Jak UE wspiera energię odnawialną?

Energetyka jest największym źródłem emisji gazów cieplarnianych w UE. Dowiedz się, jak UE chce zwiększyć wykorzystanie energii odnawialnej i uniezależnić ten sektor od węgla.

Niebieski autobus elektryczny na stacji ładującej; w tle przejeżdża nowoczesny pociąg jednoszynowy
UE chce zwiększyć wykorzystanie energii odnawialnej i zdekarbonizować sektor energetyki.

Sektor energetyczny odpowiada za ponad trzy czwarte emisji gazów cieplarnianych w UE. Obejmuje produkcję energii elektrycznej, ciepłownictwo i transport - wszystko to niezbędne do codziennego życia. Zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych jest kluczem do drastycznego ograniczenia emisji w sektorze energetycznym i osiągnięcia ambitnego celu UE na 2050 r., jakim jest neutralność klimatyczna.

Rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) to także sposób na uniezależnienie krajów UE od importu energii i mniejsza podatność na zakłócenia, które mogą mieć wpływ na ceny.

Równolegle UE pracuje nad środkami dla oszczędzania energii.

Zwiększenie unijnych celów wykorzystania OZE

Ponad 20% energii zużywanej w UE pochodzi z OZE. To ponad dwukrotny wzrost od 2004 roku. Poprzedni cel UE wynoszący 32% do 2030 r., został zaktualizowany we wrześniu 2023 r., kiedy Parlament zatwierdził nowy cel wynoszący 42,5% udziału OZE do 2030 roku. Porozumienie wzywa też kraje UE, aby dążyły do osiągnięcia 45% udziału OZE.

W 2022 roku udział odnawialnych źródeł energii w ogólnym zużyciu energii w UE wyniósł 23%, w porównaniu do 21,8% w 2021 roku.

Mapa UE przedstawiająca udział energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii w krajach UE w 2022 roku. Liczby wahają się od 13,1% w Irlandii do 66% w Szwecji.
Mapa UE przedstawiająca udział energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii w krajach UE w 2022 r. - od 13,1% w Irlandii do 66% w Szwecji.

Przyspieszenie pozwoleń dla elektrowni OZE

W kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę i walki z uzależnieniem UE od rosyjskich paliw kopalnych, w grudniu 2022 r. Parlament przegłosował dodatkowe środki na przyspieszenie wzrostu udziału OZE w UE na długo przed 2030 rokiem.

Posłowie wezwali do przyspieszenia wydawania pozwoleń na nowe lub adaptowane elektrownie OZE, w tym panele słoneczne i turbiny wiatrowe.

    Nowe instalacje w obszarach akceleracji OZE – które mają być wyznaczone przez każdy kraj UE – powinny uzyskać pozwolenia w ciągu dziewięciu miesięcy. Każdy kraj UE powinien również wykazać swoją zdolność do szybszego instalowania OZE. Jeśli odpowiedni organ nie udzieli odpowiedzi w wyznaczonym terminie, zostanie to uznane za odpowiedź pozytywną.

    Nowe instalacje poza tymi obszarami powinny uzyskać akceptację w ciągu maksymalnie 18 miesięcy, a ten proces dla istniejących instalacji nie powinien przekraczać sześciu miesięcy.

    Wyznaczone przez kraje UE obszary akceleracji OZE powinny unikać wszelkich negatywnych wpływów na środowisko lub ograniczać je. Należy wykluczyć obszary chronione, takie jak obszary Natura 2000, parki i rezerwaty przyrody, szlaki migracyjne zwierząt. Posłowie chcą, aby obywatele byli zaangażowani w decyzje dotyczące instalacji elektrowni i wyznaczania obszarów OZE.

    Posłowie zagłosowali również za nałożeniem na kraje UE obowiązku, aby proces wydawania pozwoleń na instalację urządzeń fotowoltaicznych na budynkach trwał jeden miesiąc. W przypadku mniejszych instalacji (poniżej 50kW) ma wystarczyć proste powiadomienie. Posłowie zadecydowali, że instalacja urządzeń fotowoltaicznych byłaby zwolniona z wymogu przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Proces wydawania pozwolenia na montaż pomp ciepła nie powinien przekraczać jednego miesiąca.


    Odnawialny wodór

    Kiedy wodór jest wykorzystywany jako źródło energii, nie emituje gazów cieplarnianych, co oznacza, że może pomóc w dekarbonizacji sektorów, w których trudno jest zmniejszyć emisje CO2. Szacuje się, że do 2050 r. wodór mógłby zaspokoić 20-50% zapotrzebowania UE na energię w transporcie i 5-20% w przemyśle.

