Vrouwen in Afghanistan: Parlement maakt zich zorgen

Terwijl de situatie voor vrouwen in Afghanistan blijft achteruitgaan, vraagt het Parlement meer aandacht voor de omstandigheden en de perspectieven voor deze vrouwen.

Eerste Afghaanse vrouwelijke taxichauffeur zoekt toevlucht in Europa.

Afghanistan vormt al een lange tijd een reden tot bezorgdheid in de EU. Nadat de VS en de NAVO in augustus 2021 hun militaire troepen hadden teruggetrokken uit Afghanistan en de Taliban terug aan de macht kwam, riep het Parlement op tot de evacuatie van EU-burgers en Afghanen die in gevaar waren, en pleitten ze voor de bescherming van mensenrechten - en voornamelijk vrouwenrechten - in het land.


De meerderheid van de vrouwen en meisjes werden verhinderd om terug te gaan werken, naar de universiteit of naar school te gaan. De Taliban beoogt geen verdere deelname van vrouwen in leidinggevende rollen in Afghanistan, en ze gebruiken dodelijk geweld om vrouwenrechtenprotesten uiteen te drijven.


“Voor Afghaanse vrouwen en meisjes betekent [de machtsovername van de Taliban] een systematische en wrede onderdrukking van alle aspecten van het leven. In de zones die door de Taliban gecontroleerd worden, zijn de universiteiten voor vrouwen gesloten, ontzeggen ze meisjes toegang tot onderwijs, en worden vrouwen als seksslavinnen verkocht,” zei Evelyn Regner, toenmalig voorzitter van de commissie vrouwenrechten en gendergelijkheid (oktober 2021).

De EU en Afghanistan


De EU en het Parlement hebben zich geëngageerd om de mensen ter plekke en in ballingschap te ondersteunen tegen de nadelige gevolgen van de Taliban leefregels. Afghaanse burgers waren sinds 2014 één van de grootste groepen van asielzoekers en vluchtelingen die hun weg naar Europa vonden. Alleen al in 2021 zijn er ongeveer 600.000 Afghanen intern op de vlucht geslagen - waarvan 80% vrouwen en kinderen.


Meer ontdekken over migratie in Europa.


De EU-lidstaten hebben samen ongeveer 22.000 Afghanen geëvacueerd, inclusief mensen in kwetsbare situaties en hun families - zoals verdedigers van de mensenrechten, vrouwen, journalisten, burgeractivisten, politie en ordehandhavers, rechters en mensen werkzaam in justitie.

Tijdens de G20 in oktober 2021, kondigde de Commissie een steunpakket aan ter waarde van €1 miljard voor Afghanen en mensen in de buurlanden, om de dringende noden van het land en de regio aan te pakken. De EU hoopt ook om een diplomatieke aanwezigheid te vestigen in Kabul. EU-ministers van buitenlandse zaken stemden toe om met de Taliban een EU-dialoog aan te gaan, onder voorwaarde dat ze de mensenrechten respecteren - voornamelijk vrouwenrechten, en dat ze een inclusieve en representatieve overgangsregering vormen.

De rol van het Parlement


In een verklaring van augustus 2021, spoorden de Europarlementariërs de autoriteiten in Afghanistan aan om fundamentele mensenrechten te respecteren, alsook de verwezenlijkingen van de voorbije 20 jaar op het vlak van rechten van vrouwen en meisjes, het recht op onderwijs, gezondheidszorg en sociale en economische ontwikkeling. In een resolutie over de situatie in Afghanistan, die in september 2021 werd aangenomen, riep het Parlement de EU en de lidstaten op om samen te werken om EU-burgers en Afghanen die gevaar lopen te evacueren, en humanitaire corridors op te richten voor de bescherming van Afghaanse vluchtelingen in buurlanden.


Europarlementsleden riepen ook op tot een bijzonder visum-programma voor Afghaanse vrouwen die bescherming zoeken. In oktober 2021, hield de commissie vrouwenrechten en gendergelijkheid (FEMM) een gezamenlijke hoorzitting met de Delegatie voor Betrekkingen met Afghanistan, waar vijf Afghaanse vrouwen bewijs leverden over de situatie van vrouwen onder Talibanbestuur en hun verwachtingen tegenover de EU. Na de hoorzitting legden de toenmalige voorzitters Evelyn Regner (S&D, Oostenrijk) en Petras Auštrevičius (Renew, Litouwen) een verklaring af over het belang om de moeilijke situatie van Afghaanse vrouwen en meisjes te benadrukken in de contacten met de Taliban-autoriteiten en het een prioriteit te maken voor de activiteiten van het Parlement.


In 2021, werd een groep van 11 Afghaanse vrouwen genomineerd voor de 2021 Sacharovprijs van het Europees Parlement, als eerbetoon voor hun moedige strijd voor gelijkheid en mensenrechten.

Afghaanse vrouwen houden plakkaten in de lucht tijdens een protest  voor betere vrouwenrechten   in Kabul op 19 september  2021.
Afghaanse vrouwen tijdens een protest in Kabul ©AFP/BULENT KILIC

De Parlementaire subcommissie mensenrechten organiseert op 1-2 februari de Afghaanse Vrouwendagen. Tijdens de conferentie komen belangrijke belanghebbenden samen - zoals de Verenigde Naties, de Commissie en verscheidene vertegenwoordigers van Afghaanse vrouwen - om de omstandigheden in Afghanistan onder de aandacht te brengen.

Parlementsvoorzitter Roberta Metsola en de voormalige Afghaanse minister van vrouwenzaken Sima Samar zullen tijdens de conferentie spreken. Er zullen ook videoberichten zijn van Angelina Jolie, Speciale Gezant voor de VN-Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen (UNHCR), Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en VN-adjunct-secretaris-generaal Amina Mohammed.

Volg de conferentie live hier.