Asiel en migratie in de EU: feiten en cijfers
Ontdek recente gegevens over het aantal mensen dat naar de EU komt en de asielaanvragen die EU-landen verwerken.
Migratie in Europe: belangrijkste cijfers in 2024
Irreguliere grensoverschrijdingen dalen in 2024
De meeste mensen komen naar Europa om te werken of om bij familie te zijn. Degenen die de EU illegaal binnenkomen vormen een kleine fractie van alle migranten - in 2024 werden ongeveer 239.000 illegale grensoverschrijdingen gedetecteerd door Frontex, het grens- en kustwachtagentschap van de EU. Dit is een daling van 38% ten opzichte van het jaar ervoor.
Bijna 1 miljoen asielzoekers
Asiel aanvragen is een andere reden waarom mensen ervoor kiezen om naar Europa te komen, met in 2024 bijna 1 miljoen aanvragen in de hele EU. Van de 449,3 miljoen inwoners van de EU in 2024 waren 28,9 miljoen geen EU-burgers. Het aantal erkende vluchtelingen in Europa bedroeg eind 2021 minder dan 10% van de totale vluchtelingenpopulatie in de wereld. Door de grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne in 2022 steeg dit aantal tot ongeveer 20%.
Niet-EU-burgers vormen 6,4% van EU-bevolking
Vanaf 2024 maken niet-EU-burgers 6,4% uit van de totale bevolking van de EU, terwijl andere landen zoals Zwitserland, Australië en IJsland een veel groter percentage inwoners hebben die in het buitenland zijn geboren.
De terugkeer van niet-EU-burgers zonder verblijfsvergunning is een prioriteit bij het migratiebeheer op EU- en nationaal niveau.
Definities: Migranten, asielzoekers, vluchtelingen - wie zijn ze?
Wat is een migrant?
Migranten zijn mensen die voor korte of lange tijd en om verschillende redenen verhuizen van hun gebruikelijke woonplaats, in eigen land of naar een ander land. Hoewel er niet één internationaal aanvaarde definitie is, wordt de term normaal gebruikt om mensen in zeer uiteenlopende situaties aan te duiden.
Wat is een asielzoeker?
Asielzoekers zijn mensen met een gegronde vrees voor vervolging omwille van ras, godsdienst, nationaliteit, politiek of het behoren tot een bepaalde sociale groep die elders veiligheid zoeken. Hun aanvraag voor internationale bescherming is ofwel nog niet behandeld, of ze hebben misschien nog niet formeel asiel aangevraagd, maar zijn dat wel van plan. Ze krijgen pas een vluchtelingenstatus of een andere vorm van internationale bescherming als de nationale autoriteiten een positieve beslissing hebben genomen over hun asielaanvraag.
Wat is een vluchteling?
Vluchtelingen zijn mensen van wie de asielaanvraag is aanvaard en die officieel zijn erkend in hun gastland.
Gegevens over asielzoekers in de EU
In 2024 waren er 996.805 asielaanvragen - 13,1% minder dan in 2023.
De meeste asielzoekers vragen voor de eerste keer asiel aan
Het aantal asielaanvragen van mensen die voor het eerst asiel of internationale bescherming aanvroegen in de EU (“eerste aanvragers”) in 2024 vertegenwoordigde de meerderheid van de asielaanvragen en bedroeg 911.960. In 2024 werden in de EU-landen 83.375 vervolgaanvragen voor asiel geregistreerd.
Een eerste asielzoeker is een persoon die voor het eerst een asielaanvraag heeft ingediend in een bepaald EU-land. Dit sluit herhaalde aanvragen in dat land uit.
Eerste aanvragers per EU-land
Het aantal eerste aanvragers was in 2024 het hoogst in Duitsland (25,2% van alle eerste aanvragers in de EU), gevolgd door Spanje (18%), Italië (16,6%), Frankrijk (14,3%) en Griekenland (7,6%). Deze vijf EU-landen waren vorig jaar samen goed voor 82% van alle eerste asielaanvragen in de EU.
De laagste aantallen eerste asielaanvragers werden geregistreerd in Hongarije (25 aanvragers), Slowakije (135), Litouwen (295) en Malta (440).
De landen met de grootste relatieve toename van het aantal eerste aanvragers in 2024 vergeleken met vorig jaar waren Polen (87,1%) en Ierland (39,4%). De grootste dalingen werden vastgesteld in Roemenië (77,1%), Estland (66,6%), Slowakije (63,5%), Oostenrijk (61,1%) en Letland (50,8 %).
Land van herkomst van asielzoekers
Sinds 2013 vormen Syriërs de grootste groep asielzoekers in de EU.
In 2024 werden de meeste asielaanvragen ingediend door Syriërs, Venezolanen, Afghanen, Colombianen en Turken (in totaal 42,8% van alle eerste aanvragers). Syriërs dienden 147.965 eerste aanvragen in, gevolgd door Venezolanen met 72.775 aanvragen en Afghanen met 72.155 aanvragen. Er waren 50.330 aanvragers uit Colombia en 46.835 uit Turkije.
Gegevens over vluchtelingen in de EU
Vluchtelingen maken 1,7% uit van de totale bevolking van de EU.
In 2024 werden in totaal 939,983 asielbeslissingen in de EU genomen. Beslissingen in eerste aanleg leidden ertoe dat 387.635 mensen een beschermingsstatus kregen, terwijl nog eens 50.265 mensen een beschermingsstatus kregen na een beroep of herziening. In totaal hebben de EU-landen in 2024 aan 437,900 asielzoekers een beschermingsstatus toegekend, een stijging van 6,9% ten opzichte van 2023.
Duitsland heeft de meeste beschermingsverzoeken goedgekeurd in 2024 (34,4% van het EU-totaal), gevolgd door Frankrijk (14,9%) en Spanje (11,6%). De grootste groep die in de EU een beschermingsstatus kreeg, waren Syriërs (32,3%), gevolgd door Afghanen (16,5%) en Venezolanen (7,9%). Oekraïners vormden 3,2%.
Migranten uit Oekraïne
Door de Russische invasie in Oekraïne zijn miljoenen mensen op de vlucht geslagen. Volgens de UNHCR, het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties, zijn er naar schatting 3,7 miljoen mensen ontheemd binnen Oekraïne, terwijl ongeveer 6,9 miljoen mensen hun toevlucht hebben gezocht in Europa en daarbuiten.
Duitsland en Polen hebben het grootste aantal Oekraïense vluchtelingen opgevangen sinds februari 2022.
Sinds 4 maart 2022, het moment waarop de EU de richtlijn tijdelijke bescherming activeerde, genieten Oekraïners die vluchten voor de oorlog tijdelijke bescherming. Het gaat hierbij om een uitzonderlijke maatregel die kan worden toegepast in geval van massale toestroom of een dreigende massale toestroom van ontheemden uit landen buiten de EU die niet naar hun eigen land kunnen terugkeren.
Irreguliere grensoversteken naar de EU
In 2015 en 2016, op het hoogtepunt van de migratiecrisis, werden meer dan 2,3 miljoen irreguliere grensoverschrijdingen geregistreerd. Het totale aantal illegale grensoverschrijdingen in 2024 was net meer dan 239.000, een daling van 38% tegenover het vorige jaar. Dit is het laagste niveau sinds 2021, toen migratie nog steeds werd beïnvloed door de Covid-pandemie.
Hoewel de routes via het centrale Middellandse Zeegebied, de westelijke Balkan en het oostelijke Middellandse Zeegebied nog steeds de drie belangrijkste migratieroutes naar de EU waren, was de daling van de aantallen voornamelijk te wijten aan een afname van 59% van het aantal aankomsten via de route via het centrale Middellandse Zeegebied ten opzichte van 2023 en een daling van 78% van het aantal detecties op de route via de westelijke Balkan.
EU-financiering voor migratiebeheer
Migratiebeheer staat al vele jaren hoog op de EU-agenda. Er zijn verschillende maatregelen genomen om het beheer van migratiestromen en het asielstelsel te verbeteren.
Naar aanleiding van de toename van het aantal asielzoekers vanaf 2015 heeft de EU haar financiering voor migratie-, asiel- en integratiebeleid flink verhoogd. In de EU-begroting voor de periode 2021-2027 is 22,7 miljard euro gereserveerd voor migratie en grensbeheer. In de periode 2014-2020 lag de begroting voor migratie en asiel op 10 miljard.
Vluchtelingen wereldwijd
Wereldwijd zijn 123,2 miljoen mensen gedwongen om te vluchten voor vervolging, conflicten en geweld. Kinderen maken 40% uit van degenen die gedwongen zijn te vluchten – ongeveer 49 miljoen.
In 2024 waren er wereldwijd 42,7 miljoen vluchtelingen. Ongeveer 69% van de vluchtelingen wereldwijd komt uit vijf landen: Venezuela, Syrië, Afghanistan, Oekraïne en Zuid-Soedan. Jaarlijks worden gemiddeld 337.800 kinderen als vluchteling geboren.
Iran, Turkije, Colombia, Duitsland en Oeganda vingen meer dan een derde (37%) van de vluchtelingen en andere mensen die internationale bescherming nodig hebben op. Ongeveer 73% van de vluchtelingenpopulatie wereldwijd wordt opgevangen in lage- en middeninkomenslanden.
