Nowa strategia przemysłowa UE: wyzwania do rozwiązania

Posłowie chcą, aby zmieniona strategia przemysłowa UE była konkurencyjna, zielona i odporna oraz pomagała w zmianie gospodarki na bardziej cyfrową i ekologiczną.

Europosłowie zwracają się do Komisji Europejskiej o przedstawienie nowej strategii przemysłowej.

Pandemia COVID-19 mocno dotknęła europejskie firmy - wiele z nich musiało zlikwidować działalność lub zmniejszyć zatrudnienie, szukając nowych sposobów pracy, aby nadążyć za niezbędną transformacją cyfrową i ekologiczną.

W maju 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła zaktualizowany projekt Strategii Przemysłowej UE, odzwierciedlający zmienione okoliczności.


Zaktualizowana strategia korzysta z doświadczeń kryzysu koronawirusowego, aby przyspieszyć ożywienie gospodarcze i zająć się strategicznymi obszarami, w których UE nie jest niezależn na poziomie technologicznym i przemysłowym. Podkreśla potrzebę wzmocnienia odporności jednolitego rynku na zakłócenia oraz zapewnienia ciągłości swobodnego przepływu osób, towarów, usług i kapitału; potrzebę analizowania i rozwiązywania strategicznych zależności; oraz potrzebę przyspieszenia zielonej i cyfrowej transformacji.

Strategia proponuje utworzenie instrumentu awaryjnego dla jednolitego rynku, łagodzącego skutki przyszłych kryzysów rynkowych, zabezpieczającego swobodny przepływ usług i towarów oraz maksymalizującego dostępność podstawowych produktów.

13 lipca 2022 r. eurodeputowani z parlamentarnej Komisji Przemysłu przyjęli sprawozdanie wzywające do tego, aby zaktualizowana strategia przemysłowa zapewniała, że przemsył będzie konkurencyjny, czysty i odporny dla następnych pokoleń w Unii Europejskiej. Parlament ma je zatwierdzić na wrześniowej sesji plenarnej.


Przemysł UE w liczbach

Przemysł odpowiada za ponad 20% gospodarki UE. Tworzy innowacje, zrównoważone materiały i produkty potrzebne gospodarce i społeczeństwu w przyszłości. Ponadto odpowiada za 80% eksportu towarów. UE jest również wiodącym światowym źródłem i celem bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Produkcja stanowi większość gospodarki przemysłowej UE, odpowiadając za ponad cztery piąte (84,7%) przemysłowej wartości dodanej w UE i 90,3% zatrudnienia w przemyśle w 2019 roku.


Przeczytaj o głównym instrumencie UE dla odbudowy gospodarczej.



Wspieranie zrównoważonego wzrostu MŚP

W 2019 r. w niefinansowej gospodarce przedsiębiorstw (czyli obejmującej sektory takie jak przemysł, budownictwo, handel dystrybucyjny i usługi) w UE było 23,2 mln przedsiębiorstw, zatrudniających 131,5 mln osób. Większość (99,8 %) stanowiły mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), które wytwarzały ponad połowę unijnego PKB.

Wraz ze start-upami, MŚP mają kluczowe znaczenie dla cyfryzacji UE i są istotnym źródłem innowacji, dlatego posłowie do PE chcą dla nich lepszego dostępu do finansowania i zmniejszenia obciążenia administracyjnego.

Strategia przemysłowa powinna koncentrować się na nich, ponieważ wiele z nich zaciągnęło długi w wyniku krajowych działań związanych z koronawirusem, zmniejszając swoje możliwości inwestycyjne, co w dłuższej perspektywie prawdopodobnie spowoduje spowolnienie wzrostu.

Uodparnianie przemysłu

Wiodące instytucje badawcze, przedsiębiorstwa i wysoko wykwalifikowani pracownicy to mocne strony UE i należy je utrzymać.

Posłowie chcą:

  • dopilnować, aby transformacja ekologiczna i cyfrowa utrzymają miejsca pracy, konkurencyjność i zdolność do wytwarzania ekologicznych produktów
  • corocznego sprawdzania i raportowania o konkurencyjności i odporności europejskich ekosystemów przemysłowych oraz postępów transformacji
  • stworzenie zestawu narzędzi dla ochrony rynku UE przed destrukcyjnymi dotacjami zagranicznymi, zapobiegania nieuczciwej konkurencji ze strony zagranicznych firm dotowanych przez państwa oraz ochrony kluczowych sektorów i technologii UE
  • ambitnych inwestycji w badania i rozwój, biorąc pod uwagę, że cel przeznaczania 3% PKB na inwestycje w badania i rozwój nadal nie został osiągnięty przez zdecydowaną większość państw członkowskich
  • wyraźne zmniejszenie zależności UE od dostawy surowców krytycznych z zewnątrz

W rezolucji przyjętej 16 grudnia eurodeputowani wezwali do zaktualizowania strategii dla MŚP, aby wzięła pod uwagę wpływ kryzysu koronawirusowego na małe i średnie firmy oraz wspierała cyfryzację i dekarbonizację. Posłowie podkreślili potrzebę natychmiastowego finansowania i płynności, aby zapewnić przetrwanie MŚP. Wezwali również kraje UE do zachęcania MŚP do szybszego wdrażania rozwiązań handlu elektronicznego.

Inwestowanie w bardziej konkurencyjne i ekologiczne przedsiębiorstwa

W kontekście nowej strategii przemysłowej, UE powinna umożliwić firmom przyczynienie się do osiągnięcia celów neutralności klimatycznej - określonych w ramach Zielonego Ładu - wspierać przedsiębiorstwa, zwłaszcza małe i średnie, w przejściu do gospodarki cyfrowej i neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla, oraz tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy, bez osłabiania konkurencyjności UE.

Aby Zielony Ład był prawdziwą strategią wzrostu, powinien iść w parze z ambitną polityką przemysłową. Posłowie chcą, aby Komisja Europejska stymulowała produkcję niedrogiej i niskoemisyjnej energii odnawialnej w wystarczającej ilości oraz zwiększyła koordynację planowania i finansowania potrzebnej infrastruktury elektrycznej, energetycznej, wodorowej, CO2 oraz ogrzewania/chłodzenia. Inne ich propozycje to przyspieszone wdrażanie instrumentów, w tym ważnych projektów będących przedmiotem wspólnego europejskiego zainteresowania oraz sojuszy przemysłowych, które rozwijają innowacyjne przełomowe technologie potrzebne do transformacji energetycznej.