεί στα οχήματα που μεταφέρουν ζώα ώστε να ρυθμίζεται, να ελέγχεται και να καταγράφεται η θερμοκρασία και η υγρασία, στοιχεία βασικά για τον έλεγχο και την προστασία της καλής διαβίωσης συγκεκριμένων κατηγοριών ζώων κατά τη μεταφορά, σύμφωνα με τις συστάσεις της ΕΑΑΤ. τονίζει ότι η χρήση νέων τεχνολογιών δεν πρέπει να συνεπάγεται την επιμήκυνση της διάρκειας μεταφοράς των ζώων·

23. προτρέπει την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο θέσπισης νομικής βάσης με σκοπό την υποχρεωτική εγκατάσταση συστημάτων πλοήγησης που θα μεταδίδουν, σε πραγματικό χρόνο, δεδομένα προσδιορισμού του στίγματος και άλλους δείκτες σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων, προς τις αρμόδιες αρχές·

24. εκφράζει ικανοποίηση που η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι μέχρι στιγμής δεν έχουν αξιοποιηθεί πλήρως οι δυνατότητες των συστημάτων πλοήγησης ώστε να αποφέρουν το αναμενόμενο όφελος ως προς την επιβολή του κανονισμού· καλεί την Επιτροπή να απαιτήσει τα εν λόγω συστήματα να διαθέτουν την ικανότητα μετάδοσης δεδομένων, σε πραγματικό χρόνο, σε βάση δεδομένων της ΕΕ·

25. τονίζει ότι η καλύτερη αξιοποίηση των Δορυφορικών Συστημάτων Πλοήγησης θα συμβάλει στη μείωση της διοικητικής επιβάρυνσης για τις εταιρείες μεταφορών και θα βοηθήσει τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών να βελτιώσουν την ποιότητα των ελέγχων, ιδίως σε σχέση με τους χρόνους των ταξιδιών και τις περιόδους ανάπαυσης· θεωρεί ότι νέα και πιο αποτελεσματικά συστήματα ελέγχου, όπως η εποπτεία των μεταφορών με τη συνδρομή δορυφορικών συστημάτων εντοπισμού, θα βελτιώσουν την κατάσταση και θα επιτρέψουν μια πιο διαφανή εφαρμογή των διατάξεων· είναι της άποψης ότι η χρήση αυτών των νέων τεχνολογιών θα συμβάλει επίσης στη μείωση της επιβάρυνσης των διασυνοριακών αρχών και οργανισμών·

26. ζητεί από την Επιτροπή να απαιτεί την εφαρμογή των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καλή μεταχείριση των ζώων στις διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες, και να προασπίζει τη διεθνοποίηση, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, των κοινοτικών διατάξεων που αφορούν το εν λόγω θέμα·

27. υπενθυμίζει ότι δύο πρώην Επίτροποι αρμόδιοι για την καλή μεταχείριση των ζώων, ο κ. Κυπριανού και ο κ. Βασιλείου, υποσχέθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι θα αναλάβουν νομοθετική πρωτοβουλία με σκοπό την καθιέρωση ενός χρονικού ορίου για τη μεταφορά των ζώων· εκφράζει βαθειά λύπη για το γεγονός ότι μέχρι στιγμής η Επιτροπή δεν έχει τηρήσει τις υποσχέσεις που δόθηκαν στο Κοινοβούλιο·

28. καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τη νομοθεσία που αφορά την αδειοδότηση των μεταφορέων· προτρέπει την Επιτροπή να προτείνει, σε περίπτωση που κάποια αρμόδια αρχή διαπιστώσει ότι ο μεταφορέας δεν τηρεί τον κανονισμό περί μεταφορών, την αναστολή ή την αφαίρεση της άδειάς του σε όλα τα κράτη μέλη και όχι μόνο στο συγκεκριμένο κράτος μέλος·

29. καλεί την Επιτροπή να αναθεωρήσει τη νομοθεσία που αφορά το πιστοποιητικό έγκρισης των μεταφορικών μέσων· προτρέπει την Επιτροπή να προτείνει, σε περίπτωση που κάποια αρμόδια αρχή διαπιστώσει ότι ένα μεταφορικό μέσο δεν συμμορφώνεται με τον κανονισμό περί μεταφορών, την ανάκληση ή την αφαίρεση του πιστοποιητικού έγκρισής του σε όλα τα κράτη μέλη και όχι μόνο στο συγκεκριμένο κράτος μέλος.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	8.5.2012
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	51 1 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Κρίτων Αρσένης, Sophie Auconie, Pilar Ayuso, Paolo Bartolozzi, Lajos Bokros, Martin Callanan, Nessa Childers, Chris Davies, Esther de Lange, Anne Delvaux, Bas Eickhout, Edite Estrela, Karl-Heinz Florenz, Elisabetta Gardini, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Cristina Gutiérrez-Cortines, Satu Hassi, Jolanta Emilia Hibner, Karin Kadenbach, Christa Klaß, Eija-Riitta Korhola, Holger Krahmer, Jo Leinen, Peter Liese, Kartika Tamara Liotard, Zofija Mazej Kukovič, Linda McAvan, Radvilė Morkūnaitė-Mikulėnienė, Mario Pirillo, Pavel Poc, Frédérique Ries, Anna Rosbach, Oreste Rossi, Dagmar Roth-Behrendt, Horst Schnellhardt, Richard Seeber, Bogusław Sonik, Åsa Westlund, Glenis Willmott, Sabine Wils, Marina Yannakoudakis
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Νικος Χρυσόγελος, João Ferreira, Filip Kaczmarek, Judith A. Merkies, James Nicholson, Alojz Peterle, Michèle Rivasi, Marita Ulvskog, Andrea Zanoni

• [1]     Έκθεση της Επιτροπής στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με τις επιπτώσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2005 του Συμβουλίου για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά, COM(2011) 700, σελ. 9
• [2]     Επιστημονική γνωμοδότηση σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά της ΕΑΑΤ, Δελτίο ΕΑΑΤ 2011 9(1): 1966, σελ. 86
• [3]     Επιστημονική γνωμοδότηση σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά της ΕΑΑΤ, Δελτίο ΕΑΑΤ 2011 9(1): 1966, σελ. 86
• [4]     Οδηγία του 91/628/EEC του Συμβουλίου, της 19 Νοεμβρίου 1991 για την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά και για την τροποποίηση των οδηγιών 90/425/EΟΚ και 91/496/EΟΚ· ΕΕ L 340, 11.12.1991, σ. 17.
• [5]     Δελτίο ΕΑΑΤ 2011, 9(1):1966
• [6]     Έκθεση της ΕΑΑΤ σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων κατά τη μεταφορά (2011) σ. 86

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (10.5.2012)

προς την Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου

σχετικά με την προστασία των ζώων κατά τη μεταφορά
(2012/2031(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Luis de Grandes Pascual

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού καλεί την Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  στηρίζει τους στόχους του κανονισμού αριθ. 1/2005 σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων κατά τη μεταφορά και τις συναφείς δραστηριότητες, αλλά διαπιστώνει ότι η εφαρμογή του συνεπάγεται αύξηση του κόστους που επιβαρύνει τις εταιρείες μεταφορών, κυρίως εξαιτίας των νέων απαιτήσεων ως προς τον εξοπλισμό των οχημάτων· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν έχει γίνει καλύτερη χρήση των αναδυόμενων τεχνολογιών, οι οποίες θα βοηθούσαν στον τομέα αυτόν και θα μείωναν το κόστος μακροπρόθεσμα·

