Europese datastrategie: waar pleit het Parlement voor?
Lees hoe de EP-leden de EU-regels voor het delen van niet-persoonsgebonden gegevens willen vormgeven om innovatie en de economie te stimuleren en tegelijkertijd de privacy te beschermen.
De digitale transformatie van de EU heeft gevolgen voor alle aspecten van de samenleving en de economie. Daarbij spelen gegevens een centrale rol. Deze digitale transformatie is nodig voor de ontwikkeling van artificiële intelligentie, een prioriteit van de EU, en biedt veel mogelijkheden voor innovatie, herstel na de COVID-19-crisis en groei, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid en groene technologie.
Lees meer over de kansen en knelpunten op het gebied van big data en wat het Europees Parlement wil inzake AI.
In reactie op de Europese datastrategie van de Commissie pleitte het Europees Parlement ineen rapport dat is aangenomen op 25 maart 2021 voor wetgeving waarbij de mens centraal staat en die is gebaseerd op de Europese waarden van privacy en transparantie. Met deze wetgeving kunnen Europese bedrijven en burgers profiteren van het potentieel van industriële en openbare gegevens in de EU.
Het Parlement verwacht dat de aanbevelingen in aanmerking zullen worden genomen in de nieuwe gegevenswet die de Commissie in 2022 zal presenteren.
De voordelen van een EU-data-economie
Tijdens de crisis hebben de EP-leden gemerkt dat er behoefte is aan doeltreffende gegevenswetgeving ter ondersteuning van onderzoek en innovatie. Er zijn al enorme hoeveelheden hoogwaardige gegevens in de EU, met name niet-persoonsgebonden, industriële, openbare en commerciële gegevens, en het volledige potentieel van deze gegevens moet nog worden onderzocht. In de komende jaren zullen er nog veel meer gegevens worden gegenereerd. De EP-leden verwachten dat de gegevenswetgeving zal helpen dit potentieel te benutten en gegevens beschikbaar zal maken voor onderzoekers en Europese bedrijven, waaronder kmo’s.
Het mogelijk maken van gegevensstromen tussen sectoren en landen zal Europese bedrijven van elke omvang in de EU en wereldwijd helpen innoveren en groeien. Ook zal dit de EU helpen om leider op het gebied van de data-economie te worden.
De Commissie voorspelt dat de data-economie in de EU van 301 miljard EUR in 2018 zal groeien tot 829 miljard EUR in 2025. Ook voorspelt de Commissie dat het aantal dataprofessionals van 5,7 miljoen zal toenemen tot 10,9 miljoen.
De mondiale concurrenten van Europa, zoals de VS en China, innoveren snel en brengen hun manier van toegang tot en gebruik van gegevens in de praktijk. Om leider in de wereldwijde data-economie te worden, moet de EU een Europese manier vinden om haar potentieel te benutten en normen vast te stellen.
Regels voor privacybescherming, transparantie en grondrechten
De leden van het Europees Parlement zijn van mening dat regels moeten zijn gebaseerd op de EU-waarden van privacy, transparantie en respect voor de grondrechten. De vrije uitwisseling van gegevens moet beperkt blijven tot niet-persoonsgebonden gegevens of onomkeerbaar geanonimiseerde gegevens. Individuen moeten de volledige controle hebben over hun gegevens en moeten worden beschermd door de EU-regels inzake de bescherming van persoonsgegevens, met name de algemene verordening gegevensbescherming.
Het Europees Parlement heeft de Commissie en de lidstaten verzocht om samen met andere landen te werken aan mondiale normen die de waarden en beginselen van de EU bevorderen en er tegelijkertijd voor zorgen dat de markt van de Unie concurrerend blijft.
Europese dataruimtes en een infrastructuur voor big data
De leden van het Europees Parlement hebben gepleit voor het vrije verkeer van gegevens als leidend beginsel en hebben er bij de Commissie en lidstaten op aangedrongen om sectorale dataruimtes tot stand te brengen die het mogelijk zullen maken om gegevens te delen volgens gemeenschappelijke richtsnoeren, wettelijke voorschriften en protocollen. In het licht van de pandemie hebben de EP-leden erop gewezen dat bijzondere aandacht moet worden besteed aan de gemeenschappelijke Europese ruimte voor gezondheidsgegevens.
Aangezien het succes van de datastrategie grotendeels afhangt van de infrastructuur voor informatie- en communicatietechnologie, hebben de EP-leden gepleit voor een snellere ontwikkeling van technologie in de EU, zoals technologie op het gebied van cyberbeveiliging, optische vezels, 5G en 6G. Ook zijn zij het eens met voorstellen om de rol van Europa op het gebied van supercomputing en kwantumcomputing te bevorderen. Zij hebben ervoor gewaarschuwd dat de digitale kloof tussen regio’s moet worden aangepakt om gelijke kansen te waarborgen, met name in het licht van het herstel na COVID-19.
De ecologische voetafdruk van big data
Hoewel gegevens kunnen bijdragen aan de ondersteuning van groene technologie en het doel van de EU om uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te worden, is de digitale sector verantwoordelijk voor meer dan 2 % van de wereldwijde broeikasgasemissies. Volgens de leden van het Europees Parlement moet er bij de groei van de digitale sector aandacht worden besteed aan het verkleinen van de koolstofvoetafdruk en het verminderen van e-afval.
EU-wetgeving inzake gegevensuitwisseling
In februari 2020 presenteerde de Commissie een Europese datastrategie as deel van haar digitale strategie. De strategie en het witboek over kunstmatige intelligentie zijn de eerste fundamenten van de digitale strategie van de Commissie.
Lees meer over de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie en wat het Parlement wil.
Om gegevensuitwisseling in de EU te stimuleren, hebben het Parlement en de Raad ook de Datagovernanceverordening goedgekeurd in 2022, als onderdeel van de datastrategie. Het doel hiervan is meer gegevens beschikbaar te maken voor bedrijven en start-ups om innovatie te stimuleren en ht zal van kracht worden vanaf september 2023.
Daarop voortbouwend heeft het Parlement in maart 2023 zijn standpunt bepaald over de gegevenswet, die het voor bedrijven gemakkelijker zal maken om toegang te krijgen tot grote hoeveelheden kwalitatieve industriële gegevens. Het Parlement is nu klaar om met de Raad te onderhandelen over de definitieve vorm van de wet.
Lees meer over hoe de EU de digitale wereld vormgeeft:
