Ελευθερία του Τύπου: το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλευρό των δημοσιογράφων

Η ελευθερία του Τύπου είναι αντιμέτωπη με ολοένα και περισσότερες προκλήσεις εντός και εκτός των συνόρων της ΕΕ. Μάθετε πώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στηρίζει το έργο των δημοσιογράφων.

Άρθρο για την ελευθερία του Τύπου
Άρθρο για την ελευθερία του Τύπου

Η δημοσιογραφία υφίσταται αυξανόμενη πίεση παγκοσμίως, με την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα να οξύνουν τις διεθνείς εντάσεις και τον διχασμό των κοινωνιών. Έχουν σημειωθεί επιθέσεις και εκφοβισμοί σε ορισμένες χώρες της ΕΕ τα τελευταία χρόνια.


Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκφραστεί επανειλημμένως υπέρ της ελευθερίας του Τύπου και του πλουραλισμού στην ΕΕ αλλά και πέραν των συνόρων της.


Με την ευκαιρία της Ημέρας Ελευθερίας του Τύπου στις 3 Μαΐου 2023, οι ευρωβουλευτές τόνισαν τη σημασία της ελευθερίας του Τύπου ως ακρογωνιαίο λίθο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξέφρασαν ανησυχία για τις αυξανόμενες επιθέσεις σε δημοσιογράφους και τόνισαν ότι ο ελεύθερος Τύπος είναι απαραίτητος για τη λειτουργία της δημοκρατίας.


Νομοθεσία για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης

Τον Μάρτιο του 2024, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν νέα νομοθεσία για την προστασία των δημοσιογράφων και των μέσων ενημέρωσης της ΕΕ από πολιτικές ή οικονομικές παρεμβάσεις. Με τον Νόμο για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, τα κράτη μέλη θα υποχρεωθούν να προστατεύσουν την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης. Επίσης, δεν θα επιτρέπονται παρεμβάσεις σε συντακτικές αποφάσεις.

Οι νέοι κανόνες απαγορεύουν στις αρχές να ασκούν πίεση σε δημοσιογράφους και συντάκτες για να αποκαλύψουν τις πηγές τους. Η χρήση λογισμικού κατασκοπείας σε δημοσιογράφους θα είναι δυνατή μόνο όταν διερευνώνται σοβαρά εγκλήματα και θα απαιτείται προηγούμενη έγκριση από δικαστήριο. Περαιτέρω διατάξεις περιλαμβάνουν διασφαλίσεις έναντι αυθαίρετων αποφάσεων από μεγάλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης για περιορισμό της πρόσβασης ή διαγραφή ανεξάρτητου περιεχομένου μέσων.

Οι κανόνες στοχεύουν επίσης να καταστήσουν σαφές στο κοινό ποιος ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης. Όλα τα ειδησεογραφικά μέσα θα πρέπει να αποκαλύπτουν πληροφορίες σχετικά με τους ιδιοκτήτες τους.

Watch the video document
Προάσπιση της δημοκρατίας μέσω της δημοσιογραφίας
(Διάρκεια βίντεο: )
Προάσπιση της δημοκρατίας μέσω της δημοσιογραφίας: γνωρίστε τον Λούκα και τον Καρολή

Άλλα μέτρα και ενέργειες για την προστασία της ελευθερίας του Τύπου


Οι νέοι κανόνες, που εγκρίθηκαν τον Φεβρουάριο του 2024, στοχεύουν στην προστασία των δημοσιογράφων και άλλων, από καταχρηστικές αγωγές που αποσκοπούν στη φίμωσή τους. Οι κατηγορούμενοι θα μπορούν να ζητήσουν την πρόωρη απόρριψη των υποθέσεων και να ζητήσουν από τους ενάγοντες να επιβαρυνθούν με όλα τα δικαστικά έξοδα.

Τον Μάρτιο του 2022 και τον Ιούνιο του 2023, οι ευρωβουλευτές προέτρεψαν την ΕΕ να δημιουργήσει μια κοινή στρατηγική για την αντιμετώπιση ξένων παρεμβάσεων και εκστρατειών παραπληροφόρησης και ζήτησαν περισσότερη υποστήριξη στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, τους ελεγκτές πληροφοριών και τους ερευνητές.

Τον Ιούνιο του 2023, το Κοινοβούλιο ενέκρινε συστάσεις κατά της κατάχρησης λογισμικών κατασκοπείας, που διαπιστώθηκε ότι χρησιμοποιείται παράνομα εναντίον δημοσιογράφων και πολιτικών αντιπάλων.

Στις 3 Μαΐου 2023, το Κοινοβούλιο απηύθυνε πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων για το τρίτο Βραβείο Δημοσιογραφίας "Daphne Caruana Galizia", το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο για σπουδαία επιτεύγματα στον τομέα της δημοσιογραφίας που προωθούν ή υπερασπίζονται τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της ΕΕ.


Η ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και ο πλουραλισμός κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Χάρτης των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ
Χάρτης των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ

Ασφάλεια δημοσιογράφων ανά τον κόσμο

Η κατάσταση θεωρείται καλή σε πολλές χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, σε ψήφισμα του 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε ανησυχία για την κατάσταση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης σε ορισμένα κράτη μέλη.

Έχουν σημειωθεί επιθέσεις κατά δημοσιογράφων στην ΕΕ. Ο Έλληνας δημοσιογράφος Γιώργος Καραϊβάζ δολοφονήθηκε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 2021 και ο Ολλανδός δημοσιογράφος Πέτερ Ντε Βρις σκοτώθηκε στο Άμστερνταμ τρεις μήνες αργότερα.


Οι πόλεμοι ήταν επίσης θανατηφόροι για τους δημοσιογράφους. Σύμφωνα με εκθέσεις του ΟΗΕ, περισσότεροι από 122 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης σκοτώθηκαν στη Γάζα και πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν τους πρώτους τέσσερις μήνες της σύγκρουσης, που ακολούθησε τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Τα στοιχεία του Συμβουλίου της Ευρώπης από τον Φεβρουάριο του 2024, δείχνουν ότι τουλάχιστον 14 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Μάθετε περισσότερα

Κοινοποίηση αυτού του άρθρου στο: