EU taxonomie: groene investeringen om duurzame beleggingen te stimuleren
Om de overstap naar milieuvriendelijke investeringen te maken, heeft de EU regels ingevoerd om te definiëren wat telt als groene of duurzame activiteiten.
Waarom de EU een gemeenschappelijke definitie voor duurzaame investeringen nodig heeft
Duurzame ontwikkeling behoudt natuurlijke bronnen en respecteert sociale basisrechten en mensenrechten. Klimaatactie is een belangrijk aspect, nu dat de noodzaak om de effecten van klimaatverandering tegen te houden en te beperken steeds dringender worden.
De EU heeft beslist om stapsgewijs de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Volgens de Europese Green Deal, dat het EU-kerninitiatief is voor klimaatactie, moet de EU tegen 2050 een nul-uitstoot bereiken.
Om deze doelstelling te behalen, moet de EU investeren in nieuwe technologieën.
Openbare investeringen zullen niet voldoende zijn, en de privé-sector zal mee moeten investeren in het klimaat. Duidelijke criteria zijn nodig om uit te maken wat dan precies duurzaam en milieuvriendelijk is. Dit is nodig om ‘greenwashing’ te vermijden, een bekende praktijk om valselijk te beweren dat producten of investeringen groen zijn.
Sommige EU-landen zijn al begonnen met het maken van klasseringssystemen. Zowel bedrijven die op zoek zijn naar financiering als investeerders met interesse voor duurzame projecten zouden hun voordeel kunnen halen uit gemeenschappelijke EU-normen.
Welke economische activiteiten komen in aanmerking als duurzaam?
In juni 2020 keurden de Europarlementariërs de taxonomieverordening goed – een raamwerk dat bepaalt welke activiteiten als duurzaam kunnen worden beschouwd. Hierdoor wordt een gemeenschappelijk classificatiesysteem voor de hele EU tot stand gebracht, wordt het bedrijfsleven en investeerders duidelijkheid geboden en wordt een verhoging van de financiering door de particuliere sector voor de transitie naar klimaatneutraliteit gestimuleerd.
De verordening bepaalt zes milieudoelstellingen, en activiteiten kunnen enkel duurzaam beschouwd worden als ze tot minstens één doelstelling bijdragen zonder aan enige andere doelstelling schade toe te brengen.
Het principe van 'geen schade toebrengen' (dat zal worden gedefinieerd door de Europese Commissie) bepaalt dat een economische activiteit die meer schade toebrengt dan voordelen oplevert voor het milieu, niet geklasseerd kan worden als duurzaam. Ecologisch duurzame activiteiten zouden ook mensenrechten en arbeidsrecht moeten respecteren.
De milieudoelstellingen zijn:
- De mitigatie van klimaatverandering (broeikasgassen voorkomen/ verminderen of doen toenemen van de broeikasgas verwijdering)
- De adaptatie aan klimaatverandering (het beperken of voorkomen van de negatieve impact op het huidige of toekomstige klimaat, of de risico’s van dergelijke negatieve impact)
- Het duurzaam gebruik en de bescherming van water en mariene rijkdommen
- De overschakeling naar een circulaire economie (nadruk op het hergebruik en recyclage van materialen en grondstoffen)
- De preventie en bestrijding van verontreiniging
- De bescherming en het herstel van de biodiversiteit en ecosystemen
Handelingen van de Commissie met betrekking tot de regels
De taxonomieverordening, die in juli 2020 wet werd, stelt het algemene kader vast voor de classificatie van duurzame activiteiten, maar laat het aan de Europese Commissie over om de technische criteria uit te werken die bepalen of projecten bijdragen aan sommige milieudoelstellingen.
De Commissie kwam in april 2021 met een eerste reeks criteria, die in december 2021 van kracht werden.
Een andere reeks regels, voorgesteld in februari 2022, maakte het mogelijk om kernenergie en gas onder bepaalde voorwaarden op te nemen als ecologisch duurzame economische activiteiten. Het Parlement debatteerde over het besluit van de Commissie en besloot in juli 2022 er geen bezwaar tegen te maken.