Το ΕΚ ζητά εισφορά άνθρακα σε εισαγωγές για την πρόληψη της διαρροής CO2

Η εισφορά άνθρακα στα εισαγόμενα αγαθά στοχεύει να σταματήσει τις εταιρείες να μετακινούνται εκτός ΕΕ για να αποφύγουν τα πρότυπα εκπομπών, μια πρακτική γνωστή ως διαρροή άνθρακα.

Η ΕΕ έχει αναλάβει δεσμεύσεις να μειώσει τις εκπομπές άνθρακα ενώ ταυτόχρονα, θέλει να προστατεύσει την οικονομία της, διατηρώντας ποιοτικές θέσεις εργασίας και αλυσίδες παραγωγής εντός της Ένωσης.

Μεταξύ 20% και 30% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 συνδέονται με το διεθνές εμπόριο και οι εκπομπές από τις εισαγωγές της ΕΕ έχουν αυξηθεί, υπονομεύοντας τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Τι είναι η διαρροή άνθρακα;


Η διαρροή άνθρακα είναι η μετατόπιση των βιομηχανιών που εκπέμπουν αέρια θερμοκηπίου εκτός ΕΕ για να αποφευχθούν αυστηρότερα πρότυπα.


Πώς μπορεί η ΕΕ να αποτρέψει τη διαρροή άνθρακα;

Οι προσπάθειες της ΕΕ να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, και να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2050 κινδυνεύουν να υπονομευτούν από λιγότερο κλιματικά φιλόδοξες χώρες.

Για να μετριαστεί αυτός ο κίνδυνος, τον Ιούλιο του 2021 η Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία ενός Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (ΜΣΠΑ) που θα επιβάλλει εισφορές άνθρακα σε εισαγωγές ορισμένων προϊόντων που προέρχονται από κράτη εκτός ΕΕ. Ο ΜΣΠΑ συμπεριλαμβάνεται επίσης στη δέσμη μέτρων του πακέτου "Fit for 55, ένα φιλόδοξο σχέδιο που στοχεύει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της ΕΕ κατά 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.


Μάθετε περισσότερα σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα.

Πώς λειτουργεί η ευρωπαϊκή εισφορά άνθρακα;

  • Η εισφορά θα εφαρμοζόταν σε εισαγωγές προϊόντων που προέρχονται από τρίτες χώρες με λιγότερο φιλόδοξους κανόνες για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, διασφαλίζοντας ότι τα εισαγόμενα προϊόντα δεν είναι φθηνότερα από τα αντίστοιχα προϊόντα της ΕΕ.
  • Δεδομένου του κινδύνου μετεγκατάστασης ρυπογόνων βιομηχανιών σε χώρες με λιγότερο αυστηρούς περιορισμούς των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, η τιμολόγηση του άνθρακα θεωρείται απαραίτητη εντός του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ETS).

Η υφιστάμενη τιμολόγηση των ανθρακούχων εκπομπών στην ΕΕ: σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS)

Σύμφωνα με το τρέχον σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS), το οποίο παρέχει οικονομικά κίνητρα για τη μείωση των εκπομπών, οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής και οι βιομηχανίες πρέπει να διαθέτουν άδεια για κάθε τόνο CO2 που παράγουν. Η τιμή αυτών των αδειών καθορίζεται από τη ζήτηση και την προσφορά.
Οι οικονομικές κρίσεις επηρεάζουν τη ζήτηση για άδειες και τη μειώνουν, γεγονός που οδηγεί σε πτώση των τιμών, αποθαρρύνοντας τις εταιρείες να επενδύσουν σε πράσινες τεχνολογίες. Για να λύσει αυτό το ζήτημα, η ΕΕ έχει μεταρρυθμίσει το ETS - ως μέρος του πακέτου Fit for 55.

Κανόνες του Μηχανισμού Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τους κανόνες για τον Μηχανισμό Προσαρμογής των Συνόρων Ανθρακών τον Απρίλιο του 2023. Το Συμβούλιο ενέκρινε τη νομοθεσία τον Απρίλιο του 2023 η οποία και τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο του 2023.


Η νομοθεσία θα καλύψει προϊόντα από βιομηχανίες έντασης ενέργειας όπως σίδηρο, χάλυβα, τσιμέντο, αλουμίνιο, λιπάσματα και υδρογόνο. Στις αρχές του 2026, η Επιτροπή θα αξιολογήσει εάν θα επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής της σε άλλους τομείς που διατρέχουν κίνδυνο διαρροής άνθρακα.


Το CBAM (Μηχανισμός Προσαρμογής των Συνόρων 'Ανθρακα) εφαρμόζεται στις άμεσες εκπομπές - αέρια θερμοκηπίου που εκπέμπονται από τη στιγμή της παραγωγής των αγαθών έως την εισαγωγή αυτών των αγαθών στην ΕΕ.



Ποιος πληρώνει την εισφορά;


Οι εισαγωγείς θα πληρώσουν οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ της τιμής του άνθρακα που καταβάλλεται στη χώρα παραγωγής και της τιμής του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ για δικαιώματα άνθρακα. Θα πρέπει να αναφέρουν σε τριμηνιαία βάση τις άμεσες και έμμεσες εκπομπές από αγαθά που εισήχθησαν κατά το προηγούμενο τρίμηνο, καθώς και οποιαδήποτε τιμή άνθρακα που καταβλήθηκε στο εξωτερικό.

Προκειμένου να απλοποιηθεί το μέσο της ΕΕ για τη διαρροή άνθρακα, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τον Μάιο του 2025 πρόταση της Επιτροπής για την εξαίρεση των εταιρειών που εισάγουν μικρές ποσότητες CBAM (μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα ΜΣΠΑ-CBAM) Εάν οι ετήσιες εισαγωγές μιας εταιρείας συνδέονται με όχι περισσότερους από 50 τόνους εκπομπών CO2, η εταιρεία δεν θα χρειάζεται να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις CBAM.

Η συντριπτική πλειονότητα των εισαγωγέων (90%), ιδίως οι μικρές επιχειρήσεις, εισάγουν μόνο μικρές ποσότητες αγαθών CBAM και θα πρέπει να επωφεληθούν από τη μειωμένη διοικητική επιβάρυνση.

Αυτή η εξαίρεση δεν θα πρέπει να έχει σημαντικό αντίκτυπο στους περιβαλλοντικούς στόχους του CBAM, καθώς το 99% των συνολικών εκπομπών CO2 από εισαγωγές χάλυβα, αλουμινίου, τσιμέντου και λιπασμάτων θα εξακολουθεί να καλύπτεται από τους κανόνες.

Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα διεξαγάγουν διαπραγματεύσεις για τις διατάξεις της επικαιροποίησης της νομοθεσίας.

Πότε θα εφαρμοστεί η νέα εισφορά άνθρακα;

Η διάρκεια της μεταβατικής περιόδου και η πλήρης φάση εισαγωγής του CBAM συνδέονται με τη σταδιακή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ETS, επομένως θα εισαχθούν σταδιακά μεταξύ 2026 και 2034.

Περισσότερα για τη δράση της ΕΕ για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής:

• Τη δημιουργία κανονισμού της ΕΕ για τα εισαγόμενα προϊόντα χωρίς αποψίλωση των δασών
• Πώς η ΕΕ μειώνει τα αέρια θερμοκηπίου πέρα από το CO2
• Πώς η ΕΕ ενισχύει τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
• Εξηγείται η απαγόρευση της ΕΕ για την πώληση νέων αυτοκινήτων βενζίνης και ντίζελ από το 2035

Μάθετε περισσότερα

Κοινοποίηση αυτού του άρθρου στο: