Hervorming van de elektriciteitsmarkt: EU-oplossingen tegen prijsschommelingen

Lees meer over de hervorming van de elektriciteitsmarkt in de EU. Het zal de kosten verlagen, groene energie ondersteunen en de prijzen stabieler houden.

Al meer dan 20 jaar heeft de EU een goed draaiende elektriciteitsmarkt. De oorlog van Rusland in Oekraïne en de daaropvolgende grotere instabiliteit van de energiemarkt benadrukten echter de te grote afhankelijkheid van de invoer van fossiele brandstoffen.


In april 2024 heeft het Parlement een wetsvoorstel aangenomen om de regels voor de elektriciteitsmarkt te hervormen. De nadruk ligt op het stimuleren van langetermijncontracten voor niet-fossiele energie, het introduceren van schonere flexibele oplossingen en het vergroten van de transparantie van de markt. Over het algemeen zijn de voorgestelde hervormingen gericht op het creëren van een veerkrachtigere en duurzamere energiemarkt.

De elektriciteitsprijzen stabiliseren


De EU wil ervoor zorgen dat zowel energieproducenten als consumenten kunnen rekenen op voorspelbare prijzen. Een manier om dit te bereiken is door middel van zogenaamde "two-way contracts for difference" (CFD of tweerichtingscontract ter verrekening van verschillen) voor nieuwe investeringen in koolstofarme energieproductie waarvoor overheidsfinanciering nodig is.


Dit betekent dat de nationale instanties met de elektriciteitsproducenten een ‘prijscorridor’ voor energie overeenkomen. Hier heeft iedereen baat bij: De producent kan er zeker van zijn dat hij energie kan verkopen tegen een voorspelbare prijs en levert tegelijkertijd belangrijke nieuwe energie aan de consumenten.

Infografiek die uitlegt hoe een tweerichtingscontract voor verschillen werkt. Als de marktprijs boven de afgesproken marge ligt, moet de producent een deel van de opbrengst terugbetalen. Als de marktprijs onder de prijsschaal ligt, wordt de producent gecompenseerd.
Tweerichtingscontract ter verrekening van verschillen

In gebieden waar de tweerichtingscontracten ter verrekening van verschillen niet relevant zijn, worden zogenaamde power purchase agreements (PPA of stroomafnameovereenkomst) gepromoot. Deze hebben ook het effect dat ze stabiliteit op lange termijn creëren.


Een overgang naar een hernieuwbaar energiesysteem is essentieel voor een duurzame en onafhankelijke energievoorziening in de EU. Daarom heeft de EU ambitieuze doelen gesteld. In 2023 heeft de Unie een herziene Richtlijn Hernieuwbare Energie aangenomen, waarmee het bindende EU-streefcijfer voor hernieuwbare energie voor 2030 wordt verhoogd naar minimaal 42,5%, in lijn met de Europese Green Deal.

Hernieuwbare energie stabiliseert de prijzen


Consumenten beschermen is een prioriteit. De hervorming van de elektriciteitsmarkt biedt stabielere prijzen op basis van hernieuwbare energie, maar geeft consumenten ook de keuze tussen veilige langetermijncontracten en variabele prijzen voor flexibiliteit. Kwetsbare consumenten worden beschermd en het bewaren van energie wordt aangemoedigd.


Om de flexibiliteit van het elektriciteitssysteem te verbeteren, moeten de lidstaten hun behoeften evalueren, doelen stellen voor niet-fossiele energieproductie en zich inspannen om energieopslag mogelijk te maken.

Regelgeving voor de gasmarkt


Samen met de hervorming van de elektriciteitsmarkt werd nog een andere wetgeving bevestigd door het Parlement. Het betreft regelgeving voor de interne markten voor hernieuwbare en natuurlijke gassen en voor waterstof. Het zal hernieuwbare en koolstofarme gassen zoals waterstof stimuleren. Het doel is om de klimaatverandering aan te pakken en de afhankelijkheid van de EU van Russische fossiele brandstoffen te verminderen.


Lees meer over de EU-plannen om hernieuwbare energie te stimuleren.