Jak zredukować odpady z tworzyw sztucznych: Działania UE

Dowiedz się, jakie środki podjął Parlament Europejski aby zredukować plastikowe odpady i zwiększyć recykling.

Stare i już użyte plastikowe butelki są zgniecione i związane razem, przygotowane do recyklingu.
Dowiedz się więcej o przepisach składających się na strategię UE w walce z plastikowymi odpadami.

Tanie i trwałe tworzywa sztuczne są powszechnie używane, jednak ich rosnącej popularności towarzyszy również wzrost ilości odpadów z tworzyw sztucznych i odpadów morskich, co wpływa na środowisko i zdrowie ludzkie.

W 2021 r. każda osoba mieszkająca w UE wyprodukowała średnio 36,1 kg plastikowych odpadów opakowaniowych, z czego 14,7 kg poddano recyklingowi. Między rokiem 2010 a 2021, ilość odpadów na osobę powstałych z plastikowych opakowań wzrosła o około 29% (+ 8,1 kg na osobę).

Plastikowe odpady, które nie są poddane recyklingowi, trafiają na składowiska odpadów, są spalane lub zanieczyszczają np. plaże, lasy, rzeki czy morza.

W 2023 r. UE przyjęła szereg inicjatyw dla rozwiązania problemu odpadów z opakowań i zanieczyszczeń pochodzących z mikrodrobin plastiku. Te inicjatywy powstały w uzupełnieniu wcześniejszych działań, takich jak zakaz sprzedaży wyrobów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych zatwierdzony w 2019 roku.

W ramach zwalczania zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi Komisja Europejska zaproponowała strategię w dziedzinie tworzyw sztucznych w styczniu 2018 roku. Jej celem jest zapewnienie, aby przed 2030 r. każdy element plastikowego opakowania mógł być użyty ponownie lub poddany recyklingowi, oraz zmniejszenie zużycia jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych oraz użycia mikrodrobin plastiku.

Odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych

Aby zmierzyć się z ciągle rosnącymi odpadami opakowaniowymi, w kwietniu 2024 r. Parlament przyjął nowe przepisy, aby opakowania były wykorzystywane ponownie, poddawane recyklingowi, a ich liczba zredukowana. Zanim prawo wejdzie w życie, Rada musi teraz formalnie przyjąć to porozumienie.

Nowe przepisy obejmują:

  • Nowe cele redukcji: Do 2030 r. wszystkie kraje UE będą musiały zmniejszyć ilość odpadków opakowaniowych o 5% w porównaniu do roku 2018 oraz o 10% do 2035 r. i o 15% do 2040 roku.
  • Zakaz niektórych jednorazowych produktów plastikowych: Od 1 stycznia 2030 r., niektóre typy jednorazowych opakowań plastikowych będą zakazane, włączając w to plastikowe reklamówki używane do nieprzetworzonych świeżych owoców i warzyw oraz opakowania na jedzenie i napoje spożywane w kawiarniach i restauracjach.
  • Opakowania nadające się do recyklingu: Nowe przepisy przewidują, że prawie wszystkie opakowania będą musiały nadawać się do przetworzenia. Wszystkie opakowania z tworzyw sztucznych będą musiały zawierać minimalny procent materiałów pochodzących z recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych. Kraje UE będą musiały podjąć działania, aby osiągnąć określone cele odnośnie recyklingu odpadów opakowaniowych.
  • Systemy odbioru odpadów do recyklingu: Do 2029 r. 90% jednorazowych plastikowych i metalowych opakowań na napoje będzie musiało być odbierane oddzielnie, zapewniając efektywny proces recyklingu.

Mikrodrobiny plastiku

Mikrodrobiny plastiku to bardzo małe cząsteczki (<5 mm) z tworzywa plastikowego. Znajdują się one w coraz większych ilościach w oceanie, ale także w żywności i napojach.

W 2024 r. posłowie i posłanki do PE przyjęli swoje stanowisko odnośnie projektu ustawy, która miałaby nałożyć obowiązki na firmy zajmującę się granulatem ze sztucznych tworzyw, aby zapobiegać stratom i wyciekom. Pracę nad projektem będzie kontynuował nowy Parlament, wybrany w wyborach europejskich w czerwcu 2024 roku.

Plastikowe produkty jednorazowego użytku

W 2019 r. Parlament przyjął nowe przepisy zakazujące jednorazowych produktów z tworzyw sztucznych, takich jak sztućce, talerzyki i patyczki do balonów, nakładając na firmy zajmujące się pakowaniem produktów obowiązek współudziału w kosztach usuwania porzuconych plastików.

W 2015 r. Parlament przyjął ustawę ograniczającą użycie lekkich plastikowych torebek.