Desinformatie: 10 stappen om jezelf en anderen te beschermen
Ontdek tien praktische stappen om desinformatie te herkennen, de mensen om je heen te beschermen en de democratie weerbaarder maken tegen manipulatie.
Wat is disinformatie?
Desinformatie is inhoud die opzettelijk wordt gemanipuleerd en verspreid om een doelgroep te misleiden of op het verkeerde been te zetten en daarmee bepaalde strategische, politieke of economische doelstellingen te verwezenlijken. Het wordt vaak verspreid door kwaadwillende spelers die het vertrouwen in democratische instellingen willen ondermijnen of verkiezingen willen beïnvloeden.
Desinformatie is gevaarlijk voor de democratie omdat het het publieke debat verstoort, de samenleving polariseert en mensen belet om weloverwogen keuzes te maken zonder inmenging en manipulatie.
Wat kun je doen om de verspreiding van desinformatie tegen te gaan?
Hier zijn 10 eenvoudige stappen die je kunt nemen om desinformatie te herkennen en de verspreiding ervan tegen te gaan:
-
01. Wees alert
Let op voor krantenkoppen die zijn bedoeld om aandacht te trekken zonder oog voor nauwkeurigheid. Kijk verder dan sensationele krantenkoppen en geef voorrang aan inhoud boven sensatie.
-
02. Leer desinformatie spotten
Een van de beste manieren om te bepalen of iets desinformatie is, is door te letten op het soort taal dat wordt gebruikt. Wees voorzichtig met emotioneel geladen berichtgeving, want deze kan deel uitmaken van een buitenlandse campagne om de publieke opinie te beïnvloeden. Misleidende taal en vage beweringen worden ook vaak gebruikt om lezers te misleiden. Zoek naar duidelijke, op feiten gebaseerde berichtgeving, die niet op emoties tracht in te spelen.
-
03. Check de bron
Geef de voorkeur aan nieuwsberichten van betrouwbare bronnen met transparante werkwijzen, vooral nu de buitenlandse inmengings- en desinformatiecampagnes tegen democratie sterk toenemen.
-
04. Factcheck
Wees proactief en controleer of een nieuwsbericht klopt voordat je het deelt, in het bijzonder op socialemediaplatforms die kwetsbaar zijn voor manipulatie. Help mee door berichten te delen die door lokale factcheckende organisaties zijn gecontroleerd.
-
05. Leg berichten naast elkaar en vergelijk
Desinformatietactieken kunnen erg geavanceerd zijn. Vergelijk dus steeds nieuws uit meerdere gerenommeerde bronnen om manipulatie en onjuiste informatie tegen te gaan. Wees alert voor gecoördineerde inspanningen om desinformatie te verspreiden.
-
06. Eerst denken, dan pas posten
Maak er een gewoonte van om even te pauzeren voordat je iets deelt, vooral op sociale media. Neem even de tijd om verder te kijken dan de titel, de details te bestuderen en de betrouwbaarheid van de bron te beoordelen.
-
07. Controleer ook foto’s en video’s
Desinformatie kan ook worden verspreid aan de hand van beeldmateriaal. Wees kritisch voor de beelden die bij nieuwsberichten worden geplaatst, aangezien het manipuleren van foto’s en video’s een veelgebruikte tactiek is in desinformatiecampagnes. Ga na of beeldmateriaal authentiek is en in de juiste context wordt gebruikt.
-
08 Blijf op de hoogte
Verdiep jezelf in de strategieën die vaak worden gebruikt bij buitenlandse inmengings- en desinformatiecampagnes. Zorg ervoor dat je over de nodige kennis beschikt om bedrog en misleidende tactieken te herkennen en te bestrijden. Bekijk bijvoorbeeld de volgende toegewijde websites:
- Laatste nieuws van het Europees Parlement over desinformatie
- East Stratcom werkgroep van de Europese Dienst voor Extern Optreden
- Europees Waarnemingscentrum voor digitale media
-
09. Moedig kritisch denken aan
Stimuleer een cultuur van kritisch denken en mediageletterdheid in je gemeenschap om meer weerbaarheid tegen desinformatie op te bouwen. Een kritische houding, waarbij mensen informatie steeds zelf verifiëren, kan helpen om de impact van manipulatie te verzachten. Moedig dit dus aan!
-
10. Meld verdachte inhoud
Maak er een gewoonte van om gevallen van desinformatie en haatzaaiende uitlatingen te melden aan de relevante autoriteiten en platforms.