    Jednak aby być zrównoważonym źródłem energii, wodór musi być wytwarzany z odnawialnej energii elektrycznej. Posłowie nalegali na wagę jasnego rozróżnienia między wodorem odnawialnym i niskoemisyjnym, a także na stopniowe wycofywanie wodoru wytwarzanego przy pomocy paliw kopalnych.

    W swoich planach aktualizacji unijnych przepisów dotyczących OZE posłowie do PE opowiadają się za zwiększeniem wykorzystania wodoru wraz z prostszym systemem gwarantowania jego pochodzenia.

    Wspieranie morskiej energii odnawialnej

    Obecnie wiatr jest jedynym odnawialnym źródłem energii na morzu wykorzystywanym na skalę komercyjną, ale UE rozważa inne źródła, takie jak energia pływów i fal, pływające elektrownie słoneczne i glony do produkcji biopaliw.

    Komisja Europejska zaproponowała unijną strategię dla radykalnego zwiększenia produkcji energii elektrycznej z morskich źródeł odnawialnych. Według strategii, sama moc zainstalowanej morskiej energii wiatrowej wzrosłaby z obecnych 12 GW do 300 GW do 2050 roku. Parlament pracuje nad swoim stanowiskiem w tej sprawie.

    Paliwa alternatywne

    Ponieważ transport drogowy odpowiada za około 1/5 emisji dwutlenku węgla w Unii, UE chce zastąpić paliwa kopalne paliwami odnawialnymi i niskoemisyjnymi. Paliwa odnawialne to np. paliwa i biopaliwa z biomasy, paliwa syntetyczne i parafinowe, w tym amoniak, produkowane z energii odnawialnej.

    Ponadto, przejście na pojazdy zeroemisyjne musi iść w parze z rozwinięciem kompleksowej infrastruktury stacji ładowania i tankowania.

    W lipcu 2023 r. Parlament przyjął nowe przepisy dot. infrastruktury niezbędnej do zwiększenia dostępności stacji ładowania i uzupełniania paliwa w całej Europie. Do 2026 r. przy głównych drogach UE strefy ładowania dla samochodów elektrycznych mają być dostępne co najmniej co 60 km, a do 2028 r. co 120 km również miejsca do ładowania samochodów ciężarowych i autobusów.

    Finansowanie zielonej infrastruktury energetycznej

    Aby osiągnąć swoje cele klimatyczne, UE zmieniła swoje przepisy dot. finansowania transgranicznych projektów infrastruktury energetycznej. Nowe przepisy mają stopniowo wycofać unijne finansowanie projektów związanych z gazem ziemnym i przekierować pieniądze na infrastrukturę wodorową oraz wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla.

    Przepisy weszły w życie w czerwcu 2022 roku. Posłowie do PE z powodzeniem przeforsowali więcej morskich projektów energii odnawialnej i ułatwienie ich integracji z sieciami UE. Wszystkie nowe projekty infrastrukturalne muszą przyczyniać się do realizacji unijnych celów klimatycznych na lata 2030 i 2050, co skutecznie zakończy wsparcie UE dla infrastruktury opartej na paliwach kopalnych.

    Sprawiedliwa transformacja energetyczna dla wszystkich

    Aby wesprzeć gospodarstwa domowe w trudnej sytuacji i małe przedsiębiorstwa podczas tej transformacji energetycznej, UE utworzy w 2026 r. Społeczny Fundusz Klimatyczny, z całkowitym budżetem szacowanym na 86,7 mld euro.

    Fundusz obejmowałby zachęty do przejścia na OZE, a także środki dla obniżenia podatków i opłat za energię, zachęty do renowacji budynków i wspólnego korzystania z samochodów oraz do rozwoju rynku używanych pojazdów elektrycznych.

    Fundusz pomoże sfinansować przejście na OZE i będzie obejmował środki dla obniżenie podatków i opłat za energię, zachęty do renowacji budynków, wspólnego użytkowania samochodów osobowych i rozwoju rynku używanych pojazdów elektrycznych.

    W kwietniu 2023 r. Parlament oficjalnie przyjął porozumienie z krajami UE zawarte w grudniu 2022 roku. Prawo wejdzie w życie po oficjalnym zatwierdzeniu go przez Radę.

    Energia odnawialna w UE

    Udostępnij ten artykuł przez: