Walka UE z handlem ludźmi

Dowiedz się, jak UE wzmacnia przepisy zwalczające handel ludźmi, aby reagować na zmiany sposobów wykorzystywania ludzi.

Czym jest handel ludźmi?

  • Handel ludźmi to werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób przy użyciu siły, oszustwa lub podstępu, w celu wykorzystania ich dla zysku.

Fakty dotyczące handlu ludźmi

Co roku w UE rejestruje się ponad 7000 ofiar handlu ludźmi, chociaż faktyczna liczba może być znacznie wyższa, ponieważ wiele ofiar pozostaje niewykrytych.

Większość ofiar to kobiety i dziewczęta. Jednak liczba męskich ofiar rośnie, szczególnie w przypadku pracy przymusowej.

Infografika wyjaśniająca, że 2 na 3 ofiary handlu ludźmi to kobiety i dziewczęta.
Większość ofiar handlu ludźmi to kobiety i dziewczęta.

Rodzaje handlu ludźmi

Przyczyny handlu ludźmi to m.in.:

  • Wykorzystywanie seksualne - ofiarami są głównie kobiety i dzieci.
  • Praca przymusowa - ofiary, pochodzące głównie z krajów rozwijających się, są zmuszane do pracy lub trzymane w niewoli domowej.
  • Przymusowa działalność przestępcza - ofiary muszą podejmować szereg nielegalnych działań. Często muszą osiągnąć określone kwoty, a w przeciwnym razie mogą je spotkać surowe kary.
  • Dawstwo narządów - ofiary często otrzymują niewielkie odszkodowanie lub w ogóle go nie otrzymują, ryzykują zdrowie.
Infografika przedstawiająca zmiany liczby ofiar handlu ludźmi w Unii Europejskiej w latach 2008-2021. W 2021 r. 56% ofiar było wykorzystywanych seksualnie, 28% zmuszano do pracy lub usług, a od 16% pobrano narządy lub w inny sposób wykorzystano.
Liczba zarejestrowanych ofiar handlu ludźmi oraz różne przyczyny tego przestępstwa.

Przyczyny handlu ludźmi

Według Organizacji Narodów Zjednoczonych, do głównych przyczyn handlu ludźmi należą nierówności w obrębie krajów i pomiędzy nimi, coraz bardziej restrykcyjna polityka imigracyjna oraz rosnący popyt na tanią siłę roboczą. Prawdopodobieństwo zostania ofiarą handlu ludźmi wzrasta z powodu ubóstwa, przemocy i dyskryminacji.

Co robi UE?

Dotychczasowe działania UE

W 2011 r., posłowie i posłanki do Parlamentu Europejskiego przyjęli dyrektywę ws. zapobiegania handlowi ludźmi, aby chronić i wspierać ofiary oraz karać handlarzy. Dyrektywa ma zapobiegać handlowi ludźmi. Stwierdza, że ponieważ kobiety i mężczyźni często padają ofiarą handlu ludźmi w różnych celach, środki pomocy i wsparcia powinny uwzględniać aspekt płci.

Infografika pokazująca, skąd pochodzą ofiary handlu ludźmi w Unii Europejskiej. 44% ofiar pochodzi z tego samego kraju UE, w którym zgłoszono przypadek, 15% z innych krajów UE, a 41% z krajów spoza UE.
Najwięcej ofiar handlu ludźmi pochodzi z tego samego kraju UE, w którym zgłoszono dany przypadek.

Dalsze działania UE

Formy wyzysku zmieniają się. Handel ludźmi w coraz większym stopniu przenosi się do internetu. Niedawna rosyjska inwazja na Ukrainę, powodując masowe przesiedlenia kobiet i dzieci, stworzyła nowe możliwości dla organizacji przestępczych.

W tym kontekście, 19 grudnia 2022 r. Komisja Europejska zaproponowała zaostrzenie przepisów UE dotyczących zwalczania handlu ludźmi:

  • Uznanie przymusowego małżeństwa i nielegalnej adopcji za przestępstwa.
  • Dodanie przestępstw związanych z handlem ludźmi popełnionych za pośrednictwem technologii informacyjno-komunikacyjnych lub ułatwianych przez nie, w tym internetu i mediów społecznościowych.
  • Obowiązkowe sankcje za przestępstwa związane z handlem ludźmi, w tym wykluczenie sprawców ze świadczeń publicznych lub czasowe lub stałe zamknięcie placówek, w których doszło do przestępstwa handlu ludźmi.
  • Formalne krajowe mechanizmy kierowania, dla poprawy wczesnego rozpoznania i udzielania ofiarom pomocy i wsparcia.
  • Uznanie świadomego korzystania z usług świadczonych przez ofiary handlu ludźmi za przestępstwo.
  • Coroczne gromadzenie danych na temat handlu ludźmi w całej UE.

Stanowisko Parlamentu

Posłowie i posłanki chcą priorytetowo traktować skuteczniejszą ochronę ofiar handlu ludźmi. Stanowisko Parlamentu obejmuje:

  • Zapewnienie ofiarom potrzebującym ochrony międzynarodowej odpowiedniego wsparcia i ochrony oraz poszanowanie ich prawa do azylu.
  • Zapewnienie, że ofiary nie będą ścigane za czyny przestępcze, do popełnienia których zostały zmuszone.
  • Zapewnienie wsparcia ofiarom przy zastosowaniu podejścia dostosowanego do płci, niepełnosprawności lub młodego wieku, w oparciu o podejście przekrojowe.
  • Włączenie środków przeciwdziałających handlowi ludźmi do planów reagowania w sytuacjach awaryjnych w przypadku klęsk żywiołowych, zagrożeń zdrowotnych lub kryzysów migracyjnych.

Ponadto, posłowie i posłanki do Parlamentu Europejskiego sugerują, że zmuszanie kobiet do macierzyństwa zastępczego przy użyciu siły, groźby lub przymusu powinno zostać uznane za przestępstwo. Zapewniłoby to kobietom prawa jako ofiar, zgodnie z przepisami, a sprawcy byliby ścigani.

Parlament uzgodnił swoje stanowisko w październiku 2023 r., jako podstawę do negocjacji z krajami UE.

Posłowie i psołanki do PE pracują także nad przepisami mającymi na celu wykluczenie z rynku UE produktów wyprodukowanych przy użyciu pracy przymusowej. Projekt przepisów ustala ramy umożliwiające badanie, czy w łańcuchach dostaw przedsiębiorstw stosowana jest praca przymusowa.

Jeśli w przypadku przedsiębiorstwa stwierdzonoby naruszenie, cały import i eksport danych towarów zostałby wstrzymany na granicach UE, a towary, które już dotarły na rynek UE, musiałyby zostać wycofane. Parlament Europejski uważa, że zakaz ten usunie zachętę finansową dla przedsiębiorstw do korzystania z pracy przymusowej, a także ochroni sygnalistów i ofiary.