Zmiana klimatu w Europie: fakty i liczby

Najważniejsze fakty i dane statystyczne o zmianie klimatu w Europie: skutki regionalne, najwięksi emitenci, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i wiele innych.

Krajobraz łąki ze zmieniającym się środowiskiem
Poznaj fakty dotyczące zmian klimatu. ©AP Images/European Union 2018 - EP

Zmiana klimatu to globalny problem, ale jak wpływa na Europę? Przedstawiamy fakty i liczby na temat różnych aspektów tego zagadnienia: przyczyn, ewolucji i konsekwencji.

CO2 nie jest jedynym gazem cieplarnianym powodującym globalne ocieplenie

Najbardziej znanym gazem cieplarnianym jest dwutlenek węgla (CO2). Stanowił prawie 80% wolumenu wszystkich emisji gazów cieplarnianych w UE w 2021 roku.

Inne gazy cieplarniane są obecne w atmosferze w mniejszych ilościach, ale mogą mieć większy wpływ na globalne ocieplenie. Na przykład metan odpowiadał za 12% wolumenu emisji gazów cieplarnianych w UE w 2021 roku.

Niektóre gazy cieplarniane występują naturalnie w atmosferze, ale działalność człowieka przyczynia się do ich akumulacji. Inne są wytwarzane przez człowieka, na przykład gazy fluorowane, wykorzystywane w przemyśle. Ich potencjał tworzenia efektu cieplarnianego jest często kilka tysięcy razy większy niż potencjał CO2.

Najwięksi emitenci gazów cieplarnianych w UE: kraje i sektory

UE była czwartym co do wielkości emitentem gazów cieplarnianych w 2023 r., po Chinach, Stanach Zjednoczonych i Indiach. Udział UE w światowej emisji gazów cieplarnianych spadł z 15,2% w 1990 r. do 6% w 2023 r.

Według danych z 2023 r., pięć państw UE o najwyższym poziomie emisji to Niemcy, Francja, Włochy, Polska i Hiszpania. W 2023 r. 27,4% emisji gazów cieplarnianych w UE pochodziło z sektora dostaw energii; następne w kolejności był transport krajowy (23,8%) i przemysł (20,3%).

Zmiany emisji gazów cieplarnianych w UE od 1990 r.

W 2021 r. UE wprowadziła neutralność klimatyczną, czyli cel osiągnięcia zerowej emisji netto do 2050 r., jako prawnie wiążący wymóg dla UE. Ustanowiła też przejściowy cel redukcji emisji o 55% do 2030 roku.

Od 1990 r. do 2023 r. emisje systematycznie spadały. Szacuje się, że w 2023 r. emisje w UE były o 37% niższe niż w 1990 r., po znaczącym spadku o 8% w porównaniu z rokiem 2022.

Wpływ zmiany klimatu na Europę

Zmiany klimatyczne już teraz wpływają na Europę w różnych formach, w zależności od regionu. Mogą np. prowadzić do utraty bioróżnorodności, pożarów lasów, utraty plonów i wzrostu temperatur. Mogą również wpływać na wzrost śmiertelności w wyniku upałów.

Emisje z transportu w UE: fakty i liczby

Transport jest jedynym sektorem, w którym poziom emisji jest nadal wyższy niż w 1990 roku.

Transport odpowiada za blisko 30% całkowitej emisji CO2 w UE, z czego 72% pochodzi z transportu drogowego.

Emisja CO2 z samochodów

Samochody osobowe i dostawcze wytwarzają około 15% emisji CO2 w UE. Przy średnio 1,7 osoby na samochód w Europie, inne środki transportu, takie jak autobusy, są obecnie czystszą alternatywą. Jednak nowoczesne samochody mogą należeć do najczystszych środków transportu, jeśli będą współużytkowane, a nie używane tylko przez jedną osobę.

Emisje z samolotów i statków

Zarówno międzynarodowe lotnictwo, jak i żegluga odpowiadają za mniej niż 3,5% całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE, ale są najszybciej rosnącymi źródłami emisji. Przewiduje się, że emisje z samolotów będą do 10 razy wyższe w 2050 r. w porównaniu z 1990 r., podczas gdy emisje ze statków mogą wzrosnąć nawet o 50% w tym samym czasie.

Kalendarium negocjacji klimatycznych ONZ

UE jest kluczowym graczem w negocjacjach ONZ na temat zmian klimatycznych i podpisała porozumienie paryskie. Wszystkie kraje UE również są jego sygnatariuszami, ale koordynują swoje stanowiska i ustalają wspólne cele redukcji emisji na poziomie UE.