2.  υπογραμμίζει ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία πρέπει να εξασφαλίζει την καλή μεταχείριση των ζώων και ακόμη ότι πρέπει βεβαίως να λαμβάνεται υπόψη το οικονομικό κόστος αποφεύγοντας όμως την κακή μεταχείριση και το στρες των ζώων· τονίζει ότι εάν οι νομοθετικές ρυθμίσεις εφαρμοσθούν πλήρως στην σε ολόκληρη την Ένωση, τούτο δεν πρέπει να οδηγήσει σε στρέβλωση του ανταγωνισμού στο επίπεδο της ελεύθερης ανταλλαγής προϊόντων ούτε να λειτουργήσει αδίκως εις βάρος των ιδιαίτερα απομεμακρυσμένων, των απομεμακρυσμένων περιφερειών και των νησιών της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί την κατάσταση ώστε να μεριμνά σχετικώς·

3.  υπογραμμίζει ότι όλες οι ενέργειες σχετικά με την ασφάλεια και την καλή διαβίωση των ζώων πρέπει να βασίζονται στην αρχή ότι τα ζώα είναι ευαίσθητα όντα, οι ειδικές ανάγκες των οποίων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην νομοθεσία της ΕΕ επισημαίνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τα προβλήματα που αφορούν την καλή μεταχείριση των ζώων και υπενθυμίζει ότι το προοίμιο 5 του κανονισμού του εν λόγω κανονισμού προβλέπει ότι "για λόγους που συνδέονται με την καλή διαβίωση των ζώων, η μεταφορά των ζώων κατά τα ταξίδια μεγάλης διάρκειας [...] θα πρέπει να περιορίζεται κατά το δυνατόν"· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει εάν η μείωση του όγκου μεταφορών ζώντων ζώων με την αντίστοιχη αύξηση της μεταφοράς νεκρών ζώων θα είχε θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, θα βελτίωνε το αποτύπωμα άνθρακα του τομέα των μεταφορών και θα ενεθάρρυνε την περιφερειακή ανάπτυξη·

4.  επισημαίνει ότι η Ομοσπονδία Κτηνιάτρων Ευρώπης προτείνει ότι τα ζώα πρέπει να εκτρέφονται όσο το δυνατόν πλησιέστερα στις εγκαταστάσεις στις οποίες γεννιούνται και να σφάζονται όσο το δυνατόν πλησιέστερα στο σημείο παραγωγής·

5.  υπενθυμίζει ότι το άρθρο 32 του προαναφερθέντος κανονισμού ορίζει ότι η έκθεση της Επιτροπής πρέπει να λαμβάνει υπόψη "τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τις ανάγκες για την καλή διαβίωση των ζώων" και μπορεί να συνοδεύεται, εφόσον χρειάζεται, από κατάλληλες νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τα ταξίδια μεγάλης διάρκειας· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναθεωρήσουν τον κανονισμό αριθ. (ΕΚ) 1/2005, προκειμένου να καθιερώσουν ανώτατο όριο 8 ωρών για τη μεταφορά ζώων που προορίζονται για σφαγή, όπως ζήτησε και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τη Γραπτή Δήλωση 49/2011 η οποία ενεκρίθη στις 15 Μαρτίου 2012· προτείνει το εν λόγω μέγιστο όριο των 8 ωρών να μπορεί να εφαρμόζεται αποτελεσματικά, μεταξύ άλλων, μέσω της ενσωμάτωσής του στο όργανο του ψηφιακού ταχογράφου·

6.  ζητεί από την Επιτροπή να αναλύσει τις οικονομικές επιπτώσεις της προσαρμογής των οδικών υποδομών (ζώνες φόρτωσης και εκφόρτωσης των ζώων, χώροι ανάπαυσης, διαθεσιμότητα ποτίστρων κλπ) προτού εγκρίνει νέα νομοθεσία σχετικά με τον χρόνο ανάπαυσης των ζώων·

7.  επισημαίνει ότι ο κανονισμός (ΕΚ) 1/2005/ απαιτεί τα οχήματα μεταφοράς ζώων σε μακρινές αποστάσεις να χρησιμοποιούν δορυφορικό σύστημα πλοήγησης για την ενίσχυση της εφαρμογής· πιστεύει ότι τέτοια συστήματα θα συνέβαλαν περισσότερο στη βελτίωση της επιβολής του κανονισμού εάν μετέδιδαν δεδομένα σχετικά με τους χρόνους ταξιδίων και τις περιόδους ανάπαυσης σε πραγματικό χρόνο στις αρμόδιες αρχές·

8.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι υπάρχουσες συσκευές δορυφορικής πλοήγησης δεν χρησιμοποιούνται επαρκώς στα κράτη μέλη λόγω ελλιπούς εναρμόνισης των τεχνικών προδιαγραφών για την χρησιμοποίησή τους· ζητεί την χρησιμοποίηση των συστημάτων αυτών σε όλα τα κράτη μέλη για την ουσιαστική παρακολούθηση και τον έλεγχο της μεταφοράς των ζώων·

9.  καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει πώς μπορεί να εφαρμοστεί η νέα και η υπάρχουσα τεχνολογία στα οχήματα που μεταφέρουν ζώα ώστε να ρυθμίζεται, να ελέγχεται και να καταγράφεται η θερμοκρασία και η υγρασία, στοιχεία βασικά για τον έλεγχο και την προστασία της καλής διαβίωσης συγκεκριμένων κατηγοριών ζώων κατά τη μεταφορά, σύμφωνα με τις συστάσεις της ΕΑΑΤ·

10. ζητεί τη μετάβαση στην ηλεκτρονική τεχνολογία έτσι ώστε τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τις εταιρείες όσον αφορά τη διαδικασία αποθήκευσης και κοινοποίησης των στοιχείων που ζητούν διάφορες διοικητικές υπηρεσίες·

11. ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει την εναρμόνιση των εργαλείων ελέγχου επιτρέποντας έτσι την ομοιόμορφη συλλογή στοιχείων, τη μείωση των διοικητικών διαδικασιών και του περιττού χειρισμού πολλών οργάνων· εκφράζει την ανησυχία του για τον αριθμό των αναφορών σχετικά με ακατάλληλα οχήματα που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ζώντων ζώων τόσο σε ξηρά όσο και σε θάλασσα και ζητεί να επιταχυνθεί η παρακολούθηση των εν λόγω πρακτικών·

12. θεωρεί ότι η σωστή κατάρτιση των μεταφορέων και του προσωπικού που συνοδεύει τα ζώα κατά την μεταφορά τους, και ιδιαίτερα η εκπαίδευση των οδηγών, είναι ουσιαστική για την προστασία και την καλή διαβίωση των ζώων καθώς αποτελεί τη βάση της σωστής μεταχείρισης των ζώων· ζητεί συνεπώς από τα κράτη μέλη να ενισχύσουν, εφόσον κρίνεται αναγκαίο, τα προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης·

13. συμμερίζεται την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εισαγωγή μέτρων για την βελτίωση της τήρησης των εν λόγω κανόνων στα κράτη μέλη, περιλαμβανομένης της διάδοσης γενικών οδηγιών για την διασφάλιση της σωστής ερμηνείας του κανονισμού και την εκπόνηση οδηγών ορθής πρακτικής, τονίζει όμως ότι οι κατευθυντήριες γραμμές και οι οδηγοί ορθής πρακτικής από μόνοι τους δεν εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση και, ως εκ τούτου, τονίζει την ανάγκη να πραγματοποιούνται σε τακτική βάση συχνές και σε βάθος επιθεωρήσεις, τόσο σε χερσαία όσο και σε θαλάσσια σύνορα·

14. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η εφαρμογή των κανόνων είναι συχνά ανεπαρκής στα κράτη μέλη και η ενιαία εφαρμογή τους δεν έχει ακόμη εξασφαλισθεί καλεί την Επιτροπή να λάβει όλα τα μέτρα που έχει στη διάθεσή της με στόχο την προώθηση και την παρακολούθηση της εναρμονισμένης εφαρμογής των κανόνων αυτών·

15. ζητεί από τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την εφαρμογή των ελάχιστων ισχυόντων κανόνων κατά τις επιθεωρήσεις της μεταφοράς ζώων, καθώς και να επιβάλλουν κυρώσεις οι οποίες είναι αποτελεσματικές, ανάλογες και αποτρεπτικές·   τονίζει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον έλεγχο της διάρκειας ταξιδίου και ανάπαυσης, στα διαστήματα παροχής νερού και τροφής, στις απαιτήσεις χώρου για τα ζώα που μεταφέρονται με οχήματα, στον αερισμό των οχημάτων και στην αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων παροχής νερού στα ζώα· καλεί επίσης τις συνοριακές αρχές κάθε κράτους μέλους να συνεργάζονται και να ανταλλάσσουν πληροφορίες σχετικά με τη διασυνοριακή μεταφορά ζώων·

16. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει την ανάγκη εναρμόνισης των κυρώσεων στα διάφορα κράτη μέλη στον τομέα της μεταφοράς των ζώων·

17. θεωρεί ότι η ετήσια έκθεση που υποβάλλουν τα κράτη μέλη είναι σημαντική για την κατανόηση των επιπτώσεων της νομοθεσίας και την ανάληψη της κατάλληλης διορθωτικής δράσης· καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει μέτρα ελέγχου και μια πιο εναρμονισμένη μέθοδο υποβολής εκθέσεων έως την 1η Ιανουαρίου 2013·

18. καλεί την Επιτροπή να λάβει νομικά μέτρα και να επιβάλει κυρώσεις στα κράτη μέλη που δεν εφαρμόζουν ορθά τον κανονισμό.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	8.5.2012
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	38 1 3
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Magdi Cristiano Allam, Inés Ayala Sender, Georges Bach, Izaskun Bilbao Barandica, Philip Bradbourn, Antonio Cancian, Philippe De Backer, Christine De Veyrac, Saïd El Khadraoui, Ismail Ertug, Carlo Fidanza, Knut Fleckenstein, Jacqueline Foster, Mathieu Grosch, Jim Higgins, Juozas Imbrasas, Dieter-Lebrecht Koch, Γεώργιος Κουμουτσάκος, Werner Kuhn, Jörg Leichtfried, Bogusław Liberadzki, Eva Lichtenberger, Marian-Jean Marinescu, Gesine Meissner, Hubert Pirker, Dominique Riquet, Petri Sarvamaa, Vilja Savisaar-Toomast, Olga Sehnalová, Brian Simpson, Keith Taylor, Silvia-Adriana Ţicău, Giommaria Uggias, Thomas Ulmer, Peter van Dalen, Artur Zasada
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Σπύρος Δανέλλης, Michel Dantin, Eider Gardiazábal Rubial, Sabine Wils, Janusz Władysław Zemke
Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Janusz Wojciechowski

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	11.10.2012
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	31 4 3
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	John Stuart Agnew, Eric Andrieu, José Bové, Luis Manuel Capoulas Santos, Vasilica Viorica Dăncilă, Michel Dantin, Paolo De Castro, Albert Deß, Diane Dodds, Herbert Dorfmann, Robert Dušek, Iratxe García Pérez, Julie Girling, Béla Glattfelder, Martin Häusling, Esther Herranz García, Peter Jahr, Elisabeth Jeggle, Jarosław Kalinowski, Elisabeth Köstinger, Agnès Le Brun, George Lyon, Gabriel Mato Adrover, Mairead McGuinness, James Nicholson, Rareş-Lucian Niculescu, Wojciech Michał Olejniczak, Marit Paulsen, Britta Reimers, Alfreds Rubiks, Czesław Adam Siekierski, Sergio Paolo Francesco Silvestris, Alyn Smith, Janusz Wojciechowski, Γεώργιος Παπαστάμκος, Мария Габриел
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Alejandro Cercas, Ismail Ertug, Petri Sarvamaa