Zagrożenia dla zdrowia: wzmocnienie gotowości i zarządzania kryzysowego UE
Program UE dla zdrowia EU4Health ma wzmocnić europejskie systemy opieki zdrowotnej, aby mogły lepiej reagować na poważne transgraniczne kryzysy, takie jak pandemia COVID-19.
Wybuch koronawirusa pokazał, że państwa UE muszą lepiej współpracować i koordynować działania w czasach kryzysu, a UE musi wzmocnić swoją zdolność do skutecznego reagowania na nowe i przyszłe transgraniczne zagrożenia zdrowotne.
Aby pomóc unijnym systemom opieki zdrowotnej lepiej radzić sobie z potencjalnymi przyszłymi kryzysami, posłowie przyjęli 9 marca nowy program EU4Health na lata 2021-2027.
Budżet programu w wysokości 5,1 mld euro umożliwi UE lepsze przygotowanie się na poważne transgraniczne zagrożenia dla zdrowia, a jednocześnie ułatwi dostęp do przystępnych cenowo leków i wyrobów medycznych.
Jedna piąta całkowitego budżetu zostanie przeznaczona na promocję zdrowia i zapobieganie chorobom (poprzez przeciwdziałanie zagrożeniom dla zdrowia, takim jak szkodliwe spożywanie alkoholu i tytoniu).
Chociaż polityka zdrowotna leży w gestii państw członkowskich, UE może dopełniać i wspierać narodowe wysiłki i przyjmować prawodawstwo w określonych sektorach.
Dowiedz się więcej o działaniach UE w zakresie zdrowia publicznego.
Oprócz lepszej ochrony przed i lepszego zarządzania kryzysami poprzez wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej państw członkowskich i zapewnianie lepszej opieki, Program UE dla zdrowia ma również wspierać innowacje i inwestycje, poprawę zdrowia oraz przyspieszyć walkę m.in. z rakiem.
3 główne priorytety Programu UE dla zdrowia
- Ochrona ludności przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowia
- Lepsza dostępność leków
- Solidniejsze systemy opieki zdrowotnej
Program UE dla zdrowia jest częścią planu naprawczego „Next Generation EU”.
13 listopada Parlament Europejski przyjął stanowisko w sprawie EU4Health. Europosłowie wezwali do stworzenia unijnego mechanizmu reagowania w dziedzinie zdrowia dla zacieśnienia współpracy na szczeblu UE podczas kryzysów, europejskiego systemu monitorowania niedoborów leków i wyrobów medycznych, większego nacisku na zapobieganie chorobom i cyfryzację poprzez utworzenie europejskiej elektronicznej karty zdrowia.
We wstępnym porozumieniu w sprawie wieloletniego budżetu UE na lata 2021-2027 osiągniętym 10 listopada, zespół Parlamentu wynegocjował zwiększenie budżetu tego programu do 5,1 mld euro z 1,7 mld euro zaproponowanych przez państwa członkowskie.
Pandemia COVID-19 pokazała, że należy wzmocnić unijne polityki zdrowotne. Parlament Europejski zobowiązał się do wykorzystania funduszy Programu działań UE w dziedzinie zdrowia do stworzenia rzeczywistej wartości dodanej dla ochrony zdrowia Europejczyków poprzez połączenie naszych sił w tym obszarze.
Program przewidziany jest na lata 2021-2027, ale wszystkie działania w zakresie odbudowy po kryzysie mają zostać wdrożone w pierwszych latach jego obowiązywania.
Co obejmuje program EU4Health?
Zwalczanie transgranicznych zagrożeń dla zdrowia
Program ma na celu wzmocnienie zapobiegania, gotowości, nadzoru i reagowania w czasach kryzysu oraz poprawę koordynacji zdolności reagowania kryzysowego. W ramach programu mają zostać zgromadzone zapasy leków i środków medycznych, personelu medycznego i ekspertów oraz zapewniona pomoc techniczna.
“RescEU” - część Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności - będzie nadal odpowiedzialna za szybką reakcję i skoncentrowana na zdolnościach bezpośredniego reagowania kryzysowego, podczas gdy Program UE dla zdrowia ma obejmować strategiczne zapasy środków medycznych oraz rezerwę personelu medycznego, który mógłby zostać zmobilizowany w przypadku kryzysu. Program będzie również wspierał wysiłki na rzecz cyfryzacji opieki zdrowotnej, działania związane z e-zdrowiem oraz utworzenie europejskiej „przestrzeni danych dotyczących zdrowia”.
Leki w przystępnej cenie
UE chce wspierać wysiłki na rzecz monitorowania niedoborów leków, wyrobów medycznych i innych produktów ważnych podczas kryzysów oraz ograniczania zależności od importu leków i aktywnych składników farmaceutycznych z krajów trzecich. Chce również, aby ich produkcja stała się bardziej innowacyjna i ekologiczna.
Wsparcie systemów opieki zdrowotnej i pracowników służby zdrowia
Krajowe systemy opieki zdrowotnej powinny stać się bardziej wydajne i odporne dzięki zwiększeniu inwestycji w programy zapobiegania chorobom, wspieraniu wymiany najlepszych praktyk, globalnej współpracy i ulepszaniu dostępu do opieki zdrowotnej.
„Jedno zdrowie”
- Program UE dla zdrowia opiera się na podejściu „Jedno zdrowie”
- Podejście to uznaje zdrowie ludzi i zwierząt za wzajemnie powiązane oraz powiązane ze środowiskiem. Uznaje również fakt, że choroby mogą przenosić się z ludzi na zwierzęta i odwrotnie, dlatego w obu przypadkach należy im przeciwdziałać.
Długofalowe wyzwania
Inne kwestie, z którymi ma zmierzyć się Program UE dla zdrowia, to:
- zapewnienie wszystkim dobrej jakości opieki zdrowotnej w przystępnej cenie poprzez usunięcie nierówności pod względem stanu zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej
- zwiększenie wykorzystania innowacji cyfrowych
- zwalczanie chorób niezakaźnych poprzez poprawę diagnostyki, profilaktyki i opieki, w szczególności raka (poprzez europejski plan walki z rakiem), chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, zdrowia psychicznego (celem jest zmniejszenie ilości przedwczesnych zgonów o jedną trzecią do 2030 r.)
- wspieranie rozważnego stosowania antybiotyków i zwalczanie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe
- zwiększenie liczby szczepień w państwach członkowskich
- rozwijanie udanych inicjatyw (jak europejska sieć referencyjna łącząca pracowników służby zdrowia w celu wspierania pacjentów dotkniętych rzadkimi chorobami)
- zajęcie się wpływem zanieczyszczenia środowiska i zmian demograficznych (w tym starzenia się społeczeństwa) na zdrowie publiczne
Zobacz, co robi UE, aby pomóc Europie w odbudowie gospodarki w związku z kryzyskem wywołanym przez pandemię koronawirusa.
Program UE dla zdrowia wzmocni państwowe systemy dzięki finansowaniu m.in:
- Indywidualnie dostosowanego wsparcia i porad dla krajów
- Szkoleń dla pracowników służby zdrowia
- Audytów środków gotowości i reakcji państw członkowskich
- Badań klinicznych w celu przyspieszenia opracowywania leków i szczepionek
- Współpracy i partnerstw transgranicznych
- Przeprowadzania badań, gromadzenia danych i analiz porównawczych
Dalsze inwestycje w ochronę zdrowia zostaną zapewnione za pośrednictwem innych programów UE, w tym: europejskich funduszy rozwoju regionalnego i funduszy spójności na infrastrukturę medyczną, programu „Horyzont Europa” na badania i innowacje w dziedzinie zdrowia, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus na szkolenia i wsparcie grup w szczególnie trudnej sytuacji życiowej w dostępie do opieki zdrowotnej.
PE chce Europejskiej Unii Zdrowotnej
W rezolucji przyjętej 10 lipca, Parlament określił swoje zasady dotyczące strategii zdrowotnej UE po koronawirusie. Eurodeputowani ponownie podkreślili potrzebę wyciągnięcia odpowiednich wniosków z pandemii koronawirusa, wzywając do utworzenia europejskiej unii ochrony zdrowia, z silniejszymi narzędziami do stawiania czoła przyszłym zagrożeniom dla zdrowia.
11 listopada Komisja Europejska przedstawiła zestaw propozycji dotyczących budowy Europejskiej Unii Zdrowotnej, w tym wzmocnienie zarządzania kryzysowego UE w celu radzenia sobie z poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowia oraz wzmocnienie mandatów Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Europejską Agencję Leków (EMA).
Parlament konsekwentnie wspiera ustanowienie spójnej polityki zdrowia publicznego UE. W rezolucji przyjętej 17 kwietnia, posłowie wezwali również do przeznaczenia specjalnego budżetu na wsparcie krajowych sektorów opieki zdrowotnej podczas kryzysu, a także na inwestycje po kryzysie, aby systemy opieki zdrowotnej stały się bardziej odporne i skoncentrowane na tych, którzy najbardziej potrzebują pomocy.
EU4Health
Więcej informacji
- Program działań Unii w dziedzinie zdrowia na lata 2021–2027 („Program UE dla zdrowia”) - przyjęty tekst
- Nagranie debaty plenarnej
- Parlament przyjął nowy Program Unii dla zdrowia
- W SKRÓCIE: Program UE dla zdrowia na lata 2021–2027
- Briefing: Program EU4Health [EN]
- Briefing EPRS: Transgraniczne zagrożenia zdrowia (01.2020) [EN]
- Polityka UE w zakresie zdrowia publicznego [EN]
